کاشت توت فرنگی در خانه چه بهمنظور خوردن باشد و چه بهعنوان گیاه تزئینی، تا ۵ سال توتهای قرمز و قشنگ فراوانی برایتان به ارمغان میآورد. انواع توتفرنگی بهندرت از هسته رشد میکنند. برای کاشت توت فرنگی در خانه باید نشا یا ساقهٔ روندهٔ آن را بخرید؛ بعد آن را در باغچه یا جای مناسبی بکارید تا سال آینده محصول خوشمزهای به دست بیاورید. در این مطلب راهنمای گامبهگام کاشت توت فرنگی در خانه را برایتان آماده کردهایم.
انواع نشاء توت فرنگی، نشای مناسب انتخاب کنید
۱. از فروشگاه یا باغهای فروشنده، نشا یا ساقهٔ روندهٔ توتفرنگی خریداری کنید
میتوانید نشای توتفرنگی، یا ساقهٔ روندهٔ آن را از فروشگاههای تجهیزات و ادوات کشاورزی و باغداری و یا باغهایی خریداری کنید که این نشاها و ساقهها را میفروشند.
نشا، گیاه کوچکی است که قسمتی از دورهٔ رشد خود را گذرانده است. گاهی اوقات در همان سالی که نشا را میکارید، میتوانید توتفرنگی برداشت کنید، اما گاهی اوقات هم باید یک سالی صبر کنید تا برداشت خوبی داشته باشید.
ساقههای رونده معمولا انتخاب ارزانتری هستند. ساقههای رونده، قسمتی از گیاه هستند که آن را از بوتهٔ مادر جدا میکنند. پرورش این ساقهها و برداشت توتفرنگی از آنها، زمان بیشتری میبرد.
۲. اگر سالی یک برداشت حسابی میخواهید، توتفرنگی بهاره تهیه کنید
رقم بهارهٔ توتفرنگی، بیشترین محصول را برایتان به ارمغان میآورد، اما فقط سالی یکبار و آن هم در فصل بهار توتفرنگی میدهد. اگر هدفتان از کاشت توت فرنگی در خانه ذخیره یا فریزری کردن آن است، این رقم را تهیه کنید.
چند گونه توتفرنگی بهاره وجود دارد. ارلیگلو (Earliglow)، سنکا (Seneca) و آلاستار (Allstar) از این گونهها هستند. از فروشگاه مربوطه یا متخصصین کاشت توتفرنگی، بپرسید که کدام نوع برای کاشت توت فرنگی در خانه در محل زندگی شما مناسبتر است.
۳. اگر سالی دو برداشت متوسط میخواهید، توتفرنگی چهارفصل یا همیشهبار تهیه کنید
این گیاه در فصلهای بهار و پاییز محصول متوسطی میدهد. در واقع طی سال دو بار برداشت دارید، اما مقدار نهایی محصول کمتر از رقم بهاره است.
اِورسوییت (EverSweet) و اُزارک بیوتی (Ozark Beauty) گونههای توتفرنگی چهارفصل یا همیشهبار هستند.
۴. اگر در طول سال محصول میخواهید، توتفرنگی روز خنثی تهیه کنید
این گیاه در طول سال و تا وقتی دمای هوا بین ۲ تا ۲۹ سانتیگراد باشد، محصول میدهد، اما مقدار برداشت بسیار اندک است.
گونههای روز خنثی شامل ترایاستار (Tristar) و تریبیوت (Tribute) هستند.
کاشت توت فرنگی در باغ یا باغچه خانه
۱. نقطهٔ آفتابگیری را در باغ یا باغچهتان انتخاب کنید که آب بهراحتی در آن جریان داشته باشد
برای کاشت توت فرنگی در خانه جایی پیدا کنید که بوتههای توتفرنگی بتوانند هر روز ۶ تا ۱۰ ساعت نور مستقیم خورشید دریافت کنند. خاک این قسمت باید آب را هم بهراحتی جذب کند. از جاهایی که آب در آنها میایستد، پرهیز کنید.
برای امتحان جذب آب در خاک، چالهای ۳۰ سانتیمتری حفر کرده و آن را پر از آب کنید. روز بعد دوباره آن را پر از آب کنید و ببینید جذب آب چقدر طول میکشد. در هر ساعت باید ۲٫۵ تا ۷٫۶ سانتیمتر آب جذب شود.
توتفرنگی را در جایی نکارید که طی ۴ سال گذشته گوجهفرنگی، سیبزمینی، فلفل یا بادمجان کاشتهاید، چون ممکن است قارچ به بوتههای توتفرنگی سرایت کند.
۲. دنبال خاکی باشید که pH آن بین ۵٫۵ تا ۶٫۵ باشد
از فروشگاههای تجهیزات و نهادههای کشاورزی، یک کیت تست خاک تهیه کنید. دستورالعمل روی کیت را مطالعه کنید. خاک باید کمی اسیدی باشد.
اگر pH خاک مناسب نباشد، باید آن را اصلاح کنید. اگر pH خیلی پایین است، آهک یا سنگآهک دولومیتی (Dolomitic Limestone)، و اگر pH خیلی بالاست، گوگرد یا پیت ماس (Peat Moss) به آن اضافه کنید.
۳. توتفرنگیها را پس از آخرین یخبندان اسفند یا فروردین بکارید
به محض اینکه زمین دیگر یخزده نبود، و انتظار یخبندان دیگری هم نمیکشید، میتوانید توتفرنگیها را بکارید. بسته به محل زندگیتان، ماههای اسفند و فروردین معمولا مناسب این کار هستند.
خاک باید طوری باشد که با یک بیلچه بهراحتی آن را حفر کنید. اگر زمین هنوز سفت است، چند هفتهای صبر کنید.
خاک باید خشک باشد. اگر هنوز باران میبارد، چند روزی برای کاشت توتفرنگیها صبر کنید.
۴. چالهای حفر کنید که عمق و عرض آن برای ریشهها کافی باشد
چاله معمولا بسته به اینکه ریشهها چقدر طول دارند، باید بین ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر عمق داشته باشد. اگر توتفرنگی را در گلدان میکارید، گلدانی انتخاب کنید که بهاندازهٔ همان چاله عمق داشته باشد.
۵. توتفرنگی را از گلدان به چاله منتقل کنید
توتفرنگی را از گلدان دربیاورید. مراقب باشید به ریشههایش دست نخورد. ریشهها را در خاک بگذارید. اطراف ریشه را با خاک پر کنید، طوری که سر ریشهها را کاملا بگیرد. فورا به گیاه آب بدهید.
فقط ریشهها را با خاک بپوشانید. قسمتهای سبز گیاه باید بالای خاک بمانند.
۶. بین توتفرنگیها ۵۱ سانتیمتر فاصله بگذارید
اگر بیشتر از یک ردیف توتفرنگی دارید، بین ردیفها هم ۱٫۲ متر فاصله بگذارید. این فاصله به گیاه فضای رشد و نمو میدهد.
مراحل کاشت توت فرنگی در خانه در گلدان
۱. گلدان بزرگی تهیه کنید که ته آن سوراخ داشته باشد
گلدان موردنظر باید ۴۱ تا ۴۶ سانتیمتر قطر داشته باشید تا گیاه بهراحتی رشد کند. سوراخهای کف این گلدان هم باعث میشود آبِ خاک کشیده شود.
۲. کف گلدان را با تکههای سنگ یا تکههای شکستهٔ سفال پر کنید
حدود یکسوم گلدان را با سنگ یا سفال پر کنید تا آب بهراحتی از آن خارج شود. توتفرنگی ریشههای کوچکی دارد، بنابراین لازم نیست همهٔ گلدان را با خاک پر کنید.
این باعث میشود گلدان وزن کمتری هم داشته باشد و جابهجاییاش راحتتر میشود.
۳. بقیهٔ فضا را با خاک گلدان پر کنید
از خاک گلدان چندمنظوره با pH بین ۵٫۵ تا ۶٫۵ استفاده کنید. برای کاشت توتفرنگیها در گلدان، فضای کافی در نظر بگیرید. اگر تمایل داشتید، میتوانید برای تقویت خاک، از کمپوست هم استفاده کنید.
معمولا pH خاک را روی بستهٔ خاک گلدان مینویسند.
۴. توتفرنگیها را به داخل گلدان منتقل کنید
گیاه را از گلدان اصلیاش خارج کنید. خاک اطراف ریشهها را با دست و بهآرامی تکان بدهید تا بریزد، اما به ریشهها دست نزنید. گیاه را داخل گلدان بگذارید. آنقدر خاک بریزید که سر ریشهها را بپوشاند.
تاج گیاه یا همان قسمتهای سبزرنگ باید بالای خاک بمانند. فقط ریشهها را داخل خاک قرار بدهید.
اگر از آن گلدانهای خیلی بزرگی دارید که چند گیاه مختلف در آن میکارید، توتفرنگیها را با فاصلهٔ ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتری بکارید.
۵. گلدانها را در جای آفتابگیر بگذارید
توتفرنگی باید هر روز ۶ تا ۱۰ ساعت نور مستقیم خورشید را دریافت کند. گلدانها را در بالکن، ایوان خانه، یا باغچه بگذارید تا نور کافی دریافت کنند. در طول زمستان میتوانید گلدانها را داخل خانه بگذارید، البته آنها را جایی بگذارید که آفتاب بگیرند.
اگر توتفرنگیها داخل خانه آفتاب کافی نمیگیرند، از نورهای مصنوعی یا لامپ رشد گیاه استفاده کنید.
نگهداری از گیاه توت فرنگی در خانه
۱. توتفرنگی را بهطور مرتب آب بدهید
هر هفته حدود ۲٫۵ سانتیمتر به توتفرنگی آب بدهید. به پایهٔ گیاه آب بدهید و روی میوهها و برگهای آن آب نریزید، چون ممکن است باعث رشد قارچ یا پوسیدگی شود.
برای هر ۲٫۴ متر بوتهٔ توتفرنگی، حدود ۱۹ لیتر آب احتیاج است. البته این خیلی حدودی، و فقط برای به دست آوردن تخمینی کلی از آب موردنیاز است.
۲. در فصل پاییز برای محافظت از ریشهها در برابر یخزدگی، خاکپوش اضافه کنید
خاکپوش یا مالچ (Mulch) را دوروبَر پایهٔ گیاه بپاشید تا ریشهها یخ نزنند. از کاه، خاکاره، و برگ یا پوست گیاهان میتوانید بهعنوان خاکپوش طبیعی استفاده کنید. خاکپوشها را در فصل بهار بردارید و آنها را بین ردیفهای توتفرنگی بپاشید تا جلوی رشد علفهای هرز را بگیرد.
۳. علفهای هرز دوروبَر گیاه را بچینید
علفهای هرز، بوتههای توتفرنگی، بهویژه تازهها را سریع در بر میگیرند. هفتهای یکبار علفهای هرز را بررسی کنید. آنها را با دست بکَنید، و ریشههایشان را هم حتما دربیاورید. از کجبیل هم میتوانید برای درآوردن علفهای هرز بین ردیفهای توتفرنگی استفاده کنید.
۴. اولین گلها را بچینید
اولین گلهایی را که درمیآیند بچینید. با این کار، به بوتهٔ توتفرنگی فرصت میدهید بیشتر رشد کند. با استفاده از قیچی باغبانی میتوانید گلها را بچینید.
برای توتفرنگی بهاره، سال اول همهٔ گلها را بچینید تا سال بعد محصول بگیرید. اما سال بعد، گلها را نچینید.
برای توتفرنگیهای روز خنثی و همیشهبار، تا انتهای بهار گلها را بچینید. اما بعد از آن بگذارید گلها رشد کنند تا در فصل پاییز محصول بدهند.
۵. با آفتکشها، جلوی آفات را بگیرید
آفات زیادی به توتفرنگی علاقه دارند، از جمله کرم پیلهساز، سوسک، شته و ریشَکبال. برای اینکه از شر این آفتها خلاص شوید، از صابونها یا اسپریهای حشرهکش روی بوتهها استفاده کنید. برای استفادهٔ درست از این محصولات، حتما راهنمای روی بستهٔ آنها را مطالعه کنید.
برای استفادهٔ درست از حشرهکشها، همیشه راهنمای آنها را بخوانید.
روی توتفرنگیها تور بکشید تا پرندهها محصول را نخورند.
۶. از قارچکشها استفاده کنید
توتفرنگی در معرض انواع مختلف قارچ، مانند سفیدک سطحی یا کپک خاکستری است. قارچکشی بخرید که ویژهٔ استفاده در منزل باشد. اگر مناسب توتفرنگیها باشد، حتما روی بستهبندی آن نوشته است. برای استفادهٔ درست از قارچکش، حتما راهنمای روی آن را مطالعه کنید.
اگر متوجه برگهای تغییررنگیافته یا خالخال در بوتهٔ توتفرنگی شدید، آنها را از بوته جدا کنید تا بیماری گسترش نیابد.
۷. توتفرنگیها را برداشت کنید
وقتی سهچهارم توتفرنگی قرمز شد، یعنی آمادهٔ برداشت است. ساقهٔ توتفرنگی را بپیچید تا از بوته جدا شود و آنها را در سبد بریزید. توتفرنگیها را پیش از مصرف، در آب سرد بشویید.
توتفرنگیها را به محض آنکه رسیدند، بچینید، چون توتفرنگیهایی که خیلی روی خاک بمانند، میپوسند.
توتفرنگیهایی را که کمکم در حال پوسیدن و کپکزدن هستند، از بوته جدا کنید. بهتر است آنها را دور بریزید تا اینکه بگذارید روی بوته بمانند.
آیا شما هم کاشت توت فرنگی در خانه را امتحان کردهاید؟ چقدر محصول برداشت کردهاید؟