فوبیای کوتاه کردن مو چیست و چگونه می‌توان بر آن غلبه کرد؟

همان‌طور که گفتیم، کودکان بیشتر در معرض فوبیای کوتاه کردن مو قرار می‌گیرند. اما علت شکل‌گیری آن چیست؟ این فوبیا می‌تواند از تجربه‌ای ناخوشایند در گذشته ناشی شود. ممکن است کودک زمانی به‌خاطر سهل‌انگاری آرایشگر به‌هنگام کوتاه کردن موهایش آسیب دیده باشد؛ شاید وقتی مریض بوده یا حالش خوب نبوده، او را به‌زور به آرایشگاه برده‌اند؛ شاید فقط از این می‌ترسد که بی‌حرکت جایی بنشیند و آرایشگرِ نابلد، با قیچی تیز و خطرناکش به جان موهای او بیفتد.

این تجربه‌ها و احساسات می‌توانند همیشه در ذهن کودک ماندگار شوند. وقتی دوباره از او می‌خواهیم برای رفتن به آرایشگاه آماده شود، خاطرات تلخش جان تازه می‌گیرند؛ دستپاچه می‌شود و به‌وحشت می‌افتد. این وحشت همان فوبیای کوتاه کردن مو است.

فوبیای کوتاه کردن مو در بسیاری از کودکان با بالا رفتن سن به‌خودی‌خود برطرف می‌شود. اما در سوی دیگر، برای بعضی هم تبدیل به احساسی ماندگار می‌شود.

نقص‌های ظاهری، سابقهٔ اختلال‌های مرتبط با اضطراب و فوبیاهای ویژه‌ای مانند آگورافوبیا (ترس از محیط‌های باز) از دیگر عوامل به‌وجود آمدن فوبیای کوتاه کردن مو هستند. در بسیاری از موارد هم ممکن است از اختلال یا ناراحتیِ جدی‌تر و خطرناک‌تری ناشی شود. به همین خاطر، بهتر است این مسئله را هرچه‌سریع‌تر ریشه‌یابی و درمان کرد.

بعضی از افراد به‌خاطر ترس از تیغه‌های تیز قیچی و لوازم دیگر مورداستفادهٔ آرایشگر دچار فوبیای کوتاه کردن مو می‌شوند. در هر صورت، قیچی و تیغ در تماس تقریبا مستقیم با سر قرار می‌گیرند. شاید این موضوع برای بسیاری عادی باشد، اما کسانی هم هستند که این مسئله برای‌شان ترسناک است. گاهی اوقات هم کودک پس از کوتاه کردن مو در مدرسه به‌خاطر ظاهر جدیدش مسخره می‌شود.

چنین تجربیاتی هم باعث نگرانی و اضطراب می‌شوند و در نهایت به فوبیای کوتاه کردن مو می‌انجامند.

نشانه‌های فوبیای کوتاه کردن مو

فوبیای کوتاه کردن مو نشانه‌هایی دارد که بسته به شرایط ممکن است روحی و ذهنی باشند یا جسمانی. در ادامه، نشانه‌های رایج این فوبیا را توضیح می‌دهیم.

• گریه کردن، به ترس‌ولرز افتادن و جیغ‌وفریاد کشیدن وقتی از رفتن به آرایشگاه صحبت می‌شود. مسئله‌ای که از نگرانی و اضطرابی معمولی شروع شده بود، به‌مرور تبدیل به وحشت‌زدگی می‌شود. کودک در برابر نشستن مداوم روی صندلی آرایشگاه از خود مقاومت نشان می‌دهد.
• پسرهایی که دچار فوبیای کوتاه کردن مو می‌شوند، ممکن است تا مدت‌ها از رفتن به آرایشگاه فرار کنند. رفته‌رفته موی‌شان بلند و بلندتر می‌شود. دیگران آنها را به این خاطر مسخره می‌کنند و می‌گویند شبیه دخترها شده‌اید. البته نه‌تنها این تمسخر به ترس و اضطراب آنها کمکی نمی‌کند، بلکه مشکلات روحی تازه‌ای هم برای‌شان ایجاد می‌کند.
• زنانی که دچار این فوبیا می‌شوند کمی شرایط متفاوتی دارند. بعضی از زنان ممکن است موهای‌شان را از ته بزنند، فقط برای اینکه مجبور نباشند گاه‌به‌گاه به آرایشگاه بروند. عده‌ای دیگر هم مجبور می‌شوند با موهای بلند، گره خوردن مداوم آنها، خشک شدن‌شان و دیگر مسائل این‌چنینی کنار بیایند.
• از جمله علائم روحی و ذهنی فوبیای کوتاه کردن مو می‌توان به کابوس‌دیدن دربارهٔ مرگ یا مردن اشاره کرد. بعضی هم در خیال‌شان تصاویری مانند این تداعی می‌شود که به‌هنگام کوتاه کردن مو، به‌وسیلهٔ تیغ یا قیچی آسیب می‌بینند.
• در بعضی موارد پیشرفته‌تر و جدی‌تر، فوبیای کوتاه کردن مو روابط افراد و زندگی روزمره‌شان در خانه یا مدرسه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

درمان فوبیای کوتاه کردن مو

والدین کودکانی که از فوبیای کوتاه کردن مو رنج می‌برند، می‌توانند با دنبال کردن مراحلی که در ادامه می‌آید، کودک خود را درمان کنند و اوضاعش را بهبود دهند:

۱. در طول روز چند بار به‌آرامی موهای کودک را شانه کنید.

۲. کمی آب به صورت و موهای کودک اسپری کنید تا آرام‌آرام به این مسئله عادت کند.

۳. با کودک صحبت کنید و به او قوت‌قلب بدهید. مراحل کوتاه کردن مو را برایش توضیح بدهید. به او بگویید برای چه باید طی روندی منظم به آرایشگاه برویم و موها را مرتب کنیم.

۴. در اینترنت عکس‌هایی از کودکان در حال اصلاح کردن پیدا کنید و به او نشان بدهید.

۵. راجع به لوازم و وسایل مورداستفادهٔ آرایشگر (سشوار، قیچی و …) با کودک صحبت کنید؛ هرچیز مفیدی که در این باره به ذهن‌تان می‌رسد، بگویید. مثلا از این برایش بگویید که آن وسایل چه کاربردی دارند.

۶. می‌توانید کودک را به آرایشگاه نزدیک محل خانه ببرید. اجازه بدهید آنجا کمی بازی کند و با آرایشگرها ارتباط برقرار کند. به این صورت، زمانی که وقتِ کوتاه کردن موها برسد، مقاومت کمتری نشان می‌دهد.

۷. به‌عنوان والدین وظیفه دارید آرامش خودتان را حفظ کنید. اگر از کوره در بروید و کودک را سرزنش کنید، فقط اوضاع را خراب‌تر می‌کنید. این واکنش‌ها وحشت‌زدگی و اضطراب کودک را تشدید می‌کنند.

۸. به فوبیای کوتاه کردن مو کودک به چشم مسئله‌ای عجیب‌وغریب نگاه نکنید. شرایط او برای خودش کاملا طبیعی و معمولی است. با برداشتن قدم‌های کوچک سعی کنید اعتماد به نفس کودک را تقویت کنید. اگر پیشرفتی در وضعیت کودک مشاهده کردید، حتما پاداشی برایش درنظر بگیرید و تشویقش کنید.

۹. آرایشگری را پیدا کنید که این فوبیا را بشناسد و با کسانی که از آن رنج می‌برند، با صبر و حوصله مدارا کند. اگر بتوانید آرایشگاهی را پیدا کنید که محیطی کودک‌پسند داشته باشد و کسانی که در آن شاغل هستند، کودک را قضاوت نکنند، کمک زیادی به شرایط او خواهید کرد.

با درنظر گرفتن این توصیه‌ها و به‌کار گرفتن‌شان می‌توانید به کودک کمک کنید که آرام‌آرام بر ترسش غلبه کند.

کلام آخر

از آنجایی که بیشتر کودکان با فوبیای کوتاه کردن مو سروکار دارند، بیشتر مطلب را به آنها اختصاص دادیم. باوجود این، باید درنظر داشت که این فوبیا ویژۀ کودکان نیست. افراد پابه‌سن‌گذاشته‌ای که از این مسئله رنج می‌برند، می‌توانند از روش‌های درمانی مختلفی برای غلبه بر آن استفاده کنند.

شاید مؤثرترین روش برای این افراد، رفتار درمانی شناختی باشد. با استفاده از روش‌های درمانیِ رفتاری‌ـ‌شناختی، می‌توانیم طرز فکرمان را دربارۀ آنچه برای‌مان ترسناک است به‌کلی تغییر بدهیم. اگر از این فوبیا رنج می‌برید، این چند راهکار را مطالعه کنید؛ شاید به کارتان بیاید:

• ابزارها و وسایل مورداستفادهٔ آرایشگران را جلوی‌تان بگذارید. سعی کنید به آنها عادت کنید؛
• گاهی به آرایشگاه بروید و دیگران را در حال اصلاح موهای‌شان نگاه کنید؛
• قدم نهایی و شاید مهم‌ترین کاری که باید بکنید این است که در مقابل این فوبیا خودتان را نبازید و با شجاعت، برای کوتاه کردن موها اقدام کنید. شجاعت به این معنا نیست که نترسید. هیچ انسانی نیست که از چیزی واهمه نداشته باشد. شجاعت این است که باوجود ترسیدن، سعی کنید کاری را انجام بدهید که فکر می‌کنید به بهبود اوضاع‌تان کمک خواهد کرد.

آیا با این فوبیا و ترس از کوتاه کردن مو آشنا هستید؟ کسی را می‌شناسید که از آن رنج ببرد یا آنکه بر ترسش غلبه کرده باشد؟ نظرات‌تان را با ما و خوانندگان این مطلب به‌اشتراک بگذارید.