به‌نظر شما شرکت‌های تولید لوازم بهداشتی به‌اندازه ما به سلامت موهایمان اهمیت می‌دهند؟ فکر می‌کنید استفاده از مواد طبیعی و تولید محصولات ارگانیک چقدر برایشان در اولویت است؟ متأسفانه حتی معتبرترین برندهای دنیا بیشتر از من و شما، به فروش محصولات خودشان فکر می‌کنند. پس اگر به فکر سلامت مو هستید، هرچه زودتر با مواد اولیه مضر محصولات بهداشت مو آشنا شویم و آگاهانه از آنها اجتناب کنیم. همراه ما باشید.
۱. سولفات
سولفات ماده پاک‌کننده مقرون‌به‌صرفه‌ای است که در بیشتر شامپوهای بازار وجود دارد و وقتی روی موهای مرطوب می‌نشیند، آن‌قدر کف می‌کند که هرکسی با موی چرب، فورا عاشقش می‌شود. اصلا دلیل اینکه ذهن ما کف را با تمیزی و پاکیزگی گره می‌زند، وجود همین ماده است.
چه ماده‌ای را جایگزین کنیم؟
نه‌اینکه سولفات مستقیما برای مو خطری داشته باشد، اما از آنجا که یک ماده شیمایی تهاجمی محسوب می‌شود که مو را خشک می‌کند و روغن طبیعی پوست سر را از بین می‌برد، بهتر است از شامپوهای بدون سولفات استفاده کنید تا ساقه‌های مو به‌مرور زمان ضعیف، کدر و آسیب‌دیده نشوند و انتهایشان هم دوشاخه نشود.
برای جلوگیری از اثرات مضر سولفات روی مو، یک شامپو یا نرم‌کننده طبیعی با مواد پاک‌کننده طبیعی مثل روغن آرگان را امتحان کنید.
۲. روغن‌های معدنی
روغن معدنی نوعی مرطوب‌کننده مقرون‌به‌صرفه است که رد آن در بسیاری از فرمولاسیون‌های آرایشی دیده می‌شود. وجود این روغن‌ها در محصولات بهداشت مو ظاهرا درخشندگی را به ساقه‌های مو بازمی‌گرداند و اجازه نمی‌دهد موها به‌هم گره بخورند یا دوشاخه شوند؛ اما در حقیقت این پوشش محافظ و براق نمی‌تواند به فیبر مو نفوذ کند و به‌عنوان محصول مراقبت از مو هیچ تأثیری ندارد.
چه ماده‌ای را جایگزین کنیم؟
اگر دنبال روغنی هستید که جلوی کم‌شدن روتئین های ضروری مو را بگیرد، محصولاتی انتخاب کنید که حاوی روغن نارگیل باشند چون اثربخشی روغن‌های گیاهی قابل قیاس با محصولات حاوی روغن معدنی نیست. فرقی نمی‌کند موها آسیب‌دیده یا نسبتا سالم باشند؛ نرم‌کننده‌ها و محصولات حاوی روغن نارگیل از موثرترین مواد طبیعی برای حفظ سلامت مو و جلوگیری از کم‌شدن پروتئین مو هستند.
۳. پارابن
نگهدارنده پارابن از رشد باکتری در فرمولاسیون‌های آرایشی و بهداشتی جلوگیری می‌کند. در سال ۲۰۰۴ یک مطالعه تحقیقاتی حجم زیادی پارابن را در تومورهای بیماران سرطانی کشف کرد. بعد از آن محققان نتوانستند علت این مسئله را پیدا کنند و هیچ تحقیق دیگری هم در این زمینه انجام نشد؛ اما هنوز نمی‌توانیم با قطعیت بگوییم پارابن باعث سرطان نمی‌شود! بیشتر تحقیقاتی که تا امروز روی استفاده از این ماده در محصولات بهداشتی انجام شده است، نشان می‌دهند استفاده از آن هیچ خطری ندارد؛ اما فراموش نکنید که علم هم اشتباه می‌کند!
چه ماده‌ای را جایگزین کنیم؟
اگر پیشگیری را به درمان ترجیح می‌دهید، پیشنهاد می‌کنیم به‌دنبال محصولات بهداشت موی بدون پارابن باشید. نگهدارنده‌های طبیعی مثل عصاره دانه گریپ‌فروت، روغن درخت چای و عصاره رزماری جایگزین‌های خوبی برای پارابن هستند.
۴. الکل‌های دناتوره
الکل دناتوره در صورت استفاده مکرر در غلظت‌های بالا روی پوست سر خشک می‌شود؛ به‌همین خاطر توصیه می‌شود محصولات بهداشت موی حاوی این ماده را کاملا کنار بگذارید. نه‌اینکه خود این الکل به موها آسیب برساند؛ اجتناب از موادی که مو را خشک می‌کنند و آب‌رسانی موها به‌روش‌های مناسب، کمک می‌کند پوست و موی سر در درازمدت سالم و هیدراته بمانند.
چه ماده‌ای را جایگزین کنیم؟
ستیل الکل، استریل الکل و لوریل الکل رطوبت مو را تأمین می‌کنند، گره تارهای مو را راحت باز می‌کنند و حتی ضخامت تار مو را بیشتر می‌کنند. اندازه این الکل‌ها برای نفوذ به ساقه مو مناسب نیست و پاک‌کنندگی قابل‌قبولی ندارند، اما درست مثل مرطوب‌کننده‌های روغنی عمل می‌کنند و ساقه مو را نرم می‌کنند.
۵. عطرهای مصنوعی
تجربه ثابت کرده عطرها با واکنش‌های پوستی عجیب‌و‌غریب مثل قرمزی، خارش، کهیر یا درماتیت همراه هستند. پس اگر موقع مطالعه برچسب مواد تشکیل‌دهنده محصول با کلمه «عطر» مواجه شدید، با احتیاط بیشتری جلو بروید. بسیاری از محصولات حتی به شما نمی‌گویند این عطر از چه موادی ساخته می‌شود؛ اما ما به شما می‌گوییم. بیش از ۹۵درصد مواد شیمیایی موجود در عطرهای مصنوعی از مواد پتروشیمی تهیه می‌شوند!
چه ماده‌ای را جایگزین کنیم؟
اگر پوست سر شما مستعد حساسیت است، بگردید دنبال شامپوها و ماسک موهای بدون عطر تا خیالتان از بابت آسیب محصولات عطری راحت باشد. البته می‌توانید از این مواد برای تقویت نوک ساقه‌های مو استفاده کنید.
۶. فرمالدهید
فرمالدهید بخاری است که در انواع محصولات بهداشت مو برای کمک به صافی، رشد بهتر یا پاک‌سازی مو استفاده می‌شود و محققان هنوز از امنیت کامل آن برای مو مطمئن نیستند. ردپای این ماده در مواد پاک‌کننده مو مثل سولفات لورل و مواد کراتینه مو مثل متیلن متیلن گلیکول یا گلیوکسیلیک اسید دیده می‌شود و نقش ماده نگهدارنده را در این محصولات ایفا می‌کند. البته تا زمانی که مقدار آن جزئی باشد، خطر زیادی ندارد، اما می‌تواند به پوست‌های حساس آسیب برساند.
جالب است بدانید از نظر قانونی نیازی به ذکر اسم این ماده در برچسب مواد تشکیل‌دهنده محصول نیست یعنی حتی محصولاتی که با عنوان «بدون فرمالدهید» روانه بازار می‌شوند هم می‌توانند آسیب‌زا باشند.
چه ماده‌ای را جایگزین کنیم؟
برای کراتین‌درمانی موها به‌سراغ محصولات بدون فرمالدهید مثل مواد بر پایه گلیکولیک، سزان، پروتئین‌تراپی با آرگان، زعفران، اسیدهای آمینه ابریشم، پروتئین سویا و پروتئین گندم بروید. شاید موهایتان کمتر صاف شوند و مدت‌زمان کوتاه‌تری صاف بمانند، اما حداقل مطمئن هستید که حاوی مواد شیمیایی مضر نیستند.
۷. قطران زغال‌سنگ
معمولا برای ایجاد رنگ مصنوعی در لوازم آرایشی مثل رنگ مو از مشتقات قطران زغال‌سنگ استفاده می‌شود. این رنگ‌ها از نفت مشتق می‌شوند و مواد شیمیایی و فلزاتی مثل بستر آلومینیوم، زمینه سرطان و آسیب‌های مغزی را به‌وجود می‌آورند. این ماده آن‌قدر مضر و تحریک‌کننده است که بیشتر رنگ‌هایی که از آن ساخته می‌شود، ممنوع هستند و نمی‌توان از آنها در فرمولاسیون‌های آرایشی و بهداشتی استفاده کرد.
چه ماده‌ای را جایگزین کنیم؟
موقع خرید آنلاین محصولات رنگ مو مطمئن شوید از قطران‌سنگ زغال در محصول موردنظرتان استفاده نشده باشد و سراغ برندهایی بروید که مطمئن هستید از قطران زغال‌سنگ در تولید محصولات خود استفاده نمی‌کنند.
۸. سیلیکون
سیلیکون موجود در نرم‌کننده‌ها و محصولات حالت‌دهنده مو درست مثل یک مهر‌و‌موم محافظ دور ساقه‌های مو را می‌پوشاند و تارهای مو را صاف و براق می‌کند. رطوبت و درخشندگی ابریشمی که این ماده به مو می‌بخشد، خیره‌کننده است. منتها مو را سنگین می‌کند و با جلوگیری از نفوذ رطوبت به عمق ساقه‌ها، باعث خشکی تارهای مو می‌شود.
چه ماده‌ای را جایگزین کنیم؟
اگر به دنبال یک راه‌حل طولانی‌مدت برای تغذیه موهای خشک و آسیب‌دیده خود هستید، نرم‌کننده، ماسک مو یا سرم‌های حاوی روغن‌های گیاهی با پرس سرد مثل روغن جوجوبا، روغن آرگان و روغن مارولا، به مرور زمان موهای سالم‌تری به شما می‌دهند و فواید آنها هزار برابر بیشتر از محصولات سیلیکون‌دار است. یک شامپوی شفاف‌کننده مو را به برنامه مراقبت از موهای خود اضافه کنید و به فکر تهیه یک نرم‌کننده طبیعی برای جبران آسیب‌های احتمالی سیلیکون باشید.
۹. فتالات‌ها
در فرمولاسیون‌های آرایشی از فتالات‌ها معمولا برای حل‌کردن سایر مواد و ایجاد یک بافت روان برای محصول استفاده می‌شود؛ حتی می‌توان آن را به دستورالعمل عطرهای مصنوعی اضافه کرد تا بوی شامپو یا نرم‌کننده ماندگارتر شود. پس هر زمان عبارت «عطر» را روی برچسب محصولات بهداشت مو مشاهده کردید، در نظر داشته باشید که محصول موردنظر احتمالا حاوی فتالات است.
چه ماده‌ای را جایگزین کنیم؟
این ماده هنوز هم در محصولات مراقبت از مو وجود دارد و هیچ مطالعه تحقیقاتی نتوانسته اثرات مخرب آن روی سلامتی مصرف‌کننده را اثبات کند. اما اگر ترجیح می‌دهید فتالات‌ها را به‌طور کامل از رژیم تغذیه موی خود حذف کنید، محصولاتی انتخاب کنید که برچسب «بدون عطر» و «بدون فتالات» داشته باشند.
۱۰. پارافنیلن دی آمین (PPD)
این ماده یک ترکیب شیمیایی فوق‌العاده پرکاربرد است که در اکثر رنگ موهای دائمی و موقت دیده می‌شود. با وجود اینکه به‌محض تماس با پوست باعث واکنش‌های آلرژیک، تحریک و حساسیت پوست می‌شود، هنوز هم در بیشتر رنگ موهای قدیمی هست و خود مصرف‌کننده باید مراقب اجتناب از آن باشد.
چه ماده‌ای را جایگزین کنیم؟
رنگ‌های طبیعی گیاهی حاوی حنا، کاسیا، چغندر، قهوه و سایر عصاره‌های گیاهی بهترین گزینه‌های ممکن برای رنگ‌کردن طبیعی موی سر هستند. حتی رنگ‌های موقت که رنگ مصنوعی کمتری در آنها به کار می‌رود، کمتر باعث تحریک پوست می‌شوند.
۱۱. پروپیلن گلیکول
پروپیلن گلیکول یک ماده همه‌کاره است که به‌خاطر هزینه پایین، تقریبا در تمام محصولات مراقبت از مو یافت می‌شود. این ماده سرعت تبخیر پایینی دارد و به‌مرور تمام رطوبت و آب پوست سر را جذب می‌کند؛ به همین خاطر از جمله مواد تشکیل‌دهنده مضر لوازم آرایشی محسوب می‌شود. یعنی اگر به‌طور مداوم از آن استفاده کنید، در نهایت شما می‌مانید و پوست کف سر تحریک‌شده با تارهای فوق‌العاده خشک و شکننده!
چه ماده‌ای را جایگزین کنیم؟
اگر احساس می‌کنید موی زیبای شما در اثر استفاده مداوم از این ماده خشک و پوسته‌پوسته شده است، هرچه زودتر به‌فکر تهیه یک نرم‌کننده آب‌رسان مو باشید که رطوبت ازدست‌رفته را به تارهای موی شما بازگرداند. بهترین جایگزین ممکن برای محصولات حاوی پروپیلن گلیکول، مواد ارگانیک مثل روغن نارگیل، آلوئه‌ورا، شی‌باتر و روغن درخت چای هستند. با شامپوهای ارگانیک حاوی روغن نارگیل و گل همیشه‌بهار رطوبت پوست سر را حفظ و رشد موها را تحریک کنيد.
حرف آخر
موادی که در این مقاله معرفی کردیم، تقریبا در تمام محصولات بهداشت مو در داروخانه‌ها و حتی فروشگاه‌های لوازم بهداشتی معتبر یافت می‌شوند. تولیدکنندگان ادعا می‌کنند مصرف این محصولات برای سلامت و زیبایی موهای ما مفید هستند؛ اما ما از شما می‌خواهیم که آگاهانه و با چشمان باز تحقیقات خود را انجام دهید و مطمئن شوید محصولی که خریداری می‌کنید، با استانداردهای شما مطابقت داشته باشند.
شما کدام‌یک از این مواد را از رژیم مراقبت از موی خود حذف کرده‌اید؟ چه نتیجه‌ای داشت؟ تجربیات خود را با ما به‌اشتراک بگذارید.
