اگر برای به دست آوردن تناسب اندام تمام ورزشهای موجود را امتحان کردهاید، بهتر است تا فرصتی نیز به ورزش کراس فیت بدهید. این ورزش، ترکیبی از حرکات قدرتی، استقامتی و هوازی است که میتواند به شما در رسیدن به تناسب اندام کمک کند. در ادامه به معرفی این ورزش و حرکات تمرینی آن خواهیم پرداخت.
«آمادهسازی بدن نه تنها برای شناختهشدهها بلکه برای ناشناختهها» این شعار کراس فیت است. کراس فیت یکی از ورزشهای قدرتی و رو به گسترش است.
حرکات این ورزش شبیه به برنامههای تمرینی ایزوله برای یک گروه عضلانی خاص نیست. گرگ گلسمن (Greg Glassman)، بنیانگذار کراس فیت میگوید:
«ویژگی ما عدم تمرکز روی یک عضلهی خاص است.»
باید در نظر داشت که کراس فیت بههیچوجه ورزش آسانی نیست و اگر درحالحاضر فعال نیستید این ورزش مناسب شما نیست. در ادامه شما را با نکات مهمی که در این ورزش وجود دارد، آشنا خواهم کرد:
کراس فیت چیست؟
کراس فیت ترکیبی از تمرینات قدرتی، استقامتی، ژیمناستیک، انفجاری، پلیومتریک، سرعتی و وزنهبرداری بهشیوهی المپیکی با استفاده از کتلبل و وزن خود بدن است.
بنابراین تمرکز کراس فیت بر بهبود توانایی قلبی و ریوی، استقامت، قدرت، انعطافپذیری، سرعت، چابکی، تعادل و تناسب است. برای انجام تمرینات کراس فیت باید ۳ تا ۵ جلسه در هفته و هر بار بین ۵-۱۵ دقیقه وقت بگذارید. مدت زمان این تمرینات کوتاه و شدت آنها بسیار بالاست.
نحوهی اجرای تمرینات کراس فیت بهصورت دورهای است. شما یک حرکت انفجاری را انجام میدهید و بلافاصله یا با وقفهای کوتاه، حرکت بعدی را اجرا میکنید.
حرکات اصلی کراس فیت شامل تمرینات ترکیبی، پرسی، کشیدنی و دویدنی، پارویی و اسکوات است. صدها حرکت تمرینی برای کراس فیت وجود دارد که در ادامه به ذکر چند مثال خواهیم پرداخت.
حرکت پاورکلین
بلند کردن هالتر و بالا آوردن آن تا جلو و روی شانهها، همراه با سرعت و قدرت.
حرکت بِرپی
برای انجام این حرکت نیاز به هیچ وزنهای ندارید. در این حرکت روی زمین میایستید و باسرعت بهحالت شنا روی زمین قرار میگیرید و یک بار حرکت شنا را اجرا میکنید. سپس بهحالت اسکوات میروید و بهصورت انفجاری به سمت بالا میپرید.
اسنچ
بلند کردن متوالی و سریع هالتر از روی زمین و بالا آوردن آن تا روی سر، درحالی که بازوهای شما راست شده باشند.
تراستر
این حرکت تماما با تکیه بر وزن بدن انجام میشود و برای شروع آن باید ایستاده باشید و هالتری را تا جلوی شانههایتان بالا آورده باشید. سپس باید به حالت اسکوات پایین بیایید تا زانوهای شما درحالت موازی با زمین قرار گیرند، سپس بهسرعت بالا میآیید و هالتر را به سمت بالای سر خود پرس میکنید.
تمرینات دیگری نیز وجود دارند؛ انواع شنا، دراز و نشست و بارفیکس. در این ورزش عموما از کتلبل، توپهای ورزشی، طناب و دستگاه پارویی استفاده میشود.
حرکات روز کراس فیت (WOD)
وبسایت رسمی این ورزش، روزانه مجموعهای از حرکات را روی اینترنت منتشر میکند که به آنها WOD میگویند. گاهی اوقات برای نامگذاری این حرکات از اسم سربازان یا زنان استفاده میشود. حرکات WOD هر روز تغییر میکنند و اجرای آنها اصلا آسان نیست.
باربارا
این برنامه شامل ۵ حرکت بارفیکس، ۳۰ شنا، ۴۰ دراز و نشست و ۵۰ اسکوات با استفاده از وزن بدن است. مدت زمان استراحت بین هر سِت ۳ دقیقه است.
انجی
۱۰۰ بارفیکس، ۱۰۰ شنا، ۱۰۰ دراز و نشست و ۱۰۰ اسکوات با استفاده از وزن بدن برای متراکمسازی درطول تمرین (درصورت کمبود آمادگی جسمانی، به هیچ عنوان بهصورت پشت هم انجام ندهید.)
مرف
۱/۸ کیلومتر دویدن زماندار که با ۱۰۰ بارفیکس، ۲۰۰ شنا، ۳۰۰ اسکوات با استفاده از وزن بدن ادامه مییابد و در انتها با ۱ مایل دویدن به پایان میرسد.
جکی
۱۰۰۰ پارویی، ۵۰ تراستر و ۳۰ بارفیکس. ترجیحا بین ستها استراحتی نداشته باشید.
تمرینات کراس فیت را میتوانید بهصورت شخصی یا در باشگاههای مخصوص این ورزش انجام بدهید.
اگر خودتان میخواهید که این ورزش را انجام بدهید، باید تواناییهای بدنی مناسب و همینطور دانشی پایه نسبت به انجام حرکات داشته باشید. حرکات WOD را میتوان در خانه یا هر باشگاه ورزشی انجام داد. اگر قصد ایجاد یک باشگاه شخصی برای کراس فیت را دارید و میخواهید که نحوهی درست انجام حرکات را یاد بگیرید، بهتر است تا نگاهی به ویدئوهای تهیهشده در وبسایت رسمی کراس فیت بیندازید.
اگر دوست ندارید که بهتنهایی کراس فیت کار کنید، میتوانید به یکی از باشگاههای کراس فیت ملحق شوید تا با شور و انگیزهی بیشتری ورزش کنید.
باشگاههای کراس فیت مانند سایر باشگاههای ورزشی نیستند و در آنها شاهد حضور تردمیل یا دستگاههای بدنسازی معمولی نخواهید بود. همچنین اعضای باشگاه بهتنهایی ورزش نمیکنند.
درعوض شما در باشگاهی قرار دارید که شبیه به انباری پر از هالتر، جعبههای پلیومتریک، توپهای ورزشی، دمبل و کتلبل است. میلههای بارفیکس، طناب و حلقههای ژیمناستیک از سقف آویزان هستند. تنها وسیله برای انجام تمرینات هوازی، دستگاه پارویی است. برای دویدن میتوانید از محوطهی اطراف باشگاه استفاده کنید. تمرینات نیز بهصورت گروهی انجام میشوند.
همگی یک سری حرکات WOD مشخص را انجام میدهند که با خود وبسایت متفاوت است.
باشگاههای کراس فیت، دورهای یک ماهه برای تازهواردها تدارک دیدهاند تا با روش درست انجام حرکات آشنا شوند.
در روزهای ابتدایی انجام حرکات کراس فیت، دچار درد عضلانی خواهید شد. در این صورت باید چند روز استراحت کنید تا عضله بهخوبی بازسازی شود.
تغذیهی مناسب برای کراس فیت
کراس فیت توصیه میکند که ۴۰ درصد کربوهیدرات، ۳۰ درصد پروتئین و ۳۰ درصد چربی مصرف کنید. شما میتوانید با مصرف گوشت، سبزیجات، آجیل و دانهها، میوه، کمی نشاسته و عدم مصرف شکر به این اعداد برسید. این روش شبیه به رژیم پالئو است.
باید بدانید که این رژیم زیر نظر متخصصان تغذیه تهیه نشده است و از همه مهمتر با راهنمای غذایی وزارت کشاورزی آمریکا (USDA) تفاوت دارد.
راهنمای غذایی توصیهشده، حاوی کربوهیدرات کمتر و پروتئین بالاتری نسبت به دستورالعمل انجمن غذایی آمریکاست.
برتریهای کراس فیت
تمرینات کراس فیت سنگین و پرفشار هستند و وقت شما را نخواهند گرفت.
ورزشکاران و افرادی که سابقهی ورزشی دارند از انجام تمرینات WOD لذت میبرند.
تمرینات WOD بیشماری وجود دارند که روزانه تغییر میکنند. این باعث خواهد شد تا انجام کراس فیت خستهکننده نباشد.
میتوان تمرینات WOD را بدون داشتن تجهیزات گرانقیمت، در خانه انجام داد. انجام تمرینات کراس فیت مشکل است اما ویدئوها و توضیحات زیادی در سطح وب وجود دارند که میتوانید با توجه به سطح ورزشی خود آن را انتخاب کنید.
بدنسازها و پاورلیفترها از انجام حرکات کراس فیت به اهداف خود نمیرسند، اما با انجام حرکات کراس فیت میتوانند تنوعی به برنامهی کاری خود بدهند. دوندگان ماراتون، دوچرخهسوارها و شناگرها باید در اغلب اوقات به انجام تمرینات مخصوص به خود بپردازند. هرچند که برای این ورزشکاران استقامتی، بهره بردن از حرکات WOD در کوتاهمدت، مفید خواهد بود. البته یک سری از حرکات کراس فیت مخصوص رشتههایی همچون فوتبال و ژیمناستیک طراحی شدهاند.
کراس فیت بهترین روش برای ایجاد تنوع در تمرینات معمولی است.
مضرات کراس فیت
احتمال آسیبدیدگی در هر نوع از فعالیتهای بدنی شدید مثل کراس فیت بالاست. بهخصوص اگر آشنایی کافی با اجرای حرکات هالتر و پلیومتریک نداشته باشید یا از پیش آسیبدیده باشید. این حرکات نه تنها ریسک بالایی دارند، بلکه انجام آنها بهصورت پشتسرهم، درحالی که خسته هستید احتمال جراحت را بالاتر نیز خواهد برد.
هشدار: آسیبدیدگی خاص و شدیدی به نام رابدومیولیز وجود دارد که برای ورزشکارانی که حرکات پرفشار را انجام میدهند، ایجاد نگرانی میکند. بهطور خلاصه در این شرایط، عضلات اسکلتی بهشدت آسیب میبینند و سلولهای عضلانی از هم گسسته میشوند و به داخل جریان خون میروند. درنهایت این اتفاق سبب آسیب و حتی از کار افتادن کلیهها میشود. بنابراین باید سریعا نسبت به درمان رابدومیولیز اقدام کرد، درغیراینصورت خطر مرگ وجود دارد.
نشانههای رابدومیولیز بسته به شدت آن متفاوت است؛ اما نشانههای کلی شامل: ضعف، سفتی شدید عضلات، درد، تورم عضلهی آسیبدیده و تیره شدن ادرار است. عوامل مختلفی برای ابتلا به رابدومیولیز وجود دارد (مصرف الکل، ژنتیک، کمآبی)، اما این بیماری میتواند بر اثر حرکات فیزیکی شدید نیز رخ دهد.
برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری بهتر است که تمرینات را بهتدریج سختتر کنید. مصرف آب را بالاتر ببرید و از تمرین در محیطهای گرم و مرطوب خودداری کنید.
اگر قصد دارید که برای اولین بار کراس فیت را شروع کنید، بهتر است که به یک باشگاه کراس فیت مراجعه کنید تا با نکات اولیه آشنا شوید. بهتر است سؤالات خود را از یک مربی باصلاحیت بپرسید تا با روش درست انجام دادن حرکات آشنا شوید. اگر انجام حرکتی باعث درد میشود، به مربی خود اطلاع دهید.
اگر از قدرت لازم برخوردار نیستید، قبل از اجرای حرکات سنگین با مربی مشورت کنید تا ترتیب حرکات را با توجه به شرایط شما تنظیم کند.
کراس فیت بیشتر برای افرادی مناسب است که از انجام تمرینات پرشدت لذت میبرند. افراد آسیبدیده، بیمار و … باید برای انجام تمرینات، دستورالعملهای کالج پزشکی و ورزشی آمریکا را دنبال کنند.
بنیاد کراس فیت ادعا میکند که روشهای آنها بهصورت تجربی و همینطور بالینی به اثبات رسیده است. اما تحقیقی که اخیرا منتشر شده است نشان میدهد که هیچ تحقیقی در مجلههای معتبر علمی صورت نگرفته است.
نتیجهگیری
درست همانند تمامی ورزشها، کراس فیت نیز معایب و مزایایی دارد. سرعت انجام حرکات زیاد، چالشی و متنوع است.
اگر ورزشکار هستید و بدنسازی کار میکنید، بهتر است تا کراس فیت را امتحان کنید. حتما از انجام کراس فیت لذت خواهید برد.
اگر تازهکار هستید بهتر است که به یک باشگاه کراس فیت مراجعه کنید تا برنامههای تمرینی اختصاصی دریافت کنید. درضمن باید شرایط سلامتی خود را قبل از اجرای کراس فیت چک کنید.