اگر درست پیش از شروع قاعدگی روی ترازو رفته باشید، احتمالا متوجه مقداری اضافه وزن شدهاید. اما پیش از دستپاچه شدن، این نکته را بهیاد داشته باشید که افزایش وزن در دوران قاعدگی یکی از عوارض جانبی شایع در این دوران است. حتی اگر در رژیم غذایی یا تمرین ورزشیتان تغییری نداده باشید، باز هم ممکن است با افزایش وزن در دوران قاعدگی روبهرو شوید. دلایل جسمی و زیستشناختی مختلفی وجود دارند که دو هفته پیش از شروع قاعدگی، موجب افزایش وزن در زنان میشوند. برخی از این دلایل، تغییرات طبیعیای هستند که در بدن رخ میدهند، اما برخی دیگر میتوانند بهدلیل موقعیت پزشکی خاص فرد باشند. با ما همراه باشید تا ۷ دلیل افزایش وزن در دوران قاعدگی را با هم مرور کنیم.
۱. پروژسترون بالا
دکتر اوکتاویا کنون (Dr. Octavia Cannon) متخصص زنان است. بهنظر او، درست پیش از شروع قاعدگی، سطح هورمون استروژن و پروژسترون تولیدشده در تخمدانها به بالاترین حد خود میرسد. بالا بودن این هورمونها میتواند زنان را مستعد افزایش وزن در دوران قاعدگی کند. دکتر کانون میگوید: «بالا بودن سطح این هورمون درست پیش از شروع قاعدگی میتواند موجب افزایش اشتها شود. بنابراین زنان غذای بیشتری در این دوران میخورند.»
۲. سروتونین پایین
مغز هم میتواند در این دوران حقههایی بهکار ببندد. دکتر کانون میگوید: «زمانی که سطح استروژن پایین میآید و خونریزی قاعدگی شروع میشود، سطح سروتونین بدن نیز پایین میآید.» پایین بودن میزان سروتونین معمولا موجب تمایل به شیرینیجات میشود. مصرف شیرینیجات هم میتواند موجب پرخوری و یکی دیگر از عوامل افزایش وزن در دوران قاعدگی باشد.
۳. احتباس آب
هورمونهای قاعدگی فقط با اشتهای شما کار ندارند. طبق گفتهٔ دکتر پریز آگوستوس (Dr. Praise Augustus)، جراح زنان و زایمان، این هورمونها موجب احتباس آب در بدن میشوند. او معتقد است: «در این دوران، میزان احتباس آب در بدن بالا میرود، زیرا پروژسترون موجب انبساط رگهای خونی بهمنظور آمادهسازی غشای داخلی رحم میشود. این پروسه وابسته به نمک است.» بنابراین، اگر در این دوران تمایل بیشتری به مصرف غذاهای شور دارید، پف بیشتری را تجربه خواهید کرد.
۴. مقاومت به انسولین
اگر پیش از شروع قاعدگیتان، تمایل سیریناپذیری به شیرینیجات دارید، میتوان پروژسترون را مقصر دانست. دکتر آگوستوس میگوید: «هیچ توضیح مشخصی دربارۀ تغییرات رژیم غذایی وجود ندارد، اما این موضوع را میدانیم که پروژسترون باعث بالا رفتن مقاومت به انسولین میشود. این بدان معناست که در چنین وضعیتی، بدن مثل قبل قادر به پردازش قند نخواهد بود. پس قند مدت بیشتری در خون باقی میماند. این مسئله میتواند موجب افزایش وزن شود.»
بهنظر او، زنان مبتلا به دیابت که روزانه سطح قند خون خود را اندازهگیری میکنند، این موضوع را ملموستر درک خواهند کرد.
۵. پایین بودن منیزیم
بهعقیدۀ دکتر کانون، نزدیک شروع قاعدگی، میزان طبیعی منیزیم در بدن کاهش مییابد. او میگوید: «ازآنجاکه منیزیم میزان آب بدن را تنظیم میکند، کمبود آن موجب کمآبی خواهد شد. کم آبی بدن نیز گولزننده است. کمآبی میتواند این فکر را در سر شما بیندازد که گرسنهاید. اما در حقیقت شما تشنه هستید.» کمبود منیزیم میتواند تمایل به مصرف شیرینی را بالا ببرد. در این حالت، بهجای نوشیدن یک لیوان آب، بیشتر مایل به غذا خوردن هستید. دکتر کانون پیشنهاد میدهد که پیش از صرف میانوعدهای اضافی، یک لیوان آب بنوشید.
۶. تحرک پایین
همانطور که سطح هورمونها بالا و پایین میشود، احتمالا نشانههای سندرم پیش از قاعدگی (PMS) مثل خستگی، نفخ و دردهای شکمی را هم حس میکنید. همۀ اینها با دیگر نشانهها در کنار هم میتوانند به برنامۀ ورزشی شما آسیب بزنند؛ درنتیجه با افزایش وزن در دوران قاعدگی روبهرو میشوید. محققان به این نتیجه رسیدهاند که هشت هفته ورزش هوازی میتواند نشانههای سندرم پیش از قاعدگی را کم کند. شاید این آخرین کاری باشد که بخواهید انجام دهید، اما داشتن برنامه ورزشی منظم به کاهش این علائم کمک شایانی خواهد کرد.
۷. بیماری یا اختلال
هرچند ممکن است با افزایش وزن در دوران قاعدگی روبهرو شوید، طبق گفتۀ دکتر آگوستوس، وزن اضافی اکثر خانمها با شروع خونریزی از بین میرود. او میگوید: «ممکن است برخی خانمها متوجه افزایش وزن پایداری شوند که در واقع منشأ آن دریافت کالری بیشتر در طول ماه بوده است.»
باوجود این، اگر نشانههای افزایش وزن قاعدگی مشکلساز شده است یا افزایش وزن پایداری دارید، حتما با پزشک مشورت کنید. احتمال دارد به چنین مشکلاتی مبتلا شده باشید: اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی (PMDD که از سندرم پیشقاعدگی شدیدتر است)، سندرم تخمدان پلی کیستیک یا کم کاری تیروئید. همۀ این وضعیتها میتوانند موجب افزایش وزن در دوران قاعدگی شوند. ممکن است در این شرایط برای کاهش نشانهها به دارودرمانی نیاز باشد.