جدیدترین «رژیمی» که در رسانه‌های اجتماعی مطرح شده است رژیم «وایکینگی» نام دارد. طرفداران این رژیم لاغری ادعا می‌کنند می‌توانید با خوردن غذاهای «وایکینگی»، یا همان غذاهای سنتی که مصرف آن در میان مردم اروپای شمالی رواج دارد، سلامتی خود را بهبود ببخشید. چندین تحقیق هم نشان داده‌اند این رژیم، حداقل در کوتاه مدت، می‌تواند وزن را پایین بیاورد و سلامتی شما را بهبود بخشد. مشاهده‌ی این حقیقت که میزان چاقی در کشورهای اسکاندیناوی بسیار کمتر از آمریکا است نیز نشان می‌دهد این رژیم می‌تواند کارآمد باشد.
این مقاله را بخوانید تا اطلاعاتی در مورد رژیم وایکینگی به دست بیاورید، اطلاعاتی از قبیل چه بخورید، چه نخورید، و این رژیم لاغری چه فوایدی دارد. این مقاله نتایج بعضی تحقیقات و برخی نکات مفید درباره‌ی این رژیم را در اختیار شما قرار می‌دهد.
رژیم وایکینگی چیست؟
همان‌طور که از اسمش پیداست، به رژیمی می‌گویند که بر غذاهای سنتی کشورهای اسکاندیناوی (نروژ، دانمارک، سوئد، فنلاند و ایسلند) متمرکز است.
در سال ۲۰۰۴، گروهی متشکل از کارشناسان تغذیه، دانشمندان و سرآشپزها، رژیم وایکینگی را به وجود آوردند. هدف این رژیم، مبارزه با میزان فزاینده‌ی چاقی و روش‌های ناپایدار کشاورزی در کشورهای اسکاندیناوی بود.
در مقایسه با رژیم‌های غربی، این رژیم شکر و چربی کمتری دارد و در عوض فیبر، ماهی و غذاهای دریایی آن دو برابر است.
چه بخوریم و چه نخوریم
رژیم وایکینگی بر مصرف منابع غذایی پایدار و محلی تأکید دارد، مخصوصا غذاهایی که علم تغذیه‌ی «شاخص» آنها را سالم می‌شمارد.
- بیشتر بخورید: میوه‌ها، توت‌ها، سبزیجات، بُنشن، سیب‌زمینی، غلات کامل، آجیل، دانه‌ها، نان چاودار، ماهی، غذاهای دریایی، لبنیات کم‌چرب، گیاهان دارویی، ادویه‌جات، روغن کلزا (کانولا).
- تا حدی بخورید: گوشت شکار، تخم‌مرغ محلی، پنیر و ماست.
- کمتر بخورید: دیگر گوشت‌های قرمز و چربی‌های حیوانی.
- نخورید: نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر، شکرهای افزودنی به غذا، گوشت فرآوری‌شده، مواد افزودنی به غذا و غذاهای آماده و فست‌فود.
رژیم وایکینگی بسیار شبیه به رژیم مدیترانه‌ای است. این رژیم بیشتر روی روغن کانولا تمرکز می‌کند تا روغن زیتون خالص، و این بزرگترین تفاوت این دو رژیم است.
همان‌طور که منتقدان این رژیم به درستی اشاره کرده‌اند، بسیاری از غذاهای رژیم وایکینگی در روزگار گذشته در کشورهای اسکاندیناوی اصلا استفاده نمی‌شدند.
این غذاها از قبیل لبنیات کم‌چرب و روغن کانولا غذاهای مدرن هستند. میوه‌ها هم، غیر از چند نوع توت، در شمال به خوبی رشد نمی‌کنند.
نتیجه‌گیری
رژیم وایکینگی بر مصرف غذاهای سنتی کشورهای اسکاندیناوی اصرار دارد. این رژیم بسیار شبیه رژیم مدیترانه‌ای است، و تا حد زیادی بر غذاهای گیاهی و دریایی تمرکز دارد.
رژیم وایکینگی و کاهش وزن
چندین تحقیق، تأثیرات رژیم وایکینگی را بر کاهش وزن بررسی کرده‌اند.
در تحقیقی که روی ۱۴۷ زن و مرد دارای اضافه‌وزن انجام شد، افرادی که تحت رژیم وایکینگی قرار گرفتند ۷\۴ کیلوگرم وزن کم کردند، در حالی که کسانی که رژیم دانمارکی معمولی داشتند فقط ۵\۱ کیلوگرم وزن کم کردند.
این نتیجه بسیار قابل توجه است، مخصوصا که افراد مجبور نشدند در این رژیم کالری کمتری مصرف کنند. اما تحقیقی که یک سال بعد انجام شد نشان داد افرادی که رژیم وایکینگی گرفته بودند دوباره به وزن قبلی خود بازگشتند.
در واقع این نتایج، از نتایج معمول تحقیقات بلندمدت درباره‌ی کاهش وزن هستند. افراد در ابتدا وزن خود را کاهش می‌دهند، ولی در مدت یک یا دو سال دوباره به وزن قبلی خود باز‌می‌گردند.
تحقیق دیگری عملکرد مثبت رژیم وایکینگی در کاهش وزن را نشان می‌دهد. در این تحقیق ۶ هفته‌ای، افرادی که رژیم وایکینگی گرفته بودند ۴٪ وزن خود را از دست دادند. این مقدار بسیار بیشتر از وزنی است که افراد دارای رژیم استاندارد از دست دادند.
نتیجه‌گیری
به نظر می‌رسد حتی اگر افراد کالری کمتری مصرف نکنند نیز رژیم وایکینگی برای کاهش وزن در کوتاه‌مدت کارآمد است.
فواید رژیم وایکینگی برای سلامتی
تغذیه سالم تنها باعث کاهش وزن نمی‌شود، بلکه می‌تواند تا حد زیادی سلامت متابولیک بدن را بهبود ببخشد، و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن فراوانی را کاهش دهد. چندین تحقیق به بررسی تأثیر رژیم وایکینگی بر سلامتی پرداخته‌اند.
فشار خون
در تحقیقی ۶ ماهه که روی شرکت‌کنندگان دارای اضافه وزن انجام گرفت، مشخص شد در مقایسه با افرادی که رژیم معمولی داشتند، فشارخون انقباضی و انبساطی شرکت‌کنندگان تحت رژیم وایکینگی به ترتیب ۱\۵ و ۲\۳ درجه کمتر بود.
محققین در پژوهش ۱۲ هفته‌ای دیگری به این نتیجه رسیدند که رژیم وایکینگی باعث می‌شود فشارخون و کلسترول بالا در افراد کاهش یابد.
کلسترول و تری‌گلیسیرید‌ها
با اینکه رژیم وایکینگی پر از غذاهای مناسب برای قلب است، ولی تأثیرات آن روی کلسترول و تری‌گلیسیرید یکسان نیست. برخی تحقیقات، ولی نه همه‌ی آنها، نشان می‌دهند این رژیم تری‌گلیسیرید را کاهش می‌دهد، ولی تأثیر آن بر کلسترول «ال دی ال» (LDL) و «اچ دی ال» (HDL) آن‌قدر کم است که از نظر آماری اهمیتی ندارد.
تحقیقی دیگر کاهش کمی را در نسبت LDL-c/HDL-c و نسبت Apo B/Apo A1 و همچنین کلسترول غیر «اچ دی ال» نشان می‌دهد که همگی جزو عوامل بسیار خطرآفرین برای بیماری‌های قلبی هستند.
کنترل قندخون
به نظر نمی‌رسد رژیم وایکینگی تأثیر زیادی بر کاهش سطح قندخون داشته باشد، اما پژوهشگران در تحقیقی دیگر به این نتیجه رسیده‌اند که این رژیم، قندخون ناشتا را اندکی کاهش می‌دهد.
التهاب
التهاب مزمن از نشانه‌های اصلی بسیاری از بیماری‌های خطرناک است. تحقیقاتی که در مورد ارتباط رژیم وایکینگی و التهاب انجام شده، نشان‌دهنده‌ی نتایج متناقضی هستند. در تحقیقی، نشانگر «سی آر پی» (CRP) التهاب در اثر این رژیم کاهش یافت اما در تحقیقات دیگر هیچ نتیجه‌ی معنی‌داری دیده نشد.
پژوهشی دیگر نشان داد رژیم وایکینگی میزان ظاهر شدن ژن‌های مربوط به التهاب در بافت‌های چربی بدن را کاهش می‌دهد.
نتیجه‌گیری
به نظر می‌رسد رژیم وایکینگی برای کاهش فشار خون مناسب است. تأثیرات رژیم وایکینگی بر کلسترول، تری‌گلیسیرید، سطح قندخون و نشانگرهای تورم، ضعیف و متناقض هستند.
جنبه‌ی محیطی رژیم وایکینگی
رژیم وایکینگی از دیدگاه محیطی می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. این رژیم روی غذاهای محلی که با روش‌های کشاورزی پایدار تولید شده‌اند تمرکز می‌کند. برخی طرفداران این رژیم نیز به دیگران توصیه می‌کنند از غذاهای ارگانیک استفاده کنند.
پیام اصلی
نتایج تحقیقات درباره‌ی رژیم وایکینگی چندان چشمگیر نیستند. این رژیم باعث کاهش وزن کوتاه‌مدت می‌شود، و تا حد کمی فشارخون و نشانه‌های تورم را کاهش می‌دهد، ولی ظاهرا این نتیجه‌ها ضعیف و متناقض هستند.
در نهایت هر رژیمی که روی غذاهای واقعی تمرکز کند نه غذاهای غربی ناسالم، احتمالا بیشتر باعث کاهش وزن و بهبود سلامت می‌شود. این مسئله بارها و بارها در صدها تحقیق مختلف روی رژیم‌های متفاوت تأیید شده است.
در غذاهای «اسکاندیناوی» یا «غذاخوردن مثل یک وایکینگ» هیچ جادویی وجود ندارد. این رژیم موفق است چون به جای غذاهای آماده از غذاهای کامل و تک ماده‌ای استفاده می‌کند. همین.
