هنر خوب صحبت کردن در زندگی مهارتی ضروری است. گفت‌وگو، شما را به دیگران معرفی می‌کند؛ به افرادی مهم که می‌توانند استاد، کارفرما، کارمند، شریک یا دوست شما باشند. بدون گفت‌وگو به عنوان پایه‌ی این روابط، ساخت ارتباطات اجتماعی، راه‌اندازی یک کسب‌وکار یا پیشرفت و گسترش کارتان بسیار دشوار خواهد بود. هنگامی که یک گفت‌وگو آغاز می‌شود، معمولا حفظ و ادامه دادن آن آسان است. اما برای بیشتر ما «آغاز گفت‌وگو» دشوارترین بخش ماجراست. یادگیری و کسب مهارت‌های گفت‌وگو، کلید حل این مشکل است. حالا در این مقاله خواهیم دید که چگونه خوب صحبت کنیم.
خوب صحبت کردن یعنی یادگیری مهارت‌های مکالمه‌ای و سخن‌پردازی که تصویر شخصی و حرفهای شما را نزد دیگران بهبود می‌بخشد. بیایید نگاهی به این بیندازیم که چگونه می‌توانید در هنر گفت‌وگو استاد شوید و برای همیشه با «اِممم»، «اِاااا» و وقفه‌های طولانی هنگام مکالمه‌های تلفنی یا رودررو با دوستان، خانواده و همکاران‌تان خداحافظی کنید. قطعا از اینکه تقویت مهارت‌های گفتاری چه تغییر بزرگی در زندگی‌تان ایجاد خواهد کرد، شگفت‌زده خواهید شد.
۱. خیلی تُند صحبت نکنید
برای اینکه بدانید که چگونه خوب صحبت کنیم، باید اول اشتباهات رایج در صحبت کردن را برطرف کنیم. یکی از اشتباهات رایجی که ما مرتکب می‌شویم، این است که خیلی تُند صحبت می‌کنیم. چه به دلیل هیجان‌زدگی باشد، چه از روی عادت، تُند صحبت کردن نه‌تنها فهم حرفهای شما را برای شنونده دشوار می‌کند، بلکه باعث می‌شود دیگران مسخره‌تان کنند. تُند حرف زدن می‌تواند یکی از نشانه‌های اضطراب باشد. پس یکی از اولین چیزهایی که در روند بهبود مهارت‌های گفتاری خوب باید بدانید این است که آرام و با سرعتی که فهم آن آسان باشد و بتوانید هر واژه را به وضوح بیان کنید، حرف بزنید.
۲. خیلی آرام حرف نزنید
آیا تا به حال دقت کرده‌اید که بعضی از بهترین سخنران‌ها و سخنورها توانایی این را دارند که به معنای واقعی کلمه، صدای‌شان را به سوی شما پرتاب کنند؟ می‌دانید چرا؟ چون آنها خیلی آرام حرف نمی‌زنند. آرام صحبت کردن ممکن است به این معنا باشد که فرد اعتماد به نفس ندارد یا گوشه‌گیر است یا اینکه فقط عصبی است. محکم و با صدای بلند حرف زدن، اساس برداشتی را که شنوندگان‌تان از شما خواهند داشت، پایه‌ریزی می‌کند. صدای‌تان را واضح کنید و محکم صحبت کنید اما خیلی بلند حرف نزنید، زیرا ممکن است افراد فکر کنند که به جای حرف زدن، دارید فریاد می‌زنید.
۳. پیش از حرف زدن فکر کنید، در صورت لزوم از قبل آماده شوید
می‌خواهید بدانید که چگونه خوب صحبت کنیم؟ اولین پاسخ این سوال این است که «قبل از اینکه حرف بزنید، فکر کنید»؛ جمله‌ای که آن را همیشه در کتاب‌های حوزه‌ی توسعه‌ی فردی پیدا می‌کنید. اما باز هم بسیاری از ما آن را رعایت نمی‌کنیم. تا به حال دقت کرده‌اید که رئیس یا مدیرتان به ندرت چیزی می‌گوید که بعدا از گفتنش پشیمان شود؟ این به این دلیل است که ذهن چنین افرادی یک گام جلوتر از زبان‌شان است، نه برعکس! افرادی که این مهارت مهم را دارند، اغلب به عنوان «افراد روشن» نامیده می‌شوند، زیرا کاملا می‌دانند که چه می‌گویند و روی زبان‌شان کنترل کامل دارند. این ایده که بتوانید پیش از حرف زدن فعالانه فکر کنید، کمکتان می‌کند حرفتان دوتا نشود. چون قبل از هر صحبتی عواقب مثبت و منفی آن را سنجیده‌اید.
۴. «اِمممم»، «اِااا»، «آااا» و وقفه‌های طولانی در خوب صحبت کردن جایی ندارند
موقعیت ۱
سارا: «سلام جان! این گزارش عملکرد هفته ی پیش منه.»
آرش: «چرا فروش اینقدر پایین بوده؟ مگه به اندازه‌ی کافی وقت نگذاشتی؟»
سارا: «امممم… چرا گذاشتم، امممم… اما هفته‌ی پیش هفته‌ی خیلی بدی بود.»
آرش: «خب چی باعث شده که فروش پایین بیاد؟»
سارا: «امممم… سیاست‌های فروش جدید (یک وقفه‌ی طولانی). منتقل کردن پیام به مشتری امممم… خیلی سخت شده.»
آرش: «خب این قابل قبول نیست. ازت انتظار ندارم که برام بهونه بیاری.»
موقعیت ۲
سارا: «سلام آرش! این گزارش عملکرد هفته ی پیش منه.»
آرش: «چرا فروش اینقدر پایین بوده؟ مگه به اندازه‌ی کافی وقت نگذاشتی؟»
سارا: «هفته‌ی پیش هفته‌ی خیلی بدی بود آرش.»
آرش: «خب چی باعث شده که فروش پایین بیاد؟»
سارا: «تغییرات سیاست‌های فروش متقاعد کردن پیام به مشتری رو خیلی سخت کرده. باید فورا یه فکری به حالش بکنیم.»
آرش: «بسیار خب… بگذار درباره‌اش فکر کنم، امروز بعد از ظهر یه جلسه‌ی گروهی می‌گذاریم.»
به این توجه کردید که لحن و اثربخشی سارا تا چه میزان روی چگونگی درک شنونده که در این مورد مدیر او، آرش است، از حرفهای او تاثیر دارد؟ وقفه‌های طولانی و آواهایی مانند اِممم و اِااا اغلب به عنوان نشانه‌های عصبانیت، نداشتن اطلاعات و نداشتن اعتماد به نفس در نظر گرفته می‌شود. اگر در هنگام صحبت کردن از این آواها زیاد استفاده می‌کنید، آنها را حذف کنید چون در گفت وگوهای‌تان هیچ ارزشی ندارند. گهگاهی به کار بردن آنها عموما قابل قبول است، اما اگر همه‌ی جمله‌های‌تان اِممم و اِااا و وقفه‌های طولانی داشته باشند، باعث می‌شود که تمام تلاش‌های‌تان برای تقویت مهارت‌های کلامی‌تان نقش بر آب شوند.
۵. به سخنران‌های حرفهای گوش کنید
یکی از راه‌های انفعالی برای تقویت مهارت‌های کلامی گوش دادن به سخنران‌های حرفهای و نکته‌برداری فعالانه است. در هنگام گوش دادن، به موارد زیر فکر کنید:
- هنگام صحبت کردن لحن‌شان چگونه است؟
- چه وقت‌هایی عمدا مکث می‌کنند؟
- در هنگام حرف زدن زبان بدن‌شان چگونه است؟
- بحث‌ها را چگونه اداره می‌کنند؟
- به نظرات توهین‌آمیز چگونه واکنش نشان می‌دهند؟
- در هنگام اداره کردن موقعیت‌های غیرعادی و بُغرنج چگونه صحبت می‌کنند؟
گوش دادن به سخنران‌های حرفهای چه در حال ارائه‌ی یک سخنرانی عمومی باشند، چه درگیر یک مناظره باشند و چه در حال گفت‌وگوهای عادی باشند،شما را به فکر می‌اندازد تا عناصر مهارت‌های مکالمه‌ای خود را با آنها مقایسه کنید و ارتباط دهید. روش صحبت کردن آنها می‌تواند نقطه‌ی مرجع مناسبی باشد و مانند یک لنگر در ذهن شما برای روش درست صحبت کردن‌تان جای گیرد.
۶. از خانواده‌تان بخواهید هر زمان که تُپُق می‌زنید، به شما گوشزد کنند
یک روش مناسب برای اینکه هر زمان در صحبت‌های‌تان تپق زدید یا لکنت پیدا کردید، متوجه آن شوید این است که دیگران آن را به شما گوشزد کنند. این افراد می‌توانند اعضای خانواده یا عزیزان‌تان باشند که خالصانه علاقه دارند تا به شما در تقویت مهارت‌های گفتاری و مکالمه‌ای‌تان کمک کنند. فقط پیش از هر چیز از اینکه فرد درستی را برای این کار انتخاب کرده‌اید، اطمینان حاصل کنید. زیرا آخرین چیزی که نیاز دارید فردی است که به جای کمک کردن، مسخره‌تان کند.
۷. برای خوب صحبت کردن در هنگام گفت‌وگوها صدای خود را ضبط کنید
تا به حال به صدای خودتان گوش داده‌اید؟ اگر نه، منتظر یک شوک حسابی باشید. گوش دادن به صدای خودتان اغلب می‌تواند بد جوری چشم و گوش‌تان را باز کند و باعث شود بگویید: «وااای!!! این واقعا صدای من است؟» با اینکه بسیار شوک‌آور است، گوش دادن به صدای خودتان می‌تواند کمکتان کند تا متوجه شوید در هنگام صحبت کردن کجا وقفه‌های طولانی دارید. این کار می‌تواند به شما کمک کند تا هنگام حرف زدن، جاهایی را که وقفه‌های طولانی دارید، شناسایی کنید یا دریابید که چقدر از آواهای بیجا مانند «اِمممم» یا «اِااا» استفاده می‌کنید. صدای خودتان را در هنگام گفت‌وگوهای عادی ضبط کنید و به اینکه چگونه می‌توانید بهتر شوید، فکر کنید.
چگونه؟ نیازی به دستگاه‌ها یا نرم‌افزارهای حرفهای ضبط صدا یا میکروفن‌های مخصوص برای ضبط کردن صدای خودتان ندارید. اگر از گوشی‌های نسل جدید استفاده می‌کنید، به احتمال زیاد برنامه‌ی ضبط صدا روی آن نصب شده است. از گوشی‌تان برای ضبط صدای خودتان در طول روز یا هنگام مکالمات تلفنی استفاده کنید.
۸. واژه‌های دشوار را تمرین کنید
اگر واژه‌های خاصی هستند که در صحبت کردن‌تان وقفه‌های ناجور ایجاد می‌کنند، تنها راه حل این است که به تلفظ درست آنها گوش دهید و بارها و بارها تمرین کنید تا بالاخره بتوانید صحیح تلفظ‌شان کنید. این کار ممکن است مثل برگشتن به دوران مهد کودک به نظر برسد، اما اگر راه بی‌نقص صحبت کردن همین باشد، باید آن را انجام دهید.
۹. هنگام صحبت کردن، زبان بدن مناسبی داشته باشید
زبان بدن در تعیین اینکه مهارت‌های گفتاری‌تان تا چه اندازه مؤثر هستند، نقشی حیاتی بازی می‌کند. بیایید به ۳ عنصر اصلی زبان بدن که مهارت‌های مکالمه‌ای را تحت تأثیر قرار می‌دهند، نگاهی بیندازیم.
- ارتباط چشمی: یکی از اشتباهات رایج که بیشتر افراد در هنگام مکالمات‌شان مرتکب می‌شوند، نگاه نکردن به شنونده‌ها یا مخاطبان‌شان است. آیا شما هم مرتکب این اشتباه شده‌اید؟ این کار را نکنید! زیرا نگاه کردن به چشمان افراد هنگام صحبت کردن با آنها، عموما به عنوان نشانه‌ی اعتماد به نفس شناخته می‌شود.
- حالت بدن: حالت مناسب بدن و صاف نگاه داشتن پشت‌تان، پایه‌ای مستحکم برای زبان بدن است. از خم شدن یا افتاده بودن شانه‌های‌تان هنگام مکالمه اجتناب کنید.
- پیچ دادن و جمع کردن: پیچ دادن و جمع کردن دائمی انگشت‌ها، اعضای صورت یا حرکات پا، می‌تواند تأثیری منفی روی توانایی گفت‌وگوی خوب داشته باشد. پیچ دادن عموما نشانه‌ی این است که فرد آرام، با اعتماد به نفس و مصمم نیست.
۱۰. خوب صحبت کردن را تمرین نکنید، بلکه آن را به یک عادت تبدیل کنید
یکی از موارد پایه‌ای که باید فعالانه درک کنید، این است که یاد بگیرید که خوب صحبت کردن بازی نیست، بلکه یک سبک زندگی است. شما نمی‌توانید هر وقت نیاز داشتید کلیدی را در ذهن‌تان روشن کنید تا به درست صحبت کردن‌تان کمک کند و هنگامی که دیگر به آن نیاز نداشتید، خاموشش کنید. بنابراین چه در جمع دوستان‌تان هستید، چه همراه شریک زندگی‌تان که در حضورش همه‌ی نقاب‌ها را کنار می‌گذارید، به یاد داشته باشید که عادتِ چه گفتن، چگونه گفتن و چه موقع گفتن‌تان را فعالانه کنترل کنید. منتظر تغییرات یک شبه و جادویی نباشید. استاد شدن در هنر گفت‌وگو و درست صحبت کردن، یک سفر آموزشی بلند مدت است که برای همه‌ی عمر به دردتان خواهد خورد.
برگرفته از: toughnickel
