عفونت چشم یکی از آن مشکلات رایجی است که سن‌و‌سال نمی‌شناسد. علت آن هم می‌تواند باکتری، ویروس، آلرژی یا سایر علل میکروبیولوژیکی باشد و ممکن است یک یا هر دو چشم را تحت‌تأثیر قرار بدهد. با ما همراه باشید تا با کمک درمان‌های خانگی به مبارزه با عفونت چشم‌ها برویم.
انواع عفونت چشم
عفونت چشم انواع مختلفی دارد، از جمله:
ورم ملتحمه یا چشم صورتی
این عفونت باعث قرمزی چشم و ایجاد خارش می‌شود. معمولا علت ویروسی دارد، اما ممکن است گاهی اوقات منشأ آن باکتری یا واکنش آلرژیک نیز باشد.
گل مژه یا Hordeolum (عفونت غدد پلک)
این عفونت ناشی از باکتری‌های استافلاکوک است که در سطح پوست زندگی می‌کنند و به تشکیل توده‌ی قرمز بر روی پلک یا نزدیک خط مژه‌ها منجر می‌شود و با خارش یا درد همراه است.
بلفاریت (Blepharitis)
زمانی اتفاق می‌افتد که غدد کوچک چربی در نزدیکی خط مژه‌ها مسدود و در نتیجه پلک‌ها عفونی می‌شوند. این عفونت باعث خارش و سوزش شدید می‌شود. همچنین ممکن است باعث آب‌ریزش چشم شود و این احساس را به‌وجود بیاورد که چیزی داخل چشم‌ها رفته است.
سلولیت مجاری
در این عفونتِ باکتریایی، بافت اطراف چشم آلوده می‌شود. این عفونت می‌تواند خطرناک باشد و ممکن است به مشکلات دائمی تبدیل شود.
کراتیت (Keratitis)
این نوع عفونت که منشأ باکتریایی، ویروسی، قارچی یا انگلی دارد عمدتا ناشی از حضور یک عضو خارجی در چشم است که باعث وارد آمدن آسیب به قرنیه می‌شود.
داکریوسیستیت (Dacryocystitis)
این عفونت در مجاری اشک بروز می‌کند.
دلایل بروز عفونت چشم
سیستم ایمنی ضعیف، زخم، جراحی، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر، عدم رعایت بهداشت و در تماس نزدیک قرار گرفتن با افرادی که عفونت چشم دارند، می‌تواند منجر به انواع عفونت چشمی شود.
عوارض معمولِ عفونت چشم عبارتند از: آب‌ریزش بیش‌از‌حد چشم، قرمزی، متورم شدن پلک‌ها، درد، خارش، حس کردن شن و ماسه در چشم‌ها، خروج مایع زرد رنگ از چشم یا پوسته‌پوسته شدن اطراف چشم. این علائم بسته به میزان و نوع عفونت ممکن است خفیف یا بسیار شدید باشند.
گرچه عفونت چشم معمولا باعث ایجاد مشکلات دائمی نمی‌شود و به‌ندرت علامت خطر جدی برای سلامت چشم‌هاست، اما می‌تواند خیلی آزاردهنده باشد. با این حال بهتر است توسط پزشک بررسی شود تا از بروز هرگونه وضعیت جدی‌ای که ممکن است در صورت عدم درمان باعث آسیب به شبکیه، رگ‌های خونی یا عصب‌های بینایی چشم شود جلوگیری کند. در عین حال می‌توانید با کمک روش‌های خانگی آسان، ارزان و مؤثر از اثرات عفونت بکاهید و روند بهبودی را سریع‌تر کنید.
در ادامه به ۱۰ درمان خانگی برای عفونت چشم‌ها اشاره می‌کنیم.
۱. کمپرس آب گرم
این روش یکی از مؤثرترین راه‌های درمان گل‌مژه یا ورم ملتحمه است. گرما باعث افزایش گردش خون در ناحیه، کاهش درد و تورم، جلوگیری از پیشرفت عفونت و بهبودی می‌شود.
۱. یک حوله یا پارچه‌ی تمیز و بدون پرز را در آب گرم خیس کنید و آب اضافی آن را بگیرید. ۲. پارچه‌ی گرم و مرطوب را به‌مدت ۵ دقیقه بر روی پلک‌های بسته‌ی خود نگه دارید. ۳. چند بار این کار را تکرار کنید. ۴. با استفاده از یک پارچه‌ی تمیز، هرگونه ترشح یا مخاط عفونی را از روی پلک‌ها یا مژه‌ها بردارید. ۵. چند بار در روز این کار را انجام بدهید تا بهتر شوید.
نکته: اگر هر دو چشم دچار عفونت شده باشند، برای هر چشم از پارچه‌ی گرم جداگانه استفاده کنید.
۲. گل‌خوش (Eyebright)
گل‌خوش (نام علمی: Euphrasia)، یکی از درمان‌های گیاهی مؤثر برای عفونت‌های چشمی، به‌خصوص ورم ملتحمه یا چشم صورتی است.
قدرت چرک‌خشک‌کنی گل‌خوش، روند بهبود را سریع‌تر و از گسترش عفونت جلوگیری می‌کند.
یافته‌های مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۷ در مجله‌ی Alternative and Complementary Medicine منتشر شد، نشان می‌دهد که قطره‌ی چشم تک‌دُزِ گل‌خوش، در درمان ورم ملتحمه بسیار مؤثر است.
- یک قاشق چایی‌خوری گل‌خوش را به‌مدت ۱۰ دقیقه در یک لیوان آب بجوشانید. اجازه بدهید خنک شود، سپس با استفاده از یک پارچه‌ی نازک آن را صاف کنید. چند بار در روز از این محلول برای شست‌و‌شوی چشم استفاده کنید؛
- همچنین می‌توانید از قطره‌ی چشم هموپاتی ۱۰٪ گل‌خوش نیز استفاده کنید تا از سوزش یا التهاب چشم خلاص شوید. روزی چند بار، در هر چشم یک قطره بچکانید تا زمانی که عفونت کاملا از بین برود.
۳. محلول سالین (محلول نمکی)
می‌توانید با یک محلول سالین خانگی، از عفونت چشم خلاص شوید. شستوشو با محلول نمکی، التهاب و خارش چشم‌ها را از بین می‌برد. محلول نمکی، ترشحات عفونی چشم‌ها را پاک و عفونت را کنترل می‌کند و به این‌ترتیب مانع از گسترش عفونت می‌شود.
۱. یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب مخلوط کنید. ۲. محلول را بجوشانید و صبر کنید تا کاملا خنک شود. ۳. از آن برای پاک کردن چشم‌ها استفاده کنید. ۴. این درمان خانگی را روزی چند بار انجام بدهید.
نکته: در صورت امکان از آب مقطر استفاده کنید چون آب شیر ممکن است حاوی مواد شیمیایی و ناخالصی باشد.
۴. نقره کلوئیدی
نقره کلوئیدی نیز می‌تواند سوزش و خارش چشم ناشی از عفونت‌های ویروسی و باکتریایی را کاهش بدهد. این محلول شامل ذرات کوچک نقره در آب است که وقتی به‌صورت قطره‌ی چشم استفاده شود، سلول‌های آلوده را به وسیله‌ی الکترومغناطیس جذب می‌کند. سلول‌های آلوده، سپس به جریان خون فرستاده می‌شوند تا از بین بروند.
- در هر چشم ۲ قطره نقره کلوئیدی بریزید و پلک بزنید. از این محلول دو بار در روز استفاده کنید تا زمانی که عفونت به‌طور کامل از بین برود.
- همچنین می‌توانید پماد نقره کلوئیدی را بدون نسخه خریداری و برای جلوگیری از خارش، آن را در اطراف چشم‌ها استفاده کنید.
۵. عسل
عسل دارای خواص ضدباکتریایی است و می‌تواند باکتری‌های مضری را که باعث عفونت شده‌اند، از بین ببرد. نتایح مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۶ در ژورنال Cornea منتشر شد نیز اثر ضدباكتریایی عسل بر فلور هوازی چشمی در كمبود اشک و بيماری غدد ميبومی را تأیید می‌کند.
برای رسیدن به نتایج بهتر از عسل مانوکا (manuka) یا عسل طبیعی و ارگانیک استفاده کنید.
- نسبت مساوی عسل و آب مقطر را کاملا با هم مخلوط کنید. با استفاده از یک توپ پنبه‌ای تمیز محلول را روی چشم‌ها بزنید. از این روش ۲ یا ۳ بار در روز استفاده کنید تا علائم عفونت از بین بروند.
- همچنین می‌توانید یک قطره عسل را مستقیما داخل چشم‌ها بریزید. عسل به کمک اشک طبیعی، هرگونه آلودگی را از چشم‌ها خارج می‌کند. ۲ تا ۳ بار در روز این کار را تکرار کنید.
۶. چای سبز
چای سبز غنی از اسید تانیک است که می‌تواند عفونت را در نطفه خفه کند. چای سبز از خارش چشم‌ها جلوگیری می‌کند و پف زیر چشم را کاهش می‌دهد. همچنین حاوی انواع مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان است که به سلامت کلی چشم‌ها کمک می‌کند.
۱. دو عدد چای سبز کیسه‌ای را به‌مدت چند ثانیه در آب گرم خیس کنید. ۲. کیسه‌ها را از آب خارج کنید و آب اضافی را بگیرید، سپس هم لیوان چای و هم کیسه‌های چای را در یخچال قرار بدهید تا سرد شوند. ۳. ابتدا با استفاده از چای سرد چشمان‌تان را شستوشو بدهید. ۴. سپس کیسه‌های چای سرد و مرطوب را به‌مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی چشم‌های بسته‌ی خود قرار بدهید. ۵. این کار را سه بار در روز تکرار کنید تا زمانی که علائم عفونت از بین بروند.
به‌جای چای سبز کیسه‌ای می‌توانید از چای سیاه کیسه‌ای نیز استفاده کنید.
۷. بابونه
بابونه به دلیل خواص ضدسوزشی، ضدالتهابی و ضدمیکروبی‌اش برای درمان ورم ملتحمه بسیار مؤثر است. خاصیت آرام‌بخشی و تقویت‌کنندگی آن باعث کاهش قرمزی، سوزش و پف زیر چشم می‌شود.
- یک قاشق چای‌خوری گل بابونه‌ی خشک را در یک لیوان آب جوش تصفیه‌شده بریزید. روی لیوان را بپوشانید و اجازه بدهید به‌مدت ۵ دقیقه بماند. آن را صاف کنید و بگذارید تا در دمای اتاق خنک شود. در طی روز هر چند ساعت یک‌بار، از این محلول برای پاک کردن داخل و بیرون چشم‌ها استفاده کنید.
- همچنین می‌توانید کیسه‌های چای بابونه را در داخل یخچال قرار بدهید و آنها را به‌مدت کمتر از ۱۰ دقیقه روی پلک‌های بسته خود بگذارید تا تورم چشم‌ها را کاهش بدهد. این درمان را چند بار در روز استفاده کنید.
۸. اسید بوریک
اسید بوریک در درمان مشکلات مربوط به عفونت چشم مانند قرمزی، خشکی، احساس سوزش و آب‌ریزش مؤثر است. خاصیت آنتی‌باکتریال و ضدقارچ ملایم آن به درمان عفونت و تسکین سوزش کمک می‌کند.
۱. ۱٫۸ قاشق چای‌خوری اسید بوریک دارویی را در یک لیوان آب تصفیه‌شده مخلوط کنید. ۲. محلول را بجوشانید و اجازه بدهید خنک شود. ۳. با یک دستمال محلول را صاف کنید. ۴. از این محلول برای شست‌و‌شوی چشم استفاده کنید. ۵. سه بار در روز چشم‌ها را با این محلول شستوشو بدهید. هر بار از محلول تازه استفاده کنید.
نکته: در هنگام استفاده ممکن است سوزش جزئی ایجاد شود، اما خیلی زود از بین خواهد رفت.
۹. سرکه سیب
سرکه سیب در درمان چشم صورتی معجزه می‌کند. اسید مالیک موجود در سرکه سیب غیرپاستوریزه مانند یک عامل ضدمیکروبی عمل می‌کند که در درمان عفونت‌های باکتریایی مؤثر است. سرکه سیب حتی ترشحات و مایعات عفونی را از بین می‌برد و به این‌ترتیب روند معالجه را بهبود می‌بخشد.
۱. یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب خام تصفیه‌نشده را در یک لیوان آب تصفیه‌شده مخلوط کنید. ۲. یک گلوله‌ی پنبه‌ای را در این محلول خیس کنید. ۳. با استفاده از آن، بخش‌های آلوده‌ی خارجی چشم را شستوشو بدهید. ۴. این کار را هر چند ساعت یک‌بار در روز تکرار کنید.
۱۰. شیر مادر
این روش برای از بین بردن چشم صورتی، به‌ویژه در نوزادان بسیار مؤثر و ایمن است. شیر مادر حاوی آنتی‌بادی‌های خاص به‌ویژه ايمونوگلوبولین E است که مانع از اتصال باکتری‌های عفونی به سطح مخاطی چشم می‌شوند. به این‌ترتیب رشد باکتری‌ها را محدود و به بهبود سریع عفونت کمک می‌کند.
۱. مقدار کمی از شیر مادر را داخل یک ظرف بریزید. ۲. با استفاده از یک قطره‌چکان تمیز، ۲ یا ۳ قطره از شیر مادر را داخل چشم‌های عفونی بریزید. ۳. هر دو ساعت یک‌بار یا هر زمانی که نیاز بود، مجددا این کار را تکرار کنید.
شیر مادر در درمان عفونت گوش نوزادان نیز مؤثر است.
نکات مهم
- روزی چند بار داخل چشمان‌تان آب سرد بریزید تا تقویت شوند؛
- با استفاده از قطره‌های بدون نسخه می‌توانید علائم مربوط به عفونت را از بین ببرید؛
- حداقل دو بار در روز چشم خود را با گلاب خالص شستوشو بدهید. همچنین می‌توانید برای خلاص شدن از خارش چشم، از گلاب به‌عنوان قطره‌ی چشم استفاده کنید؛
- مقدار کمی از شامپو بچه را با آب رقیق کنید و به کمک آن ترشحات و آلودگی‌های سطح چشم را از بین ببرید؛
- در طول مدتی که چشم‌ها درگیر عفونت هستند، از لنزهای تماسی استفاده نکنید؛
- اگر دست‌هایتان را نشسته‌اید، به چشم‌هایتان دست نزنید؛
- برای جلوگیری از گسترش عفونت، حوله یا ملافه‌هایتان را به کسی ندهید؛
- وقتی عفونت چشم دارید، چشم‌ها را آرایش نکنید، از لوازم آرایش دیگران استفاده نکنید و لوازم آرایش خودتان را هم به دیگران ندهید؛
- ضدعفونی‌کننده‌های دست، پاک‌کننده‌ها و اسپری‌های ضدعفونی را دم‌دست نگه دارید و از آنها استفاده کنید؛
- اگر عفونت چشم‌تان ظرف چند روز بهتر نشد، به پزشک مراجعه کنید.
