معمولا بروز گلودرد یا سوزش گلو باعث نگرانی نیست. سوزش گلو معمولا به‌خاطر عفونت‌های ساده‌ای مانند سرماخوردگی یا گلودرد استرپتوکوکی ایجاد می‌شود. در موارد نادری، سوزش گلو به‌خاطر بیماری‌ها و مشکلات جدی و خطرناک است. زمانی‌که بیماری‌ای باعث سوزش گلو شود، معمولا علائم دیگری همراه با سوزش گلو وجود دارد. در این مقاله شما را با ۹ علت سوزش گلو و راه‌های درمان سوزش گلو آشنا خواهیم کرد.
علت سوزش گلو
۱. بازگشت اسید به مری
سوزش سرِدل از علائم بازگشت اسید معده به مری (رفلاکس اسید یا تُرش‌کردن) است. این پدیده معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که دریچه‌ای که بین معده و مری وجود دارد، اجازه بدهد اسید از سمت معده به سمت گلو بیاید.
طعم تیز و زننده‌ی اسید باعث ایجاد سوزش در پشت گلو و قفسه‌ی سینه می‌شود. همچنین بازگشت اسید باعث احساس طعم ترش یا تلخ در گلو یا دهان‌تان می‌شود. زمانی‌که این بازگشت اسید شدید و مکرر باشد، به این بیماری بازگشت اسید به مری گفته می‌شود.
سایر علائم بازگشت اسید به مری عبارت‌اند از:
- احساس طعم مایعی ترش در پشت گلو؛
- سرفه کردن؛
- سختی در بلع؛
- درد قفسه سینه؛
- گرفتگی صدا؛
- احساس اینکه چیزی در گلویتان گیر کرده است.
ممکن است علائم‌تان پس از صرف یک وعده‌ی غذایی مفصل یا هنگام خواب شب، تشدید بشود.
۲. ترشحات مزمن در ناحیهی پشت حلق
ممکن است مخاطی که به‌طور طبیعی بینی را می‌پوشاند تا جایی که به پشت حلق می‌ریزد، تجمع پیدا بکند. این پدیده ترشحات مزمن در ناحیهی پشت حلق نام دارد. سرماخوردگی، عفونت‌های تنفسی، آلرژی و هوای سرد از علل بروز ترشحات مزمن در ناحیهی پشت حلق هستند. بروز مداوم این پدیده می‌تواند موجب تحریک پشت گلو بشود.
سایر علائم ترشحات مزمن در ناحیهی پشت حلق عبارت‌اند از:
- سرفه‌کردن؛
- خارش گلو؛
- تجمع مخاط در گلو؛
- آبریزش بینی؛
- گرفتگی گلو؛
- گرفتگی صدا؛
- بوی بد دهان.
۳. گلودرد استرپتوکوکی
گلودرد استرپتوکوکی از رایج‌ترین علل عفونت گلو است که گروهی از باکتری‌های استرپتوکوکوس A آن را ایجاد می‌کنند. زمانی‌که فرد سرفه یا عطسه می‌کند، این باکتری‌ها در هوا پخش می‌شوند.
سوزش گلو از علائم اصلی گلودرد استرپتوکوکی است. درد ممکن است به‌حدی شدید باشد که عمل بلع را با مشکل روبه‌رو کند.
سایر علائم گلودرد استرپتوکوکی عبارت‌اند از:
- قرمزی و ورم لوزه‌ها و امکان ایجاد رگه‌های سفیدرنگ بر روی آنها؛
- ورم غده‌های گردن؛
- تب؛
- ایجاد راش یا جوش بر روی پوست؛
- حالت تهوع؛
- استفراغ؛
- درد.
داروهای مُسکن بدون نسخه در کاهش و تسکین درد مؤثرند. اما هنوز امکان انتقال عفونت به دوستان و خانواده‌تان وجود دارد. برای درمان این عفونت باید به پزشک مراجعه کنید تا او برای‌تان آنتی بیوتیک تجویز بکند.
۴. سرماخوردگی
سوزش گلو یکی از علائم سرماخوردگی است. این عفونت ویروسیِ دستگاه فوقانیِ تنفسی می‌تواند باعث ناراحتی فرد بشود. اما معمولا جدی نیست. بیشتر بزرگسالان در سال ۲ تا ۳ بار دچار سرماخوردگی می‌شوند.
سایر علائم سرماخوردگی عبارت‌اند از:
- آبریزش بینی؛
- گرفتگی بینی؛
- عطسه‌کردن؛
- سرفه‌کردن؛
- بدن درد؛
- سردرد؛
- تب خفیف.
معمولا علائم سرماخوردگی بین ۷ تا ۱۰ روز از بین می‌روند.
۵. آنفولانزا
آنفولانزا یک بیماری ویروسی است. این بیماری موجب بروز علائمی مشابه سرماخوردگی مانند سوزش گلو می‌شود. اما آنفولانزا جدی‌تر از سرماخوردگی است. ممکن است آنفولانزا در برخی افراد عوارض خطرناکی مانند ذات الریه ایجاد بکند. علائم آنفولانزا بین ۱ تا ۴ روز پس از آلوده‌شدن به ویروس آن ظاهر می‌شوند.
سایر علائم آنفولانزا عبارت‌اند از:
- تب؛
- لرز؛
- سرفه‌کردن؛
- آبریزش بینی؛
- گرفتگی سینه؛
- درد عضلات؛
- سردرد؛
- خستگی؛
- استفراغ؛
- اسهال.
بهتر است تا ۴۸ ساعت پس از بروز علائم به پزشک مراجعه کنید تا زودتر بیماری‌تان درمان بشود. همچنین راه‌هایی برای کاهش علائم آنفولانزا نیز وجود دارد.
۶. مونونوکلئوز
مونونوکلئوز بیماری بسیار واگیرداری است که توسط ویروس اپشتین‌بار به‌وجود می‌آید. این ویروس از طریق مایعات بدن مانند بزاق منتقل می‌شود. به‌همین دلیل به این بیماری، بیماری بوسه نیز گفته می‌شود.
معمولا علائم بین ۴ تا ۶ هفته پس از آلوده‌شدن بروز می‌کند. سوزش گلوی شدید یکی از علائم مونونوکلئوز است.
سایر علائم مونونوکلئوز عبارت‌اند از:
- خستگی مفرط؛
- تب؛
- بدن درد؛
- سردرد؛
- ورم غده‌های گردن و زیربغل؛
- راش یا جوش‌هایی بر روی پوست.
۷. آبسه لوزه
آبسه‌ی لوزه عفونت گردن و سر است. این پدیده باعث تجمع چرک در پشت گلو و ایجاد درد و ورم گلو می‌شود. آبسه‌ی لوزه اغلب یکی از عوارض التهاب لوزه محسوب می‌شود. اگر این بیماری را درمان نکنید، ورم باعث هل‌دادن لوزه‌ها به سمت وسط گلو و بستن مسیر تنفس می‌شود.
سایر علائم آبسه‌ی گلو عبارت‌اند از:
- مشکل در بلع یا بازکردن کامل دهان؛
- ورم غدد موجود در گردن؛
- تب؛
- لرز؛
- سردرد؛
- ورم صورت.
۸. سندرم دهان سوزان
این بیماری مانند این است که داخل دهان یا گلویتان را سوزانده‌اید یا آب جوش در آن ریخته‌اید. درحالی‌که چنین اتفاقی رخ نداده است. درد و سوزش می‌تواند گلو، دهان، لب، زبان و سقف دهان را نیز در بگیرد.
سایر علائم سندرم دهان سوزان عبارت‌اند از:
- افزایش تشنگی؛
- احساس‌کردن طعم فلز یا تلخ در دهان؛
- احساس‌نکردن طعم‌ها.
۹. آیا ممکن است سوزش گلو ناشی از سرطان باشد؟
در موارد نادری سوزش گلو می‌تواند نشانه‌ای از سرطان گلو یا سرطان مری باشد. البته احتمال بروز سرماخوردگی، آنفولانزا و سایر عفونت‌هایی که موجب سوزش گلو می‌شوند، بسیار بیشتر از سرطان است.
سوزش گلوی ناشی از عفونت‌ها معمولا بین ۱ تا ۲ هفته بهبود می‌یابد. درحالی‌که در صورت ابتلا به سرطان این درد از بین نمی‌رود.
برخی دیگر از علائم بروز سرطان عبارت‌اند از:
- سختی در بلع یا احساس اینکه چیزی در گلویتان گیر کرده است؛
- سرفه‌کردن که به‌مرور بهتر نمی‌شود و باعث می‌شود خون بالا بیاورید؛
- سوزش سرِدل؛
- درد در قفسه‌ی سینه؛
- کاهش وزن بدن بدون دلیل مشخص؛
- گرفتگی صدا؛
- استفراغ.
اگر یک یا چند مورد از علائم بالا را دارید، به پزشک مراجعه بکنید. پزشک می‌تواند علت مشکل‌تان را شناسایی و به شما در اقدام بعدی کمک بکند.
راه‌های درمان سوزش گلو
به کمک روش‌های زیر می‌توانید درد یا سوزش گلو را تسکین بدهید:
- حدود ۲۲۵ سی‌سی آب ولرم را با نصف یا یک‌چهارم قاشق چای‌خوری نمک خوراکی ترکیب و آن را غِرغِره بکنید.
- استفاده از آب‌نبات‌های سرماخوردگی که می‌توانند به رطوبت گلو کمک بکنند.
- نوشیدن نوشیدنی‌های گرمی مانند چای و عسل یا خوردن بستنی نیز می‌توانند به تسکین سوزش گلو کمک بکنند.
- استفاده از دستگاه رطوبت ساز سرد نیز می‌تواند به مرطوب‌کردن هوای پیرامون‌تان و کاهش خشکی گلو کمک بکند.
- از مُسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن و ایبوبروفن استفاده بکنید.
- مقدار زیادی مایعات مخصوصا آب بنوشید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه بکنید؟
معمولا سوزش گلو پس از گذشت چند روز بهتر می‌شود. اما اگر دردتان بیش از ۱ هفته ادامه پیدا کرد یا به‌طرز غیرمعمولی افزایش یافت، به پزشک مراجعه بکنید.
همچنین در صورت بروز علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- تب بالای ۳۸ درجه‌ی سلیسیوس؛
- وجود خون در خلط یا بزاق؛
- سختی در بلع یا خشکی دهان؛
- سختی در تنفس؛
- وجود چرک در لوزه‌ها؛
- جوش؛
- ایجاد غده‌هایی در گردن؛
- گرفتگی صدا که بیش از ۲ هفته طول بکشد.
