فکر میکنید که میدانید چطور باید صورت خود را بشویید؟ پس توجهتان را به اشتباهات رایجی که درحین شستن صورت مرتکب میشوید، جلب میکنیم! شاید بگویید که شستوشوی صورت کار بسیار سادهای است و کافی است با مقداری آب صورت خود را مرطوب کنیم و سپس با استفاده از شویندهای مانند صابون، آن را بشوییم. البته حق با شماست و شستن صورت میتواند به همین سادگی باشد، ولی اگر پوست حساسی دارید یا میخواهید شستوشوی روزانهٔ مؤثری داشته باشید، باید با بهترین روشها و البته اشتباهات رایج شستوشوی صورت آشنا شوید. در این مقاله با ۱۶ اشتباه رایج در شستوشوی صورت آشنا میشوید که منجر به ایجاد جوش صورت و آکنه میشوند. با ما همراه باشید.
یادگیری نکات مربوط به شستوشوی صحیح صورت اهمیت زیادی دارد. بهگفتهٔ دکتر جاشوا زایشنِر (Joshua Zeichner)، مدیر تحقیقات بالینی و زیبایی پوست در بیمارستان مونت ساینای (Mount Sinai) نیویورک: «شستوشوی درست صورت در جلوگیری از ایجاد جوش مؤثر است، سلامت پوست را افزایش میدهد و حتی ممکن است که التهاب پوست را نیز کاهش دهد.» البته چگونگی شستوشوی صورت بهتنهایی مهم نیست و زمان، تعداد دفعات شستوشو و نوع مادهٔ شوینده نیز از اهمیت زیادی برخوردارند. برای اینکه مطمئن شوید از مادهٔ شوینده بهدرستی استفاده میکنید، باید از اشتباهات رایج شستوشوی صورت اجتناب کنید. پس از آگاهی از این موارد یاد میگیرید که چطور صورت خود را بهدرستی بشویید.
اشتباه شمارهٔ ۱: نشستن صورت قبل از خواب
شستن صورت قبل از خواب، قانونی غیرقابلتغییر است که اجرای آن برای مراقبت از پوست ضروری است. حتی اگر آرایش نمیکنید، باز هم باید قبل از خواب صورت خود را بشویید. دکتر زایشنر میگوید: «درطول روز، چربیهای طبیعی و عرق روی پوست جمع میشوند و ما کاملا دربرابر محیط بیدفاع میشویم، یعنی کثیفی و آلودگی روی لایهٔ بیرونی پوست ما جمع میشود.» پاک نکردن تمام این آلودگیها در پایان روز، میتواند موجب سوزش، التهاب و جوش صورت شود.
اشتباه شمارهٔ ۲: نشستن صورت در صبح
شاید فکر کنید که برای نظافت پوست صورت، شستوشو قبل از خواب کافی است. ولی شستن صورت در صبح نیز ضروری است. دکتر راشل نظریان (Rachel Nazarian)، متخصص پوست در گروه متخصصین پوست شوایگر (Schweiger Dermatology Group) در نیویورک و نیوجرسی میگوید: «وقتی درهنگام خواب میغلتید، باکتریهای موجود در آب دهان و همچنین چربی موی سر بهراحتی به صورت و چشمهای شما انتقال پیدا میکنند.» بنابراین حتی اگر روبالشی خود را مرتبا عوض میکنید، باز هم بهتر است که پس از بیدار شدن، صورت خود را بشویید. البته اگر پوست بسیار حساسی دارید، نباید دو بار در روز از مواد شوینده استفاده کنید و بهتر است که برای شستن صورت در صبح (شب) تنها از آب استفاده کنید.
اشتباه شمارهٔ ۳: استفاده از آب داغ برای شستوشوی صورت
آب داغ، دشمن پوست و بخشهای حساسی مثل صورت شماست. شاید دوش آب داغ یا استفاده از آب بسیار گرم در یک روز سرد زمستانی بسیار لذتبخش باشد، ولی با این کار به پوست خود آسیب میزنید.
دکتر زایشنر میگوید: «دمای بالا، مانند حمام بخار یا آب بسیار گرم موجب گشادی رگهای خونی و صدمه دیدنِ بافتهای ظریف میشود. بهعلاوه آب داغ بهطور طبیعی چربیهایی را که برای حفظ یکپارچگی پوست ضروری هستند، از بین میبرد.» یعنی پوست شما سریعتر خشک میشود و بهمرور دچار خارش یا پوستهپوسته شدن خواهد شد. بنابراین، همیشه برای شستن صورت، بهجای آب داغ از آب ولرم استفاده کنید.
اشتباه شمارهٔ ۴: استفاده از شویندهٔ نامناسب برای نوع پوست
ممکن است، شویندهای که دوستتان از آن تعریف میکند و میگوید که پوست او را کاملا دگرگون کرده است، برای شما تأثیر مشابهی نداشته باشد. وقتی میخواهید شویندهٔ مناسبی برای پوست خود تهیه کنید، باید مواردی مانند نوع پوست (چرب، خشک، معمولی یا مختلط)، حساسیت پوستی، استعداد بروز آکنه یا بیماری های پوستی (روزاسه، اگزما) را در نظر داشته باشید. اگر در انتخاب شویندهٔ مناسب دچار مشکل شدید، میتوانید از متخصص پوست کمک بگیرید.
اشتباه شمارهٔ ۵: استفاده از صابون معمولی برای شستن صورت
اگر آنقدر خوششانس هستید (خوش شانسی) که پوست حساسی ندارید، ممکن است که استفاده از صابون مشکلی برای پوست صورتتان به وجود نیاورد. ولی بهگفتهٔ دکتر زایشنر این شویندهٔ خشن، موجب نابودی آبرسانهای طبیعی پوست و درنتیجه بروز التهاب و قرمزی بر اثر پارگی رگهای خونی میشود. او توصیه میکند که بهجای این شویندهها، از شویندههای ملایمی استفاده کنید که تعادل پوست را برهم نمیزنند. برای محافظت از پوست خود میتوانید از صابونهای مخصوص پوستهای حساس یا محصولات ارگانیکی که حاوی مواد مفیدی مانند شیر نارگیل هستند، استفاده کنید. این شویندههای ملایم، پوست را تحریک نمیکنند و میتوانید دو بار در روز از آنها استفاده کنید.
اشتباه شمارهٔ ۶: شستن بیشازحد صورت
در حالت ایدهآل، شما باید صورتتان را دو بار در روز بشویید، یک بار صبح و یک بار قبل از خواب. البته استثنائاتی نیز وجود دارد، مثل زمانی که بهشدت ورزش یا عرق کردهاید. دکتر جِروم گاردن (Jerome Garden)، مدیر انجمن پزشکان پوست و لیزر (Physicians Laser and Dermatology Institute) شیکاگو میگوید: «شستن صورت بیش از دو بار در روز هیچ ضرورتی ندارد، مگر اینکه مستعد ابتلا به انواع عفونت پوستی باشید. شستن بیشازحد صورت، علاوهبر خشک و تحریک کردن پوست، موجب تولید چربی اضافه میشود.» بنابراین اگر آرایش یا ورزش نکردهاید و کرم ضدآفتاب سنگینی به صورتتان نمالیدهاید، به دو بار شستوشو در روز بسنده کنید.
اشتباه شمارهٔ ۷: ساییدن و مالش صورت بهمدت زیاد
مدت ماساژ پوست با میزان تمیز شدن صورت شما ارتباطی ندارد. ۲۰ تا ۳۰ ثانیه شستوشوی صورت با کف کافی است و بیشتر از آن برای پوست مضر است. ماساژ دادن بیشازحد پوست، بهویژه درحین استفاده از شویندههای لایهبردار، موجب تحریک و قرمزی پوست میشود. دکتر گاردن توصیه میکند که ابتدا صورت خود را با آب ولرم (نه داغ) مرطوب کنید و سپس با نوک انگشتان، شوینده را با حرکات دورانی روی پوست پخش کنید. او میگوید: «حتما ناحیهٔ تی (T-zone، پیشانی و بینی) و ناحیهٔ یو (U-zone، اطراف فک) را بشویید، چون اغلب افراد این قسمتها را نادیده میگیرند.» پس از ماساژ صورت با کف، صورتتان را آبکشی کنید و آن را با حولهای تمیز و نرم و با حرکات ضربهای خشک کنید.
اشتباه شمارهٔ ۸: لایهبرداری بیشازحد پوست
این مورد، بهخصوص اگر از اسکراب استفاده میکنید بسیار مهم است. دکتر زایشنر میگوید: «لایه برداری پوست در زدودن سلولهای مرده و افزایش درخشندگی پوست صورت مؤثر است. ولی لایهبرداری بیشازحد، میتواند منجر به پارگیهای میکروسکوپی در لایهٔ بیرونی پوست و التهاب و سوزش شود.»
اشتباه شمارهٔ ۹: استفاده از شویندهٔ صورت بهعنوان پاککنندهٔ آرایش
احتمالا از ریسکهای خوابیدن با آرایش (ایجاد آکنه و کدر شدن پوست) آگاه هستید. نکتهٔ دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که نباید از شویندهٔ صورت بهعنوان پاک کننده آرایش صورت استفاده کنید. دکتر نظریان میگوید: «بسیاری از برندهای آرایشی، ضدآب و ضدریزش هستند، بنابراین شویندههای معمولی نمیتوانند بهطور کامل آنها را پاک کنند.» به همین دلیل حتما باید پیش از شستن صورت از دستمال پاککنندهٔ ملایم، میسلار واتر (micellar water، نوعی پاککنندهٔ صورت که به آبکشی نیازی ندارد) یا پاککنندههای آرایش روغنی استفاده کنید، بهویژه اگر مدت زیادی آرایش داشتهاید.
اشتباه شمارهٔ ۱۰: استفاده از دستمال پاککنندهٔ آرایش بهتنهایی
متخصصان هشدار میدهند که دستمالهای پاککنندهٔ آرایش بهتنهایی کافی نیستند. دکتر نظریان میگوید: «این دستمالها دارای مواد نگهدارنده هستند که موجب افزایش ماندگاری آنها میشود و در محیطی مثل حمام از رشد باکتری و قارچ روی دستمال جلوگیری میکند. با اینکه این دستمالها آرایش صورت و آلودگیها را پاک میکنند، ولی پسماندههایی از خود به جا میگذارند.» بنابراین درصورت لزوم، ابتدا از این دستمالها برای پاک کردن آرایش استفاده کنید و سپس مواد و چربیهای اضافی و باکتریها را با شویندهای ملایم بشویید.
اشتباه شمارهٔ ۱۱: استفادهٔ مجدد از دستمال یا لیف کثیف
شاید شستن لیف یا دستمال پاککننده، پس از تنها یک بار استفاده، برایتان سخت باشد. ولی متخصصان میگویند که اگر بارها و بارها از یک لیف یا دستمال استفاده کنیم، باکتریها و قارچهای بیشتری به پوست صورتمان منتقل میشوند. پس بهتر است که از دستمالهای ارزان استفاده کنید تا پس از هر بار پس مصرف، آنها را دور بیندازید.
اشتباه شمارهٔ ۱۲: پاک کردن صورت با حولهٔ حمام
آیا پس از دوش گرفتن، صورت و بدن خود را با یک حوله خشک میکنید؟ حتی اگر بدنتان را بهخوبی شسته باشید، باز هم دلتان نمیخواهد که باکتریهای بدن را به صورتتان انتقال دهید؛ چون ریزجانداران متفاوتی در بخشهای مختلف بدن زندگی میکنند که با استفاده از حولهای مشترک به صورت منتقل میشوند. بنابراین باید برای صورت از حولهای مجزا استفاده کنید.
اشتباه شمارهٔ ۱۳: شستوشوی صورت پس از استفاده از ماسک
در دستورالعمل بیشتر ماسکها نوشته شده است که صورتتان را قبل از استفاده بشویید. به این دلیل که وقتی پوست شما کاملا پاک و تمیز است، مواد موجود در ماسکها میتوانند کاملا در پوست نفوذ کنند. دکتر اِلِن مارمور (Ellen Marmur) متخصص پوست و مو در نیویورک میگوید: «پس از اینکه ماسک را از صورت خود پاک کردید، نباید دوباره صورتتان را بشویید؛ این موضوع درمورد ماسکهای ورقهای نیز صادق است! ماسکها در رساندن مواد اصلی به پوست، ۳۰۰٪ قویتر از سرمها عمل میکنند؛ بنابراین بگذارید که پوستتان مدتی پس از پاک کردن ماسک، از خواص آبرسانی و ترمیمی آن بهرهمند شود. به زبان سادهتر، اجازه دهید تا مواد تشکیلدهندهٔ ماسک روی پوست بمانند و کارشان را انجام دهند. اگر لازم است که ماسک را بشویید، فقط با مقداری آب آن را بهآرامی از روی پوست خود پاک کنید.
اشتباه شمارهٔ ۱۴: استفادهٔ نادرست از تونر یا شیرپاککن
بهدلایلی، بسیاری از ما هنوز درمورد نقش تونر یا شیرپاککن در تمیز کردن صورت خود اطلاعات کافی نداریم. دکتر مارمور میگوید: «در گذشته از تونرها برای پاک کردن پوست از چربیهای اضافه استفاده میشد و بیشتر تونرها بر پایهٔ الکل بودند. ولی امروزه تونرها در انواع گوناگونی وجود دارند؛ بعضی از تونرها پوست را کاملا خشک میکنند، بعضی آرایش صورت را پاک میکنند و بعضی دیگر نیز مانند پرایمرها لایهٔ نازکی از رطوبت روی پوست ایجاد میکنند. به انتخاب تونر مناسب اهمیت بدهید و سعی کنید تونر مناسبی را که با برنامهٔ شستوشوی صورتتان سازگاری دارد، پیدا کنید.» ابتدا فقط یک بار در روز از تونر استفاده کنید تا مطمئن شوید که موجب ایجاد جوش یا خشکی پوست نمیشود؛ پس از اطمینان از این مسئله میتوانید استفاده از آن را به دو بار در روز افزایش دهید.
اشتباه شمارهٔ ۱۵: مرطوب نکردن پوست بلافاصله پس از شستوشو
مرطوب کردن پوست، تأثیر بسیار زیادی روی کیفیت آن میگذارد. متخصصان توصیه میکنند که بلافاصله پس از شستن صورت از مرطوب کننده پوست استفاده کنید. دکتر مارمور میگوید: «اگر حتی چند دقیقه صبر کنید، سلولهای سطح پوست آب خود را از دست میدهند و مرطوب کردن آنها دشوارتر میشود. مرطوبکنندهها مواد مغذی مهمی را به پوست میرسانند و پوست را تمیز و هیدراته میکنند.» اگر کرم مرطوبکنندهٔ روزانهٔ شما فاقد SPF است، روی آن از کرم ضد آفتاب مناسب استفاده کنید. دکتر گاردن میگوید: «SPF به شما در حفاظت از تمام زحماتی که برای نگهداری پوستتان کشیدهاید، کمک خواهد کرد.»
اشتباه شمارهٔ ۱۶: نشستن صورت پس از ورزش
شاید پس از ورزش کردن بتوانید با مقداری شامپوی خشک طراوت را به موهایتان برگردانید، اما صورتتان قطعا به شستوشو نیاز دارد. دکتر زایشنر میگوید: «وقتی ورزش میکنید، عرق و آلودگی روی پوست جمع میشود. اگر فراموش کنید که پس از ورزش صورت خود را تمیز کنید، احتمال بروز آکنه افزایش مییابد.» بنابراین دفعهٔ بعد که ساک ورزشیتان را آماده میکنید، شویندهٔ صورتتان را فراموش نکنید!