زندگی روزمرهی ما پر از عادات صحیح و غلطی است که بخشی از وجود ما شدهاند و کنار گذاشتن آنها گاهی بسیار سخت است. اما اگر بدانید که بسیاری از عادات نادرست میتوانند به سلامتی ما آسیب بزند شاید راحتتر آنها را کنار بگذارید. عادات روزمرهی ما تأثیر زیادی بر سلامتی میگذارند. گاهی بدون آگاهی قبلی، با همین عادتهای کوچک و بزرگی که بیاهمیت بهنظر میرسند، آسیبهای جبرانناپذیری به اندامهای خود وارد میکنیم و زمینهی بیماریهای گوناگون را فراهم میکنیم. در این مطلب با ده عادت رایج آشنا میشویم که موجب آسیب به کلیهها میشود.
۱. استفادهی بیش از اندازه از داروهای مسکن
مصرف بیش از حد داروهای مسکن مثل انواع داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) میتواند دردهای شما را کاهش دهد اما در عین حال به کلیهها آسیب میزند؛ بهخصوص اگر سابقهی بیماریهای کلیوی دارید. مصرف روزانه و مرتب داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی را کاهش دهید و هرگز بیشتر از مقدار تجویزشده پزشک، داروی مسکن مصرف نکنید.
۲. استفادهی بیرویه از نمک
رژیم غذایی پرنمک و سرشار از سدیم میتواند فشار خون را بالا ببرد و در نهایت به کلیهها آسیب بزند. غذاهایتان را بهجای نمک با انواع ادویهها و سبزیجات معطر، طعمدار کنید. بهمرور زمان بهراحتی میتوانید با مصرف کمتر نمک در غذاها، کنار بیایید و ذائقهی شما به رژیم غذایی کمنمک، عادت میکند.
۳. خوردن غذاهای فرآوریشده
غذاهای فرآوریشده سرشار از سدیم و فسفر هستند. بسیاری از افرادی که بیماریهای کلیوی دارند، باید میزان فسفر در رژیم غذایی خود را کنترل کنند. برخی از تحقیقات نشان دادهاند که مصرف زیاد فسفر حاصل از غذاهای فرآوریشده در افرادی که مشکلات کلیوی ندارند، باز هم میتواند برای کلیهها و استخوانهای این افراد، مضر باشد. سعی کنید رژیم غذایی دش (DASH) را دنبال کنید و عادتهای غذایی سالم را جایگزین عادتهای نادرست کنید. رژیم غذایی دش سرشار از میوه، سبزی، غلات کامل، لبنیات کمچرب، گوشت ماهی، آجیل و حبوبات و دارای مقدار کمی خوراکیها و نوشیدنیهای شیرینشده با شکر، گوشت قرمز و چربیهای افزودنی است.
۴. ننوشیدن آب کافی
نوشیدن آب کافی به کلیههایتان کمک میکند تا سدیم و انواع سموم را از بدن خارج کند. ضمنا، نوشیدن مقدار زیادی آب یکی از بهترین روشها برای پیشگیری از سنگکلیههای دردناک است. کسانی که مشکلات کلیوی یا کلیههای ضعیفی دارند، ممکن است مجبور باشند که میزان مایعات ورودی به بدنشان را محدود کنند، ولی برای بیشتر افراد در حالت عادی، نوشیدن ۱/۵ تا ۲ لیتر آب در روز برای سلامتی لازم است.
۵. کمخوابی
استراحت شبانهی خوب، یکی از مهمترین عوامل حفظ سلامت عمومی بدن از جمله کلیهها است. کارکرد کلیهها در جریان خواب، تنظیم میشود و کلیه را برای ۲۴ ساعت فعالیت آماده میکند.
۶. زیادهروی در خوردن گوشت قرمز
مصرف پروتئینهای حیوانی، مقدار زیادی اسید وارد خون میکند که میتواند برای کلیهها زیانآور باشد و شرایطی را ایجاد کند که به آن اسیدوز (Acidosis) میگویند. در این شرایط، کلیهها نمیتوانند با سرعت کافی، اسید را حذف کنند. پروتئین یکی از منابع غذایی بسیار ضروری برای رشد، نگهداری و بهبود اندامهای بدن است ولی باید توجه داشته باشید که رژیم غذایی شما متعادل باشد و علاوه بر گوشت قرمز و پروتئینهای حیوانی، منابع قابلتوجهی از میوه و سبزی را هم در بر بگیرد.
۷. زیادهروی در خوردن خوراکیهای شیرین
شکر یکی از عوامل اصلی چاقی است و احتمال ابتلا به فشار خون بالا و دیابت را افزایش میدهد. فشار خون بالا و دیابت دو مورد از مهمترین عوامل آسیب به کلیهها است. علاوه بر انواع دسرها، شکر به خوراکیها و نوشیدنیهای زیادی اضافه میشود که ممکن است به آنها توجه نکنید یا حتی ممکن است این محصولات در عین حال که شکر دارند، زیاد شیرین نباشند. بنابراین، موقع خرید خوراکیهای آماده حتما مواد اولیهی آن را بررسی کنید و شکر بیش از اندازه را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
۸. سیگار کشیدن
همهی ما میدانیم که بیتردید سیگار کشیدن برای ریهها و قلب ضرر دارد. اما آیا میدانستید که سیگار، به کلیهها نیز آسیب میزند؟ افراد سیگاری پروتئین بیشتری در ادرار دارند که این مسئله نشانهای از عملکرد نادرست و آسیب در کلیههاست.
۹. مصرف بیرویهی الکل
مصرف بیش از حد نوشیدنیهایی با درصد بالای الکل، مثلا بیش از ۴ بار در روز، احتمال ابتلا به بیماریهای مزمن کلیه را دو برابر افزایش میدهد. کسانی که همراه با نوشیدن الکل، سیگار هم میکشند، این احتمال را چندین برابر بیشتر میکنند. این افراد ۵ برابر بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به بیماریهای مزمن کلیوی قرار دارند.
۱۰. نشستن طولانیمدت
نشستن طولانیمدت، رابطهای مستقیم با پیشرفت بیماریهای کلیوی دارد. با وجود اینکه محققان هنوز نمیدانند که چطور و چرا نشستن طولانیمدت و بیتحرک میتواند مستقیما بر سلامت کلیهها تأثیرگذار باشد، ثابت شده است که فعالیتهای بدنی، فشار خون و سوختوساز گلوکز را بهبود میبخشد که هر دویِ این عوامل، از مهمترین عوامل سلامت کلیههاست.