ترک پوستی در بارداری یکی از مشکلاتی است که تا مدتها بعد از تولد نوزاد هم ادامه پیدا میکند و گاهی بهصورت دائمی روی پوست باقی میماند. ایجاد این ترکها روی پوست که بارداری یکی از علتهای آن است، تقریبا اجتنابناپذیر است ولی با روشهایی میتوانید از آن جلوگیری کنید و اگر این ترکهای پوستی ایجاد شد میتوانید با لیزر تا حدی آنها را از بین ببرید. در ادامه در مورد جلوگیری از ترک پوستی در بارداری و روشهای درمان آن بیشتر بخوانید.
ترک پوستی چیست و چرا ایجاد میشود؟
ترک پوستی یا استریا در شرایطی ایجاد میشود که لایهی میانی پوست یا دِرم بیش از حد و تا مرز پارگی کشیده شود. زمانی که این ترکهای پوستی در نتیجهی بارداری ایجاد شده باشند، با نام استریا گراویداروم شناخته میشود.
کشیدگی لایهی میانی پوست باعث ایجاد شکافهایی میشود که به شکل ترکهای پوستی ظاهر میشوند. معمولاً این کشیدگیها در یکی از شرایط زیر رخ میدهند:
- در دوران بارداری؛ نزدیک به ۹۰ درصد از زنان در دوران بارداری با این مشکل مواجه میشوند.
- در سنین نوجوانی و همزمان با دورههای جهش رشد
- پس از افزایش یا کاهش وزن
همچنین شواهد نشان میدهند سطوح بالای هورمونهای استروئیدی ناشی از مصرف بعضی داروها یا ابتلا به بعضی بیماریها مانند سندرم کوشینگ و سندرم مارفان با ایجاد ترکهای پوستی ارتباط دارد.
ترکهای پوستی به شکل خطوطی نمایان میشوند که در ابتدا به رنگ قرمز یا بنفش هستند و کمی برجستگی دارند. به مرور زمان، برجستگی این خطوط از بین میرود، رنگ آنها به سفید یا نقرهای تغییر میکند و براقتر میشوند.
معمولاً زنان بیشتر از مردان با مشکل ترکهای پوستی مواجه میشوند و این ترکها معمولاً در اندامهای زیر پدیدار میشوند:
- پستانها
- باسن
- ران
- شکم
- بازو
بهترین روغن برای جلوگیری از ترک شکم در بارداری
استفاده از روغنهای گیاهی میتواند به عنوان درمانی طبیعی جلوگیری از ترک پوستی در بارداری و حتی کاهش آن مؤثر باشد.
ترکهای پوستی مشکلی است که بیشتر نوجوانان و همچنین زنان در دوران بارداری از آن رنج میبرند. اگرچه وجود این خطوط باریک و بلند روی پوست علت یا نشانهی بیماری نیست اما میتواند برای هر کسی آزاردهنده باشد.
با اینکه بیشتر ترکهای پوستی به مرور زمان و به میزان قابل توجهی ناپدید میشوند، اما بسیاری از مردم به دنبال روشی هستند که خیلی سریع نتیجه بدهد تا پوستشان ظاهر بهتری پیدا کند.
اگر میخواهید با مفیدترین روغنهای گیاهی برای کاهش ترکهای پوستی آشنا شوید، توصیه میکنیم ادامهی این مطلب را مطالعه کنید.
مفیدترین روغنهای گیاهی برای ترکهای پوستی
برخی از روغنهای گیاهی در بهبود ظاهر پوست مؤثرتر هستند و باعث میشوند تا ترکهای پوستی کمتر به چشم بیایند.
بعضی از بهترین روغنهای گیاهی برای جلوگیری از ترک پوستی در بارداری شامل موارد زیر میشوند:
۱. روغن آرگان
روغن آرگان محصولی طبیعی و پرطرفدار برای مراقبت از پوست و مو است. برای تهیهی این روغن از هستهی میوهی درخت آرگان یا اَرقان استفاده میشود.
بعضی پژوهشها نشان میدهند روغن آرگان میتواند با بهبود کشسانی پوست به کاهش ترکهای پوستی و حتی پیشگیری از آنها کمک کند.
۲. روغن بادام تلخ
برای تهیهی روغن بادام تلخ از نوعی بادام که مصرف خوراکی ندارد استفاده میشود.
پژوهشی که در سال ۲۰۱۲ انجام شد نشان داد که روغن بادام تلخ میتواند ترکهای پوستی ناشی از بارداری را کاهش دهد. در این پژوهش، پژوهشگران ۱۴۱ نفر از زنان را به سه گروه تقسیم کردند:
- گروهی که روغن بادام تلخ را همراه با ماساژ دادن استفاده کردند.
- گروهی که بدون ماساژ از روغن بادام تلخ استفاده کردند.
- گروه کنترل
میزان ایجاد ترکهای پوستی در شرکتکنندگان هر گروه به این ترتیب بود:
- گروه اول (روغن بادام تلخ همراه با ماساژ): تنها در ۲۰ درصد از افراد
- گروه دوم (روغن بادام تلخ بدون ماساژ): در ۳۸/۸ درصد از افراد
- گروه کنترل: در ۴۱ درصد از افراد
البته روغن بادام تلخ حاوی ترکیبات سمی است و ممکن است استفادهی مداوم از آن در دوران بارداری کاملاً بیخطر نباشد. به همین دلیل، باید پژوهشهای بیشتری انجام شود تا بتوان استفادهی مداوم از این روغن را توصیه کرد.
۳. روغن اسطوخودوس
اگرچه روغن اسطوخودوس بیشتر به عنوان یک داروی گیاهی برای آرامش اعصاب شناخته میشود، اما کمک به بهبود زخمها و کاهش ترکهای پوستی تنها بخشی از فواید این روغن گیاهی است.
شواهد علمی منتشر شده نشان میدهند که روغن اسطوخودوس تولید کلاژن را افزایش میدهد و بافتهای پیوندی جدیدی را تشکیل میدهد که در روند بهبود زخم نقش دارند. این تأثیرات میتواند به کاهش ترکهای پوستی هم کمک کند.
۴. روغن بهار نارنج
برای تهیهی روغن بهار نارنج از شکوفههای درخت نارنج استفاده میشود. استفاده از روغن بهار نارنج یک روش سنتی برای روشنتر کردن و کاهش عیوب پوست است و به همین دلیل بیشتر شواهد موجود بر اساس گزارشها جمعآوری شدهاند.
البته پژوهشها خواص آنتیاکسیدانی را برای روغن بهار نارنج تأیید کردهاند. در نتیجهی این خواص آنتیاکسیدانی، روغن بهار نارنج با کمک به فرایند بازسازی سلولها میتواند در بهتر شدن ظاهر پوست مؤثر باشد.
۵. روغن نعنا هندی یا پاچولی
معمولاً مردم از روغن پاچولی برای بهبود روحیه استفاده میکنند اما این روغن برای بهبود زخمها و ناپدید شدن اسکار یا جای زخم هم مفید است.
از طرفی دیگر، بعضی پژوهشها نشان میدهند روغن پاچولی خواص آنتیاکسیدانی دارد و میتواند تولید کلاژن را افزایش دهد که هر دوی این اثربخشیها میتوانند به کاهش ترکهای پوستی کمک کنند.
۶. روغن هستهی انار
روغن هستهی انار خواص ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی دارد. بعضی پژوهشها نشان میدهند که استفاده از کرمهای حاوی روغن هستهی انار میتواند به بهبود کشسانی و ضخامت پوست کمک کند. بر اساس نتایج این پژوهشها، استفاده از کرمهای حاوی روغن هستهی انار میتواند از ایجاد ترکهای پوستی پیشگیری کند و یا اینکه آنها را به حداقل برساند.
۷. روغن کندر
روغن کندر که در واقع عصارهی صمغ درخت کندر است، قرنها است که به دلیل خواص دارویی و همچنین برای درمان بیماریهای پوستی مورد استفاده قرار میگیرد. این روغن به راحتی به پوست نفوذ میکند و ویتامینها و ترکیبات آنتیاکسیدانی موجود در آن سریعتر جذب پوست میشوند. روغن کندر به حفظ لطافت و سلامت پوست کمک میکند.
روش استفاده از روغنهای گیاهی برای ترکهای پوستی
روغنهای گیاهی تنها برای استفادهی موضعی هستند و قبل از استفاده باید آنها را با روغنهای حامل رقیق کنید. پس از رقیق کردن روغنهای گیاهی، آنها را روی ترکهای پوستی بمالید و پوست را ماساژ دهید.
مخلوط کردن روغنهای گیاهی با روغنهای حامل برای جلوگیری از التهاب، سوزش و هر گونه واکنش آلرژیک دیگر توصیه میشود. رعایت این نکته به ویژه برای افرادی که پوست حساس دارند مهمتر است.
رایجترین روغنهای حامل عبارتند از:
- روغن نارگیل
- روغن هستهی انگور
- روغن جوجوبا
- روغن زیتون
- روغن بادام شیرین
- روغن میوهی گل رز (رز هیپ)
بین ۱۵ تا ۳۰ قطره از روغنهای گیاهی را با ۳۰ گرم روغن حامل مخلوط کنید. ابتدا با قطرههای کمتر شروع کنید و به تدریج تعداد قطرهها را افزایش دهید. البته تا جایی که تحمل پوست اجازه میدهد و پوست دچار آسیب نمیشود میتوانید قطرهها را افزایش دهید.
همیشه قبل از اولین استفادهی موضعی از یک روغن گیاهی، باید پچتست یا تست برچسبی را انجام دهید. اگر پس از ۲۴ ساعت پوست شما واکنش آلرژیک نشان نداد، استفاده از آن روغن گیاهی بیخطر خواهد بود.
روغن میوهی گل رز (رز هیپ)
روغن میوهی گل رز که از دانههای میوهی گل رز و به روش تقطیر استخراج میشود، اگرچه به عنوان روغن حامل استفاده میشود اما میتوان به تنهایی هم آن را استفاده کرد. این روغن میتواند در پیشگیری از ایجاد ترکهای پوستی مؤثر باشد.
پژوهشگران به این نتیجه رسیدهاند که استفاده از کرمهای مرطوبکنندهی حاوی روغن میوهی گل سرخ و ویتامین E میتواند به پیشگیری از ترکهای پوستی ناشی از بارداری کمک کند. پژوهشگران استفاده از این کرمها را در دوران بارداری توصیه میکنند و بر این باورند که این کرمها میتوانند از ایجاد ترکهای پوستی جدید، بیشتر و عمیقتر جلوگیری کنند و ترکهای پوستی قبلی را کاهش دهند.
عوارض جانبی و خطرات
افرادی که برای درمان ترکهای پوستی روغنهای گیاهی را انتخاب میکنند، ممکن است التهاب یا سایر واکنشهای آلرژیک پوست را تجربه کنند چرا که اینها شایعترین عوارض جانبی روغنهای گیاهی هستند.
با مشاهدهی هر گونه تغییر در رنگ یا بافت پوست یا احساس خارش باید استفاده از روغن گیاهی را متوقف کنید و در صورت تداوم این علائم به پزشک مراجعه کنید. البته بهتر است قبل از استفاده از روغنهای گیاهی با پزشک مشورت کنید. به ویژه اگر از داروهای موضعی استفاده میکنید، مشورت با پزشک برای شما اهمیت بیشتری دارد.
استفاده در دوران بارداری
ترکهای پوستی یکی از مشکلات بسیار رایج در دوران بارداری است و بسیاری از زنان ترجیح میدهند از روشها و محصولات طبیعی برای جلوگیری از ترک پوستی در بارداری یا درمان آن استفاده کنند.
بیخطر بودن استفادهی موضعی از روغنهای گیاهی در دوران بارداری موضوعی است که نمیتوان به روشنی آن را تأیید یا رد کرد. زنان در دوران بارداری یا شیردهی باید از استفادهی موضعی از روغنهای گیاهی به صورت خودسرانه خودداری کنند و تنها با تجویز پزشک این روش درمانی را انجام دهند.
درمان دارویی برای ترکهای پوستی
افرادی که با ترکهای پوستی زیاد و عمیق مواجه شدهاند یا به روغنهای گیاهی حساسیت دارند، میتوانند از روشهای درمانی دیگر استفاده کنند، از جمله:
- کرمهای حاوب رتینوئید
- لیزر درمانی
- میکرودرم ابرِیژن (نوعی لایه برداری سطحی پوست)
لیزر ترک های پوستی
هنگامی که ترکهای پوستی ایجاد میشوند، با لیزردرمانی میتوان به بهبود ظاهر پوست کمک کرد. این نوع درمان به دو روش انجام میشود. لیزرهای Ablative لایهی سطحی پوست را از بین می برند و لیزرهای non-ablative بدون تخریب لایهی سطحی پوست، روی سطوح زیرین پوست تأثیر میگذارند. برای درمان ترکهای پوستی بدون جراحی، لیزردرمانی مؤثرترین گزینه است.
لیزر فرکشنال برای ترک پوستی
کارشناسان تنها استفاده از لیزرهای فرکشنال را برای درمان ترکهای پوستی تأیید میکنند که از نوع لیزرهای non-ablative هستند. بر اساس گزارشها، بیمارانی که از ترکهای پوستی رنج میبرند پس از چند جلسه لیزردرمانی با لیزرهای فرکشنال بین ۲۰ تا ۶۰ درصد بهبودی ظاهر پوست را مشاهده میکنند.
لیزر فرکشنال با رساندن پالسهای انرژی به پوست، سلولهای پوستی را تحریک میکند تا ترکیبات شیمیایی مورد نیاز برای سنتز کلاژن را آزاد کنند. در نتیجه، بدن عملکرد بهتر و سریعتری در روند طبیعی بهبودی خواهد داشت و این میتواند به بهبود ظاهر پوست کمک کند.
اگرچه برخی از ترکهای پوستی خیلی سریع و با کمتر از ۳ جلسه ناپدید میشوند اما معمولاً درمان ترکهای پوستی به ۳ تا ۸ جلسه لیزردرمانی نیاز دارد.
از بین بردن ترک های پوستی با پیشگیری
برای اینکه ترکهای پوستی کمتر به چشم بیایند، بهترین راهکارها عبارتند از:
- حفظ تناسب وزن و اندام
- پرهیز از رژیم غذایی یویو؛ کاهش و افزایش وزن پیدرپی
- مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامینها و مواد معدنی، به ویژه ویتامینهای A و C و همچنین زینک و سیلیکن
- برنامهریزی برای افزایش وزن آهسته و تدریجی در دوران بارداری
- نوشیدن ۶ تا ۸ لیوان آب در روز
برای افراد داشتن پوستی زیبا اهمیت دارد و در این زمینه ترکهای پوستی مسئلهای نگرانکننده است که بسیاری از افراد با آن مواجه میشوند. برای اینکه ترکهای پوستی کمتر به چشم بیایند، رعایت دو نکته میتواند به شما کمک کند؛ یکی داشتن سبک زندگی سالم و دیگری جلوگیری از کاهش یا افزایش وزن ناگهانی.
کرم از بین بردن ترک های پوستی
بر اساس تحقیقات متعددی که در مورد تاثیر کرم از بین بردن ترک های پوستی انجام شده، این محصولات تاثیرات اثبات شدهی بسیار کمی دارند. این کرمها میتوانند کمی از ایجاد این ترکها جلوگیری کنند اما از نظر علمی ثابت نشده است که بتوانند به طور کلی از ایجاد آنها جلوگیری کنند یا اینکه به طور کلی آنها را از روی پوست از بین ببرند.
اگر ترک های پوستی شما تقریبا جدید است، کرمهایی که در داروخانهها و فروشگاههای محصولات بهداشتی وجود دارد و بدون تجویز پزشک ارائه میشود، میتواند تا حدی برای کمرنگ کردن آنها موثر باشد. اما اگر برای مدت طولانی است که این ترکهای پوستی روی پوست شما ایجاد شدهاند، از بین بردن آنها سختتر میشود.
در مجموع باید بدانید که کرم از بین بردن ترک های پوستی آن طور که انتظار دارید و از آنها تعریف میشود معجزه نمیکند اما برای ترکهای جدید و برای پیشگیری میتواند روشی ارزان باشد که ارزش امتحان کردن دارد. میزان تاثیرگذاری آن هم تا حد زیادی به نوع پوست خود شما بستگی دارد.
جمعبندی
ترکهای پوستی یک مشکل جدی یا بیماری خطرناک نیست اما افراد میخواهند پوست زیباتری داشته باشند و به همین دلیل به دنبال درمان ترکهای پوستی و جلوگیری از ترک پوستی در بارداری هستند.
بیشتر ترکهای پوستی به طور کامل از بین نمیروند اما بعضی از روغنهای گیاهی کمک میکنند تا این ترکها کمتر به چشم بیایند. به علاوه اینکه اگر این روغنها تأثیر نداشته باشند یا باعث واکنشهای آلرژیک پوست بشوند، پزشکان و متخصصان پوست میتوانند روشهای درمانی دیگری را تجویز کنند.
البته در بسیاری از موارد، ترکهای پوستی به مرور زمان و بدون هیچ درمانی ناپدید خواهند شد.
منابع: Medicalnewstoday, Orangecoastaesthetics