نگهداری از موجود کوچولوی دوستداشتنی که هنوز زبان باز نکرده و نمیتواند خواستههایش را بگوید، کار سادهای نیست؛ البته همیشه میتوان از تجربهها و اطلاعات دیگران استفاده کرد. در این مقاله، از زبان مادران واقعی، نکاتی را بیان میکنیم که در مراقبت از نوزاد بسیار مفید و کارگشا هستند: نکاتی که بعضی برخلاف تصورات رایج درمورد نوزادان و مراقبت از آنها هستند. اگر شما نیز بهتازگی صاحب فرزند شدهاید یا در آینده قصد دارید بچهدار شوید، تا پایان مقاله با ما همراه شوید تا با ۱۲ نکته کاربردی و مفید در مراقبت از نوزاد آشنا شوید.
۱. نیازی نیست هنگام خواب کودک همهجا ساکت باشد
جنیفر، مادری از استافوردِ انگلستان، میگوید: «وقتی کودک خوابیده است، مجبور نیستید خانه را ساکت و آرام نگه دارید؛ چون محیط رحم محیطی پرسروصداست و نوزادانی که تازه به دنیا آمدهاند به سروصدا عادت دارند.
وقتی فرزندمان را به خانه آوردیم، درحالیکه او خواب بود تلویزیون تماشا میکردیم و من جاروبرقی میکشیدم، ظرفها را میشستم و نزدیک او با تلفن حرف میزدم. او به خوابیدن در سروصدا عادت کرد و من هم میتوانستم کارهایم را انجام دهم. هنوز هم وقتی خواب است در اتاقش جاروبرقی میکشم (دخترم الان ۱۴ماهه است) و وقتی بیدار میشود آرام است و بهخوبی استراحت کرده است.»
۲. با این حرکات، کودک بیقرار و در حال گریه را آرام کنید
آنا، مادری از نشنالسیتیِ ایالت کالیفرنیای آمریکا، میگوید: «وقتی فرزندم گریه میکند با ریتمی مانند ضربان قلب به پشتش ضربه میزنم و او را آرام میکنم. این کار موجب میشود سریعتر آروغ بزند و اگر بیقراریاش بهخاطر احساس ناامنی باشد نیز او را آرام میکند. اگر این کار مؤثر نباشد، پنج حرکت آرامشبخش دکتر هاروی کارپ (Harvey Karp، متخصص اطفال) را امتحان میکنم. این حرکات شامل قنداقکردن، هیسکردن، به پهلو نگهداشتن، تابدادن یا ایجاد امکان مکیدن برای نوزاد (مثلا با استفاده از پستانک) است. گاهی برای آرامکردن او باید هر ۵ کار را انجام دهم!»
۳. به کودک در گرفتن سینه مادر کمک کنید
آپریل، مادری از هِندِرسونِ ایالت نِوادای آمریکا، میگوید: «اگر درزمان شیردهی با مشکل چفتکردن دهان نوزاد به دور هاله (latch-on) مواجه هستید، میتوانید از محافظ سینه استفاده کنید. استفاده از این محافظها نکته بسیار خوبی بود که از مشاور شیردهیام یاد گرفتم. یک ماه کامل مجبور شدم از این محافظ سینه استفاده کنم و پس از آن کودکم توانست بدون آنها دهانش را به سینهام چفت کند. اگر از محافظ سینه استفاده نمیکردم، نمیتوانستم به شیردادن به فرزندم ادامه دهم.»
۴. آماده باشید
پائولا، مادری از شهر لیتِلتون ایالت کلرادوی آمریکا، میگوید: «در سههفتگی روزها و شبهای کودک بیشتر قابلپیشبینی میشود و میتوانید علاوهبر نوزاد، به خودتان هم توجه داشته باشید. یکی از راههای انجام این کار، کاهش استرس است؛ آمادهکردن همهچیز برای نوزاد گرسنه و خودتان نیز راه دیگری است. برای شروع میتوانید بهمحض تمامشدن یک نوبت تغذیه نوزاد، برای تغذیه بعدی او آماده شوید. مثلا پس از شیردادن در ۱۱ شب، برای شیردادن در ساعت ۲ صبح آماده شوید؛ یعنی تمام وسایل لازم برای تغذیه او را آماده کنید و برای خودتان نیز آب نوشیدنی تازه دمدست بگذارید تا در نیمهشب نگرانی و دغدغهای نداشته باشید. در طول روز نیز وقتی نوزاد خواب است ورزش کنید، دوش بگیرید یا به پیامها و ایمیلهای خواندهنشده رسیدگی کنید و یا استراحت کنید.»
۵. در زمان تغذیه، نوزاد را بیدار نگه دارید
الیزابت، مادری از شهر ویرجینیا بیچ در ایالت ویرجینیای آمریکا، میگوید: «وقتی فرزندمان بهآرامی و با خوابآلودگی غذا میخورد، من و همسرم گونهاش را ماساژ میدادیم تا او را تحریک کنیم که سریعتر غذا بخورد. تنها کاری بود که باید انجام میدادیم زدن ضربۀ آرامی با نوک انگشت روی گونه دخترم بود و در آن شبهای طولانی بی خوابی، این ترفند ساده موهبتی الهی بود! این ترفند برای نوزادان دوستانمان نیز خیلی خوب جواب داده بود. وقتی نوزاد خوب غذا میخورَد و پیش از خوابیدن کاملا سیر میشود، بین زمانهای غذاخوردن مدت بیشتری میخوابد و این یعنی شما و همسرتان نیز آرامش بیشتری خواهید داشت!»
۶. کاری کنید فرزندتان به پدرش اُنس بگیرد
تیفانی، مادری از شهر کلرادو اسپرینگز در ایالت کلرادوی آمریکا، میگوید: «کاری کنید فرزندتان زمان زیادی را تنها با پدرش بگذراند. لمسکردن و صدای پدر نوزاد با شما متفاوت است. این یعنی کودک فرایند انسگرفتن و برقراری رابطه را شروع میکند و شما نیز زمانی برای استراحت خواهید داشت. بهعلاوه این کار موجب میشود که فرزندتان به بودن با شخص دیگری بهجز شما عادت کند. شاید چند دفعه اول مشکل باشد.
قبل از تنهاگذاشتن نوزاد با پدر مطمئن شوید که خوب غذا خورده و استراحت کرده است، چون موجب میشود که دستکم تا یک یا دو ساعت دیگر به حضور شما نیازی نباشد؛ سپس پدر و فرزند را تنها بگذارید. اگر نزدیک آنها هستید، حتما توجه داشته باشید که کودک نباید شما را ببیند یا صدایتان را بشنود. همچنین، وقتی گریه میکند، در برابر تمایل شدید به رفتن به اتاق و برطرفکردن مشکل، مقاومت کنید. وقتی کودک پیش شماست و گریه میکند، چیزهای مختلفی را امتحان میکنید تا بفهمید چه مشکلی وجود دارد. پدران نیز برای انجام این کار، به روش خودشان، به زمان نیاز دارند. وقتی چنین فرصتی را ایجاد میکنید، فرزندتان یاد میگیرد که برای رسیدن به آرامش، بیش از یک راه وجود دارد. این مسئله وقتی بسیار مفید است که برای اولین بار، فرزندتان را با پرستار کودک یا یکی از اعضای خانوادهتان تنها میگذارید. میتوانید از همسرتان بخواهید که فرزندتان را حمام کند، او را در رختخواب بگذارد یا فقط برایش کتاب بخواند و با او صحبت کند.»
۷. در تختخواب نوزاد، محیطی آسوده و گرم ایجاد کنید
پَم، مادری از شهر نیونن ایالت جورجیای آمریکا، میگوید: «وقتی دخترم ۳ هفته داشت، فقط دوست داشت روی سینه من بخوابد. هر بار که روی سینهام خوابش میبرد و او را در گهوارهاش میگذاشتم، بیدار میشد. فهمیدم که احتمالا گرمای بدن من را دوست دارد؛ بنابراین پتویی را دور لحافچه برقی (heating pad) پیچیدم تا درحین شیردادن به نوزاد گرم شود. وقتی شیرخوردن نوزاد تمام میشد و به خواب میرفت، لحافچه برقی را برمیداشتم و او را داخل پتوی گرم میگذاشتم و او نیز داخل پتو آرام میگرفت. گرمکردن پتو داخل خشککن هم روش خوبی است.»
۸. برای خواباندن نوزاد، ترفند به کار ببرید
هانا، مادری از شهر مکیناو در ایالت ایلینوی آمریکا میگوید: «وقتی فرزندمان حدود ۳ هفته داشت، گریه و بدخلقی میکرد؛ چون بهسختی به خواب میرفت. یک روز بینیاش را نوازش کردیم و این کار اثر کرد. در واقع، این کار همیشه مؤثر بود. از بالای بینی شروع میکردیم و مستقیم تا نوک بینیاش را بارها و بارها نوازش میکردیم. با نوازشکردن بینی، چشمهایش سنگین و درنهایت بسته میشد. او حالا ۴ماهه است و این روش هنوز هم مؤثر است.»
۹. بگذارید کودکتان شما را راهنمایی کند
آلِنا، مادری از شهر پالمبیچگاردنز، در ایالت فلوریدای آمریکا، میگوید: «برای اولین بار مادرشدن استرسآور است، بهویژه وقتی همه میخواهند توصیهای بکنند و چیزی که به شما میگویند درست به نظر نمیرسد. بهمحض اینکه با فرزندم به خانه آمدم، دوستان و بستگان درمورد نگهداری از نوزاد شروع به نصیحت کردند (که البته بیشتر شبیه درخواست بود). از من میخواستند همهچیز را طبق برنامه انجام دهم. این وضعیت اعصابخردکن بود، ولی فهمیدم که نباید به حرفهای آنها توجه کنم و با خودم گفتم این بچه من است [نه بچۀ کس دیگری]. نمیتوانستم فقط بهخاطر اینکه ۳ ساعت پیش شیر خورده، گریهاش از گرسنگی را تحمل کنم. وقتی بگذارید که خود فرزندتان (و نه دیگران) به شما بگوید چه زمانی گرسنه یا خسته است، او و خودتان بسیار شادتر و سالمتر خواهید بود.»
۱۰. نکاتی که باید در نخستین حمامهای نوزاد رعایت کنید
راشل، مادری از شهر لوسگاتوس ایالت کالیفرنیای آمریکا، میگوید: «پس از خشکشدن و افتادن ریشه بند ناف نوزاد (که معمولا تا هفته سوم اتفاق میافتد) بالاخره میتوانید او را درست حمام کنید. برای گرم نگهداشتن نوزاد و افزایش راحتی او و کاهش احتمال گریهکردن او در طول حمامکردن، لیف گرمی را روی شکمش قرار دهید. همین کار ساده موجب میشود که نوزاد بهجای ناراحتی، از حمامکردن لذت ببرد. اگر خانهتان در سمت سردتر ساختمان قرار دارد، کمی قبل از حمام کردن نوزاد، درجه بخاری را بیشتر کنید تا پس از حمامکردن، هوای سرد به نوزاد شوک وارد نکند. رعایت این نکات برای دختر کوچولویم خیلی مفید بود و موجب شد عاشق حمامکردن شود.»
۱۱. به دلایل دیگرِ گریه نوزاد نیز توجه کنید
کیم، مادری از شهر گلِندِیل (Glendale) در ایالت نیویورک آمریکا، میگوید: «مردم همیشه میگویند نوزادان به این دلیل گریه میکنند که گرسنهاند، باید پوشکشان عوض شود، بیحوصلهاند و غیره. آنها به این مسئله توجه نمیکنند که شاید دلیل بدخلقی و گریه نوزاد خستگی و نیاز به استراحت باشد. پسر ما در ماه اول خیلی بدخلقی میکرد و ما همۀ راهها را برای آرامکردن او امتحان کردیم؛ ولی متوجه شدیم که نیاز واقعی او تحریک کمتر و خواب بیشتر است. گاهی نوزادان به توجه کمتری از سوی شما نیاز دارند.»
۱۲. در تختخواب نوزاد، از چند لایه ملافه و روتُشکی استفاده کنید
جِری، مادری از شهر لونکه در ایالت آرکانزاس، میگوید: «وقتی نوزاد نیمهشب پوشکش را کثیف میکند یا شکمش درست کار نمیکند، خارجکردن تمام وسایل تختخواب یا گهواره و عوضکردن تمام ملافهها، هم برای مادر و هم نوزاد، سخت است و سروصداهایی که ایجاد میشود دوباره خواباندن نوزاد را بسیار سختتر میکند. بنابراین همزمان دو لایه ملافه و روکش تشک ضدآب روی تشک تخت نوزاد قرار میدهم (بهترتیب: روکش تشک، ملافه، روکش تشک، ملافه). بهاینترتیب، فقط لایه رویی را بیرون میکشم، پوشک نوزاد را عوض میکنم و دوباره او را در رختخواب میگذارم. با این روش، دیگر نیازی به وسایل تمیز تخت ندارم و لازم نیست ساعت ۲ صبح چیزی را بشویم!»