در این مطلب مروری داریم روی کتاب‌های خوبی که عادل فردوسیپور ترجمه کرده است. عادل فردوسیپور آنقدر در همه‌ی این سال‌ها چهره‌ی محبوبی در تلویزیون و حتی خارج از تلویزیون بوده که نیازی به معرفی ندارد. به گواه بسیاری از فوتبال‌دوستان او بهترین گزارشگر تاریخ ایران است و تقریبا رقیبی برایش نبوده و نیست. سازنده‌ی مهم‌ترین برنامه‌ی فوتبالی تاریخ تلویزیون یعنی «نود» است و البته مترجمی که کتاب‌هایش طرفداران زیادی دارند.
فردوسیپور متولد مهرماه ۱۳۵۳ در یزد است ولی اصلیت خانواده‌اش به کرمان برمی‌گردد. فارغ‌التحصیل رشته‌ی مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی شریف است و دکترای مدیریت رسانه از دانشگاه تهران دارد. علاقه‌اش به فوتبال به اندازه‌ای بود که حتی پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشدش را هم با تم فوتبال نوشت.
از سال ۱۳۷۲ با کار در نشریه‌ی قدیمی «ابرار ورزشی» روزنامه‌نگاری ورزشی را تجربه کرد. مسؤولیت او در بخش ترجمه‌ی فوتبال خارجی بود. بعدتر در آزمون گزارشگری صدا و سیما شرکت کرد و قبول شد. اواسط دهه‌ی هفتاد تکرار منتخب بازی‌های آرشیوی را گزارش می‌کرد اما کم‌کم پیشرفت کرد و بازی‌ها مهم به او سپرده شد تا جایی که تبدیل به بهترین گزارشگر فوتبال تلویزیون شد.
کتاب‌های عادل فردوسیپور در ژانرهای مختلف هستند اما در یک نکته مشترکند؛ مترجم در حوزه‌هایی قدم گذاشته که در آن‌ها تخصص داشته است. او در سال ۱۳۸۸ اولین کتابش را ترجمه کرد که در حوزه‌ی فوتبال بود.
فوتبال علیه دشمن
سایمون کوپر یکی از بزرگترین ورزشی‌نویسان جهان است و برای فایننشال تایمز ستون ورزشی می‌نویسد. او به فوتبال از نقطه‌نظر انسان‌شناسی نگاه می‌کند. کتاب «فوتبال علیه دشمن» را سال ۱۹۹۳ نوشت که برنده‌ی جوایز زیادی هم شد و در دنیا سر و صدای زیادی به پا کرد. کتابی که نشان می‌دهد فوتبال در جهان سیاست هم اهمیت زیادی دارد.
سایمون کوپر نثر دشواری هم دارد و عادل فردوسیپور در اولین گام برای ترجمه‌ی یک کتاب سراغ نویسنده‌ی سختی رفت. کتاب را نشر چشمه منتشر کرده است. طبیعی است که انتخاب این کتاب به دلیل علاقه‌ی فوق‌العاده‌ی فردوسیپور به فوتبال بود.
او سال ۸۸ دست به ترجمه‌ی این کتاب زد. وقتی تیم ملی ایران از جام جهانی حذف شده بود و لیگ اروپا و ایران هم تعطیل بودند. این‌طوری بود که در جست‌وجوی یک کتاب فوتبالی به «فوتبال علیه دشمن» رسید.
خودش در مقدمه‌ی کتاب می‌نویسد: ««زندگی و دیگر هیچ» بخشی از عنوان کتاب مشهور اوریانا فالاچی است. معادل واژه‌ی زندگی در این نام زیبا، برای من فوتبال است. فوتبال یعنی زندگی. روزی که یک اتفاق فوتبالی نیفتد، معنای یک روز نافرجام را دارد. انگار خورشید مثل همیشه غروب نمی‌کند!»
کتاب «فوتبال علیه دشمن» نشان می‌دهد که فوتبال در طول تاریخ نقش سرنوشت‌سازی برای خیلی از کشورها داشته است. کتابی که در بیست و یک فصل نوشته شده. فصل اول توضیحات خود کوپر درباره‌ی فوتبال است و از فصل دوم است که بازی جذاب فوتبال و سیاست آغاز می‌شود. با بازی تیم‌های ملی هلند و آلمان در تابستان ۱۹۸۸. انگار یک‌بار دیگر متفقین و متحدین روبه‌روی هم قرار گرفته باشند. در خود کتاب آمده که بعد از برد هلند مقابل آلمان ۶۰ درصد جمعیت کشور به خیابان‌ها ریختند تا این پیروزی را جشن بگیرند و یکی از مبارزان نهضت مقاومت هلند در برنامه‌ای تلویزیونی گفت: «احساس می‌شد انگار بالاخره در جنگ پیروز شدیم.»
فصل‌های مربوط به خفقانی که دولت کمونیستی شوروی برای تیم‌های بلوک شرق به وجود آورده بود نه فقط به اندازه‌ی یک بازی فوتبال تعلیق و هیجان دارد که شبیه یک درام سینمایی عجیب و غریب است.
سال گذشته عادل فردوسیپور کتاب صوتی «فوتبال علیه دشمن» را هم به بازار داد.
کتاب جامع فوتبال
وقتی حرف از کتاب‌های عادل فردوسیپور می‌شود کمتر کسی حواسش به «کتاب جامع فوتبال» است که دومین کتاب او محسوب می‌شود.
کتاب جامع فوتبال نوشته‌ی دیوید گلدبلت است که سال ۱۳۹۱ توسط نشر بهشت منتشر شد. این کتاب در حقیقت یک دایره‌المعارف فوتبالی است. گلدبلت گزارشگر و نویسنده و روزنامه‌نگار حوزه‌ی فوتبال است.
«کتاب جامع فوتبال» اطلاعات فوتبال جهان را دربرمی‌گیرد و درباره‌ی فوتبال در همه‌ی کشورها اطلاعاتی را عرضه می‌کند که می‌تواند به کار فوتبال‌دوستان بیاید. این کتاب شامل شش فصل است که عبارتند از: بازی جهانی، فوتبال چگونه بازی می‌شود؟، یک بازی گروهی، مهارت‌های فردی، سیاره‌ی فوتبال و مسابقات و رکوردها.
هنر شفاف اندیشیدن
سال ۱۳۹۴ عادل فردوسیپور بیشتر به سمت کتاب‌های موفقیت رفت که کتاب‌های رولف دوبلی از جمله «هنر شفاف اندیشیدن» هم در همین گروه قرار می‌گیرد.
خود دوبلی نویسنده‌ی کتاب تاجر و البته دارای مدرک مدیریت اجرایی است. او در گفت‌وگویی با نسیم نیکلاس طالب تاجر، آماردان و نویسنده‌ی کتاب «قوی سیاه» درباره‌ی تاجران وال‌استریت به این نتیجه می‌رسد که آدم‌ها در زندگی‌شان تصمیمات اشتباه زیادی می‌گیرند که ناشی از تفکرات اشتباهشان است.
کتاب «هنر شفاف اندیشیدن» می‌خواهد خطاهای فکر را به خواننده‌اش نشان بدهد. کتاب ۹۹ فصل دارد و هر فصل به یکی از این خطاها می‌پردازد. مثلا در فصل خطای «توهم بدن شناگر» از آدمی حرف می‌زند که دوست دارد بدن خوبی داشته باشد و به همین دلیل به کلاس شنا می‌رود چون حس می‌کند شناگرها بدن خوبی دارند اما واقعیت این است که آن‌ها بدن خوبی داشته‌اند که شناگر شده‌اند.
هر فصل کتاب با مثالی ملموس خطای ذهنی را یادآوری می‌کند. ترجمه‌ی فردوسیپور هم در سومین کتابش روان‌تر و بهتر شده است.
فردوسیپور در مقدمه‌اش روی این کتاب درباره‌اش این‌طور توضیح می‌دهد: «به تایید نویسنده این کتاب کلید یافتن شادمانی و مسیرهای منتهی به خوشبختی و موفقیت نیست. تلقی و برداشت من این است که محتوای آن بیانگر نگرشی متفاوت به عملکرد انسانی ماست. یک شوک خلاقانه به ذهن در جهت زدودن انباشت‌های زایدش، شناسایی پیش‌فرض‌های ساختگی، اشتباهات متداول و موقعیت‌های کاذبی که به واسطه‌ی خطاهای ذهنی دچارش می‌شویم.»
هنر خوب زندگی کردن
سال ۱۳۹۷ عادل فردوسیپور با توجه به استقبالی که از کتاب «هنر شفاف اندیشیدن» شده بود سراغ کتاب دیگری از رولف دوبلی رفت به نام «هنر خوب زندگی کردن». این کتاب را هم نشر چشمه منتشر کرده که ۵۲ فصل دارد. باز هم فصل‌های کتاب کوتاه هستند و باز هم با مثال‌هایی از زندگی روزمره تئوری‌های برد و باخت در زندگی را تشریح می‌کند.
البته قبل از هر چیزی در پیشگفتار رولف دوبلی سعی دارد توضیح بدهد که زندگی خوب اصلا یعنی چه؟ او معتقد است که دیگر شناخت دنیا به شکل غریزی امکان ندارد و به ابزارها و راهبردهایی نیاز است. ابزارهایی را که خودش برای ساختن یک زندگی خوب به کار برده را در این کتاب جمع کرده است. دوبلی در پیشگفتارش می‌نویسد: «سال‌هاست که این ابزارها را در زندگی روزمره‌ام به کار گرفته‌ام و در غلبه بر چالش‌های بسیاری از بزرگ گرفته تا کوچک به کمک من آمده‌اند. از آن جا که زندگی من تقریبا از هر نظر بهتر شده است (ریختن مویم و به وجود آمدن چین و چروک روی صورتم چیزی از احساس خوشبختی من کم نمی‌کند) می‌توانم آن‌ها را با وجدانی آسوده به شما توصیه کنم. این پنجاه و دو ابزار ذهنی شاید رسیدن به زندگی خوب را تضمین نکند اما این فرصت را به شما می‌دهد تا برای رسیدن به آن مبارزه کنید.»
کتاب‌های دوبلی از جنس بقیه‌ی کتاب‌های موفقیت بازار نیستند و خود فردوسیپور هم در مقدمه‌اش روی این کتاب به این موضوع اشاره کرده و گفته که «هنر خوب زندگی کردن» از قواعد رایج کتاب‌های مشابهش پیروی نمی‌کند.
این کتابی است که باعث نمی‌شود جهان اطرافتان را تغییر بدهید اما باعث می‌شود امید به زندگی در شما باقی بماند.
