بشر از دیرباز آرزو داشته است همچنان که پا به سن میگذارد، زیبایی و جوانی پوست خود را حفظ کند. سلولهای پوست در جوانی پروتئینی به نام کلاژن تولید میکنند که سبب نرمی و حفظ استحکام بافت پوست و بازسازی دائمی آن میشود. اما با افزایش سن، رفتهرفته تولید کلاژن کاهش مییابد و پوست آسیبپذیر میشود. این عامل و در کنار آن، داشتن سبک زندگی نادرست سبب تسریع روند پیری پوست میشود؛ به طوری که گاهی سن ظاهری افراد بیشتر از عددی که شناسنامهشان نشان میدهد به نظر میرسد. در این مقاله قصد داریم بگوییم که چگونه پوستی جوان داشته باشیم.
۱. شستوشوی شبانه
به گفتهی دکتر “Doris Day “، متخصص پوست در نیویورک سیتی، بسیار مهم است که شب، قبل از پوشیدن لباس خواب، صورت خود را با یک پاککنندهی مناسب بشویید. باقیماندن آلودگی، باکتری یا مواد آرایشی روی پوست، سبب بسته شدن منافذ آن میشود. اما اگر این آلودگیها را با یک شویندهی مناسب از سطح پوست خود پاک کنید، مواد محافظتکنندهای که توسط خود پوست ترشح میشود و به عمق آن نفود میکند باعث بهبود سلامت پوست میشود. صبحها نیز پوست خود را تنها با آب ولرم بشویید. اما به یاد داشته باشید که بعد از سن چهل سالگی، به دلیل تغییرات هورمونی، پوست چربی کمتری تولید میکند؛ بنابراین شستوشوی بیش از حد ممکن است به خشکی، تغییر رنگ چهره و در نهایت ایجاد چین و چروک در پوست بینجامد.
۲. محافظت در مقابل آفتاب
اگر روزانه تنها به مدت ۱۰ دقیقه بدون ضد آفتاب مناسبی که پوست شما را از اشعههای UVA و UVB حفظ کند در مقابل آفتاب قرار بگیرید ظرف ۱۲ هفته چین وچروکها و ککو مکها مهمان پوست شما خواهند شد. اشعههای UVA میتوانند با نفوذ به عمق پوست، به ساختار کلاژن، این کیمیای جوانیِ پوست آسیب برسانند. پس محافظت از پوست در مقابل خورشید بسیار ضروری است.
۳. مدیریت استرس
به گفتهی “Amy Wechsler”، متخصص پوست، روانشناس و نویسندهی کتاب «ارتباط ذهن و زیبایی» استرسهای روحی و عاطفی حتی گاهی سن افراد را پنج سال پیرتر از آنچه واقعا هستند نشان میدهد. اضطراب، میزان ترشح هورمون کورتیزول را افزایش میدهد که باعث التهاب و شکستن کلاژن میشود و غالبا در کنار آن، پوست واکنشهای هیستریک نظیر تورم یا قرمزی نشان میدهد و گاهی منجر به ظهور آکنه نیز میشود. برای سرکوب اثر این هورمون، مصرف غذاهای حاوی آنتی اکسیدان توصیه شده است. در هنگام بروز تنش، سعی کنید ۵ دقیقه نفس عمیق بکشید و از تکنیکهای مدیتیشن استفاده کنید.
۴. مصرف آنتیاکسیدان
آنتیاکسیدانها علاوه بر تعدیل اثر زیانبار تنشهای روحی بر پوست، در رفع اثر مخرب رادیکالهای آزاد که باعث پیری پوست میشوند نیز مؤثرند. در واقع رادیکال آزاد و سلول آسیبدیدهی پوست، دو روی یک سکهاند. واژهی آزاد در عبارت «رادیکال آزاد» به این معناست که این مواد یک الکترون از دست دادهاند و برای جبران آن خود را به سلولهای سالم که هرکدام دو الکترون دارند رسانده و با دزدیدن یک الکترون از سلول، به ساختار آن آسیب میزنند. این پروسه باعث تولید آنزیمی میشود که کلاژن را میشکند. اما در این میان مصرف آنتیاکسیدان، سبب خنثی شدن رادیکالهای آزاد شده و دیگر هیچیک از این اتفاقات ناگوار در بدن ما اتفاق نمیافتد. انواع توت، مرکبات، مارچوبه، چای سبز، اسفناج و برخی دیگر از سبزیجات برگ سبز، حاوی آنتیاکسیدان هستند. امروزه در برخی محصولات مراقبت پوست نیز آنتیاکسیدان وجود دارد که استفاده از آنها نیز میتواند مؤثر باشد.
۵. استفاده از کرمهای حاوی رتینوئید
رتینوئید از مشتقات ویتامین A است که در تسربع بازسازی سلولهای پوستی و تولید کلاژن نقش دارد. به علاوه در از بین بردن لکههای قهوهای پوست نیز موثر است. برای افزایش مقاومت پوست در مقابل عوامل محرک و کمک به حفظ جوانی آن اگر هر سه شب یکبار به اندازهی یک نخود از کرم رتینوئید را بر روی پوست صورت خود بمالید بعد از سه ماه تأثیر آن در بهبود چینوچروکها شما را شگفتزده خواهد کرد.
۶. افزایش مصرف ویتامین C
یافتههای مطالعهای که در ژورنال تغذیه در آمریکا منتشر شده است نشان میدهد زنانی که در رژیم غذایی خود مقدار بیشتری از این ویتامین را مصرف کردهاند، نسبت به زنان همسنو سال خود پوست جوانتری دارند و از دست چینوچروکها بیشتر در امان بودهاند. زیرا ویتامین C در تشکیل کلاژن نقش مهمی ایفا میکند و بدون آن آمینواسیدها نمیتوانند به یکدیگر متصل شوند و ساختار پروتئینی کلاژن را شکل دهند. فلفل قرمز، سبزیجات دارای برگ سبز مانند کلم بروکلی، جوانهها، گوجهفرنگی، مرکبات و کیوی از جمله منابع غنی از ویتامین C هستند که مصرف روزانهی آنها توصیه میشود. در کنار این خوراکیها؛ استفاده از محصولات مراقبت پوست حاوی ویتامین C نیز توصیه میشود.
۷. مصرف امگا ۳
غذاهایی مثل تخم کتان، ماهی قزلآلا و بادام، حاوی این چربی مفید هستند. امگا ۳ نرمی و استحکام پوست شما را افزایش میدهد.
سعی کنید مصرف چربیهای مشتق شده از منابع حیوانی را به دلیل افزایش رادیکالهای آزاد در بدن کاهش بدهید و روزانه بیشتر از ۱۷ گرم از آنها مصرف نکنید.
۸. کاهش مصرف شیرینیجات
دکتر”Patricia Farris” معتقد است مصرف زیاد مواد قندی به دلیل افزایش قند خون و بروز پدیدهی گلیکاسیون (Glycation) تهدیدی برای زیبایی است. در گلیکاسیون، قند با پروتئینها از جمله کلاژن اتصال برقرار کرده و کلاژن عملکرد خود را از دست میدهد. بنابراین روند پیری پوست با افزایش مصرف شیرینیجات افزایش مییابد.
۹. مصرف پروتئینهای گیاهی
با افزایش سن، پروسهی منوفاز روی میدهد که در آن سطح استروژن کاهش مییابد؛ و چون استروژن در تشکیل کلاژن نقش حیاتی دارد؛ چینوچروکها مهمان ناخواندهی پوست ما میشوند. اما خوشبختانه این کمبود استروژن را میتوان با مصرف استروژن گیاهی یا فیتواسترژن جبران کرد. نخود، سویا، لوبیا و انواع مغزها، گزینهی خوبی برای جبران این کمبود به نظر میرسند. اگر بتوان کرمهای حاوی فیتواستروژن را نیز در کنار آن مصرف کرد که چه بهتر.
۱۰. ورزش منظم روزانه
در فواید ورزشکردن برای سلامتی سخن بسیار است. ورزشکردن میزان جذب اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز تولید کلاژن را افزایش میدهد و مطالعات دریافتهاند که زنانی که بهطور منظم ورزش میکنند پوست محکمتر و جوانتری نسبت به همسن و سالهایشان دارند.
۱۱. ترک سیگار
MMPS یا «متالو پروتئین ماتریکس»، آنزیمی است که در نتیجهی سیگار کشیدن در بدن تولید میشود و به جنگ کلاژن پوست میرود. پس سیگاریهای عزیز اگر سودای داشتن پوستی جوان را در سر میپرورانند به عنوان قدم اول باید سیگار کشیدن را ترک کنند.
۱۲. از کرم لایهبردار استفاده کنید
گلیکو اسید و لاکتیک اسید موجود در این کرمها آلودگیهای چسبیده به سطح خارجی پوست را حل کرده و سلولهای مرده را پاک میکنند. این کار به پروسهی طبیعی تجدید کلاژن کمک میکند و باعث میشود پوست سالمتر و جوانتر به نظر برسد.
۱۳. ایجاد تنوع در محصولات مراقبت پوست
طبق گفتهی یک پزشک متخصص پوست، استفادهی درازمدت از یک محصول خاص به تدریج اثر آن را روی پوست کمتر میکند. پس بهتر است هر ۶ تا ۱۲ ماه یکبار، تغییری در محصولات مراقبت پوست خود ایجاد کنید. به عنوان مثال میتوانید کرمهای حاوی آلفا هیدروکسی اسید را جایگزین کرم رتینوئید کنید و تغییری در روند جوانسازی پوست خود ایجاد کنید.
۱۴. ماساژ
ماساژ روزانهی پوست صورت سبب تحریک لنفها و نیز روشن شدن پوست میشود. علاوه بر آن به تولید بیشتر کلاژن نیز کمک میکند.