چگونه یک لوگو بسازیم؟

با کمی ‌فکر و خلاقیت لوگوی شما می‌تواند شاخصه‌ها‌ی مثبت کسب‌و‌کارتان را به سرعت و به شکل تصویری به نمایش در آورد. در مورد مک‌دونالد آن قوس طلایی علاوه بر اینکه اول نام این شرکت (M) را تداعی می‌کند، واقعا در معماری ساختمان اولیه‌ی این فست‌فود جهانی وجود داشته است.

انواع لوگوها

سه نوعِ کلی لوگو وجود دارد. لوگوهای ساخته شده از حروف که با دستکاری حروف ساخته می‌شوند و در ایران با نام لوگو‌تایپ شناخته می‌شوند که نماد کلمه‌ای/نوشتاری یک کسب‌و‌کار است، مثل لوگوی آی‌بی‌ام (IBM)، مایکروسافت و سونی. هنگام طراحی این نوع از لوگو لازم است با دستکاری فونت‌ها و حروف نام خود را متمایز کنید.

لوگوهای نوع دوم آنهایی هستند که ماموریت یک شرکت را به تصویر می‌کشند، مثل وقتی که شرکت نقاشیِ ساختمان در طراحی لوگو تصویر قلم مو را به کار ببرد. نوع سوم لوگوها آنهایی هستند که از تصاویر انتزاعی استفاده می‌کنند مانند تیکِ نایک که هم اکنون با برند این شرکت به ذهن می‌آید.

امریکوس رید (Americus Reed) استاد بازاریابی در دانشگاه پنسیلوانیا که تحقیقاتی را درباره‌ی محرک‌ها‌ی همذات‌پنداری و وفاداری مشتریان به یک برند رهبری کرده می‌گوید: «این نوع طرح‌ها تا زمانی که شرکت بتواند معنای ضمنی لوگوی انتزاعی را در ارتباط با شرکت خود در ذهن مشتریان جا بیندازد، سمبل معنای مشخصی نیستند.» ساختن پل‌ها‌ی ذهنیِ معنایی زمان‌بر و هزینه‌بردار است. تیک یا سوشِ نایک (swoosh: صدایی که در اثر حرکت سریع و متعاقبا جابجایی هوا ایجاد می‌شود) به خودی خود معنایی ندارد، مگر معنایی که نایک سال‌ها برای ساختن آن از طریق بازاریابی‌ها‌ی زیرکانه تلاش کرد. نایک از طریق این تلاش‌ها‌ی عامدانه توانست لوگوی تیک خود را به «نشانه‌ای هویتی» برای یک زندگی ورزشکارانه تبدیل کند.

کسب‌و‌کارهای در حال رشد کمتر می‌توانند از پس هزینه‌ها‌ی گزاف و سال‌ها‌ی طولانی تلاش برای جا انداختن این ارتباطات معناییِ لوگوهای انتزاعی برآیند. بنابراین شاید لوگویی که معنای شرکت یا کاری که انجام می‌دهید را به طور واضح نشان دهد انتخاب بهتری باشد. حتی اگر با یک دستکاری روی حروف نام شرکت شما لوگویی عمومی و نامتمایز به دست بیاورید، گری پریستر (Gary Priester)، طراح لوگوی اهل نیومکزیکو و مدیر وبسایت gwpriester وابسته به شرکت طراحی «گروه بلک‌پوینت» می‌گوید: «مشتریان باید قادر باشند تنها با نگاه کردن به لوگوی‌تان بفهمند کار شما چیست.»

چگونه طراحی لوگو را آغاز کنیم؟

پیش از شروع طراحی یا یادگیری اینکه چگونه یک لوگو بکشید، معنایی را که قرار است توسط لوگو انتقال یابد به طریقه‌ای شیوا بیان کنید. سعی کنید تصویر و ماموریت شرکت را در یک جمله بنویسید تا تلاش‌ها‌ی‌‌تان را حول همان جمله متمرکز کرده و در هنگام طراحی مطابق با آن جمله عمل کنید.

این اولین قدم برای طراحی لوگو است. اما برای شروع به دانستن نکات بیشتری احتیاج دارید، بنابراین در ادامه تاکتیک‌ها‌ و ملاحظاتی را با هم مرور می‌کنیم که در طراحی یک لوگوی مناسب لازم است رعایت کنید:

۱. به لوگوی سایر کسب‌و‌کار‌ها‌ در صنعت خود نگاهی بیاندازید

آیا رقبای شما از طرح‌ها‌ی جدی و محافظه‌کارانه استفاده می‌کنند یا از طرح‌ها‌ی جلب توجه کننده؟ به این فکر کنید که چگونه قرار است از رقبا متمایز شوید. روی پیامی‌ که قصد انتقال آن را دارید تمرکز کنید. درباره‌ی اینکه چه تصویری از شرکت‌تان قرار است در معرض دید دیگران قرار دهید فکر کنید. آیا می‌خواهید یک شخصیت مشخص داشته باشد؟ مثلا جدی یا مهربان؟ چه چیز لوگوی شما را نسبت به لوگوی رقبا منحصر به فرد خواهد کرد؟ پسند مخاطبان فعلی شما چیست؟ این مولفه‌ها‌ی باید نقشی کلیدی در کُلیت طراحی یا بازطراحی لوگوی شما ایفا کنند.

۲. لوگوی خود را تمیز و کاربردی بسازید

لوگوی شما قرار است هم روی کارت ویزیت و هم روی کامیون به یک اندازه خوب به نظر برسد. یک لوگوی خوب باید مقیاس‌پذیر باشد، به راحتی بازتولید شود، به یادماندنی و متمایز باشد. نمادها (Icons) بهتر از تصاویر (Photographs) هستند، چرا که تصاویر ممکن است در بزرگ و کوچک شدن‌های کلان‌مقیاس، سخت‌فهم و مبهم به نظر برسند. مطمئن شوید لوگویی که طراحی می‌کنید قابل تکثیر در چاپ سیاه‌وسفید باشد، مثلا لوگو در حالت چاپ سیاه‌و‌سفید در تبلیغات به همان اندازه‌ی چاپ رنگی مشخص و واضح است یا نه و اینکه آیا می‌شود از آن در فکس هم استفاده کرد؟

۳. نام شرکت شما روی طراحی لوگوی‌تان اثر می‌گذارد

اگر نام یک شرکت D.C. Jewelers باشد شاید بخواهید برای برجسته کردن حروف (به خصوص وقتی اسم شرکت‌تان حرف اختصاری یا سرواژه هم دارد) از یک فونت مُد روز و زائده‌دار استفاده کنید. اما برای شرکتی که نامش مثلا «چاپ صاعقه‌» است لوگو باید یک اجرای خلاقانه داشته باشد مثلا همانطور که حدس می‌زنید، در این مورد لوگو می‌تواند شامل نمادی از صاعقه‌ی نور باشد.

از لوگو برای ترسیم منفعت کلیدی شرکت خود بهره بگیرید. بهترین لوگوها آنهایی هستند که با یک تصویر یا نگاره و نه با کلمات، توضیحی آنی به بیننده ارائه می‌دهند. برای مثال لوگوی شرکت «چاپ صاعقه» شاید باید به منفعت «بسیار سریع و تضمین شده بودن خدمات چاپ» این شرکت اشاره کند. تصویر صاعقه‌ی نور می‌تواند به گونه‌ای دستکاری شود تا مفاهیم سرعت و اطمینان را همزمان به بیننده منتقل نماید.

۴. از تصاویر آماده‌ی کامپیوتری (clip art) استفاده نکنید

گرچه استفاده از این تصاویرِ آماده و در دسترس وسوسه کننده است، باید گفت کپی‌برداری از این تصاویر زیادی آسان است. تصاویر اورجینال نه تنها تاثیرگذاری بیشتری در بیان مفهوم خاص شرکت شما خواهند داشت، بلکه شما را از سایرین متمایز خواهند کرد.

۵. در طراحی زیاد هم از مُد روز تبعیت نکنید

اگر در فکر طراحیِ دوباره‌ی لوگوی قدیمی‌تان هستید، باید بدانید ریسک سردرگم کردن مشتری یا بدتر از آن بیگانه کردن او را به جان می‌خرید. راه دیگر، ایجاد تغییرات تدریجی در لوگوی‌تان است. طبق گفته‌ی پریستر شرکت مواد غذایی کواکر اوتز (Quaker Oats)، مَرد کواکری روی بسته‌ها‌ی خود را برای جلوگیری از کاهش اعتماد مشتریانش در یک بازه‌ی زمانی ۱۰ ساله به مرور تغییر داد. مقاله‌ای با زبان طنز درباره‌ی این تغییرات فراوان تحت عنوان «روند تکامل مرد کواکری» منتشر شده که می‌توانید برای دیدن عکس‌ها به آن مراجعه کنید. به خاطر داشته باشید که در حالت کلی نباید برنامه‌ای برای تغییر چندباره‌ی لوگوی خود داشته باشید، به جای آن باید لوگویی را طراحی کنید که برای ۱۰ تا ۲۰ سال و حتی بیشتر دوام داشته باشد. این دوام حاصل یک طراحی خوب است. در حقیقت زمانی که پریستر طراحی لوگویی را به اتمام می‌رساند انتظار دارد آن مشتری را بار دیگر ملاقات نکند.

۶. رنگ لوگو را با دقت انتخاب کنید

قیمت یکی از مواردی است که باید هنگام بررسی گزینه‌ها‌ی رنگی به آن توجه کنید. لوگوی پنج رنگ ممکن است مجلل باشد اما وقتی نوبت چاپ آن روی وسایل تبلیغاتی برسد، قیمت چندان جذابی را پیش روی شما نخواهد گذاشت. به علاوه لوگوی چند رنگ برای بازتولید در رسانه‌ها‌یی که تنها از یک یا دو رنگ پشتیبانی می‌کنند مناسب نیست. نهایتا به استفاده از سه رنگ اکتفا کنید مگر در صورتی که واقعا حس کنید که استفاده از رنگ‌ها‌ی بیشتر ضروری است.

لوگو می‌تواند در رسانه‌ها‌ی گوناگونی به کار برده شود که برخی از آنها عبارتند از: زبان نشانه‌ها‌، تبلیغات، ماشین‌ها و بسته‌بندی‌ها‌ی تحویل کالا. به خاطر داشته باشید که بازتولید لوگو ممکن است در برخی از این کاربردها با محدودیت‌ مواجه شود. لازم است درباره‌ی تئوری رنگ‌ها‌ و روانشناسی آنها مطالعه کرده باشید تا رنگ لوگوی شما آنچه می‌خواهید را منتقل کند. لوگوی خود را در سه حالت تک رنگ، دو رنگ، و سه رنگ بررسی کنید.

یک طراح استخدام کنید

با اینکه سوگیریِ ذهنی برای یافتن ایده‌ی لوگو، گامی حیاتی در تولید تصویر کسب‌و‌کارتان است، اما اشتباه است اگر بخواهید کل فرایند را خودتان به اتمام برسانید. ممکن است به نظر برسد بهترین راه جلوگیری از مخارج گزاف، عدم مراجعه به یک مرکز طراحی حرفه‌ای باشد. این مراکز برای طراحی یک لوگو چیزی بین ۴ تا ۱۵ هزار دلار خرج روی دست شما می‌گذارند. اما به خاطر داشته باشید طراحان مستقلی هستند که با مبالغ بسیار کمتری کار شما را انجام می‌دهند. بر اساس گفته‌ی استن اِوِنسون (Stan Evenson) موسس گروه طراحی اونسون، کارآفرینانِ دارای بودجه‌ی کم باید از طراحان مختلف قیمت بگیرند. طراح آزادکار (فریلنسر) زیادی هستند که بر اساس تجربه‌ی کاری‌شان قیمتی را بین ۱۵ تا ۱۵۰ دلار برای هر ساعت از شما طلب می‌کنند.

اما دقت کنید تنها به دلیل قیمت کمی ‌که کسی پیشنهاد می‌دهد او را استخدام نکنید، کسی را پیدا کنید که با زمینه‌ی کاری شما و رقبای‌تان آشناست. اگر در این حالت همچنان هزینه‌ی طراحی برای شما گران تمام می‌شود، اونسون می‌گوید: «به یاد داشته باشید که یک لوگوی خوب حداقل ده سال قرار است برای شما کار کند، اگر به استهلاک این هزینه طی بازه‌ی زمانی ده ساله نگاهی بیندازید، می‌بینید که آنقدرها هم گران تمام نمی‌شود.»

حتی اگر سلیقه‌ی خوبی در انتخاب رنگ دارید و می‌دانید که لوگوی شما قرار است چگونه باشد، همچنان باید با یک طراح حرفه‌ای مشورت کنید. چرا؟

چون آنها می‌دانند که طرح یک لوگو آیا به سادگی قابلیت چاپ یا استفاده به عنوان امضا را داراست یا خیر. در واقع ممکن است شما لوگوی زیبایی طراحی کنید اما این لوگو قابلیت انتقال مناسبی برای چاپ نداشته یا هزینه‌ی چاپ آن گزاف باشد. در نهایت این لوگوی شرکت است که پایه‌ی تمام فعالیت‌ها‌ی تبلیغی و اطلاع‌رسانی شما را شکل می‌دهد، پس با اندک هزینه‌ی بیشتری که برای طراحی آن می‌پردازید می‌توانید شاهد بازدهی واقعی آن در آینده باشید.

استفاده و محافظت از لوگوی طراحی شده

حالا که لوگویی طراحی کردید که ماموریت شرکت شما را در یک نگاه تجسم بخشیده، باید این نشان تجاری را ثبت کنید تا دیگران نتوانند از آن کپی کنند. می‌توانید برای ثبت لوگوی شرکت خود از طریق این آدرس در سایت ثبت اسناد و املاک کشور اقدام کنید.

بعد از اینکه لوگوی خود را به وسیله‌ی ثبت قانونی محافظت کردید، هر جایی که می‌توانید: روی کارت شرکت، لوازم‌التحریر، سربرگ، بروشور، تبلیغات، وبسایت و هر جای دیگری که نام شرکت را استفاده می‌کنید آن را به کار ببرید. این کار به ساختن تصویر شرکت شما، به چشم آمدن شرکت‌تان و در حالت ایده‌آل به گسترش کسب‌و‌کارتان می‌انجامد.

ساختن لوگو به نظر کار ساده‌ای می‌آید، البته می‌تواند اینطور باشد، فقط به خاطر داشته باشید در هنگام طراحی لوگو مشتریان و طبیعت شرکت خودتان را در نظر قرار دهید. در نهایت اینکه وقتی در ساخت یک نشان تجاریِ متوازن به موفقیت برسید، این نشان در ذهن دیگران بدل به سمبلی مثبت و شناخته‌شده از محصولات و خدمات شما خواهد شد.

برگرفته از: Entrepreneur