گذر عمر و تغییرات ناشی از آن اجتنابناپذیر است. بااینحال، آدمهای ۶۰سالهای را میبینیم که ۴۰ساله بهنظر میرسند؛ در سوی دیگر برخی آدمها در دههٔ ۳۰ زندگی، انگار ۵۰ساله هستند! چطور چنین چیزی ممکن میشود؟ از خوش شانسی و خوشاقبالی ژنتیک که بگذریم، سبک زندگی و عادتهای ما نقش مهمی در روند و سرعت پیریمان دارند. بهکمک برخی روشها و همچنین دوری از برخی عادتهای غلط، میتوانیم نشانههای پیری را بهویژه در پوستمان به تعویق بیندازیم یا دستکم ظاهری جوانتر داشته باشیم. در این مطلب به این شما میگوییم از چه عادتهایی اجتناب کنید تا ظاهری جوانتر داشته باشید.
۱. لاغری بیشازحد
بله، زیادی قلمی بودن هم خوب نیست! از بین رفتن چربی صورت باعث میشود نحفیف و تکیده و در نتیجه پیرتر به نظر برسیم. رژیم یویویی از دیگر عوامل پیری زودرس است. لاغری و چاقی تکرارشونده باعث کش آمدن و افتادگی پوست میشود.
باید سعی کنیم رژیم غذایی سالم و وزن مناسب را بهکمک ورزش حفظ کنیم. از تغذیهٔ صورت هم غافل نشویم. بنابر پژوهشها، برخی مواد خوراکی باعث تقویت ظاهر و بدن ما میشوند. امگا ۳ از التهابهایی که باعث ایجاد چین و چروک صورت میشوند جلوگیری میکند. ویتامین C که در میوههای ترش و اسفناج یافت میشود، کلاژن سازی پوست را تقویت میکند. لیکوپین که منبع آن گوجه فرنگی و گریپ فروت صورتی است، آسیبهای ناشی از نور خوشید را بهبود میبخشد.
۲. مالیدن چشمها
پوست اطراف چشمها حساس است. مالیدن این قسمتها باعث تغییر رنگ پوست این ناحیه میشود. رنگدانههای پوستی با افزایش سن تغییر میکنند. با مالیدن چشمها باعث میشویم تغییر رنگدانهها زودتر آشکار شود.
اگر نمیتوانید از مالش چشمها دست بکشید، به متخصص مراجعه کنید تا علت حساسیت شما و روش درمان را مشخص کند. هنگام آرایش کردن یا گذاشتن لنز طبی یا غیرطبی تماسی، با پوست دور چشم بهنرمی رفتار کنید.
۳. کمخوابی
خواب که برای دریافت انرژی و تمرکز ضروری است، تأثیر چشمگیری بر رنگ پوست دارد. در طول شب، پوست در وضعیت بازسازی قرار میگیرد. در این وضعیت نهتنها پوست خودش را درمان میکند بلکه بهدلیل تغییر pH و جریان خون، مواد و ترکیبات ضدپیری بهتر به آن نفوذ میکنند. پس اگر از بی خوابی یا کم خوابی رنج میبرید، به دنبال راهی برای درمان باشید.
۴. خوابیدن روی صورت
وضعیت جنینی ممکن است خیلی راحت باشد اما برای پوست خوب نیست! خوابیدن روی شکم هم همینطور. قرار گرفتن صورت روی بالش در طول دستکم ۸ ساعت خواب شبانه طی سالهای طولانی، میتواند به پوست آسیب برساند و چینوچروک ایجاد کند.
عادت کنید که به پشت بخوابید. این کار از پف صورت جلوگیری میکند. ورم صورت در درازمدت باعث کشش پوست و ایجاد چروک میشود. اگر نمیتوانید این عادت را ترک کنید، از روبالشیهای ساتن یا ابریشمی استفاده کنید که لطیفاند و اثر کمتری روی پوست میگذارند.
۵. نوشیدن با نِی
خیلیها برای مراقبت از دندان ها یا اجتناب از تماس با لبه قوطیها یا بطریها از نی برای نوشیدن استفاده میکند. این کار در درازمدت باعث ایجاد چروک زودهنگام در اطراف دهان میشود. سیگار کشیدن هم بهشکلی مشابه تأثیری مخرب دارد.
۶. استفادهٔ نادرست از مواد دارای خاصیت ضدچروک
استفاده از محصولات مراقبت از پوست که دارای ترکیباتی مانند رتینول، پپتیدها و آنتی اکسیدان هستند، خوب است، بهشرطی که در دستهٔ پاککنندهها نباشند. مقدار این ترکیبات در پاککنندهها به اندازهای نیست که تأثیرگذار باشد. همچنین این محصولات آنقدر روی پوست نمیمانند که در آن نفوذ کند.
بهتر است از پاککنندههای ساده استفاده کنید که هزینهٔ کمتری برایتان دارند. برای بهره بردن از ترکیبات ضدپیری، کرمها، سرمها یا لوسیونها را مصرف کنید که مدت طولانیتری روی پوست میمانند.
۷. اضطراب همیشگی
اگر همیشه نگران باشیم یا خواب کافی نداشته باشیم، بدن هورمون استرس ترشح میکند. هورمون استرس باعث پیری زودرس میشود. کورتیزول نوعی هورمون استرس است که باعث تخریب کلاژن میشود. با از بین رفتن کلاژن، پوستمان افتاده، چروک و متورم میشود. بهعلاوه اگر همیشه مضطرب و در وضعیتِ گریز باشیم، مواد غذایی و اکسیژن کمتری به پوست میرسد. نگرانی مزمن میتواند به شکلگیری خط اخم بینجامد. سعی کنید به دنبال شناسایی دلیل اضطرابتان و روشهایی برای درمان آن باشید.
۸. استفاده از مواد آرایشی بهعنوان ضدآفتاب
بسیاری از تولیدکنندگان مواد آرایشی ادعا میکنند محصولاتشان دارای ضدآفتاب است اما بهاحتمال زیاد، این ضدآفتاب بهمقداری نیست که از پوست در برابر آسیب پرتوهای گوناگون خورشید محافظت کند.
بنابر نظر کارشناسان، بیشتر مواد آرایشی قابلیت محافظت در برابر پرتو UVB و نه UVA را دارند. پرتو UVA باعث ایجاد چروک، لکه های قهوه ای صورت و انبساط منافذ میشوند. پس قبل از آرایش کردن، از ضد آفتاب مناسب استفاده کنید.
۹. تمرکز صرف بر چروکها
خطوط و چروک پوست تنها عاملی نیستند که باعث میشوند پیرتر به نظر برسیم. لکههای تیره و تغییر رنگدانهها هم باعث میشوند ظاهری بیروح و مسنتر پیدا کنیم. در واقع، بیرنگی و ناهمسانی رنگدانهها باعث میشود خانمها بهاندازۀ ۱۰ سال مسنتر بهنظر برسند!
لایه برداری پوست به حذف سلولهای مرده و رنگدانهها کمک میکند. از کرمهای روشنکننده برای پوشش قسمتهای تیرهٔ پوست استفاده کنید. کرمهای مختلفی برای رفع تیرگی و لک وجود دارند. از ضدآفتاب غافل نشوید. پرتو فرابنفش نهتنها لکهای بیشتری ایجاد میکند بلکه باعث تیرهتر شدن لکهای موجود میشود.
۱۰. بیتوجهی به گردن و دستها
جلوهٔ نامناسب دستها و گردن، بهشدت جلب توجه میکند. پژوهشی در سال ۲۰۰۶ نشان داد زنانی که پوست دستشان لکدار است نسبت به زنانی که دستانشان بدون لک است، مسنتر به نظر میرسند. کرم ضدچروکی را که برای صورتتان استفاده میکنید به گردن و پشت دستانتان هم بمالید. همچنین مصرف ضدآفتاب را برای این قسمتها فراموش نکنید.
۱۱. استفاده نکردن از عینک آفتابی
حرکات پیوسته و تکرارشوندهای مانند جمع کردن چشمها، اخم کردن و خندیدن، در درازمدت باعث ایجاد خطوطی در صورت میشوند. با استفاده از عینک آفتابی اخم کردن و جمع کردن چشمها کمتر میشود. نور آفتاب کلاژن را در پوست حساس دور چشم از بین میبرد و باعث رنگپریدگی میشود. حتی در زمستان هم از عینک آفتابی مناسب با قابلیت دفع پرتوهای UVA و UVB استفاده کنید.
۱۲. شستوشو با صابون
صابون، چربی طبیعی پوست را از بین میبرد. هرچند خشکی پوست چروک را بیشتر نمیکند اما باعث میشود بیشتر به چشم بیاید. خطوط و چینوچروک در پوست مرطوب کمتر به چشم میآیند. بهعلاوه، پوست خشک نمیتواند در برابر عوامل حساسیتزا و میکروبها از خودش مراقبت کند.
پوست را با پاککنندههای بدون صابون بشویید و پس از آن به پوست مرطوب کرم بزنید. همچنین آب کافی بنوشید تا پوست کمآب نشود.
۱۳. سیگار کشیدن
در پژوهشی که در سال ۲۰۱۳ روی دوقلوهای سیگاری و غیرسیگاری انجام شد، تفاوتها بسیار آشکار بود. چروکهای صورت فرد سیگاری بهشکل قابلتوجهی بیشتر و پلکها افتادهتر بودند. همچنین روشن شد تفاوتی به اندکیِ ۵ سال سابقهٔ سیگار کشیدن، تفاوت چشمگیری در پیری صورت ایجاد میکند.
۱۴. کینه به دل گرفتن
خشم، اضطراب و کینه روی جسم ما تأثیر میگذارند و باعث پیری زودرس میشوند! رفتار ما بهشدت تأثیرگذار است و میتواند انسان را سخت وانعطافناپذیر کند. انسان انعطافناپذیر نمیتواند خودش را رها و درنتیجه درمان کند! بدن بهشکلی شگفتانگیز توانایی درمان خودش را دارد، بهشرطی که رها و در آرامش باشد. خشم پیوسته موجب بیماری های قلبی، افسردگی و پیری سلولها میشود. شاید نتوانیم بهتمامی از خشم و اضطراب دوری کنیم اما میتوانیم با روشهایی مانند ورزش، مراقبه و روابط اجتماعی از آنها بهسلامت گذر کنیم.
۱۵. کار کردن پیوسته با تلفن همراه
پوستِ گردن نازکتر از پوست صورت است؛ بنابراین تغییرات ناشی از پیری پوست سریعتر در آن آشکار میشود. اگر پیوسته سرتان در گوشی همراهتان است، این خبر خوبی برایتان نیست: پدیدهٔ «تِک نِک» (برگرفته از دو واژهٔ تکنولوژی و گردن در زبان انگلیسی که به مشکلات و عارضههایی اشاره دارد که بهدلیل کار با ابزارهای نو در گردن ایجاد میشود) در افرادی که ساعتهای طولانی به گوشی همراه، لپتاپ یا تبلت خیره میشوند، بسیار رایج است.
امروزه بسیاری از ما، روزانه تقریبا ۳ ساعت به گوشی هوشمندمان خیره میشویم. خم شدن گردن به جلو، در درازمدت به ضعف گردن، درد فیزیکی و چروکهای زودرس در قسمت جلوی گردن میانجامد. خبر خوب اینکه راهحل این مشکل ساده است: هنگام کار با ابزارها، آنها را بالاتر بگیرید. سعی کنید گردنتان را در وضعیتی طبیعی قرار دهید و در صورت امکان، زودتر کارتان را تمام کنید. هنگام کار با لپتاپ، آن را روی میز و در راستای چشمانتان قرار دهید.
۱۶. رژیم غذایی ناسالم
آنچه میخوریم بر ظاهرمان تأثیرگذار است؛ البته این موضوع تازهای نیست. رژیم نامناسب باعث میشود مواد غذایی موردنیاز به بدن نرسد. اما کار به اینجا ختم نمیشود. رژیم غذایی ناسالم، بهویژه رژیمی که حاوی مقدار زیادی شکر است، برای پوست خوب نیست. مولکولهای شکر به پروتئینهای الاستین و کلاژن میچسبند و در طول فرایندی به نام گلیکاسیون، نوعی رادیکال آزاد تولید میکنند. رادیکالهای آزاد باعث ورم، تخریب کلاژن و الاستین پوست میشوند.
دریافت ناکافی میوه و سبزیجات هم میتواند باعث پیری شود. بدن ما بدون آنتیاکسیدان و مواد معدنی موجود در میوهها و سبزیجات نمیتواند با آسیب رادیکالهای آزاد مقابله کند. در نتیجه، نشانههای پیری زودتر آشکار میشوند. برخی پژوهشها نشان دادهاند افزایش مصرف میوه و سبزی حتی میتواند باعث افزایش رنگ در پوست شود، افزایش رنگی که با درخششی سرخگون همراه است!
۱۷. دویدن زیاد
ورزش و فعالیت هفتگی برای حفظ جوانی ضروری است اما زیادهروی در هیچچیزی خوب نیست! دویدن زیاد باعث میشود مسنتر به نظر برسید. دویدن زیاد به استخوانها و مفصلها فشار میآورد و ممکن است باعث آسیب غضروفها و شکستگی تنشی استخوانها شود؛ همچنین با آسیب ماهیچههای قلب رابطه دارد.
دویدن بهطور کلی برای سلامت قلب خوب است اما کمکی به عضله سازی نمیکند. با گذر عمر، تقویت قدرت ماهیچهها اهمیت زیادی پیدا میکند. بنابراین دویدن را با تمرینهای قدرتی ترکیب کنید. دویدن بهتنهایی و بدون حرکات قدرتی و کار با وزنه، باعث کوچک شدن ماهیچههای بالاتنه میشود و نمیتواند مانع کاهش ضخامت استخوانها شود. بهعلاوه، دویدن در فضای آزاد معمولا باعث میشود پوست تحتتأثیر آفتاب یا بادهای خشک آسیب ببیند.
۱۸. چندوظیفگی
همهٔ ما دوست داریم در آنِ واحد چند کار مختلف را انجام دهیم؛ بهویژه، بمباران پیوستهٔ شبکه های اجتماعی، چندوظیفگی را به موضوعی رایج تبدیل کرده است. اما متأسفانه این کار بهکندی ما را پیر میکند. خیلیها گمان میکنند چندوظیفگی مهارت خوبی است! ما در حقیقت وقتی چند کار را همزمان انجام میدهیم، هیچکدام بهخوبی انجام نمیشوند؛ فقط اضطراب بیشتری برای خودمان ایجاد کردهایم، اضطرابی که نیرویمان را میگیرد و پیرمان میکند. توصیه میشود روی یک کار تمرکز کنید و تا پیش از پایان آن، به سراغ کار دیگری نروید.
۱۹. تماشای زیاد تلویزیون
ظاهرا مادرها حق دارند که میگویند تلویزیون خوب نیست! پژوهشی روانشناختی نشان داد مغز افرادی که کمترین میزان فعالیت و ورزش، و بیشترین زمان تماشای تلویزیون را داشتند، دچار تغییرات منفی شده است. این افراد امتیاز کمتری در آزمونهای توانایی ذهن دریافت کردند. بهعبارتی، این افراد عملکرد شناختی خوبی نداشتند. پیری مغز و ضعف عملکرد آن ازجمله ضررهای تماشای زیاد تلویزیون هستند.
۲۰. نشستن طولانیمدت
اگر بیشترِ روز را در حالت نشسته سپری میکنید، تنها نیستید. بیشتر ما در مسیر رفتوآمد، در محل کار و سپس در خانه روبهروی تلویزیون مینشینیم. این نشستنهای طولانی ما را پیر میکند! پژوهشی در مجلهٔ اپیدمیولوژی (همهگیرشناسی) آمریکا نشان داد: نشستن طولانیمدت واقعا سلولهای بدن را پیر میکند. در این پژوهش، کروموزومهای ۱۵۰۰ زن بررسی شد. تلومرهای کروموزوم با افزایش سن کوتاهتر میشوند. در این تحقیق با سنجش تلومرها، روشن شد که نشستن طولانیمدت بدون فعالیت فیزیکی، کوتاه شدن تلومرها را تا ۸ سال جلو میاندازد. برای جلوگیری از پیری بیولوژیکی، بهطور منظم ورزش کنید، پیاده روی را فراموش نکنید و در طول روز میان نشستنهایتان وقفه بیندازید.
۲۱. قوز کردن
اگر ظاهر ادمهای پیر را به خود بگیریم، زود هم پیر میشویم. پژوهشها نشان دادهاند افرادی که با حالتی خمیده راه میروند، احساس نشاط کمتری میکنند. خمیدگی بدن همچنین باعث کشش ماهیچهها و تاندونها و در نتیجه خشکی ماهیچهها و درد میشود. قوز کردن پیوسته، ممکن است به کمردرد مزمن منجر شود. هیچچیز مانند کمردرد مزمن باعث نمیشود که احساس کنیم پیرتر از سن واقعیمان هستیم.
۲۲. اخم کردن
تأثیر منفی برخی عادتهای غلط مانند سیگار کشیدن بر سلامتی و روند پیری کاملا آشکار است. اما برخی عادتها ممکن است آنچنان توجه ما را به خود جلب نکنند. اخم کردن یکی از این عادتهاست که در گذر زمان باعث میشود پیرتر به نظر برسیم. در مقابل، لبخند زدن باعث میشود جوانتر به چشم بیاییم؛ بهعلاوه، سیستم ایمنی بدن را هم تقویت میکند. حتی لبخند مصنوعی میتواند در تقویت سلامتی مؤثر باشد! پس هرگاه متوجه شدید اخم کردهاید، بیدرنگ گرهٔ ابروهایتان را باز کنید و لبخند بزنید؛ نهتنها حالتان بهتر میشود بلکه جوانتر هم به نظر میرسید.
۲۳. محدود کردن کالری دریافتی
غذای سالم و کاهش مصرف قند برای اینکه جوانتر بمانیم، ضروری است. اما نباید از آن طرفِ بام بیفتیم! کاهش بیش از اندازهٔ کالری دریافتی، سوخت و ساز بدن را کاهش و بدن را در وضعیت گرسنگی قرار میدهد. در نتیجه، بدن تکتکِ کالریهای دریافتی را ذخیره میکند و روند کاهش وزن کند میشود. همچنین بدن برای تأمین انرژی، شروع به سوزاندن بافتهای ماهیچهای میکند. هر ۳ تا ۴ ساعت، یک وعدهٔ غذایی سالم بخورید. این کار ما را سیر نگه میدارد، سوختوساز بدن را افزایش میدهد و مانع پرخوری میشود.
۲۴. مراقبت نامناسب از پوست
مراقبت از پوست در جلوگیری از نشانههای پیری نقش مهمی دارد. هرچند همیشه راحت نیست که پیش از خواب صورتمان را بشوییم، اما باید بدانید خوابیدن با صورت نَشُسته اشتباه بزرگی است. مواد آرایشی و آلودگیهایی که در طول روز جذب پوست شدهاند، منافذ پوست را میبندند و باعث بروز آکنه میشوند. پوست در شب خود را بازسازی میکند. اگر پوست تمیز نباشد، نمیتواند بازسازی را بهخوبی انجام دهد. پس از شستوشو حتما از مرطوب کننده پوست استفاده کنید. حفظ رطوبت باعث کاهش چروک و لک، نرمی بیشتر، افزایش خاصیت کشسانی و تقویت بازیابی سلولها میشود.
کرم دورِچشم را فراموش نکنید. دور چشم نازکترین پوست را دارد. غدههای چربی در این قسمت بسیار اندکاند. با گذر زمان پوست دور چشم ضخیمتر میشود؛ تغییری که کاملا به چشم میآید. مالیدن کرم دورِچشم بهشکل ضربهای، تأثیر چشمگیری در به تأخیر انداختن بروز چروکها دارد.
۲۵. چند عادت دیگر
رابطهٔ جنسی همهٔ جنبههای زندگی را تحتتأثیر قرار میدهد؛ با قطع آن، ممکن است مسنتر به نظر برسیم. نداشتن رابطهٔ جنسی با افزایش اضطراب، تضعیف دستگاه ایمنی و افسردگی رابطه دارد. این عوامل همگی باعث میشوند احساس پیری کنیم.
مصرف الکل یکی دیگر از عادتهایی است که کمکی به جوانتر ماندن نمیکند. الکل باعث کم آبی بدن میشود و به دی. ان. ای آسیب میرساند؛ همچنین به قرمزی پوست میانجامد.
برنزه کردن با ابزارهای تولید پرتوهای فرابنفش نهتنها احتمال بروز سرطان پوست را افزایش میدهد بلکه باعث پیری زودرس پوست و تغییر ساختار آن میشود. شاید در سن پایین، مقاومت در برابر وسوسهٔ عسلی کردن پوست دشوار باشد اما مطمئن باشید که ۲۰ سال بعد، از این پایداریتان خیلی خشنود خواهید بود.
شاید این تعداد از عادتهای نامناسب باعث نگرانیتان شود اما خوشبختانه تغییر سبک زندگی و حذف همهٔ این عادتها شدنی و در اختیار خودتان است. تصمیم بگیرید و با تغییرات کوچک شروع کنید.
شما هیچیک از این عادتها را دارید؟ برای حذف این عادتها تلاش کردهاید؟ چطور؟ آیا تأثیر تغییر عادات را در خود مشاهده کردهاید؟ به نظرتان چه کارهایی به جوان ماندن پوست صورت کمک میکنند؟ نظرات خود را از طریق بخش نظرات با ما در میان بگذارید.