حتما می‌دانید که ابتلا به انواع سرطان ازجمله سرطان سینه در دنیای امروز بسیار رایج شده است. در چنین روز و روزگاری باید به تمام نکاتی اشراف پیدا کنید که می‌توانند از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنند یا نقشی در بهبود روند درمان آن داشته باشند. پژوهش‌های تازه حاکی از آن هستند که رعایت رژیم غذایی مناسب در کنترل و پیشگیری از سرطان سینه بسیار مهم است. زنانی که رژیم غذایی کم‌چربی دارند و به مصرف میوه، سبزیجات و دانه‌ها اهمیت می‌دهند، کمتر از دیگران در معرض خطرات جدی ناشی از سرطان پستان قرار می‌گیرند. در مقابل، زنانی که در رژیم غذایی خود، چربی زیادی مصرف می‌کنند بیشتر در معرض خطرات مختلف ناشی از این بیماری هستند. در این مطلب تأثیر رژیم غذایی کم چرب را بر خطر ابتلا به سرطان سینه بررسی کرده‌ایم. همراه ما باشید.
آخرین تحقیقات دربارۀ اثرات رژیم غذایی بر سرطان پستان چه می‌گویند؟
نتایج آخرین تحقیقات در حوزۀ سرطان پستان و شواهدی که از تصادفی‌سازی در کارآزمایی بالینی به‌دست آمده است، نشان می‌دهد: رعایت رژیم غذایی مناسب در زنان مبتلا به سرطان پستانی که در دوران بعد از یائسگی به‌سر می‌برند به افزایش طول عمر کمک شایانی می‌کند.
در گذشته، مطالعات از نوع پژوهش‌های مشاهده‌ای بودند و مبتنی بر سنجش روابط علت‌ومعلولی انجام نمی‌شدند؛ بنابراین، دستاوردها و نتایج دقیق و منسجمی دربارۀ اثرات رژیم بر بقای بیماران سرطان پستان ارائه نمی‌کردند. نتایج حاصل از تحقیقات جدید بسیار امیدوارکننده هستند. این دستاوردها به بیماران کمک می‌کنند که با شوق و توان بیشتری برای بهبود کیفیت زندگی و سلامت خود تلاش کنند.
توجه به رژیم غذایی مناسب، هشدار و تلنگری است که به بیماران نشان می‌دهد به‌راحتی می‌توانند برای زندگی سالم تلاش کنند و نتایج مطلوبی به‌دست بیاورند. پس به‌جای ترس و خالی کردن میدان باید ایستاد و با تمام قوا و با رعایت نکات ساده اما مهمی مانند رژیم غذایی، کنترل بیماری و زندگی خود را در دست گرفت.
روند تحقیقات چگونه بوده است؟
در تحقیقاتی که دربارۀ اثرگذاری رژیم غذایی روی زنان مبتلا به سرطان پستان انجام شد، بیش از ۴۸ هزار زن از ۴۰ نقطۀ آمریکا شرکت کرده بودند. این زنان در زمان شرکت در پژوهش، به سرطان مبتلا نبودند. تحقیق ذکرشده از سال ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۸ ادامه داشت و زنانی که در آن شرکت کرده بودند، به‌طور تصادفی به دو گروه تقسیم شده بودند: گروهی که رژیم غذایی عادی خود را دنبال می‌کردند و چربی مصرفی در رژیم روزانه‌شان به‌طور متوسط ۳۲ درصد از کالری‌های روزانه‌شان را تشکیل می‌داد و گروه دیگری که مصرف چربی در روز را به ۲۰ درصد کالری‌های مصرفی در روز کاهش داده بودند و بیشتر رژیم‌شان را سبزیجات، میوه و دانه‌ها تشکیل می‌داد.
گروهی که در رژیم غذایی خود مداخلاتی داشتند و تغییراتی به‌وجود آورده بودند، چندان به رژیم خود پایبند نبودند و تغییراتی در آن انجام دادند. مثلا نخست شاهد کاهشی ۲۴.۵ درصدی در مصرف چربی بودند و بعد بدون هیچ برنامه‌ریزی و نیت قبلی به مصرف ۲۹ درصدی چربی رسیدند. اعضای این گروه به‌طور متوسط سه درصد از وزن بدن‌شان را در طی برنامه غذایی جدیدشان از دست داده بودند؛ ضمن اینکه زنانی از این گروه که در طی این برنامه به سرطان سینه مبتلا شده بودند، نسبت‌به مبتلایان گروه دیگر که رژیم عادی خود را پیگیری می‌کردند، کمتر در معرض از دست دادن جان‌شان بودند.
نتایج تحقیقات چه چیزی را نشان می‌دهد؟
نتایج تحقیقاتی که در حوزۀ ارتباط میان بقا در سرطان پستان و رژیم غذایی انجام شد، نشان می‌دهد که زنان می‌توانند با ایجاد تغییراتی اندک در نوع و میزان مواد غذایی مصرفی‌شان، سلامتی خود را به طرز شگفت‌انگیزی بهبود ببخشند. در واقع، رعایت رژیم غذایی مناسب کار عجیب‌وغریبی نیست. انسان‌ها در گذشته، مسیر مشابهی برای غذا خوردن انتخاب می‌کردند. پس این روزها هم رعایت چنین رژیمی دشوار نخواهد بود.
مثلا در گذشته‌ها، خبری از تنقلاتی با ۹۰۰ کالری در هر عدد شکلات نبود و مصرف غذاهای سالم تر بسیار عادی و متداول به‌شمار می‌رفت. برنامۀ تحقیقاتی مذکور ۸.۵ سال دیگر ادامه پیدا کرد و در طول این مدت، متخصصان تغذیۀ متعددی در آن حضور داشتند. آخرین تحلیل‌ها نشان می‌داد که نتایج این رژیم غذایی تا ۲۰ سال بعد هم آثار مطلوب خود را بر بیماران نشان می‌داد.
متخصصان سرطان پستان هم این روش را بسیار می‌ستودند. البته، باید پذیرفت که قبول کردن صددرصد هیچ‌چیز در علم پزشکی صحیح نیست. از همین‌رو، متخصصان جانب احتیاط دربارۀ اثرات قطعی این رژیم در بیماران را رعایت می‌کردند؛ پس بررسی‌هایی در این زمینه لازم بود. مثلا یکی از دلایلی که نگاهی دقیق‌تر به این رژیم را می‌طلبید، این بود که در درجۀ نخست، هدف از ارائۀ چنین برنامه غذایی‌ای به بیماران، سنجش کاهش گسترش سرطان پستان ازطریق مصرف کمترِ چربی بود و بحثی از اثرات آن بر بقای بیماران مطرح نشده بود.
ضمن اینکه، نکات مبهم دیگری هم در نتایج این پژوهش دیده می‌شد. مثلا اینکه اثرگذاری این رژیم در بقای بیماران در طی ۲۰ سال بررسی بیماران محرز شد و دقیقا مشخص نبود که اضافه کردن میوه، سبزیجات و دانه‌ها خطر مرگ را در بیماران کاهش داده است یا کسر چربی از رژیم روزانه.
نکات قابل‌اعتنا دربارۀ این رژیم چیست؟
همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، از اثرات مثبت رعایت رژیم غذایی کم‌چربی در بهبود وضعیت و عمر بیماران مبتلا به سرطان نمی‌توان گذشت اما برای پذیرش آن به عنوان روشی قطعی باید نکات مختلفی را بررسی کرد. گروهی که این رژیم را رعایت کرده بودند، برنامه‌ای مشابه رژیم غذایی بیماران مبتلا به فشار خون داشتند؛ رژیمی موسوم به DASH که شکل اختصاری عبارت «رویکردهای رژیمی برای توقف فشار خون بالا» است. این روش به کاهش فشار خون و جلوگیری از افزایش آن کمک می‌کند.
برخی از پزشکان معتقدند که هرچند رژیم‌های مطرح‌شده در بهبود وضعیت بیماران نقش دارند اما نمی‌توان آنها را به‌طور عمومی برای همه تجویز کرد. علت این است که هر بیمار واکنش‌های زیستیِ مخصوص‌به‌خود را در برابر هر رژیم غذایی دارد؛ پس باید برای هر فرد به‌طور جداگانه و با توجه به شرایطی که دارد، دربارۀ مصرف مواد غذایی تصمیم گیری شود.
دکتر «نیل آیِنگار» (Neil Iyengar)، سرطان‌شناسی در مرکز سرطان «مموریال اِسلوآن کِتِرینگ» است. او می‌گوید: «من به بیماران خود توصیه می‌کنم مصرف گوشت قرمز را کاهش بدهند، سبزیجات بیشتری مصرف کنند و با کاهش استفاده از الکل و البته تنظیم وزن‌شان، از خطرات مرگ و بازگشت سرطان جلوگیری کنند».
مطالعات آینده دربارۀ اثرات رژیم غذایی بر کنترل سرطان پستان چیست؟
در این رژیم غذایی به اثر مصرف مواد مناسب بر کاهش خطر بازگشت سرطان اشاره‌ای نشده بود. مطالعه‌ای دیگر در حال انجام است. در این پژوهش به اثرات کاهش کالری‌های مصرفی و افزایش فعالیت بدنی در کمتر شدن امکان بازگشت سرطان پرداخته می‌شود. مؤسسۀ سرطان‌شناسی «دانا فاربر» (Dana-Farber) در حال پیگیری این پژوهش است.
این تحقیقات به شواهد بیشتری دربارۀ رابطۀ میان چاقی و اضافه‌وزن و انواع سرطان‌ها می‌پردازد. چاقی و اضافه‌وزن علاوه بر اثراتی که در ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت و بیماری های قلبی دارد، اخیرا نشان از امکان خطر ابتلا به ۱۳ نوع سرطان نیز دارد. مثلا رعایت نکردن رژیم مناسب می‌تواند به سرطان معده، سرطان پستان بعد از دوران یائسگی، و سرطان‌های بدخیمی مانند سرطان کبد ، سرطان روده و سرطان لوزالمعده بینجامد. نتایج این مطالعات به‌زودی در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.
