مهمترین رابطه در زندگی هر فرد، نوع ارتباطی است که با خودش برقرار میکند. ارتباط با خود پایهی هر چیز، حتی نوعدوستی است. افرادی که نمیتوانند رابطهی خوبی با خودشان داشته باشند، احتمالا در برقراری ارتباط با دیگران یا همدردی با آنها نیز دچار مشکل میشوند. ارتباط درست با خود میتواند به رشد مهارتهای فردی اشخاص کمک کند. اتکایبهنفس بهعنوان یک نشانهی مشخص، موفقیت شما را تضمین میکند.
ارتباط خوب با خود، یکی از عوامل حیاتی برای تکامل و پیشرفت در زندگی است. این ارتباط میتواند، شامل دوست داشتن خودمان هم باشد. معمولا شیوهی ارتباط با خود را از افراد مهم زندگیمان مانند والدین، خواهر و برادر، اقوام، افراد همسنوسال یا سایر بزرگسالان یاد میگیریم. اینکه چه کاری خوب یا بد است یا چه توقعاتی از ما دارند، میتواند روی ارتباطی که با خودمان یا دیگران برقرار میکنیم تأثیر بگذارد. همانطور که بزرگ میشویم و رشد میکنیم، این آموزشها شخصیت ما را شکل خواهند داد.
بهعنوان مثال اگر در خانوادهای والدین تعادل رفتاری لازم بین خودشان و فرزندانشان را رعایت کنند، بهاحتمال زیاد فرزندان آنها نیز در دوران بزرگسالی این تعادل رفتاری را خواهند داشت. اگر این نوع تعادل وجود نداشته باشد، فرزندان هم یاد میگیرند که انرژی و خواستههای خودشان را قربانی تربیت فرزندان کنند و اهداف و فعالیتهای شخصیشان را نادیده بگیرند. همکاری والدین با یکدیگر بهترین آموزش برای کودکان است.
از خودتان مراقبت کنید
هدف اصلی مفاهیمی مانند خودمراقبتی، کمک به خود، مراقبه (مدیتیشن) و نظایر آن این است که بتوانید رابطهی خوبی با خودتان برقرار کنید. درواقع داشتن یک رابطهی خوب درونی با خود بهاندازهی ارتباط مناسب با دیگران مهم است. مهمترین شخصی که هر لحظه همراهتان هست خود شمایید، پس سعی کنید که دوست خوبی برای خودتان باشید. ما در بین میلیونها انسانی که روی سیارهی زمین زندگی میکند، منحصربهفرد هستیم و باید نسبتبه خودمان مسئول باشیم.
چطور میتوانید رابطهی خوبی با خودتان داشته باشید؟
۱. برای خودتان هدف تعیین کنید و آگاهی را در خود پرورش دهید
هدف نهاییتان را بهمنظور دستیابی به ارتباط خوب با خودتان در یک محدودهی چند ساله (با درک اینکه ممکن است این امر در طی این سالها تغییر کند) تعیین کنید.
۲. برای اهداف کوتاهمدت، معمولی و بلندمدت خود برنامهریزی کنید
برای اینکه بتوانید بهتدریج ارتباط خوبی با خودتان برقرار کنید، لازم است که برای زمانهای روزانهی خود برنامه ریزی درستی داشته باشید. اهداف واقعی داشته باشید، نقاط قوت خود را پیدا کنید و مرحلهبهمرحله به سمت هدف پیش بروید. این کار به شما کمک میکند که در مسیر درستی قرار بگیرید.
بهیاد داشته باشید که انگیزه در کارهای کوتاهمدت، معمولا به پاداش وابسته است (برای مثال احساس خوشحالی زیادی که بعد از ثبتنام در کلاسی که به آن علاقه دارید در شما ایجاد میشود، نوعی انگیزه است). اما در مورد اهداف طولانیتر، انگیزه تأثیر کمتری دارد و بیشتر باید عادات جدید را در خود ایجاد کنید و مراقب باشید که این عادتهای خوب جدید را رها نکنید. اجراییکردن برنامههای بلندمدت نوعی سرمایهگذاری است و گاهی ممکن است اجراییکردن آن بسیار سخت باشد. اما برنامههای کوتاهمدت بهدلیل پاداشهای فوریشان راحتتر هستند.
۳. کنجکاو باشید و اتفاقات را بپذیرید
تغییرات همیشه اتفاق میافتند، پس بهتر است بدون هیچ ترسی با آن روبهرو شویم. با گذشت زمان میفهمیم که بسیاری از مکانها و اتفاقات ثابت هستند و فقط به خودمان و دیگران نشان میدهند که واقعا چه کسی هستیم. بااینحال، مراقب تغییرات باشید. تا زمانیکه چیزی را کاملا بررسی نکردهاید، تصمیم گیری نکنید. زیرا ممکن است احساس کنید مسیر درستی را انتخاب نکردهاید و ناامید شوید.
۴. خودمراقبتی را در اولویت قرار دهید
خواب کافی و مناسب، استفاده از مواد غذایی سالم و مغذی، استراحتکردن، تفریح و عادات ذهنی از پایههای خود مراقبتی هستند. انجام این رفتارها میتواند در ایجاد یک رابطهی خوب با خودتان نقش مؤثری داشته باشد. درصورتیکه به نیازهای جسمی و روحی خود توجه کنید، روحیه و توانایی شما بیشتر میشود و کارها را بهتر انجام میدهید.
با گذشت زمان این خودمراقبتی باعث ایجاد حس اعتماد در شما میشود. عادات ذهنی هم مانند هر رفتار دیگری میتواند در طول زمان تغییر کند. ایجاد عادات مناسب بسیار مهم است. حفظ این عادات بهظاهر ساده است، اما در شرایط نامناسب مانند خستگی، گرسنگی یا ضعف سخت خواهد بود.
۵. با خودتان مهربان باشید
این بدان معنی نیست که کاری انجام ندهید یا مسئولیت پذیری را کنار بگذارید، بلکه به این معنی است، زمانیکه کاری را اشتباه انجام میدهید بیدلیل خودتان را سرزنش نکنید. بسیاری از افراد برای هر چیزی بهشدت خودشان را سرزنش میکنند؛ درحالیکه این کار فقط شرایط را بدتر میکند. اشتباهات خود را بپذیرید و در قبال آنها مسئولیتپذیر باشید، اما برای برطرفکردن این اشتباه مدام خود را سرزنش نکنید و با خودتان مهربان باشید. هر انسانی ممکن است اشتباه کند.
۶. دنبال افرادی باشید که به اهدافی مشابه اهداف شما رسیدهاند
بودن در کنار افرادی که رابطهی خوبی با خودشان دارند، میتواند به شما کمک کند که راحتتر به هدفتان برسید. چون این افراد علاوهبر اینکه الگوی خوبی برای شما هستند، میتوانند برای رسیدن به هدف از شما حمایت کنند. دورشدن از افراد منفی گرا شاید کمی سخت باشد، چون آنها همهجا هستند، اما حداقل میتوانید مراقب ارتباطتان با این افراد باشید و اجازه ندهید که این ارتباط به شما لطمه وارد کند.
۷. رفتارهای خوشبینانه را در خود تقویت کنید
ایدئالگرایی و داشتن افکار همه یا هیچ، دشمن تغییرات مناسب است. بسیاری از مردم میخواهند همهچیز را در زمان کوتاهی بهدست بیاورند. بیشتر مواقع شکست میخورند و در دور باطل سرزنش خودشان قرار میگیرند و بیشتر خودشان را سرزنش میکنند. این نوع رفتار اغلب سبب سوءاستفاده و تنبیههای بیمورد میشود که برای تغییرات سازنده و سالم مناسب نیست.
اهدافی که میتوانید اجرایی کنید، درنظر بگیرید و بهخوبی آنها را انجام دهید. برای مثال اگر قرار است که چهار روز در هفته به باشگاه بروید و یک ساعت تمرین کنید و هفتهی اول اینکار را نکردید، ناامید نشوید. میتوانید از روزی نیمساعت شروع کنید و در هفتهی بعد اینکار را ادامه دهید.
۸. الگویی برای مدیریت بحران داشته باشید
گاهیاوقات زندگی روی ناخوشایند خود را به ما نشان میدهد. دقیقا در همین مواقع است که بهشدت آسیبپذیر میشویم و الگوهای رفتاری بدی که در گذشته داشتیم دوباره برمیگردد و خودمان را سرزنش میکنیم. در این زمان بهتر است که یک الگوی مدیریت بحران شخصی داشته باشید. این برنامهی مدیریتی، به شما یادآوری میکند که این شرایط احتمالا قبلا هم برایتان پیش آمده است و براساس آن میدانید که چطور باید احساستان را کنترل کنید. این کار سبب میشود روی اهداف بلندمدت خود تمرکز کنید و کمکم موضوعی که در آن لحظه شما را درگیر کرده بود، حلوفصل خواهد شد. افکارتان را بنویسید. اینکه چه کاری شما را آرام میکند و میخواهید چگونه این مشکل حل شود. گاهی مواقع صحبتکردن با افراد بسیار نزدیک میتواند به شما دید بهتری بدهد و کمکتان کند. اگر دوست ندارید که از کسی کمک بگیرید، میتوانید فقط از نوشتن استفاده کنید.
۹. فعالیتهای معنادار انجام دهید
بهجای اینکه یک تعریف کلی از موفقیت داشته باشید، برای انجام فعالیتهای منظمی که باعث ایجاد احساس رضایت در شما میشود، کار کنید. کارکردن مهم است، اما هر چیزی که دیگران دوست دارند، شاید برای شما مناسب نباشد. شاید انجام یک تغییر کوچک در کارتان یا تمرکز روی نحوهی انجام آن بتواند به رضایت بیشتر شما از کارتان کمک کند. اگر کارها را با کیفیت خیلی بالا و بهطور کامل انجام دهید، چهارچوب شخصیتی پیدا میکنید که در آن همهی کارها را (حتی کاری که برایتان جذابیتی ندارد) بهخوبی انجام خواهید داد. این چهارچوب میتواند روی فعالیتهایی که در خارج از محیط کاری انجام میدهید (مثل سرگرمیها، تفریحات، فعالیتهای داوطلبانه)، شخصیت و روابط دوستانهی شما نیز تأثیر بگذارد. ذهن شما یک منبع بزرگ از شگفتی و سرگرمی است، بنابراین از آن استفاده کنید.
۱۰. عادتهای خوب را در خودتان بهوجود بیاورید
روزتان را با عادتهایی شروع کنید که به شما حس خوبی میدهد و این کار سبب میشود که هم انرژی لازم برای کارهای روزانهی خود را داشته باشید و هم رابطهی خوبی با خودتان برقرار کنید. برخی افراد ممکن است اهداف خود را شب قبل بنویسند و صبح روز بعد، اول از همه آن را مرور کنند. بعضی از افراد این اهداف را در حافظهی خود ثبت میکنند و بهصورت ذهنی آن را مرور میکنند. بدون تردید وقتی بعد از بیدارشدن این تمرین را انجام میدهید، ذهن شما روی اهداف بلندمدتتان تمرکز میکند و در طول روز بهدنبال راه مناسب برای رسیدن به آنها خواهد بود.
۱۱. با خودتان درست صحبت کنید
زمانیکه با خودتان حرف میزنید، به احساس خود توجه کنید. آیا ضربان قلب شما در این مواقع بیشتر میشود؟ آیا احساس میکنید هیجانزده هستید؟ آیا با خودتان تند و انتقادی صحبت میکنید؟ دربارهی اینکه باید با خودتان مهربانتر باشید فکر کنید، اجازه دهید که آرام شوید، وضعیت را بررسی کنید و این کار را دوباره انجام دهید. بعضی از افراد به این نتیجه میرسند که وقتی با صدای بلند با خودشان حرف میزنند به آنها کمک میکند. درصورتیکه شرایط این کار را دارید میتوانید این روش را امتحان کنید؛ ممکن است برایتان مفید باشد.
۱۲. از خودخواهی دوری کنید
بسیاری از ما تصور میکنیم که مراقبت از خودمان خیلی بد و حتی خودخواهانه است. البته اگر در همهچیز فقط به خودمان توجه کنیم ممکن است روی روابطمان تأثیر بدی داشته باشد و در نهایت مخرب باشد. اما گاهی ممکن است فکر کنیم که اگر چیزی را برای خودمان بخواهیم زیادهخواهی است. بهیاد داشته باشید که هیچچیز برای همیشه باقی نمیماند و اگر داشتن وسیلهای شما را خوشحال میکند، حتما آن را تهیه کنید. روزی میرسد که از این کار خود خوشحال خواهید شد.
بااینحال، بعضی از خانوادهها یا فرهنگها به ما یاد میدهند که خواستن چیزهایی برای خودمان خودخواهی است و این یک مشکل بزرگ است. گاهیاوقات ممکن است این یادآوری با تنبیهی روانشناسی همراه باشد (مثلا تو آدم بدی هستی، تو خودخواه هستی) یا حتی ممکن است تنبیه با چیزهای دیگری همراه شود (برای مثال به اتاقت برو و بخواب، از شام خبری نیست، تنبیهات بدنی یا چیزهای بدتر از این) و ما یاد میگیریم که همان قوانین را برای دیگری اجرا کنیم.
بهیاد داشته باشید که ایجاد یک ارتباط درونی خوب با خودتان بسیار مهم است. این کار میتواند به رشد فردی شما کمک کند. این حرکت درونی میتواند در مسیرهای مثبت و منفی حرکت کند، بنابراین همیشه مراقب خودتان باشید.