اگرچه در حال حاضر راه‌های پیشگیری از بیماری آلزایمر به‌طور کامل شناسایی نشده‌اند، اما محققان بر این باورند که فعال نگه داشتن مغز می‌تواند شروع علائم این بیماری را حتی تا پنج سال به تأخیر بیندازد. اگر راهی برای به تعویق انداختن آلزایمر وجود داشته باشد، می‌توانید برای مدت طولانی‌تری از ارتباط با خانواده و دوستان خود لذت ببرید. مقاله‌ی امروز میدونی مگ به معرفی ۱۶ استراتژی جالب و سرگرم‌کننده برای حفظ سلامت مغز اختصاص دارد. با ما همراه باشید.
۱. ورزش کنید
تحقیقات نشان داده‌اند که بدن سالم با ذهن سالم مرتبط است و ورزش به بهبود عملکردهای شناختی کمک می‌کند. به گفته‌ی محققان، فعالیت بدنی از عملکرد ذهنی محافظت می‌کند و خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش می‌دهد.
اگرچه بعضی از محققان به این نتیجه رسیده‌اند که انواع خاصی از ورزش برای سلامت مغز مفیدتر هستند، سایرین دریافته‌اند که مغز تقریباً از همه‌ی ورزش‌ها سود می‌برد. سعی کنید چند بار در هفته به‌مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه وزش کنید. برای مثال، می‌توانید راه بروید، شنا کنید، تنیس بازی کنید یا سایر فعالیت‌های هوازی را انجام دهید.
تای چی هم فعالیت دیگری است که می‌تواند از سلامت مغز محافظت کند. این فعالیت ورزشی به کاهش استرس، بهبود کیفیت خواب و تقویت حافظه کمک می‌کند. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که در طولانی‌مدت می‌تواند تغییرات ساختاری در مغز ایجاد کند و حجم مغز را افزایش دهد. افراد مبتدی بهتر است زیر نظر مربی حرکات مختلف تای چی را یاد بگیرند، اما کسانی که اصول اولیه را می‌‌‌دانند می‌توانند آن را در هر زمان یا مکانی انجام دهند.
چه بخواهید سه بار در هفته پیاده‌روی کنید و چه بخواهید در کلاسهای ورزشی حضوری و آنلاین شرکت کنید، باید قبل از شروع برنامه‌ی ورزشی خود با پزشک در مورد مناسب بودن آن مشورت کنید.
۲. یک زبان خارجی یاد بگیرید
تحقیقات نشان می‌دهد که دوزبانه بودن به تقویت حافظه و افزایش خلاقیت کمک می‌کند و شروع علائم بیماری آلزایمر را به تأخیر می‌اندازد. مسلط بودن به بیش از یک زبان به شما کمک می‌کند که راحت‌تر از کاری به کار دیگر بپردازید و دیرتر به زوال عقل مرتبط با افزایش سن مبتلا شوید.
در بعضی از تحقیقات فقط افرادی مورد بررسی قرار گرفته‌اند که تمام یا بخش قابل توجهی از عمر خود را با یک زبان خارجی صحبت کرده‌اند، با این حال هیچ سنی برای یادگیری زبان دیر نیست. شما می‌توانید در هر سنی با شرکت در کلاسهای حضوری یا استفاده از منابع آنلاین آموزش زبان حافظه‌ی خود را تقویت کرده و سایر عملکردهای ذهنی‌تان را بهبود ببخشید.
۳. نواختن یک ساز موسیقی را بیاموزید
آیا ساز می‌زنید یا دوست دارید که نواختن یک ساز موسیقی را یاد بگیرید؟ تحقیقات نشان داده‌اند که موسیقی در مقایسه با صحبت کردن و نوشتن از ناحیه‌ی متفاوتی از مغز استفاده می‌کند. اگرچه استفاده از بخش‌های مختلف مغز پیشگیری از آلزایمر یا سایر انواع زوال عقل را تضمین نمی‌کند، اما موسیقی یک راهی لذت‌بخش برای تقویت مغز و سپری کردن وقت محسوب می‌شود. خوشبختانه، شما در تمام مراحل زندگی قادر به یادگیری مهارت‌های جدید هستید. بنابراین، در سنین بالا هم می‌توانید نواختن آلات موسیقی را یاد بگیرید.
۴. شعر حفظ کنید
آیا به کتاب، شعر یا ضرب‌المثل علاقه دارید؟ سعی کنید در طول هفته چند بیت شعر یا چند عبارت حفظ کنید. برای این کار به سراغ مطالبی بروید که یادگیری آن‌ها برایتان مفید باشد. برای مثال، شعری را حفظ کنید که علاوه بر تمرین دادن به مغز و محافظت از آن انگیزشی بوده و بتواند در طول روز انگیزه‌ی شما را افزایش دهد.
۵. بازی کنید
همان‌طور که فعالیت بدنی عضلات را قوی و سالم نگه می‌دارد، بازی‌های ذهنی هم به حفظ سلامت مغز، بهبود حافظه و تقویت مهارت‌های فکری کمک می‌کنند. شما می‌توانید با دیگران به‌صورت حضوری یا به‌تنهایی به‌شکل آنلاین بازی کنید. شطرنج و سایر بازی‌های استراتژیک هم سرگرم‌کننده هستند و هم می‌توانند مغز شما را به چالش بکشند.
۶. کتاب بخوانید
این روزها مطالعه کردن نسبت به گذشته بسیار راحت‌تر شده است، چراکه به‌صورت آنلاین و بدون اینکه لازم باشد از خانه بیرون بروید می‌توانید به تعداد زیادی کتاب دسترسی داشته باشید.
اگر از کتاب خواندن لذت می‌برید، چیزی را امتحان کنید که کمی با ژانر مورد علاقه‌ی شما متفاوت است. به‌عنوان مثال، اگر از داستان‌های عاشقانه لذت می‌برید، سعی کنید کتابی در مورد باغبانی یا مقاله‌ای در مورد برنامه‌ریزی مالی بخوانید. همچنین برای اینکه علاقه و تعهد شما برای تداوم این کار بیشتر شود، می‌توانید عضو یک کتابخانه‌ی عمومی شوید.
۷. پازل بچینید یا جدول حل کنید
جدول کلمات متقاطع، سودوکو و پازل همگی راهکارهای سرگرم‌کننده‌ای برای فعال نگه داشتن مغز هستند. همان‌طور که هر روز پیاده‌روی می‌کنید، به‌طور منظم این فعالیت‌ها را هم انجام دهید تا به حفظ سلامت مغزتان کمک کرده باشید. تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی سعی می‌کنید جای درست قطعات مختلف پازل را پیدا کنید، مغز خود را به چالش می‌کشید.
۸. مسافرت بروید
تجربیات جدید و حضور در موقعیت‌های ناآشنا می‌تواند تمرین خوبی برای ذهن شما باشد. اگرچه در هیچ مطالعه‌ای تأثیر مستقیم مسافرت روی کاهش خطر ابتلا به آلزایمر بررسی نشده است، اما به نظر می‌رسد که سفر کردن با کنترل استرس بتواند از زوال عقل پیشگیری کند.
۹. محاسبات ریاضی را بدون ماشین حساب انجام دهید
به جای اینکه برای محاسبه‌ی امور روزمره از ماشین حساب استفاده کنید، این کار را به‌روش قدیمی انجام دهید. تقویت مهارت‌های ریاضی وقت زیادی از شما نمی‌گیرد و می‌تواند بخشی از برنامه‌ی هفتگی‌تان باشد.
۱۰. در یک کلاس آموزشی شرکت کنید
یادگیری یک مهارت جدید نه تنها سرگرم‌کننده و لذت‌بخش است، بلکه می‌تواند به تقویت حافظه و حفظ سلامت مغز هم کمک کند. به گفته‌ی محققان، یادگیری باعث بهبود حافظه‌ی سالمندان می‌شود.
آیا چیز خاصی وجود دارد که دوست داشته باشید نحوه‌ی انجام آن را یاد بگیرید؟ آیا به نقاشی کشیدن، تعمیر ماشین، کار با نرم‌افزارهای کامپیوتری یا سایر مهارت‌ها علاقه دارید؟ خوشبختانه، برای یادگیری هیچ‌وقت دیر نیست. برای کسب این مهارت‌ها در کلاسهای آموزشی ثبت‌نام کنید و اگر توانستید مدرک بگیرید.
۱۱. یک مهارت جدید را به شخص دیگری یاد بدهید
پس از یادگیری یک مهارت جدید باید آن را تمرین کنید. آموزش این مهارت به دیگران به شما اجازه می‌دهد که در حین توضیح دادن به اشتباهات خودتان هم پی برده و آن‌ها را تصحیح کنید. برای مثال، یک ورزش جدید یاد بگیرید و مراحل انجام آن را به دوست‌تان یاد بدهید.
۱۲. دایره‌ی لغات خود را گسترش دهید
برخورداری از دایره‌ی واژگان غنی باعث می‌شود که باهوش‌تر به نظر می‌رسد. اما آیا می‌دانستید که می‌توانید یادگیری لغات جدید را به یک بازی مهیج ذهنی تبدیل کنید؟ تحقیقات نشان داده‌اند که بسیاری از مناطق مغز در بازیابی و حفظ واژگان نقش دارند. برای اینکه دایره‌ی واژگان خود را گسترش دهید، کلمات ناآشنا را در یک دفترچه نوشته و معنی آن‌ها را پیدا کنید. سعی کنید روز بعد از هر یک از این کلمات پنج بار استفاده کنید.
۱۳. کارها را به شیوه‌ی متفاوت انجام دهید
برای انجام کارهای روزمره روش‌های جدید را امتحان کنید. به‌عنوان مثال، هر هفته برای رفتن به محل کار مسیر متفاوتی را امتحان کنید یا به سراغ سایر روش‌های حمل و نقل مثل اتوبوس یا مترو بروید. همین توصیه‌ی ساده می‌تواند به حفظ سلامت مغز و تقویت توانایی‌های آن کمک کند.
۱۴. از تمام حواس خود استفاده کنید
شواهد بیانگر آن است که استفاده از حواس پنچ‌گانه به حفظ سلامت مغز و تقویت حافظه کمک می‌کند. برای تمرین دادن به مغز و حواس سعی کنید فعالیت‌هایی را انجام دهید که به‌طور همزمان هر پنج حس شما را درگیر کنند. برای مثال وقتی شیرینی می‌پزید، از یک نمایشگاه‌ی گل و گیاه دیدن می‌کنید یا به یک رستوران جدید می‌روید، از هر پنج حس بویایی، لامسه، چشایی، بینایی و شنوایی خود استفاده کنید.
۱۵. ارتباطات اجتماعی خود را افزایش دهید
تعاملات اجتماعی با کاهش افسردگی و استرس از حافظه و سلامت مغز محافظت می‌کنند. بنابراین، بخشی از وقت خود را به برقراری ارتباط با دوستان یا اعضای خانواده اختصاص دهید. با دیگران وقت بگذرانید، صحبت کنید، درباره‌ی آخرین اخبار سیاسی، ورزشی یا اتفاقات خانوادگی بحث کنید و با هم بخندید. اگر مغز را یک عضله در نظر بگیرید، باید از آن به طرق مختلف استفاده کنید. خنده و گفت‌وگو برای ذهن، بدن و قلب مفید است.
۱۶. در فعالیت‌های داوطلبانه شرکت کنید
فعالیت‌های داوطلبانه این امکان را برایتان فراهم می‌کنند که چند راهکار معرفی شده در این مقاله را با هم ترکیب کنید. به‌عنوان مثال، می‌توانید هر هفته در یک مدرسه‌ی ابتدایی به یک دانش‌آموز آموزش دهید. این کار هم ارتباطات اجتماعی شما را گسترش می‌دهد و هم باعث تقویت مهارت‌های ریاضی و خواندن شما می‌شود.
کلام پایانی
هیچ راهکار تضمینی برای پیشگیری از زوال عقل وجود ندارد، با این حال تحقیقات نشان داده‌اند که فعالیت‌های ذهنی و بدنی می‌توانند عملکرد مغز را بهبود بخشیده و خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهند.
مهم نیست که پیر هستید یا جوان، در هر صورت فعالیت‌هایی مثل ورزش کردن، یادگیری یک مهارت جدید، حل جدول کلمات متقاطع، کتاب خواندن، حفظ کردن شعر، گسترش تعاملات اجتماعی و شرکت در فعالیت‌های داوطلبانه می‌توانند حافظه و تمرکز را تقویت کرده و به حفظ سلامت مغز کمک کنند. اگر دوست دارید در اوقات فراغت خود کار مفیدی انجام دهید، بهتر است این فعالیت‌های سرگرم‌کننده را در برنامه‌ی روزمره‌ی خود بگنجانید.
منابع: verywellhealth, healthline
