یکی از پرکاربردترین محصولات بهداشتی، که معمولا در هر خانه‌ای پیدا می‌شود، صابون است. تنوع صابون در بازار بسیار زیاد است؛ بااین‌حال، اگر دوست دارید خودتان دست‌به‌کار شوید و صابون‌هایی با عطر و طرح سفارشی درست کنید، این مطلب را از دست ندهید! در اینجا ۲۱ ایده ساده اما خلاقانه برای ساخت صابون در خانه را در نظر گرفته‌ایم. با درست‌کردن این صابون‌ها، نه‌تنها سرگرم می‌شوید، بلکه می‌توانید خلاقیت خود را بروز دهید و حتی هدیه‌هایی خاص و سفارشی درست کنید!
توجه داشته باشید که در این صابون‌های دست‌ساز از موادطبیعی و معطر استفاده می‌کنیم. این مواد به پوست‌تان آسیب نمی‌رسانند و با محیط زیست هم سازگار هستند. درضمن، برخلاف روش‌هایی که فقط در آنها صابون آماده را ذوب می‌کنند و در قالب‌های مختلف می‌ریزند، روش‌کار ما این است که ساخت خود صابون را هم به شما آموزش می‌دهیم. می‌توانید هر روشی را که دوست دارید، انتخاب کنید.
برای ساخت صابون خانگی، به قلیاب صابون‌پزی نیاز دارید. این ماده به سود سوزآور یا هیدروکسید سدیم هم معروف است. از واکنش شیمیایی بین قلیاب صابون‌پزی و روغن‌های مختلف، طی فرایندی به‌نام «صابونی‌شدن»، صابون تولید می‌شود. گفتنی است، در محصول نهایی، قلیاب صابون‌پزی باقی نمی‌ماند.
روش‌های ساخت صابون در خانه
برای ساخت صابون در خانه چهار روش متداول وجود دارد: روش ذوب‌کردن و ریختن، روش سرد، روش گرم و ساخت صابون از خود صابون.
۱. ساخت صابون در خانه با روش ذوب‌کردن و ریختن
این روش ساخت صابون در خانه ، ساده‌ترین روش تهیه صابون است که در آن صابون آماده را ذوب می‌کنند و در قالب می‌ریزند. در این روش، نیازی به قلیاب صابون‌پزی و مواد اولیه ندارید. کافی است صابون معمولی را در مایکروویو یا دیگ دوجداره ذوب کنید. اگر دیگ دوجداره ندارید، می‌توانید خودتان یک دیگ را درون دیگ دیگری جای دهید و یک دیگ دوجداره درست کنید. سپس مخلوط را با اضافه‌کردن عطر، رنگ و مواد افزودنی به‌صورت دل‌خواه‌تان درآورید و در قالب‌ها بریزید. صابون‌ها پس از سفت‌شدن، آماده استفاده هستند.
۲. ساخت صابون در خانه با روش سرد
این فرایند کمی پیچیده‌تر است و مدت‌زمان بیشتری نیاز دارد. برای تهیه صابون به روش سرد، باید ابتدا روغن دل‌خواه‌تان را در یک قابلمه (ترجیحا استیل) قرار دهید تا به اندازه ۱۰۰ فارنهایت گرم شود. طی‌این‌مدت، قلیاب صابون‌پزی را با آب مخلوط کنید. بعد از گرم‌شدن روغن، مخلوط آب و قلیاب صابون‌پزی را به‌تدریج به آن اضافه کنید و هم بزنید تا غلیظ شود. بعد از اینکه مخلوط غلظت کافی پیدا کرد، مواد افزودنی را به آن اضافه کنید و در قالب بریزید. ۲۴ ساعت صبر کنید تا سفت شود.
نکته مهم: صابون تهیه‌شده به این روش را نمی‌توانید بعد از سفت‌شدن استفاده کنید. وقتی سفت شد، آن را در جایی خشک و تمیز بگذارید و ۴ تا ۶ هفته بعد، از آن استفاده کنید.
۳. ساخت صابون در خانه با روش گرم
طرز تهیه صابون به این روش مشابه همان روش سرد است، با این تفاوت که در اینجا به‌جای اینکه مواد را گرم کنید و باهم مخلوط کنید، هم‌زمان مخلوط را روی حرارت می‌پزید. خوبی این روش این است که صابون بلافاصله پس از سرد و سفت شدن قابل‌استفاده است.
۴. روش ساخت صابون در خانه با استفاده از صابون
در این روش از صابون‌های بی‌کیفیت و بدساخت استفاده می‌کنند. ابتدا صابون‌ها را خرد کرده و دوباره باهم مخلوط می‌کنند. این روش به مواد اولیه نیاز ندارد، اما معمولا زمان‌بر و پرزحمت است.
رعایت نکات ایمنی
به یاد داشته باشید که در هنگام درست‌کردن صابون با استفاده از مواد اولیه، باید نکات ایمنی را رعایت کنید. قلیاب صابون‌پزی اگر روی پوست بریزد، آن را می‌سوزاند. همچنین کار با روغن‌های داغ نیاز به احتیاط دارد. بنابراین درهنگام کار، حتما کودکان یا حیوانات خانگی را از محل دور کنید. همچنین، از دستکش، پیش‌بند و سایر وسایل ایمنی استفاده کنید و در محیطی این کار را انجام دهید که تهویه مناسبی داشته باشد.
ایده‌های خلاقانه برای ساخت صابون در خانه
در ادامه، ایده‌های خلاقانه‌ای برای ساخت صابون دست‌ساز را به شما ارائه می‌کنیم.
۱. آمیزه‌ای از چوب و خاک
برای ساخت این صابون از روش سرد استفاده می‌کنیم. روغن پایهٔ این صابون از ترکیب روغن‌هایی مانند روغن نارگیل، کلزا (کانولا)، روغن کرچک، روغن کنجد، شی باتر و کره کوکوم، با آهک و روغن های معطر مانند روغن حاصل از چوب سدر به دست می‌آید. نتیجهٔ کار در این ایده، صابونی مرمرین به‌رنگ دودی با رایحهٔ مشخص و کاملا مردانه است که در خوش‌بوترین ادکلن‌های مردانه یافت می‌شود. این محصول می‌تواند هدیه‌ای بسیار مناسب برای آقایان باشد.
۲. صابون با عطر مرکبات
این صابون را می‌توانید با روش ذوب‌کردن و ریختن تهیه کنید. برای تهیه این صابون، به مواد اولیه نیاز ندارید؛ پس کار بسیار ساده است. پایه صابون‌های شیری برای این صابون بسیار مناسب‌اند. آنها را ذوب کنید و در قالب بریزید. برای معطرکردن این صابون، از اسانس مرکبات و برش‌های خشک‌شدهٔ مرکباتی مانند پرتقال استفاده کنید. این برش‌ها معمولا سنگین هستند؛ پس آنها را زمانی درون پایه صابون بریزید که صابون شما به‌آرامی سرد شده باشد. در این مرحله، مخلوط به اندازه کافی غلیظ شده است و تکه‌های میوه به کف قالب نمی‌افتند.
۳. صابون لوفا
برای تهیه این صابون هم می‌توانید از روش ذوب‌کردن و ریختن استفاده کنید. صابون آماده را ذوب کنید و افزودنی‌های دلخواه مانند رنگ و عطر را به آن اضافه کنید، ولی در قالب نریزید. لوفاها را به‌صورت حلقه‌ای برش بزنید، به‌طوری‌که درست به اندازه کف قالب شود. سپس صابون ذوب‌شده را روی لوفاها بریزید. می‌توانید قدری اسانس گل رز و رنگ صورتی به پایه اضافه کنید تا عطر گل رز را بگیرد.
۴. صابون چای
با اضافه‌کردن برگ‌های چای سبز و روغن علف لیمو به مخلوط صابون پایه، صابونی خواهید داشت که بوی عطر آن حس پاگذاشتن به‌درون چشمهٔ آبگرم را تداعی می‌کند. برای افزودن خاصیت درمانی به آن، می‌توانید از روغن علف لیمو و اکالیپتوس استفاده کنید.
۵. صابون اسطوخودوس
این صابون برای رسیدن به آرامش بسیار عالی است، به‌ویژه اگر زمانی از آن استفاده کنید که به چشمهٔ آبگرم می‌روید. رایحه اسطوخودوس برای رهایی از استرس فوق‌العاده است.
اگر ترکیب پیچیده‌تری بخواهید، می‌توانید درکنار جوانه‌های اسطوخودوس از اسانس پرتقال و نعناع هم استفاده کنید. این جوانه‌ها معمولا به‌شکل نقاط سیاه و قهوه‌ای کوچکی در صابون دیده می‌شوند. بنابراین بهتر است آنها را خرد کنید و در مخلوط بریزید. ممکن است نیاز باشد چند بار این کار را آزمایش کنید تا صابون زیبایی داشته باشید.
۶. صابون خشخاش
این صابون کاملا شبیه یک تکه کیک لیمویی پر از دانه‌های خشخاش است. دانه‌های خشخاش برای لایه برداری پوست عالی هستند. این دانه‌ها سلول‌های مردهٔ پوست را از بین می‌برند، آبرسانی به پوست می‌کنند و گردش‌خون زیر پوست را بهبود می‌بخشند. رنگ این صابون ترکیبی از رنگ روغن های گیاهی، پرتقال و البته رنگ‌های افزودنی است. دانه‌های خشخاش کمی سنگین هستند؛ پس ابتدا صبر کنید تا صابون قدری سرد شود که وقتی دانه‌ها را می‌ریزید، به کف قالب نیفتند.
۷. صابون شکلاتی
ظاهر و عطر این صابون کاملا شبیه دسر یا شکلات به نظر می‌رسد. این موضوع به‌دلیل وجود روغن معطر کاکائو دارچین و پودر کاکائو در آن است. برای تهیه این صابون از روش ذوب‌کردن و ریختن استفاده کنید. برای تثبیت رنگ این صابون به وانیل نیاز دارید. یادتان باشد که نمی‌توانید در همهٔ انواع صابون از وانیل استفاده کنید؛ زیرا رنگ صابون را به رنگ برنزه یا قهوه‌ای برمی‌گرداند. بااین‌حال در این مدل صابون که می‌خواهید رنگ آن شبیه کیک باشد، می‌توانید وانیل بریزید. در این صابون باید لایه‌های رنگی مساوی ایجاد کنید؛ بنابراین با حوصله و مهارت باید این کار را انجام دهید.
نکته مهم: صابون‌هایی را که به شکل خوراکی هستند، از دسترس کودکان دور نگه دارید. ممکن است وسوسه شوند و به‌اشتباه آنها را بخورند.
۸. صابون توپی
این صابون از ترکیب سادهٔ جوش شیرین، اسیدسیتریک، نشاسته ذرت، رنگ خوراکی و اسانس‌های روغنی درست می‌شود. آماده کردن این صابون ترتیبات خاصی ندارد. بعد از ترکیب این مواد، آنها را در قالب قرار می‌دهید و هر بار که به حمام می‌روید، صابون را بیرون می‌آورید و از آن استفاده می‌کنید.
۹. صابون کریستالی
این صابون‌های زیبا و جادویی به‌خاطر افزودن میکا و سایر افزودنی‌های درخشان، ظاهری بسیار زیبا دارند. خوبیِ آن این است که می‌توانید به‌راحتی آن را به‌شکل‌های کج‌ومعوج هم برش بزنید و نیاز نیست که حتما شکل خاصی داشته باشد. کافی است آن را به‌صورت بلوری دربیاورید. مراحل برش را در تصاویر می‌بینید:
مرحله اول:
مرحله دوم:
مرحله سوم:
البته شاید این کار تا حدودی به مهارت بیشتری نیاز داشته باشد؛ اما اگر کمی تمرین کنید و حوصله به خرج دهید، موفق خواهید شد.
۱۰. صابون پاستیلی برای کودکان
بچه‌ها عاشق پاستیل هستند. اگر کودکان‌تان حاضر نیستند دست‌هایشان را بشویند، این صابون‌های زیبا ترفندی عالی برای تشویق کودکان به این کار است. اصل مهم در تهیه این صابون این است که از ژلاتین در آن استفاده کنید. ژلاتین بدون طعم را در صابون پایه بریزید و سپس مقداری اکلیل یا افزودنی‌های براق و رنگ‌های درخشان مخصوص صابون را هم به آن اضافه کنید. برای اینکه صابون محکم‌تر باشد و حالت لرزان نداشته باشد، ژلاتین بیشتری بریزید. البته یادتان باشد، صابون پاستیلی به‌سرعت حل می‌شود و دوام صابون‌های معمولی را ندارد؛ بنابراین باید تعداد بیشتری از آنها را درست کنید.
۱۱. صابون عسل
این دستورکار خیلی ساده است و فقط به ۴ ماده اولیه نیاز دارد. به روش ذوب‌کردن و ریختن، صابون پایهٔ شیری آماده را ذوب کنید و سپس عسل خام، رنگ دلخواه و مواد معطر را به آن اضافه کنید. اگر می‌خواهید صابونی جذاب و شکیل داشته باشید، از قالب‌های لانه‌زنبوری استفاده کنید. وجود عسل در شوینده‌ها به‌دلیل خاصیت ضدمیکروبی‌اش مفید است و باعث روشن شدن پوست و نیز و شادابی پوست نیز می‌شود.
۱۲. صابون پودری
از پودرهای پایه صابون می‌توانید هدیه‌ای بسیار زیبا درست کنید. مقداری نمک اپسوم، نمک دریا، جوش‌شیرین، اسانس‌های روغنی و رنگ‌های دلخواه افزودنی را در شیشه یا کوزه دهن‌گشاد زیبا بریزید و پودر صابون را به روش‌های مختلف به آن اضافه کنید. یک ایده این است که رنگ و رایحه را باهم هماهنگ کنید؛ مثلا برای رنگ صورتی از رایحه گل رز استفاده کنید. ایده دیگر این است که رنگ‌های مختلف و پودرهای صابون با رایحه‌های متفاوت را به‌صورت لایه‌لایه در شیشه بریزید که نمای رنگین‌کمان را به نمایش بگذارد.
۱۳. صابون گردویی
در بیشتر دستور‌های ساخت صابون از مواد افزودنی متداول مثل شیر، عسل و روغن‌های معطر استفاده می‌کنند. اگر می‌خواهید کمی خلاقانه‌تر عمل کنید، از آجیل و خشکبار برای ایجاد ظاهری خوراکی در صابون استفاده کنید. می‌توانید در قسمت پایه از قهوه استفاده کنید. روش کار درست مانند صابون‌های دیگر است.
۱۴. صابون لیمو
معمولا بیشتر افراد عطر لیمو را دوست دارند. برای این صابون، کمی رنگ افزودنی دلخواه را به پایهٔ صابون شی‌باتر اضافه کنید و به آن حرارت بدهید تا ذوب شود؛ سپس روغن اسانس لیمو را به آن اضافه کنید و در قالب بریزید. به‌این‌ترتیب، صابون خامه‌ای شفاف، نرم و زیبایی با رایحه لیمو خواهید داشت.
۱۵. صابون مکعبی شکری
برای درست‌کردن این اسکراب‌های شکری دوست‌داشتنی به مقداری شکر، صابون خرد‌شده معمولی و افزودنی‌های رنگی و معطر نیاز دارید. می‌توانید از روغن معطر لیمو و اسانس‌های دلخواه استفاده کنید. این مکعب‌های کوچک بسیار ساده هستند، اما دست‌کم تا ۶ ماه دوام می‌آورند.
۱۶. ساخت صابون در خانه برای مشکلات پوستی
یکی از مزایای ساخت صابون دست‌ساز این است که می‌توانید آن را مطابق با نیاز پوست یا برای مشکلات پوستی خودتان تهیه کنید. اگر خشکی پوست دارید، یک پایه صابون مرطوب مثل صابون شیری انتخاب کنید. اگر پوست‌تان مستعد آکنه است، می‌توانید خاک رس به آن اضافه کنید تا به ازبین‌بردن ناهمواری‌های پوست شما کمک کند. این صابون برای پوست‌های مشکل‌دار ایدئال است؛ زیرا نه‌تنها زبر و خشن نیست بلکه سبب آرامش پوست می‌شود. از خاک بنتونیت هم می‌توانید استفاده کنید. بنتونیت نوعی خاک دارویی باستانی است. بسیاری بر این باورند که این خاک خاصیت پاک‌کنندگی و درمانی دارد.
۱۷. صابون جو دوسر
صابون جو دوسر پخته‌شده برای آرامش‌بخشیدن به پوست خشک، حساس و خارش‌دار بسیار مناسب است. در ساخت این صابون می‌توانید از پایه صابون شیری استفاده کنید. جو دوسر هیچ عطری ندارد و بنابراین هر عطر و رنگی را می‌توانید به‌راحتی به آن اضافه کنید. حتی می‌توانید آن را با عسل، بادام و اسانس بادام شیرین مخلوط کنید و صابونی عالی داشته باشید.
۱۸. صابون نمک اپسوم
این صابون برای ماهیچه‌های بدن عالی و التیام‌بخش است. در این روش کافی است نمک اپسوم را به پایه صابون شیر اضافه کنید. سپس مواد رنگ‌دهنده و روغن‌معطر را در آن بریزید و قالب بزنید. بعد از اینکه آماده شد، می‌توانید از آن حتی در حمام هم استفاده کنید.
۱۹. ساخت صابون آلوئه‌ورا در خانه
در این صابون می‌توانید از روش سرد استفاده کنید. ژل گیاه آلوئه ورا را خارج کنید و در دستگاه غذاساز بریزید. پس از اینکه کاملا آماده شد، باید درست مثل سفیده تخم‌مرغ پف کند. حالا باید به روش سرد، که در ابتدا آن را توضیح دادیم، این ژل را با روغن‌های مغذی دلخواه مخلوط کنید. اگر پوست‌تان بیش‌ازحد حساس است، از روغن نارگیل استفاده کنید.
۲۰. صابون حبابی
این صابون زیبا را می‌توانید از صابون مایع و جوش‌شیرین تهیه کنید. این دو باهم مقدار زیادی کف و حباب تولید می‌کنند که به پوست آرامش می‌دهد. می‌توانید از این صابون در حمام استفاده کنید. همچنین برای درست‌کردن این صابون‌های زیبای حبابی، بهتر است قالب‌هایی با طرح گل پیدا کنید که برای هدیه‌دادن هم مناسب باشند.
۲۱. ساخت صابون قهوه در خانه
عطر قهوه معمولا طرف‌داران زیادی دارد. برای درست‌کردن صابون دست‌ساز قهوه، کافی است کمی تفاله قهوه را به آن اضافه کنید. این صابون لایه‌بردار فوق‌العاده‌ای خواهد بود. اگر بوی قهوه خیلی تند بود، می‌توانید از عطرهای مطبوع دیگر برای متعادل‌کردن آن استفاده کنید.
شما تصمیم دارید کدام روش را تجربه کنید؟ اگر هرکدام از این روش‌ّا را قبلا امتحان کرده‌اید،نظرات خود را با ما درمیان بگذارید.
