دههٔ هفتم زندگی (۶۰ تا ۶۹ سالگی) دههٔ مهمی است زیرا زندگی کاری ما به پایان میرسد و زمان بیشتری برای رسیدگی و توجه به خود داریم. از یکسو بازنشستگی و داشتن زمان آزاد بیشتر برای ما هیجانانگیز است و از سوی دیگر فکرکردن به پیری و ناتوانیها و مشکلات آن ما را به وحشت میاندازد. ولی باید نگرش خود را تغییر دهیم و به جنبههای مثبت زندگی خود در این دوران فکر کنیم و سعی کنیم از سالهای پیش روی خود بهترین استفاده را ببریم و بیشتر بر سلامتی و حال خوب خود تمرکز کنیم.
۱. سبک زندگی سالمی داشته باشید
تصور نکنید که چون در دههٔ هفتم زندگی خود قرار دارید، برای داشتن سبک زندگی سالم دیر شده است. حتی تغییراتی که پس از ۶۰سالگی ایجاد میکنید نیز میتوانند سلامتی شما را بهطور قابلتوجه بهبود دهند و، در بعضی موارد، حتی اثر بعضی از آسیبهایی را که در سالهای گذشته به سلامتی خود وارد کردهاید خنثی کنند.
یکی از بزرگترین اشتباههایی که بسیاری از افراد درمورد طول عمر خود مرتکب میشوند این است که دیگر برای آنها «خیلی دیر» شده است. انجامدادن کارهایی مانند کنترل وزن، مصرف میوه ها و سبزیجات فراوان، دستکم ۲٫۵ ساعت ورزش در هفته و پرهیز از کشیدن سیگار سلامتی و طول عمر شما را در هر سنی که باشید افزایش میدهد.
۲. روابط جنسی خود را ادامه دهید
روابط جنسی سالم، نقشی مهم در زندگی و سلامتی ما دارد. در تمام طول زندگی خود میتوانید روابط جنسی فعال و سودمند داشته باشید. بعضی حتی عقیده دارند که زندگی جنسی سالم موجب افزایش امید به زندگی میشود. درمورد مسائل مربوط به روابط جنسی مردان و زنان در دههٔ هفتم زندگی اطلاعاتی به دست آورید و سعی کنید زندگی جنسی خود را بهشکلی سالم و مفید ادامه دهید.
۳. به مراقبت از مغزتان اهمیت بدهید
مغز ما حلکردن معما و کشفکردن را دوست دارد. مغز عاشق ایجاد ارتباطهای جدید میان چیزهای مختلف و یادگیری است و این همان کاری است که، براساس بررسیهای انجامشده، مغز ما را سالم نگه میدارد. بنابراین، حتما برای فعال نگهداشتن مغزتان در دوران بازنشستگی کارهایی انجام بدهید. در تکرار و روزمرگی گرفتار نشوید و مغزتان را سرشار از افکاری جدید و چالشبرانگیز نگه دارید. از انجامدادن کارهایی مانند حلکردن جدول و معما و یادگیری مهارتهای جدید غافل نشوید، زیرا پژوهشها نشان میدهند که سلامت مغز در سنین بالا به تحریک ذهنی مداوم و مستمر بستگی دارد. در دوره های آموزشی شرکت کنید، چیزهای جدیدی یاد بگیرید و باهوش بمانید.
۴. به مراقبت از بدن خود اهمیت بدهید
نگذارید پس از بازنشستگی بدنتان نیز بازنشسته شود. اکنون که دیگر مشغول کار نیستید و فرزندانتان نیز مستقل شدهاند و زندگی خود را شروع کردهاند، زمان آن رسیده است که بر سلامتی خودتان تمرکز کنید. احتمالا پیشازاین سرتان شلوغ بوده است و شاید زمان کافی برای ورزشکردن و پختن غذاهای سالم نداشتهاید. ولی حالا باید کنترل بیشتری بر زمان خود داشته باشید و به سلامت جسمی خود توجه کنید.
از زمانی که در اختیار دارید استفاده کنید و اثرات منفی بعضی از کارهای ناسالمی که با بدن خود انجام دادهاید را از بین ببرید. وزن کم کنید، ورزش کنید و میوه و سبزیجات بیشتری بخورید. مراقبت از بدن میتواند به همین سادگی باشد. برای سلامتی جسم خود در طول دوران بازنشستگی برنامه ریزی کنید. بدن خود را فعال و مشغول نگه دارید. با این کار هم احساس بهتری خواهید داشت و هم زندگی طولانیتر و سالمتر.
۵. ذهنیت مثبتی درمورد افزایش سن داشته باشید
بهگفته بعضی از پژوهشگران، اگر درمورد افزایش سن نگرش مثبتی داشته باشیم، تا ۷٫۵ سال به طول عمرمان اضافه میشود. نگرش مثبت ما نحوهٔ برخورد بدنمان با استرس را تحتتأثیر قرار میدهد رفتارهایمان را بهبود میبخشد. به جنبههای مثبت افزایش سن مانند افزایش خرد و داشتن زمان بیشتر برای رشد معنوی فکر کنید. سعی کنید نکات مثبت افزایش سن را ببینید و این نکات مثبت را به خودتان یادآوری کنید.
۶. کنترل مراقبتهای پزشکی خود را در دست بگیرید
نداشتن شناخت و آگاهی کافی درمورد داروها و درمانها میتواند خطر مرگ را افزایش دهد. پژوهشها نشان میدهد بیمارانی که سؤال نمیپرسند یا شناخت کافی از پزشکی و بیماری ها یا داروهای مصرفی خود ندارند بیشتر در معرض خطر عوارض داروها و مرگ قرار دارند.
با سؤالپرسیدن و تحقیقکردن و درک مشکلات پزشکی و بیماریهای خود و شناخت کامل درمورد آنها، احتمال رسیدن به نتایج درمانی مطلوب و حفظ سلامتی را افزایش دهید. این کار میتواند زندگیتان را نجات دهد.
۷. انجام آزمایش را ادامه دهید
احتمالا تابهحال اقدامات مربوط به مراقبتهای پیشگیرانه و غربالگری خود را انجام دادهاید. حتما انجام این مراقبتها و آزمایشها را ادامه دهید و در دههٔ هفتم زندگی همهچیز را کنترل و بررسی کنید. شاید لازم باشد آزمایشهای زیادی انجام دهید ولی مراجعه به پزشک موجب میشود که بیماریهای شما زود و بهموقع تشخیص داده شوند و احتمال موفقیت درمان آنها به بیشترین میزان برسد.
به اجرای برنامهٔ مراقبتهای پیشگیرانه و غربالگری، که پزشکتان برای شما تنظیم کرده است، پایبند باشید. برایاینکه برنامۀ غربالگری سرگرمکننده و خوشایند باشد میتوانید کتاب خوبی را همراه خود ببرید تا در سالن انتظار مطالعه کنید یا به خودتان پاداش بدهید. مثلا پس از پایان آزمایش و مراجعه به پزشک، ناهار موردعلاقهتان را بپزید یا به مکان موردعلاقهتان بروید. وقتی چیزی یا کاری را که دوست دارید به برنامهٔ خود اضافه میکنید، انجامدادن آزمایشها و مراجعه به پزشک برایتان بسیار آسانتر میشود.
۸. درمورد هورمونها و افزایش سن بیشتر بدانید
موقعیتهای گوناگونی که در هریک از دورههای زندگی به وجود میآید و همچنین افزایش سن موجب بروز تغییراتی در هورمونها میشود. بعضی از مردم عقیده دارند که این تغییرات هورمونی است که موجب افزایش سن و پیری میشود. ولی حقیقت پیچیدهتر از این است.
پیش از استفاده از هورمون درمانی، زمانی را در یادگیری و آگاهی از حقایق مربوط به هورمونها و افزایش سن صرف کنید و حتما با پزشک خود درمورد فواید مکملهای هورمونی صحبت کنید.
۹. از زمان بهشکلی سودمند و مفید استفاده کنید
بازنشستگی دورهای است که زمان بیشتری برای انجامدادن کارهای موردعلاقهتان دارید. وقتی بازنشسته میشوید و از کارکردن دست میکشید، دستکم ۴۰ ساعت در هفته زمان آزاد دارید و این میزان از زمان برای کسانی که پیش از بازنشستگی سرشان شلوغ بوده بسیار عالی است. ولی این وقت اضافی، خطراتی نیز دارد؛ مثلا اعتیاد به تلویزیون.
افراد بازنشسته بهطور میانگین در روز بیش از ۴ ساعت تلویزیون تماشا میکنند. این زمانی است که میتواند (و باید) صرف انجام کارهایی شود که برای سلامت مغز و جسم مفید هستند. این زمانی است که میتوانید صرف ورزشکردن، روابط اجتماعی، مشارکت در فعالیتهای داوطلبانه، پختن غذاهای سالم و انجام کارهای دیگری کنید که دوست دارید.
کارهایی مانند تماشای بیشازحد تلویزیون، تنها پس از چند روز، بهراحتی میتواند به عادتی ناسالم تبدیل شود. در دوران بازنشستگی کنترل زمان خود را در دست بگیرید و از آن برای افزایش سلامتی و شادی خود استفاده کنید.
۱۰. زندگی اجتماعی خود را حفظ کنید
احتمالا ازنظر مالی برای بازنشستگی خود برنامهریزی کردهاید ولی ازنظر اجتماعی چطور؟ رفتن از یک محیط کار فعال، که در آن در طول روز با افراد زیادی ارتباط داشتهاید، به محیط خانه تغییر اجتماعی بسیار بزرگی در زندگیتان ایجاد میکند.
برنامهای بریزید و سعی کنید بهطور منظم از خانه بیرون بروید و با دیگران وقت بگذرانید. روابط اجتماعی سلامت ما را بهبود میدهند زیرا ارتباط با دیگران در کنترل و مدیریت احساسات و نیز مدیریت استرس به ما کمک میکنند و موجب میشوند عادات خوب خود را حفظ کنیم. پس برای زندگی اجتماعی خود در دوران بازنشستگی برنامهای بریزید و براساس آن عمل کنید.
سخن پایانی
دههٔ هفتم زندگی باید دورهٔ فعالی از زندگی باشد که صرف لذتبردن از تمام چیزهایی میشود که برایشان کار کردهایم و زحمت کشیدهایم؛ مانند سلامتیمان. فقط به مسائل مالی دوران بازنشستگی یا نیمهبازنشستگی (کارکردن بهصورت پارهوقت پس از بازنشستگی) فکر نکنید و حتما برای مراقبت از ذهن و جسم خود در سالهای پیش رو نیز آمادگی داشته باشید. با این کار زندگی سالم و شادتری خواهید داشت و میتوانید سالهای بیشتری را در کنار عزیزانتان سپری کنید.