این روزها خبرهای ناگوار زیادی از دور و نزدیک می‌شنویم. سکته های قلبی و مغزی بیش از هر دوران دیگری عزیزان‌مان را از ما می‌گیرند. متأسفانه سکته پیر و جوان، زن و مرد و گمنام و مشهور نمی‌شناسد و انتخاب‌هایش طیف وسیعی از افراد را در بر می‌گیرد. علی‌رغم پیشرفت علم و درمان‌های مختلف، همچنان نرخ سکته رو به رشد است. این مسئله نگاه جدی و تغییری اساسی در سبک زندگی و عادات روزانه افراد را می‌طلبد. فناوری رشد کرده است، علم پیشرفت چشم‌گیری -داشته است، ولی همچنان به تعداد قربانیان سکته قلبی و مغزی روز به روز افزوده می‌شود. پس چه باید کرد؟ چه راه‌کار و روشی برای کاهش خطر سکته قلبی و مغزی باید در پیش گرفته شود؟ در ادامه با ما همراه باشید تا ۳۰ روش برای جلوگیری از سکته قلبی و مغزی را به شما معرفی کنیم. امیدواریم با اضافه کردن این تغییرات کوچک در زندگی خود، تنی سالم و زندگی شادی داشته باشید.
۱. روزی ۲۰ دقیقه دوچرخهسواری کنید
دوچرخه سواری کار سختی نیست. محققان آلمانی روی ۱۰۰ نفر از مردانی که در قفسه‌ی سینه دردی خفیف احساس می‌کردند، پژوهشی انجام دادند. از این افراد تعدادی، روزانه در حدود ۲۰ دقیقه دوچرخهسواری می‌کردند. بعد از یک سال این افراد بهبودی کامل یافتند و دیگر هیچ خبری از درد سینه در آنها دیده نمی‌شد. اما سایرین، متأسفانه با حملات قلبی و سکته‌های مغزی دست و پنجه نرم کرده بودند. البته در صورت احساس درد و مشکل در ناحیه‌ی قلب یا هر نقطه‌ی دیگری از بدن، حتما با پزشک مشورت و سپس به ورزش کردن بپردازید. به‌طور عادی برای افراد سالم در حدود ۲۰ دقیقه دوچرخهسواری یا سایر ورزش‌های سبک، خطر ابتلا به سکته قلبی و مغزی را به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد.
۲. در طول هفته چند بار شکلات تلخ مصرف کنید
باور آن کمی مشکل است اما مطالعات نشان می‌دهد که شکلات تلخ برای قلب مفید است. وجود موادی مانند فلاونوئيد در ساختار شکلات تلخ به عملکرد صحیح قلب کمک می‌کند. این ماده موجب انعطاف‌پذیری شریان‌های قلب می‌شود. مواد موجود در شکلات تلخ از لخته شدن خون در قلب جلوگیری می‌کنند و اجازه‌ی اکسیدشدن به کلسترول بد یا همان LDL را نمی‌دهند. شکلات تلخ منبعی غنی از فیبر و منیزیم است. دقت کنید که اگر شکلات تلخ را با شیر مخلوط کنید این خاصیتِ خود را از دست می‌دهد و حتی باعث افزایش کلسترول نیز می‌شود.
۳. روزی یک بار ماءالشعیر بنوشید
طبق مطالعات، افرادی که روزانه از ماءالشعیر استفاده می‌کنند، سطح کلسترول پایین‌تری دارند. آنتی‌اکسیدان‌های مفید در خون آنها بالا می‌رود و لختگی خون و انسداد عروق در آنها کمتر اتفاق می‌افتد. البته منظور از ماءالشعیر، مالتی است که پس از عصاره‌گیری پخته و سرد می‌شود، گازدار نیست و فاقد شکر و افزودنی‌های رایج در ماءالشعیرهای موجود در بازار است. ماءالشعیرهای طعم‌دار و شیرین همراه با گاز، مقادیر زیادی کربوهیدرات دارند و مصرف آنها به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
۴. ویتامین B کمپلکس مصرف کنید
محققان سوئیسی بیش از ۲۰۰ مرد و زن را مورد مطالعه قرار دادند. این افراد برای باز کردن شریان‌های قلبی خود، جراحی انجام داده بودند. محققان از برخی از آنها درخواست کردند که ویتامین‌های B یعنی ترکیبی از اسیدفولیک، ویتامین B6 و B12 را مصرف کنند. پس از بررسی‌ها مشخص شد که سطح هموستین این افراد در حدود ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده است. هموستین ماده‌ای است که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و انسداد شرایین را افزایش می‌دهد. بخشی دیگر از بیماران مورد مطالعه از دارونماها استفاده کرده بودند. این افراد هیچ تغییری در مقایسه با تغییرات گروه قبلی نداشتند و علاوه بر این شریان‌های قلبی گروهی که ویتامین مصرف کرده بودند، بازتر و گشادتر شده بود.
۵. عکس‌العمل‌های تنفسی خود در شب را بررسی کنید
اگر خروپف می‌کنید و سایر اعضای خانواده از این وضعیت شاکی هستند، حتما به پزشکی متخصص مراجعه کنید. شاید خُرخُرهای شما ریشه در آپنه یا توقف تنفس شبانگاهی داشته باشد. آپنه به معنی قطع تنفس به دلایل گوناگون است. در هنگام وقوع آن عضلات تنفسی بی‌حرکت می‌شوند. آپنه می‌تواند موجب فشار خون بالا و سایر مشکلات پزشکی بشود و خطر سکته قلبی و مغزی را بالا ببرد.
۶. به اندازه بخوابید
پژوهش‌گران دریافته‌اند، افرادی که کمتر از ۷ ساعت خواب شبانه دارند، بیشتر در معرض ناراحتی‌های قلبی و سکته هستند. به نظر می‌رسد کمبود خواب موجب افزایش هورمون‌های استرس و فشار خون می‌شود و بر سطح قند خون تأثیرگذار است. ۷ الی ۹ ساعت خواب شبانه برای شما کافی است. خوابیدن بیشتر از این حد نیز خود عاملی برای افزایش خطر سکته قلبی و مغزی به‌شمار می‌رود.
۷. حداقل یک بار در هفته ماهی بخورید
شما می‌توانید ماهی را کباب کنید، بپزید یا به‌صورت سرخ شده مصرف کنید. اما در هر صورت حتما ماهی بخورید. طبق مطالعات زنانی که حداقل یک بار در هفته ماهی می‌خورند کمتر در معرض ابتلا به مشکلات قلبی هستند. این نتیجه در مطالعات دیگر برای مردان نیز صادق بوده است. مصرف ماهی ضربان قلب را تنظیم می‌کند و فیبریلاسیون دهلیزی را کاهش می‌دهد. افزایش ضربان قلب و فیبریلاسیون دهلیزی از شایع‌ترین دلایل ایجاد سکته قلبی هستند که استفاده از ماهی به کاهش خطر آنها کمک زیادی می‌کند.
۸. حداقل ۴ بار در هفته خوراکی‌های فیبردار بخورید
پژوهش‌ها حاکی از آن است که مصرف ۲۳ گرم فیبر در طول روز موجب کاهش خطر سکته می‌شود. افرادی که فیبر مصرف می‌کنند کمتر به مشکلات قلبی و عروقی دچار می‌شوند. جالب است بدانید شانس حمله قلبی در مردانی که از رژیم غذایی با فیبر بالا بهره می‌برند تا ۳۶ درصد کاهش می‌یابد. میوه‌ها و سبزیجات حاوی فیبر هستند.
۹. تخم کتان را آسیاب و با ماست مصرف کنید
تخم کتان را آسیاب کنید و به همراه ماست نوش جان بفرمایید. با این کار حدودا ۲ گرم اسیدچرب امگا ۳ به بدن شما وارد می‌شود و همین کار باعث کاهش خطر سکته و از بین رفتن ناهنجاری‌های مرتبط با ضربان قلب خواهد شد.
۱۰. با تخم کتان سسی خوشمزه برای سالاد تهیه کنید
سلامت قلب و بدن شما وابسته به مصرف مواد سالم است. اسیدهای چرب امگا ۳ مواد مناسبی برای حمایت و حفاظت از این عضو هستند و تا پای جان از سلامت این عضو مهم پاسداری می‌کنند. تخم کتان همان‌طور که قبل‌تر توضیح داده شد، سرشار از امگا ۳ است. تخم کتان را با مواد مورد علاقه‌ی خود ترکیب کنید و روی سالاد بریزید و میل بفرمایید.
۱۱. روزانه حداقل دو فنجان چای بنوشید
چای سبز یا معمولی فرقی نمی‌کند، سعی کنید حداقل ۲ فنجان چای در طول روز بنوشید. مطالعات نشان می‌دهند که مصرف ۲ لیوان چای یا بیشتر، احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و نهایتا سکته را کاهش می‌دهد و از این خطر ۱۱ درصد کم می‌کند.
۱۲. فندق بخورید
مصرف روزانه ۴۰ گرم از مغزهایی نظیر فندق شما را از بیماری‌های قلبی و عروقی دور می‌کند. می‌توانید این مواد خوشمزه و مغذی را به تنهایی میل کنید یا در غذاهای خود استفاده کنید. ریختن پودر فندق یا فندق خرد شده در کوکو و استفاده از آن در مواد داخلی مرغ یا ماهی شکم‌پُر، ایده‌ی خوبی به نظر می‌رسد.
۱۳. برقراری روابط زناشویی
افرادی که دست‌کم در طول هفته دو مرتبه روابط زناشویی دارند، کمتر به سکته قلبی و مغزی و سایر مشکلات قلب و عروق دچار می‌شوند. البته این گزینه برای افراد میان‌سال، در کنار رعایت نکات دیگر به گزینه‌ای کاربردی بدل می‌شود و به تنهایی مفید نخواهد بود.
۱۴. نخود و لوبیا مصرف کنید
نخود و لوبیا و مصرف حبوبات در هفته باعث تقویت قلب و عروق می‌شود. سعی کنید در طول هفته از این مواد استفاده کنید. مطالعات نشان می‌دهد با مصرف حبوبات خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی تا ۲۲ درصد کاهش می‌یابد.
۱۵. آسپرین بچه بخورید و قلب‌تان را سالم نگه دارید
قبل از هر چیز با پزشک مشورت کنید. اگر مشکل خاصی نبود، طبق پژوهش‌ها مصرف آسپرین بچه شما را در برابر خطر سکته قلبی و مغزی حفظ می‌کند. آسپرین از تجمع پلاکت‌ها در خون و ایجاد لخته ممانعت می‌کند. پس برای جلوگیری از سکته قلبی و مغزی مناسب است. البته باز هم تأکید می‌شود که این گزینه فقط و فقط با مشاوره‌ی پزشک قابلیت استفاده را دارد.
۱۶. گیلاس بخورید
آنتوسیانین موجود در گیلاس ضمن بخشیدن جلوه‌ای زیبا و چشم‌گیر به این میوه‌ی زیبا، موجب کاهش اسید اوریک در خون می‌شود. اسید اوریک یکی از دشمنان جدی قلب و از عوامل سکته قلبی و مغزی است. با مصرف تعدادی گیلاس در طول روز یا حتی آب آن می‌توانید قلبی سالم داشته باشید.
۱۷. روزانه به اندازه‌ی یک وعده لوبیا مصرف کنید
بدن ما به مواد معدنی و آلی نیاز دارد. یکی از این مواد فولات است. اسید فولیک که به نام‌های فولات یا ویتامین B9 نیز شناخته می‌شود به سلامتی قلب و عروق کمک شایانی می‌کند. مصرف یک وعده لوبیا در طول روز به شکل‌های مختلف مثلا در غذا، سالاد یا ترکیبات متنوع دیگر، خطر سکته قلبی را ۱۳ درصد و سکته مغزی را به ۲۰ درصد کاهش می‌دهد.
۱۸. روزی یک عدد پرتقال بخورید
یا خود پرتقال یا آب آن را میل بفرمایید. پرتقال سرشار از ویتامین سی است. این ویتامین باعث جلوگیری از بیماری‌های قلبی و سکته می‌شود. به‌ویژه اگر سیگاری هستید، مصرف پرتقال و ویتامین C را جدی بگیرید. اگر پرتقال دوست ندارید، می‌توانید توت فرنگی، کلم بروکسل، بروکلی یا فلفل دلمه‌ای را جایگزین آن کنید.
۱۹. مصرف نوشابه را کنار بگذارید
گلوکز موجود در نوشیدنی‌های شیرین و مصنوعی موجب التهاب مزمن در بدن می‌شود. در حالی‌که نوشیدنی‌های طبیعی مانند آب پرتقال به دلیل وجود ویتامین C و فلاونوئید خواص ضدالتهابی دارند. پس سعی کنید مصرف نوشابه و سایر نوشیدنی‌های مضر را ترک کنید. لذت دقایقی نوشیدن این مضر دوست داشتنی را به هزار و یک مشکل ریز و درشت نفروشید.
۲۰. هر دو ساعت یک لیوان آب بنوشید
مطالعات می‌گویند، زنانی که روزانه بیش از ۵ لیوان آب می‌نوشند، ۵۰ درصد کمتر از کسانی که تنها ۲ لیوان یا کمتر آب مصرف می‌کنند به بیماری‌های قلبی دچار می‌شوند. مصرف آب باعث می‌شود که آب‌رسانی یا هیدراسیون در بدن شکل بگیرد و جریان خون به راحتی به گردش دربیاید. منظور از مصرف آب تنها و تنها خود آب آشامیدنی است و سایر مایعات جایگزین مناسبی برای آن نیستند.
۲۱. دوبار در هفته زنجبیل و زردچوبه مصرف کنید
از جمله خواص زنجبیل و زردچوبه، خاصیت ضدالتهابی آنهاست. با مصرف این ادویه‌ها در رژیم غذایی خود یکی از عوامل ناراحتی‌های قلبی و سکته را از زندگی خود دور می‌کنید.
۲۲. زودبه‌زود به دست‌شویی بروید
مثانه پُر باعث افزایش ضربان قلب می‌شود و شریان‌های قلبی را تحت فشار قرار می‌دهد. در افرادی که مستعد سکته قلبی و مغزی هستند، این فشار بسیار خطرناک است. پس به محض اینکه احساس کردید ظرفیت مثانه‌تان تکمیل شده است، آن را تخلیه کنید.
۲۳. تفریح کنید و به مسافرت بروید
تفریح و مسافرت باعث ایجاد نشاط و کاهش استرس می‌شود. افرادی که برنامه‌های مفرح و شاد در برنامه‌ی هفتگی خود دارند، کمتر دچار استرس و ناراحتی‌های قلبی می‌شوند. اگر به سفر می‌روید، سعی کنید فراغ بال داشته باشید و انبوهی از کارهای نکرده را همراه خود نبرید که در این صورت نه خوشی می‌کنید و نه کار.
۲۴. در هنگام رانندگی پنجره را ببندید
در هنگام رانندگی شیشه‌ها را بالا بکشید و در عوض از تهویه‌ی داخل خودرو استفاده کنید. به‌ویژه در شهرهای آلوده، بازماندن پنجره ماشین نرخ تغییر ضربان قلب شما را افزایش می‌دهد. HRV یا نوسان ضربان قلب، واکنش قلب نسبت به متغیرهای گوناگون محیطی است. با این کار کمتر در معرض آلودگی قرار می‌گیرید و همین کار باعث کاهش HRV می‌شود و از قلب‌تان حفاظت بیشتری می‌کند.
۲۵. مولتی‌ویتامین مصرف کنید
مصرف مولتی‌ویتامین با مشورت پزشک به کاهش پروتیئن‌های مرتبط با التهاب می‌انجامد و سلامتی شما را در برابر خطرات سکته قلبی و مغزی تضمین می‌کند.
۲۶. مهمانی بروید و مهمانی بدهید
محققان دریافته‌اند که حضور در جمع‌های دوستانه و خانوادگی و به‌طور کلی معاشرت‌های دل‌پذیر، باعث کاهش خطرات سکته می‌شود و امکان حملات قلبی را از بین می‌برد. پس همین الان دست به کار شوید، تلفن را بردارید و دوستان و عزیزان خود را به مهمانی دعوت کنید، اگر هم امکان مهمانی دادن ندارید، سعی کنید جایی برای مهمانی رفتن برای خود دست و پا کنید.
۲۷. به اصول اولیه توجه کنید
بسیاری از افرادی که قربانی سکته قلبی و مغزی شده‌اند، عوامل خطر مشخصی مانند سابقه‌ی خانوادگی، دیابت، سیگار، فشار خون و کلسترول داشته‌اند. این موارد بسیار رایج را همیشه کنترل کنید و سعی کنید از عوامل اصلی ابتلا دور بمانید.
۲۸. ورزش و مکمل های غذایی فراموش نشود
ال-آرژنین مکمل بدن‌سازی و عضله‌سازی است. آرژنین از اسیدهای آمینهی ضروری سلول‌های زنده است. اسید آمینهی ال-آرژنین و ویتامین C و E که نقش آنتی‌اکسیدانی دارند موجب بهبود عملکرد قلب و گردش خون می‌شود. برای استفاده از مکمل‌ها حتما از نظر متخصصین کمک بگیرید.
۲۹. افسردگی را درمان کنید
اگر همیشه خسته و بی‌انگیزه هستید و به‌سختی از رختخواب بیرون می‌آیید، احتمالا افسرده‌اید. افسردگی یکی از دلایل اصلی سکته قلبی و مغزی است. حتما با مراجعه به پزشک این مسئله را پیگیری و درمان کنید.
۳۰. انگیزه‌ای برای فعالیت روزانه داشته باشید
این انگیزه کمی با انگیزه‌های متداول پیشنهادی فرق می‌کند. منظور وجود موجودی است که در طول روز نیاز به مراقبت دارد و به خاطر آن مجبور هستید که فعالیت کنید. پیشنهاد این قسمت نگهداری از حیوانی خانگی است. مثلا اگر از سگ نگهداری کنید در طول روز حتما باید آن را به پیاده‌روی ببرید، از او مراقبت کنید به غذایش رسیدگی کنید و غیره. این پیشنهاد بیشتر برای افراد تنهایی است که کسی را در دور و اطراف خود ندارند.
