وقتی از عروسی حرف می‌زنیم، پررنگ‌ترین عنصری که به یادمان می‌آید، لباسی سفید و باشکوه است. اما ماجرا از این قرار است که لباس عروس در ملل مختلف همیشه سفید نبوده و حتی در این روز و روزگار هم در نقاط گوناگون جهان، عروس‌ها لباس‌هایی به رنگ‌های مختلف می‌پوشند. خواندن و دانستن درباره لباس عروسهای مختلف در جهان احتمالا برایتان جذاب خواهد بود. پس بیایید با هم نگاهی به لباس‌های مختلف عروسی در کشورها و فرهنگ‌های مختلف داشته باشیم.
رنگ و مدل لباس عروس در ملل مختلف زیر سایه فرهنگ و مذهب
اگر دوری دور دنیا بزنیم، متوجه می‌شویم که این‌روزها، بیشتر عروس‌ها لباس سفید می‌پوشند اما همیشه این‌طور نبوده است و لباس‌های سنتی مراسم ازدواج کشورها و فرهنگ‌های مختلف لزوما ارتباطی با رنگ سفید نداشته است.
اگر دقیق‌تر در تاریخ به عقب برویم، متوجه می‌شویم که گرایش به سفیدپوشی در میان عروس‌ها از سال ۱۸۴۰ شروع شده است؛ یعنی زمانی که ملکه ویکتوریای انگلیسی در مراسم ازدواجش با شاهزاده آلبرت، لباسی سفید به تن کرد و تمام دنیا خیره و علاقه‌مند به سادگی و سفیدی تور و لباسش شدند.
قبل از ملکه ویکتوریا، پوشیدن رنگ‌های دیگری برای لباس عروس هم در دنیا رواج داشت. این‌روزها هم در بعضی از نقاط دنیا، پوشیدن لباس‌های عروس بومی به رنگ‌هایی غیر از سفید رایج است. بیشتر عروس‌ها سعی می‌کنند که در بخشی از مراسم سفیدپوش و در بخشی سنتی‌پوش شوند اما همچنان رواج رنگ‌هایی به جز سفید هم در نقاط گوناگون دیده می‌شود.
رنگ‌ها همیشه بستری برای بازتاب فرهنگ بوده و هستند. مثلا هر نقطه‌ای از دنیا بنا به بسترهای فرهنگی و اجتماعی مختلف، تفسیری مخصوص به خود از رنگ‌ها و کاربردشان ارائه کرده است. برای نمونه در برخی از فرهنگ‌ها با پوشیدن لباس قرمز برای عروس مخالفت‌هایی وجود داشته و دارد چون آن را نمادی از پوشش کارگران جنسی می‌دانسته‌اند یا رنگ مشکی در برخی کشورها و فرهنگ‌ها نماد عزاداری است.
لباس عروس در غرب
همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، تاقبل از ملکه ویکتوریا در نقاط گوناگون دنیای غرب، لباس‌های عروس به رنگ‌های مختلفی بودند و سفیدپوشی برای عروس‌ها معنا و رواج نداشت. مثلا در شمال اروپا در منطقه اسکاندیناوی (سوئد، نروژ، دانمارک و بخشی از فنلاند) رایج‌ترین رنگ لباس عروس سیاه بود. ظاهرا فلسفه لباس سیاه این بوده که عروس تا پایان عمر خود در کنار داماد خواهد ماند.
بعد از ملکه ویکتوریا، همه می‌خواستند که در روز عروسی‌شان سفیدپوش شوند اما این امکان برای همه وجود نداشت. چرا؟ چون هم نگهداری از لباس سفید سخت و گران بود و هم پارچه‌های سفید و ابریشمی در دسترس همه قرار نداشت. به‌مرور زمان، با ثبات وضعیت دنیا بعد از جنگ‌جهانی دوم و رشد تولید، در غرب و حتی در شرق، لباس‌های عروس سفید حکم‌فرمای مراسم ازدواج ملل مختلف شدند.
لباس عروس در شرق
در فرهنگ شرقی، لباس عروس نمادی از خوش‌یمن‌بودن و خوشبختی است. لباس‌های متنوعی هم در نقاط گوناگون دنیای شرق برای مراسم عروسی استفاده می‌شود. البته این‌روزها، عروسهای شرقی هم لباس‌هایی سفید مطابق آخرین مُد اروپا و آمریکا به تن می‌کنند ولی همچنان نیم‌نگاهی به سنت‌ها وجود دارد و در کشورهایی مانند هند و چین از لباس‌ها و رنگ‌های سنتی برای دست‌کم، بخشی از مراسم ازدواج استفاده می‌شود.
در ادامه نگاهی خواهیم داشت به لباس عروس در ملل مختلف. می‌خواهیم ببینیم که در هرنقطه از دنیا چه رنگ‌ها و مدل‌هایی از لباس عروس رایج است. به سراسر دنیا سرک خواهیم کشید. آماده‌اید؟
۱. لباس عروس هندی
در فرهنگ هندی، لباس عروس معمولا صورتی یا قرمز است. در شمال این کشور، زنان متأهل، میان دو ابروی خود را هم مزین به همان خال قرمز معروف هندی می‌کنند. گلدوزیهای دست‌دوز روی لباس‌های عروس هندی هم جلوه خاصی به آنها می‌دهد.
۲. لباس عروس قزاقستانی
در پوشش سنتی عروسهای قزاق علاوه بر تور، کلاهی معروف به نام ساوکل (Saukele) هم وجود دارد. بیشتر خانواده‌های دختردار از سنین پایین برای روز عروسی فرزندشان، کلاه ساوکل را تهیه می‌کنند. توری سفید، کلاهی زیبا و سنتی و لباسی سفید که معمولا رنگ‌های دیگر هم در آن به کار رفته، لباس عروسهای قزاق است.
۳. لباس عروس نیجریه
نیجریه کشور بزرگی است و شاید ندانید که حدود ۵۰۰ زبان مختلف در آن وجود دارد. بنا به رسوم نواحی مختلف نیجریه، لباس عروس‌ها هم شکل‌ها و رنگ‌های متنوعی دارند. اما در هر حال، عروسهای این کشور لباس‌هایی به رنگ‌هایی شاد و براق دارند و سرشان هم با پوششی به نام گله (Gele) تزئین و آراسته می‌شود.
۴. لباس عروس کشور غنا
لباس عروسهای غنا هم بسیار شاد و رنگی هستند و هر خانواده معمولا دارای طرحی مشخص است که پارچه لباس عروس و داماد مزین به آن طرح دوخته می‌شود. وجود رنگ‌های شاد و متنوع در پارچه لباس عروس و دامادهای غنایی بسیار چشم‌گیر است.
۵. لباس عروس کشور مغولستان
لباس عروسی سنتی مغول‌ها برای داماد و عروس، لباسی بومی به نام دیل (Deel) است. قرن‌هاست که مغول‌ها از دیل در عروسی‌های‌شان استفاده می‌کنند. البته به جز آنها، قبایل دیگری در آسیای مرکزی هم دیل می‌پوشند. مغول‌ها هم از تزیینات پرزرق و برق و البته زیاد برای زیباکردن عروس‌های‌شان استفاده می‌کنند. شما با این حجم از تزیین و رنگ موافقید؟
۶. لباس عروس کشور ژاپن
در میان انواع لباس عروس در ملل مختلف ، رنگ سفید معمولا به چشم نمی‌خورد اما ژاپنی‌ها کیمونویی (همان لباس‌های سنتی زنان ژاپنی) سفید را برای روز عروسی‌شان انتخاب می‌کنند. این رنگ در فرهنگ ژاپنی نمادی از پاکی و دوشیزگی است. بعد از مراسم هم عروس لباس سفید را با کیمونویی قرمز عوض می‌کند. رنگ قرمزِ لباس تازه‌عروس هم نمادی از خوشبختی است.
۷. لباس عروس کشور اسکاتلند
احتمالا می‌دانید که دامن چهارخانه برای مردان اسکاتلندی نوعی پوشش سنتی است. در عروسی‌های سنتی هم مردان این کشور دامن‌های چهارخانه‌ای به پا می‌کنند که شالی از طرح آن روی دوش عروس‌ها انداخته می‌شود. این حرکت نشانه‌ای از شکل‌گیری پیوندی خانوادگی میان زن و مرد است.
۸. لباس عروس کشور چین
چینی‌ها هم در روز عروسی، لباسی قرمزرنگ را به تن عروس‌خانم‌ها می‌کنند. مردم چین معتقدند که رنگ قرمز ارواح خبیث و بدشانسی را از زندگی تازه‌عروس دور می‌کند. البته چینی‌ها به‌طور کلی هم به خوش‌یمنی و شگون رنگ قرمز اعتقاد دارند و این موضوع فقط برای روز عروسی و مراسم ازدواج نیست. به نظر می‌رسد که قرمز بیهوده به رنگ عشق و عاشقی معروف نشده است. کشورهای متنوعی از این رنگ برای مراسم پیوند دو نفر استفاده می‌کنند.
۹. لباس عروس در کشور مجارستان
مجارستانی‌ها در روز عروسی لباسی به رنگ روشن، پارچه‌ای گل‌دوزی‌شده و با طرحی از گل در بخش‌هایی از آن به تن عروس می‌کنند. برای اینکه دامن لباس حالت پُفی پیدا کند، عروس چندین دامن را روی هم می‌پوشد. پوششی خاص که با گندم تزیین‌شده هم روی سر عروس قرار می‌گیرد.
۱۰. لباس عروس در کشور نروژ
در کشور نروژ لباسی سنتی به نام بوناد (Bunad) در روز عروسی پوشیده می‌شود. البته عروسهای نروژی می‌توانند بعد از عروسی هم از این لباس‌شان استفاده کنند. لباس سنتی عروسی نروژی‌ها در مراسم غسل تعمید هم پوشیده می‌شود. پس دیگر این دغدغه را نخواهند داشت که لباس عروس‌شان بعد از مراسم بی‌استفاده می‌ماند. جالب نیست؟
۱۱. لباس عروس کشور پِرو
لباس‌های عروس پِرویی هم از رنگ‌های قرمز و مشکی دوخته می‌شوند. این لباس دامنی پُفی دارد و روی آن تزئیناتی به کار می‌رود. البته در بخش‌های مختلف کشور پرو، لباس‌هایی از رنگ‌های شاد دیگر هم به تن عروس‌خانم می‌نشیند و معمولا شنل‌هایی با گل‌دوزی‌ها و تزیینات براق برای عروس تهیه می‌شود.
۱۲. لباس عروس کشور فیلیپین
عروسهای فیلیپینی در روز عروسی لباسی با مدل لباس ملی و سنتی کشورشان به تن می‌کنند. آنها اعتقاد دارند که عروس نباید در روز قبل از مراسم، لباسش را امتحان کند چون این کار شگون ندارد. البته این باوری خرافی است و احتمالا در میان نسل‌های جدید رواج ندارد. به یقه و آستین لباس در تصویر نگاه کنید؛ منظور از لباس ملی و سنتی این کشور، چنین طرح و مدلی از آستین‌ها و یقه است که لباس عروسی هم مطابق آن دوخته می‌شود.
۱۳. لباس عروس در کشور پاکستان
عروسهای پاکستانی هم به‌طور سنتی، لباس‌هایی رنگی با گلدوزیهای زیبا به تن می‌کنند و طلا و جواهرات مختلفی به خود می‌آویزند. حنا هم در آرایش صورت و دست‌های عروس زیاد استفاده می‌شود. لباس عروس در ملل مختلف معمولا سفید نیست. دقت کرده‌اید؟
۱۴. لباس عروس در کشور سریلانکا
لباس عروس سریلانکایی‌ها تلفیقی است از لباس‌های شرق و غرب. عروس‌ها در مراسم ازدواج‌شان در این کشور، ساری‌های ابریشمی با گلدوزیهای متنوع همراه با تور به تن می‌کنند. تعداد جواهرات عروس هم باید فرد باشد. چون به عقیده سریلانکایی‌ها، اعداد فرد خوش‌یمن هستند.
۱۵. لباس عروس در کشور اریتره
اریتره کشوری در شرق آفریقاست. عروسهای این کشور هم تاجی مخملی و پیراهنی بنفش همراه با گل‌دوزی می‌پوشند. لباس عروس و داماد معمولا با هم در طرح و رنگ هماهنگی دارد.
۱۶. لباس عروس در کشور تبت
در تبت، به‌طور سنتی رایج بوده که داماد در نزدیکی مراسم عروسی برای عروس لباس مخصوص مراسم را تهیه می‌کرده است. در کنار لباس، جواهرات و زیورآلاتی از جنس نقره هم تقدیم عروس می‌شود. هماهنگی میان لباس عروس و داماد در لباس‌های سنتی هم به چشم می‌خورد.
۱۷. لباس عروس در کشور اندونزی
در جزایر مختلف اندونزی، لباس‌های بومی و سنتی عروس با هم تفاوت‌هایی دارد اما معمولا عروس در مراسم ازدواجش رنگ‌هایی شاد می‌پوشد و روی لباسش هم پر از گل‌دوزی و تزیینات زرق‌وبرق‌دار است. زیورآلات متعددی هم روی سر عروس قرار می‌گیرد که آنها هم براق و چشم‌گیر هستند.
۱۸. لباس عروس در کشور روسیه
لباس عروسهای سنتی روسی در گذشته قرمزرنگ بوده است. البته معمولا عروس در ابتدای مراسم با لباسی به رنگ تیره حاضر می‌شده و بعد لباسی به رنگ شاد به تن می‌کرده است. ظاهرا معنایی تلویحی در این کار وجود داشته و تغییر رنگ لباس از تیره به شاد و روشن به معنای ورود به آستانه زندگی شاد و خوشبخت بوده است.
۱۹. لباس عروس سنتی در کشور مالی
مالی کشوری در غرب آفریقاست. عروسهای این کشور لباسی سنتی به نام خفتان (Kaftan) می‌پوشند. رنگ خفتان معمولا سفید است اما انتخاب‌های دیگری هم پیش روی عروس‌ها وجود دارد و می‌توانند از طیف بنفش و یاسی هم برای خود لباس عروس تهیه کنند. سفید یا یاسی؟ انتخاب شما کدام است؟
۲۰. لباس عروسی سنتی کره‌جنوبی
کره‌ای‌ها البته از نوعی جنوبی‌شان در روز عروسی لباسی سنتی دارند. این لباس که هانبوک (Hanbok) نام دارد، متشکل از بلوزی آستین‌بلند و دامنی است که از زیر سینه گشاد می‌شود. جنس لباس هم معمولا از نخ یا ابریشم است. البته کره‌ای‌ها هم مانند بیشتر نقاط دنیا، دیگر در روز عروسی‌شان از لباس‌های سنتی استفاده نمی‌کنند اما لباس‌های سنتی‌شان واقعا خوش‌جنس و خوش‌رنگ هستند.
در آخر
نگاهی به لباس عروس در ملل مختلف نشان می‌دهد که فرهنگ، سنت و رسوم مختلف جهان چقدر جذاب‌اند. هریک دارای فلسفه‌ها و ریشه‌هایی مخصوص به خود هستند و شناخت‌شان راه و مسیری به سمت درک بهتر آدم‌های دنیاست. با درک تفاوت‌ها و شناخت تنوع می‌توان ساده‌تر و دقیق‌تر به کشف دنیا مشغول شد. لباس‌های عروسی که در هر نقطه از دنیا به تن عروس‌ها می‌نشینند، تفاوت‌هایی دارند اما همگی در یک نقطه مشترک هستند: همگی می‌خواهند نمادی از شادی، خوشبختی و آینده‌ای روشن باشند.
این‌روزها دیگر در بیشتر نقاط دنیا از لباس‌های سنتی و بومی برای مراسم ازدواج استفاده نمی‌شود. همه چشم‌ها خیره به آخرین ترندهای مد و فشنی است که از اروپا و آمریکا معرفی می‌شود و عروس‌ها بیشتر ترجیح می‌دهند که با لباس سفید، مراسم‌شان را جشن بگیرند. به نظرتان این نشانه‌ای از فراموشی سنت‌هاست؟ لباس سفید امروزی را به لباس‌های بومی و سنتی ترجیح می‌دهید؟ از میان لباس‌هایی که معرفی شد، کدام به نظرتان جذاب‌تر می‌آید؟
