هیچ‌چیز بدتر از این نیست که دیگران به‌دلیل بوی بدِ بدن فرد، از او فاصله بگیرند و احساس ناخوشایندی در کنارش داشته باشند. این موضوع به‌ویژه برای خانم‌ها بسیار ناراحت‌کننده است. پس از انجام تمرینات ورزشی، می‌توان با دوش‌گرفتن یا با استفاده از دئودورانت بوی بدِ عرق را به‌سادگی برطرف کرد. حتی پس از خوردن یک ساندویچ همبرگر پر از پیاز، می‌توان با مسواک و خمیردندان نعنایی بوی بدِ دهان را رفع کرد. اما در برخی موارد ممکن است بوی بدِ بدن به دلایل خاصی مانند بیماری باشد که رفع آن به‌سادگی امکان‌پذیر نیست. بوی بدن می‌تواند با سلامتی فرد در ارتباط باشد. به این دلیل که برخی بیماری‌ها یک بوی منحصربه‌فرد و مشخص تولید می‌کنند که از روی آن می‌توان بیماری را تشخیص داد.
در این مطلب، ۵ بوی خاص بدن را که باید به آنها توجه بیشتری داشته باشید، بررسی خواهیم کرد. این بوها ممکن است نشانه‌ی یک مشکل جدی باشند. تشخیص زودهنگام آنها می‌تواند در کنترل بیماری یا پیشگیری از آن بسیار مؤثر باشد.
استشمام بوی میوه‌مانند از دهان: نشانه‌ی دیابت است
یکی از عوارض حاد دیابت، کتواسیدوز دیابتی است که در نتیجه‌ی کمبود انسولین و افزایش قندخون در بدن ایجاد می‌شود. معمولا افراد مبتلا به دیابت نوع 1 بیشتر از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 با این مشکل مواجه می‌شوند.
در این حالت، بدن شما نمی‌تواند انرژی لازم را ایجاد کند و بنابراین از تجزیه‌ی اسیدهای چرب برای تأمین انرژی استفاده می‌کند. این سبب می‌شود مواد شیمیایی اسیدی به نام کتون در خون تولید شود. یکی از این اسیدها، استون است که در پاک‌کننده‌های لاک ناخن به کار می‌رود و سبب می‌شود از نفس‌تان بویی مانند بوی میوه به مشام برسد. احتمالا خودتان متوجه آن نخواهید شد تا زمانی که کسی آن را به شما بگوید، اما پزشک به‌محض ورود شما به اتاقش آن را احساس خواهد کرد.
عوارض این بیماری بسیار جدی است و حتی احتمال خطر مرگ را افزایش می‌دهد. به‌دلیل استفراغ و ادرار مکرر، بدن به میزان زیادی مایعات از دست می‌دهد و این بسیار خطرناک است.
این بیماری معمولا با نشانه‌های دیگر دیابت مانند خستگی، تاریِ دید و کاهش وزنِ بی‌دلیل همراه است، اما ممکن است فرد همه‌ی این علائم را هم‌زمان باهم نداشته باشد. این امر سبب تأخیر در تشخیص بیماری و درمان آن می‌شود. بنابراین اگر تشخیص دادید که از دهان‌تان بوی استون یا میوه به مشام می‌رسد و با یک یا چند نشانه مانند خستگی، خشکی دهان، دشواریِ تنفس یا درد شکمی همراه است، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
پزشک ابتدا خون‌تان را ازلحاظ سطح کتون بررسی می‌کند (برای این کار باید آزمایش خون بدهید). سپس برای جبران مایعاتِ ازدست‌رفته و بازگرداندن سطح قندخون به حالت طبیعی، با انسولین‌درمانی به شما کمک خواهد کرد.
بوی بدِ پا: نشانه‌ی بیماری «پای ورزشکار» است
اگر همه‌ی راه‌ها را برای خلاصی از بوی بدِ کفش‌تان امتحان کرده‌اید اما هنوز پایتان بوی بدی می‌دهد، ممکن است دلیل آن عفونت قارچی باشد. اگر در اطراف پنجه‌ی پا پوست خشک و زبر، سرخی و تاول مشاهده می‌کنید، ممکن است به بیماری پای ورزشکار (athlete’s foot) مبتلا شده باشید. در این بیماری، بوی نامطبوعی از پا به مشام می‌رسد که حاصلِ ترکیب باکتری‌ها و قارچ‌های فاسدکننده‌ی پوست پا و بافت‌های اطراف انگشتان پا است. اگر پاها را بخارانید، به‌راحتی ممکن است عفونت و قارچ را به سایر نقاط بدن مانند کشاله‌ی ران یا زیربغل هم منتقل کنید که این نیز به نوبه‌ی خود سبب ساطع شدن بوی بد از آنها خواهد شد.
به‌موجبِ این بیماری، بافت نواحی بین انگشتان نرم و مرطوب می‌شود و بنابراین مکان مناسبی برای رشد بیشتر باکتری‌ها خواهد بود. به‌مرور زمان، بیماری‌های پیچیده‌تری مانند سلولیت و عفونت‌های باکتریایی هم به بافت‌های بدن افزوده خواهد شد. بنابراین به‌هیچ‌عنوان نباید آن را نادیده بگیرید. به‌محض دیدن علائم در پاها، از اسپری‌های ضدقارچ مانند لوتریمین یا تیناکتین استفاده کنید. اگر پس از دو هفته مشکل پاها برطرف نشد، به پزشک مراجعه کنید تا شما را دقیق‌تر معاینه کند و درمانی هدف‌مندتر برای‌تان درنظر بگیرد.
اگر در باشگاه ورزشی به این بیماری مبتلا شده‌اید، باید مراقب باشید تا بیماری دوباره به سراغ‌تان نیاید. برای پیشگیری بهتر است در اتاق رختکنِ باشگاه، کفش‌تان را عوض نکنید. همچنین کفش‌تان را در کمدهای آنجا قرار ندهید. ازآنجاکه قارچ‌ها در محیط مرطوب رشد می‌کنند، پاهایتان را با پودر بچه خشک کنید تا عرق نکنند.
بوی بدِ مدفوع: نشانه‌ی عدم تحمل لاکتوز است
هنگامی‌که روده‌ی کوچک نمی‌تواند به‌اندازه‌ی کافی، آنزیم لاکتاز را برای هضم لاکتوز (شکر موجود در محصولات لبنی) تولید کند، بدن نسبت به لاکتوز تحمل‌ناپذیر می‌شود.
بنابراین روده‌ی کوچک به‌جای آنکه لاکتوز را مستقیم به سوی جریان‌خون هدایت کند، آن را به روده‌ی بزرگ می‌فرستد و باکتری‌های روده آن را تخمیر می‌کنند. این سبب شُل و بدبو شدن مدفوع، نفخ و بدبوشدن هوای درون روده می‌شود.
تحمل‌ناپذیری نسبت به لاکتوز، مشکلی تقریبا رایج است. حدود ۶۵ درصد از افراد با هضم لبنیات مشکل دارند. اما واکنش‌های شدید مانند درد معده، تهوع، اسهال و استفراغ به همراه خروج گازهای بدبو از روده در هر فرد متفاوت است.
برای بسیاری از افراد، فقط ۱۲ گرم لاکتوز (حدود ۲۰۰ میلی‌لیتر شیر یا یک فنجان بستنی) می‌تواند علائم ناراحت‌کننده‌ای را ایجاد کند. بنابراین اگر هوای خارج‌شده از روده یا مدفوع‌تان (به‌ویژه پس از خوردن شیر) بدبوست، با پزشک مشورت کنید.
پزشک مشکل‌تان را تشخیص می‌دهد و به جلوگیری از بروز سایر مشکلات مربوط به روده، مانند بیماری کرون که ممکن است دلیل ایجاد بوی بد مدفوع باشد کمک می‌کند. حتی ممکن است قرص لاکتاز حاوی آنزیم لاکتاز را به‌منظور هضم لبنیات در عرض ۴۵ دقیقه تجویز کند.
بوی بد ادرار: ممکن است به‌دلیل عفونت دستگاه ادراری باشد
عفونت دستگاه ادراری سبب می‌شود بوی بسیار زننده تقریبا شبیه به بوی مواد شیمیایی از ادرار ساطع شود. این هنگامی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها (به‌ویژه باکتری E.coli) وارد دستگاه و مجاری ادراری می‌شوند. این باکتری‌ها پس از تجمع در مثانه، سبب عفونت این بخش از بدن می‌شوند.
این بیماری در زنان به‌دلیل کوتاه‌تر بودن مجاری ادراری‌شان شایع‌تر است. بنابراین هنگامی‌که بوی بدی از ادرار استشمام می‌کنید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا ادرارتان آزمایش شود.
بوی بد دهان در صبح: می‌تواند نشانه‌ای از آپنه‌ی خواب باشد
اگر با وجود آنکه به‌طور مرتب دندان‌هایتان را مسواک می‌زنید باز هم صبح‌ها دهان‌تان بوی بد می‌گیرد، ممکن است به آپنه‌ی خواب مبتلا باشید. آپنه‌ی خواب نوعی اختلال است که سبب می‌شود تنفس شما به‌طور متناوب در خواب متوقف شود.
آپنه‌ی خواب منجر به خروپف شدید می‌شود و بنابراین مجبورید در طول خواب از راه دهان نفس بکشید. به‌همین‌دلیل دهان‌تان خشک و بدبو می‌شود و باکتری‌ها به‌راحتی در آن پرورش می‌یابند. انواع خاصی از این باکتری‌ها پس از تکثیرشدن، گاز گوگرد تولید می‌کنند که سبب می‌شود از نفس‌تان بوی تخم‌مرغ گندیده به مشام برسد.
اگر تمام علت‌های بوی بد دهان‌تان را رفع کرده‌اید، اما هنوز هم صبح‌ها دهان‌تان بدبوست و در طول روز هم از خواب‌آلودگی رنج می‌برید، هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. این بسیار مهم است که آپنه‌ی خواب به‌سرعت تشخیص داده شود. زیرا ممکن است با دیابت، فشارخون بالا و مشکلات قلبی ارتباط داشته باشد. بهتر است هرچه زودتر این بیماری را درمان کنید تا از اثرات درازمدت آن در امان باشید.
پس از تشخیص این بیماری، پزشک برای شما دستگاه تنفسی «فشار هوای مداوم مثبت» را تجویز می‌کند. این دستگاه شبیه یک ماسک است که در طول خواب روی بینی و دهان شما را می‌پوشاند و راه‌های هوایی را باز نگه می‌دارد تا ازطریق بینی نفس بکشید.
