۱۰ کاری که به سیستم ایمنی شما آسیب می‌رساند

استنشاق دود، چه دود تنباکو باشد چه دود چوب، تأثیر مستقیمی بر کارکرد سیستم ایمنی بدن دارد.

مصرف سیگار، تولید انواع مختلفی از سیتوکین‌های پیش‌التهابی را افزایش می‌دهد و باعث افزایش واکنش‌های فوق‌ حساس ایمنی می‌شود. مواد شیمیایی مضر موجود در دود سیگار، دفاع طبیعی بدن را در برابر میکروب‌های بیماری‌زا ضعیف می‌کند و احتمال ابتلا به بیماری‌های خودایمنی را افزایش می‌دهد.

مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۴ در مجله‌ی American Thoracic Society منتشر شد تأکید می‌کند که دود سیگار سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند.

دود سیگار ممکن است بر هردو سیستم ایمنی طبیعی و تطبیقی تأثیرگذار باشد. کودکانی که در معرض غیرمستقیم دود سیگار هستند به علائم تکرارشونده‌ی بیماری‌های دستگاه تنفسی فوقانی دچار می‌شوند.

پس اگر سیگار می‌کشید، فورا آن را ترک کنید. همچنین از قرار گرفتن در معرض دود غیرمستقیم سیگار نیز دوری کنید. به این منظور کشیدن سیگار را در خانه ممنوع کنید؛ همان‌طور که در بسیاری از پاساژها، هتل‌ها، رستوران‌ها و … ممنوع است.

۳. اجتناب از نور خورشید

بیش‌ از حد در معرض اشعه‌ی فرابنفش بودن، برای پوست و سلامت بدن مضر است. به همین دلیل بسیاری از افراد از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب خودداری می‌کنند؛ اما باید بدانید افراط در این کار هم به ایمنی بدن آسیب می‌رساند.

نور خورشید به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. هنگامی‌ که بدن در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد ویتامین D تولید می‌کند. وجود این ویتامین برای عملکرد مناسب سلول‌های T (که در دفاع ایمنی نقش دارند) ضروری است. علاوه بر آن، ویتامین D در متابولیسم کلسیم و استخوان نقش مهمی دارد.

مجله‌ی Investigative Medicine در سال ۲۰۱۱ گزارشی منتشر کرد که بر مبنای آن وجود ویتامین D برای تنظیم پاسخ‌های ایمنی طبیعی و تطبیقی لازم است و کمبود آن خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی و خودایمنی را افزایش می‌دهد.

برای آنکه ویتامین D به مقدار کافی در بدن‌تان تولید شود، هرروز ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در معرض آفتاب اول صبح قرار بگیرید (بدون استفاده از ضدآفتاب)؛ اما در ساعات اوج آفتاب (بین ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر) از نور خورشید دوری کنید و اگر بیرون هستید ضدآفتاب را فراموش نکنید.

۴. احساسات منفی

احساسات منفی مانند استرس، ناراحتی، ترس، خشم و نگرانی سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند.

وقتی استرس دارید، مقدار هورمون کورتیزول در بدن‌تان افزایش می‌یابد. کورتیزول در پاسخ‌های سیستم ایمنی اختلال ایجاد می‌کند و مانع عملکرد صحیح دستگاه گوارش و دستگاه تولیدمثل می‌شود.

به‌علاوه بالا رفتن سطح کورتیزول، تولید پروستاگلاندین‌های خوب را کاهش می‌دهد. پروستاگلاندین‌ها در عملکرد مناسب سیستم ایمنی نقش دارند.

استرس شدید باعث آسیب‌پذیرتر شدن شما در برابر سرماخوردگی، آنفولانزا و نیز مشکلات سلامتی جدی‌تر مانند بیماری‌های قلبی، دیابت و غیره می‌شود.

برای کاهش استرس تمرین‌هایی مانند یوگا، مدیتیشن، ماساژ، عطر درمانی و خنده درمانی انجام بدهید.

خنده سلاح خوبی برای مبارزه با استرس و سایر احساسات منفی است. بر اساس تحقیقات انجام‌شده خندیدن بر سیستم ایمنی تأثیر مثبتی می‌گذارد که تا ۱۲ ساعت باقی می‌ماند.

۵. نادیده گرفتن بهداشت شخصی

رعایت نکردن بهداشت شخصی به‌طور مستقیم بر سیستم ایمنی شما اثر می‌گذارد. سبک زندگی غیربهداشتی، بدن‌تان را در معرض میکروب‌های بیشتری قرار می‌دهد و باعث می‌شود مستعد ابتلا به بیماری‌ها و عفونت‌های بیشتری باشید.

در مقابل، بهداشت مناسب با حذف میکروب‌ها و باکتری‌ها به پیش‌گیری از عفونت و بیماری کمک می‌کند. به خاطر داشته باشید ویروس‌ها و باکتری‌ها همه‌ جا هستند و هیچ فرصتی را برای حمله به شما از دست نمی‌دهند.

اما بهداشت بیش‌ از حد نیز ممکن است بر سیستم ایمنی اثرات نامطلوبی بگذارد. به گزارش نشریه‌ی Clinical and Experimental Allergy افرادی که در زمان کودکی کمتر در معرض ویروس و باکتری قرار می‌گیرند با احتمال بیشتری به بیماری‌های خودایمنی دچار می‌شوند.

رعایت بهداشت شخصی مانند دو بار مسواک زدن در روز، شستن کامل دست‌ها پیش از غذا خوردن، تمیز و مرتب نگه‌‌داشتن ناخن‌ها، دوش گرفتن روزانه، پختن غذا در خانه به‌صورت بهداشتی و شستن مرتب لباس‌ها از ابتلا به بیماری‌های عفونی جلوگیری می‌کند.

حتی می‌توانید خودتان در خانه ماده‌ی ضدعفونی‌‌کننده‌ی دست درست کنید تا دست‌هایتان را بدون استفاده از مواد شیمیایی مضر بشویید.

برای تقویت سیستم ایمنی بدن‌تان بهداشت شخصی را رعایت کنید و عادات بهداشتی خوب را به فرزندان‌تان آموزش بدهید.

۶. استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی سمی

بیشتر افراد هرروز از محصولات آرایشی یا بهداشتی استفاده می‌کنند. بسیاری از این محصولات مانند شامپوی بدن، لوسیون، شامپو، لوازم آرایش و حتی خمیردندان حاوی مواد شیمیایی سمی و مضر زیادی هستند که ممکن است سیستم ایمنی بدن را ضعیف کنند.

درواقع استفاده‌ از این مواد روی پوست بدن یا سر از آنچه فکر می‌کنید، مضرتر است.

مواد شیمیایی مضر بدون هیچ فیلتری به‌راحتی از طریق پوست جذب جریان خون می‌شود و مستقیما بر نحوه‌ی عملکرد سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد.

طبق گزارشی که در سال ۲۰۰۳ در مجله‌ی Hospital Infection منتشر شده است، استفاده از محصولات بهداشتی حاوی الکل باعث از بین رفتن موانع حفاظتی طبیعی پوست می‌شود و این امر آسیب‌پذیری شما را در برابر باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها افزایش می‌دهد.

مواد شیمیایی به‌کاررفته در ساخت محصولات آرایشی مانند ایمیدازولیدینیل اوره، دی‌ام‌دی‌ام‌هیدانتوین و تری‌کلوزان‌ری‌کلوزان در سیستم ایمنی اختلال ایجاد می‌کنند و با بسیاری از بیماری‌ها ازجمله سرطان ارتباط دارند.

با انتخاب ظاهر طبیعی‌تان از شر محصولات آرایشی و مواد شیمیایی مضر موجود در آنها خلاص شوید؛ اگر نه محصولاتی را انتخاب کنید که مواد شیمیایی کمتری دارند و همیشه پیش از خرید هر محصولی مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن را بررسی کنید.

۷. کم‌خوابی

به دلیل زندگی‌های پرمشغله‌، امروزه بسیاری از مردم اهمیت خواب را نادیده می‌گیرند. خواب تأثیر مستقیمی بر کارکرد سیستم ایمنی دارد و کم‌خوابی کارایی آن را کاهش می‌دهد.

کمبود خواب سیستم ایمنی را از ترمیم توان دفاعی خود ناتوان می‌کند زیرا بدن شما هنگام خواب آنتی‌بادی ضدآنفولانزا تولید می‌کند.

بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۳ در نشریه‌ی PLOS ONE منتشر شد، کمبود خواب باعث تغییر در سیستم تنظیم دفاع ایمنی بدن می‌شود. این تغییرات در بلندمدت ممکن است به بیماری منجر شود.

به‌علاوه کمبود خواب دائمی خطر ابتلا به عفونت و سایر مشکلات جدی سلامتی مانند بیمارهای قلبی، سکته، فشار خون، دیابت و چاقی را افزایش می‌دهد.

بزرگ‌سالان به ۷ تا ۸ ساعت و کودکان و نوجوانان به ۹ تا ۱۱ ساعت خواب شبانه نیاز دارند.

۸. کم‌تحرکی

اگر عادت دارید همیشه پای تلویزیون بنشینید و تمرینات ورزشی در فعالیت‌های روزانه‌ی شما جایی ندارد، سیستم ایمنی بدن‌تان با مشکلات زیادی روبه‌روست.

تمرین‌های ورزشی ملایم عملکرد سیستم ایمنی را تقویت می‌کند، جریان خون را افزایش می‌دهد و فرایند خروج مواد سمی از بدن را بهبود می‌بخشد.

گردش خون مناسب، خود باعث افزایش گردش آنتی‌بادی‌ها و گلبول‌های سفید می‌شود که وجودشان برای مبارزه با آلودگی‌ها ضروری است.

بر اساس پژوهشی که در سال ۲۰۰۷ در مجله‌ی Applied Physiology منتشر شد، افرادی که به‌طور مرتب ورزش ملایم می‌کنند در مقایسه با کسانی که تقریبا هیچ تحرکی ندارند کمتر به بیماری‌های عفونی مبتلا می‌شوند.

همچنین در این پژوهش ذکر شده است که ورزش‌ شدید کارکردهای مختلف سیستم ایمنی را موقتا ضعیف می‌کند و تأثیر آن ۳ تا ۲۴ ساعت باقی خواهد ماند.

مقدار کمی ورزش روزانه، بهترین راه برای حفظ سلامتی و زیبایی بدن است.

۹. نادیده گرفتن اهمیت آب

آب‌رسانی مناسب برای حفظ سلامتی و تقویت سیستم ایمنی ضروری است. بدون آب، بدن و سیستم ایمنی شما نمی‌تواند به‌درستی کار کند.

نوشیدن آب کافی به خروج مواد سمی، مضر و مواد دفعی از بدن کمک می‌کند. این امر موجب می‌شود سیستم ایمنی برای مبارزه با بیماری‌های عفونی بهتر عمل کند.

کمبود آب ممکن است منجر به از دست دادن آب بدن (دی هیدراسیون) شود، این حالت بر سیستم ایمنی نیز اثر می‌گذارد. بر اساس مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۲ در مجله‌ی Luminescence منتشر شد، از دست دادن آب باعث تضعیف سیستم ایمنی می‌شود.

از دست دادن آب حتی بر سطح انرژی و کیفیت خواب شما نیز تأثیر می‌گذارد و ممکن است تمایل به ورزش کردن را در شما کاهش بدهد که این خود یکی از عوامل ضعیف شدن سیستم ایمنی است.

هر آدم سالمی باید روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشد. با این‌ حال میزان آب مصرفی، بسته به آب‌وهوایی که در آن زندگی می‌کنید، میزان فعالیت فیزیکی و وضعیت سلامتی‌تان ممکن است متغیر باشد.

۱۰. استفاده نادرست از آنتی‌بیوتیک‌ها

آنتی‌بیوتیک‌ها سنگ بنای پزشکیِ مدرن هستند، اما استفاده‌ی نادرست از آنها ممکن است اثرات جانبی ناخواسته‌ای را مانند ناراحتی معده، اسهال یا حتی واکنش‌های حساسیتی ایجاد کند.

استفاده‌ی مکرر و نامناسب از آنتی‌بیوتیک‌ها به سیستم ایمنی و سلامت کلی بدن شما آسیب می‌رساند.

پیش از هرچیز، این کار ممکن است منجر به مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک شود؛ یعنی آنتی‌بیوتیک‌هایی که در گذشته مفید بودند دیگر بر باکتری‌ها و میکروب‌ها اثرگذار نخواهند بود.

برای درمان این مشکل به دُز بیشتری از دارو یا آنتی‌بیوتیک قوی‌تری نیاز دارید که خود باعث اثرات جانبی بیشتری می‌شود.

از مصرف آنتی‌بیوتیکی که مخصوص شما تجویز نشده است خودداری کنید. اگر پزشک برای‌تان آنتی‌بیوتیک تجویز کرده است حتما دوره‌ی درمان را کامل کنید و همیشه از پزشک‌تان درباره اثرات جانبی دارو بپرسید.

آنتی‌بیوتیک‌ها هیچ اثری روی ویروس‌ها ندارند، پس به‌خاطر داشته باشید هیچگاه از آنتی‌بیوتیک برای درمان بیماری‌های ویروسی استفاده نکنید.