آیا معمولا وقتی میخواهید چیزی بگویید، دیگران به شما توجهی نمی‌کنند؟ آیا این مسئله شما را رنج می‌دهد؟ آیا تصور می‌کنید اطرافیانتان درست لحظه‌ای که شروع به گفتگو می‌کنید، شما را نادیده می‌گیرند و یا بدتر از آن، حتی به ندرت وجود شما را در اطراف خود حس می‌کنند؟ آیا این مشکلات به جزء جدایی‌ناپذیر زندگی شما تبدیل شده‌اند؟ آیا فکر می‌کنید دلیلش اعتماد به نفس پایین شما در گفتگو است؟
آیا از آن دسته آدم‌ها هستید که حس می‌کنید ایده‌های جالبی دارید ولی هیچکس شما را جدی نمی‌گیرد؟ آیا در اغلب مواقع حتی تلاش نمی‌کنید که منظور خود را به اطرافیانتان بفهمانید و همواره از این می‌ترسید که دیگران شما را مسخره کنند؟
آیا فکر می‌کنید تنها راه خلاصی از این وضعیت پاک کردن صورت مسئله است؟ خب، کاملا در اشتباه هستید. با اعتماد به نفس صحبت کردن بسیار آسان‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید. با به کارگیری این شش ترفند دیگر هیچگاه سایرین شما را وادار به سکوت نخواهند کرد.
۱. تلاش نکنید باهوش و زیرک به نظر برسید
اینکه کسی بخواهد باهوش و زیرک به نظر برسد امری کاملا طبیعی است. بسیاری از ما تمایل داریم در قالب کسی ظاهر شویم که به اصطلاح این کاره است و حرفی برای گفتن دارد. ولی بسیاری از افراد به اشتباه تصور می‌کنند برای رسیدن به این منظور باید سِیلی از اصطلاحات نامفهوم و کلمات پیچیده را به ذهن مخاطبانشان روانه کنند که تا حالا اصلا به گوش کسی نخورده است. ولی احتمالا زمانی که دریابید در واقعیت انسان‌ها دوست دارند با آنها واضح و شفاف صحبت شود، حتما متعجب خواهید شد.
استفاده از ادبیاتی که با آن راحت هستید به شما کمک می‌کند جریان سیال ذهن خود را راحت‌تر سازمان‌دهی کنید. در این حالت دیگر نگران نخواهید بود که باید کدام مترادف تجملی و پیچیده را برای واژه‌های مختلف به کار برید. تلاش برای تظاهر به هوش از طریق به کارگیری واژه‌های پیچیده و نامفهوم نه تنها شما را به هدفتان نمی‌رساند بلکه سبب می‌شود در حین صحبت به لکنت دچار شوید، مضطرب و مردد شوید یا حتی به اشتباه بیفتید.
۲. از انتقادها به عنوان سکوی پرش استفاده کنید
تقریبا هیچکس از اینکه مورد انتقاد قرار بگیرد لذت نمی‌برد. انتقاد معمولا برای تمام ما ناخوشایند و آزاردهنده است و در اغلب موارد هم آنها را نابجا می‌دانیم. ولی اگر قصد دارید در طول مباحثه تاثیر ماندگاری از خود به جا بگذارید، هیچگاه در مواجه با کلمات نامناسبِ دیگران تسلیم نشوید.
اگر انتقادات دیگران را به مسئله‌ای شخصی تبدیل نکنید، همین انتقادات فرصت بزرگی را برای پیشبرد گفت‌وشنود در اختیار شما قرار می‌دهند. احتمالا بسیاری از شما به این گزاره منتقد هستید و تصور می‌کنید عدم مواجهه شخصی با انتقاد دیگران در عمل چندان هم آسان نیست. شاید حق با شما باشد، ولی خوشبختانه در این بخش از مقاله روش ساده‌ای را معرفی می‌کنم که شما را به یک انتقادپذیر حرفهای تبدیل خواهد کرد.
پیش از هر چیز تنش را خنثی کنید. در بسیاری از موارد منتقد به جای انتقاد کردن تنها قصد دارد دشنام‌های خود را در پوشش یک انتقاد به ظاهر سازنده پنهان کرده و به واسطه آن خود را به طور کامل تخلیه کند. در چنین شرایطی بهتر است با منتقد خود همدلی و او را درک کنید. به عنوان مثال در جواب او از این عبارت استفاده کنید: «تو داری میگی که… (در ادامه جمله‌ی خود، عین انتقاد او را تکرار کنید)»
در قدم دوم باید تهدید را به فرصت تبدیل کنید. کلام خود را اینگونه ادامه دهید: «به نظرم متوجه شدم که چرا همچین برداشتی کردی، احتمالا من نتونستم منظور خودم رو واضح بگم.» استفاده از این روش فرصت دوباره‌ای در اختیار شما قرار می‌دهد تا ایده‌ی خود را بسط دهید.
در پایان با یک قدردانی ساده، با وقار کامل بحث را به انتها ببرید. اما یک نصیحت دوستانه: برای آنکه از این مرحله سربلند بیرون بیایید به مناعت طبع فراوانی نیاز خواهید داشت. برای بیان قدردانی خود از این دست عبارات استفاده کنید: «با این حال از توجه‌ات سپاسگذارم؛ نقطه نظر خوبیه، بهش فکر می‌کنم.»
۳. از بُرد صدای خود استفاده کنید
اگر در حین صحبت کردن صدای شما به اندازه کافی بلند نباشد، مجبور به تکرار حرفهای خود خواهید بود. این تکرارهای زائد به نوعی مایه‌ی دردسر هستند و در برخی مواقع حقیقتا آزاردهنده می‌شوند. گاه حتی حرفهای خود را برای دومین‌بار با صدایی بلندتر تکرار می‌کنید، ولی همچنان می‌توانید از چهره مخاطب‌تان بخوانید که هنوز حرفهای شما را نشنیده است و این همان لحظه‌ای است که از تشویش و نگرانی فلج می‌شوید و دیگر قادر به ادامه‌ی صحبت نخواهید بود.
یک تمرین عملی ساده به شما کمک می‌کند با چنین شرایطی مقابله کنید: استفاده از برد صدا. در این تمرین ابتدا فرض کنید که فاصله‌ی شنونده با شما دو برابر فاصله واقعی است. پس از آن صدای خود را طوری تنظیم کنید که این فاصله فرضی را پوشش دهد. فقط دقت داشته باشید که فاصله‌ی بین خود و شنونده را زیاد در نظر نگیرید، چرا که در این صورت به نظر می‌رسد در حال فریاد کشیدن بر سر شنونده هستید. دستیابی به این مهارت به تمرین فراوانی نیاز دارد و بهتر است پیش از رسیدن به مهارت کامل و استفاده از آن در محیط‌های رسمی، با اعضای خانواده و دوستان خود تمرین کنید.
۴. در حین صحبت، ژست یک فرد قدرتمند را داشته باشید
اینکه دیگران با توجه به ژست و نحوه‌ی ایستادن شما، میزان اعتمادبه‌نفس‌تان را درک کنند، نه یک راز و ترفند محرمانه، بلکه یک حقیقت آشکار است. ولی با وجود تاثیر قابل توجه حالت قرارگیری بدن بر احساس شخص از خود، اغلب افراد به این نکته‌ی کلیدی توجه نمی‌کنند.
امی کودی (Amy Cuddy) از جمله پژوهشگرانی است که این پدیده را مورد بررسی قرار داده و نحوه‌ی تاثیرگذاری آن را در قالب یکی از سخنرانی‌های مشهور خود در همایش TED ارائه داده است. او طی آزمایشات خود از گروهی از داوطلبین درخواست کرد قبل از انجام یک مصاحبه‌ی پراضطراب یک ژست قدرتمند به خود بگیرند. برای درک میزان سختی این مصاحبه، در نظر بگیرید که مصاحبه‌کننده مردی با ظاهری ترسناک بود که می‌توانست در هر شرایطی حالت خنثی و بی‌احساس صورت خود را حفظ کند. از گروه دوم درخواست شد که پیش از مصاحبه ژستی ضعیف به خود بگیرند (شانه‌های افتاده، بازوهای جمع شده، سر پایین و غیره).
کودی پس از مصاحبه از بزاق داوطلبین خود نمونه‌برداری کرد تا میزان هورمون‌های بدن هریک را مورد بررسی قرار دهد. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل نمونه‌ها حاکی از آن بود که میزان هورمون تستسترون در داوطلبین گروهی که ژست قدرتمند داشتند، به میزان قابل‌توجهی افزایش یافته بود. تستسترون هورمونی است که به شما کمک می‌کند در مواجهه با موقعیت‌های تنش‌زا حس غلبه و قدرت داشته باشید. در مقابل در گروهی که از ژست ضعیف استفاده می‌کردند، میزان هورمون کورتیزول به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرده بود. کورتیزول هورمونی است که سبب می‌شود در برابر تنش‌های محیطی حساس‌تر باشید.
مشاهده‌ی این دست تغییرات درونی در افراد هر یک از دو گروه بسیار جالب توجه بود. شرکت‌کنندگان در این آزمایش تنها از یک ژست ساختگی استفاده کرده بودند ولی همین تلقین نیز کافی بود تا میزان خودآگاهی شرکت‌کنندگان در آزمون به‌طور مستقیم تحت تاثیر قرار گیرد. بنابراین پیشنهاد می‌کنم شما نیز از ژست‌های قدرتمندانه استفاده کنید، حتی اگر استفاده از این روش برای‌تان غیرطبیعی و تصنعی باشد.
۵. یک جرعه آب بنوشید
شاید استفاده از این ترفند برای شما عجیب باشد ولی در ادامه متوجه خواهید شد که بسیار کارآمد است. احتمالا شما نیز تصور می‌کنید اعتمادبه‌نفس، بیشتر یک مفهوم ذهنی است و عوامل فیزیکی به میزان بسیار کمی در شکل‌گیری آن دخالت دارند. ولی در حقیقت عوامل فیزیکی معدودی وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند حس اعتماد به نفس را در خود بالا برده و ایده‌های خود را در حضور سایرین مطرح کنید. نوشیدن جرعه‌ای آب یکی از همین عوامل فیزیکیِ معدود است.
صدای انسان ابزار شگفت‌انگیزی است. اگر بتوانید این ابزار را درست به کار بگیرید به مهارت حیرت‌آوری در سخنوری نیز دست خواهید یافت. ولی این ابزار نیز همچون هر وسیله‌ی دیگر به مراقبت و نگهداری نیازمند است و به همین دلیل است که باید همیشه یک بطری آب به همراه داشته باشید. تارهای صوتی انسان به سرعت خشک می‌شوند و سرعت خشک شدن آنها در موقعیت‌های دشوار سریع‌تر می‌شود که پیامد آن در اغلب موارد صدای لرزان و عصبی است. بنابراین اگر میخواهید در حین صحبت کردن اعتمادبه‌نفس خود را از دست ندهید و صدایتان به لرزش نیفتد، تارهای صوتی خود را مرطوب نگهدارید.
۶. حین صحبت، از زبان بدن هم استفاده کنید
شرایطی را تصور کنید که در آن با خود کلنجار می‌روید تا واژه‌ی صحیحی برای انتقال پیام پیدا کنید ولی ناگهان ذهن‌تان متوقف شده و شما را تنها می‌گذارد تا احساس حماقت کنید. شرایط دردناکی است و مطمئن هستم تمام شما در این موقعیت گیر کرده‌اید. ولی دیگر با آن خاطرات دردناک خداحافظی کنید، چرا که قرار است با دو دستیار کاری آشنا شوید که از این به بعد شما را از این شرایط دشوار خلاص خواهند کرد. در حقیقت این دو دستیار همیشه همراه شما بوده‌اند. آنها دو طرفتان می‌ایستند و هرگاه که نتوانستید واژه‌ی مناسب را پیدا کنید به شما کمک می‌کنند از این بحران عبور کنید و منظور خود را به راحتی به مخاطب انتقال دهید.
هنوز متوجه نشدید؟ بله، درست است. دست‌های شما بهترین دستیار در حین صحبت کردن هستند. هرگاه که در حین توضیح ایده‌های کوچک ولی پیچیده‌ی خود هستید و نمی‌توانید واژه‌ی مناسب را برای تشریح آنها بیابید، از دست‌های‌تان استفاده کنید. با استفاده از دست‌های‌تان می‌توانید سایر قوای حسی مخاطب خود را نیز در اختیار گرفته و مخاطب را به یک درک فیزیکی کامل از پیام‌تان برسانید.
حالا آماده هستید تا اندیشه‌های خود را تنها یک بار و برای همگان به زبان بیاورید.
نادیده گرفته شدن نظریات شما از سوی دیگران بسیار دردآور است، دردی که شاید تنها ضربه‌ی ناشی از برخورد یک تُن آجر بتواند آن را توصیف کند. البته این درد زمانی جان‌فرساتر می‌شود که ایده‌هایتان ارزش شنیدن را نیز داشته باشند.
استفاده‌ی مداوم از این شش ترفند محرمانه به طور حتم توانمندی ویژه‌ای را به شما خواهد بخشید داد تا در مباحثه با دیگران به چهره‌ی شاخصی تبدیل شوید. دنیایی را تصور کنید که در آن هرگاه شروع به صحبت می‌کنید همه به صدای پراطمینان شما گوش می‌دهند. دنیایی را تصور کنید که در آن شنوندگان‌تان قدردانی و احترامی را به شما عرضه می‌کنند که شایسته‌ی شماست. دنیایی را تصور کنید که دیگر قرار نیست تحت هیچ شرایطی بابت آنچه می‌گویید احساس حماقت و تمسخر کنید. دنیای زیبایی است، نه؟
پس اگر تمایل دارید به تمام این تصورات جامه‌ی عمل بپوشانید، تلاش کنید که در مباحثه‌ی بعدیِ خود این شش نکته را به کار ببندید. در این صورت دیگر هیچکس، هیچگاه نمی‌تواند شما را وادار به سکوت کند.
