کتامین؛ همه چیز در مورد این داروی بیهوشی

شواهد نشان می‌دهند که استفاده درست از کتامین برای طیف وسیعی از افراد بی‌خطر است. البته زمانی که این دارو برای هدفی مشخص و توسط پزشک تجویز شده باشد.

شایع‌ترین عوارض جانبی کتامین با دوزهای تجویزی عبارت‌اند از:

• خواب‌آلودگی؛
• دوبینی؛
• گیجی؛
• حالت تهوع؛
• استفراغ؛
• سرگیجه؛
• احساس ناراحتی.

عوارض جدی‌تر کتامین

• آسیب کبدی.
• بی‌ثباتی عملکرد قلب و رگ‌های خونی: این مشکل می‌تواند شامل کمی افزایش یا کاهش فشار خون و ضربان قلب باشد. همچنین ممکن است بی‌نظمی غیرطبیعی ضربان قلب هم اتفاق بیفتد.
• افسردگی تنفسی: این مشکل با مصرف زیاد دارو رخ می‌دهد.
• واکنش‌های اورژانسی: چنین واکنش‌هایی شامل بی‌قراری یا گیجی در دوران نقاهت بعد از عمل می‌شوند.
• افزایش فشار داخل جمجمه‌ای: با توجه به این مسئله، پزشک باید افرادی با فشار داخل جمجه‌ای بالا را تحت نظر داشته باشد.
• مشکلات شناختی یا فکری: بعضی مطالعات ایجاد این اثرات را در کودکان نشان می‌دهند.

پزشک نباید برای هیچ‌کدام از گروه‌های سنی مبتلا به بیماری‌هایی با احتمال افزایش فشار خون کتامین تجویز کند. این بیماری‌ها عبارت‌اند از:

• آنوریسم؛
• فشارخون بالای کنترل‌نشده؛
• حمله قلبی؛
• پارگی آئورت.

کتامین برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی و افراد باردار و شیرده مناسب نیست. همچنین هیچ‌گونه واکنشی به کتامین بی‌خطر نیست و می‌تواند موجب اعتیاد، آسیب به سلامتی و مرگ شود.

عوارض مصرف مقادیر کم کتامین

• احساس خونسردی و رهایی از درد؛
• افسردگی روانی؛
• سرگیجه؛
• احساس جدایی از بدن؛
• تکلم ناواضح؛
• نیستاگموس. (حرکات تکراری و کنترل‌نشده چشم)

علائم روز بعد از مصرف کتامین

• سرگردانی؛
• درد؛
• اختلال قضاوت؛
• اضطراب؛
• بی‌دست‌وپایی.

سوءمصرف کتامین

حس‌هایی مثل رهایی از محیط، کاهش درد و توهم‌ می‌توانند موجب استفاده نادرست از کتامین شوند. این گروه از افراد احساس آرامش، جدایی از بدن یا حس خوشایند شناوری را تجربه می‌کنند و حتی ممکن است تجربه نزدیک به مرگ داشته باشند.

این دارو بین نوجوانان و جوانان پرطرف‌دار است و احساس توهم کوتاه‌مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه باقی می‌ماند. همچنین ممکن است فرد خاطره‌ای از اتفاقات این مدت نداشته باشد. مصرف نامناسب و مرتب کتامین می‌تواند خطرناک باشد به سلامت بدن و سایر جنبه‌های زندگی آسیب بزند. اثرات سوءمصرف معمولا ۱ تا ۲ ساعت باقی می‌ماند، اما بعضی از علائم آن ممکن است بیشتر از ۲۴ ساعت طول بکشند.

علائم سوءمصرف کتامین

• اسپاسم عضلانی؛
• کاهش تنفس؛
• ضعف؛
• کاهش دید؛
• مشکل تکلم.

اثرات طولانی‌مدت سوءمصرف کتامین

• زخم و درد در مثانه؛
• مشکلات کلیوی؛
• معده‌درد؛
• افسردگی؛
• ضعف حافظه.

در موارد زیر بلافاصله با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید:

• سختی عضلات یا ناتوانی در حرکت؛
• ضربان قلب سریع؛
• تشنج؛
• فشار خون بالا؛
• بیهوشی؛
• تجربه نزدیک به مرگ.

ممکن است برای درمان علائم تشنج، برانگیختگی و سختی عضلات به بنزودیازپین‌هایی مثل لورازپام نیاز باشد.

تداخل دارویی کتامین

• تئوفیلین یا آمیلوفیلین: این داروها برای درمان انسداد راه هوایی در افراد مبتلا به آسم یا افراد مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه استفاده می‌شوند. استفاده هم‌زمان یکی از این داروها با کتامین می‌تواند آستانه تشنج را کم کند و احتمال ایجاد آن را افزایش دهد.
• وازوپرسین: این دارو با منقبض‌کردن رگ‌های خونی به درمان فشار خون پایین کمک می‌کند. کتامین هم همین اثر را دارد، پس برای کاهش خطر انقباض بیش‌ از حد رگ لازم است پزشک دوز کم دارو را تجویز کند.
• داروهای کاهش عملکرد سیستم عصبی مرکزی: مصرف هم‌زمان یکی از داروهای سرکوب‌کننده فعالیت سیستم عصبی مرکزی مانند بنزودیازپین‌ها (شامل داروهای ضداضطرابی مثل دیازپام یا داروهای مهارکننده درد مثل اکسی‌ کدون) با کتامین می‌تواند موجب آرام‌بخشی عمیق، کما و مرگ شود.

بر اساس مطالعه‌ای، مصرف هم‌زمان کتامین و محرک‌های شبه‌آمفتامین هم می‌تواند اثرات ناخواسته‌ای ایجاد کند. آمفتامین‌ها می‌توانند اختلالات فکری ناشی از کتامین را بدتر کنند و کتامین می‌تواند افسردگی، اضطراب و فقدان انرژی را بدتر کند.

در صورت مصرف کتامین، درباره سایر داروهای مصرفی بدون نسخه با پزشک مشورت کنید.

کتامین و الکل

افرادی با اختلال سوءمصرف الکل یا مسمومیت الکل نباید کتامین دریافت کنند و حتی داروی تجویزی پزشک هم می‌تواند موجب مرگ آنها شود. الکل و کتامین هر دو فعالیت سیستم عصبی مرکزی را کاهش می‌دهند، بنابراین اثرات ترکیبی این دو می‌تواند خطرناک باشد.

اعتیاد به کتامین

کتامین در رده سوم دسته داروهای غیرمخدر است و به‌عنوان ماده مخدر شناخته نمی‌شود، اما به‌دلیل تسکین درد و روان می‌تواند موجب وابستگی و نیاز به دریافت دوزهای بالاتر برای رسیدن به همان اثر و اعتیاد شود.

مانند هر اعتیاد دیگری کتامین هم می‌تواند قدرت کنترل زندگی را از فرد بگیرد. به همین دلیل افرادی که نا‌بجا از کتامین استفاده می‌کنند لازم است مشاوره و درمان حرفه‌ای دریافت کنند. مراکز زیادی برای کمک به این گروه از افراد وجود دارد.

ترک کتامین

بعد از استفاده طولانی‌مدت و زیاد کتامین ممکن است علائم ترک ایجاد شود که عبارت‌اند از:

• سرما؛
• تعریق؛
• برانگیختگی؛
• توهم؛
• اشک‌آلودشدن چشم؛
• تمایل به مواد مخدر.

شما بگویید

شما چقدر با کتامین آشنایی دارید؟ آیا تا به حال از این دارو استفاده کرده‌اید؟‌ در صورت تمایل می‌توانید تجربه یا نظرتان را در قسمت ارسال دیدگاه بنویسید و این مطلب را از طریق شبکه‌های اجتماعی با دوستانتان به اشتراک بگذارید.