وقتی تابستان به پایان خود نزدیک میشود، زمان آماده شدن برای سال تحصیلی جدید، فرا میرسد. خرید دفتر و کتاب و پیدا کردن حراجیها، بخش آسانِ کار است. ولی کارهای دیگری نیز وجود دارد که کمتر به چشم میآید. چیزهایی که اکثرِ ما به آنها توجه نمیکنیم و همین بیتوجهی، موجب بروز مشکلاتی در طول سال تحصیلی میشود. در اینجا ۹ روش را بیان میکنیم که به کودک شما و البته خودِ شما کمک میکنند تا برای بازگشتِ فرزندتان به مدرسه آماده شوید.
میتوانید برای آشنایی با این روشها نگاهی نیز به ویدیوی زیر بیاندازید.
۱. دوباره روال عادی کارهای مدرسه را از سر بگیرید
چند هفتهی آخر تابستان را طبق روال و برنامهی روزهای مدرسه عمل کنید. روانشناس مدرسه، کلی ویلانکورت (Kelly Vaillancourt) پیشنهاد میدهد که «از کودک بخواهید تا بیدار شدن و لباس پوشیدن در زمانی ثابت در صبحِ هر روز را تمرین کند». سعی کنید زمانِ صبحانه، ناهار و میان وعدهها، تقریبا همان زمانهای معمولِ غذا خوردنِ کودک، در اوقات سال تحصیلی باشد.
باید کودک را عادت بدهید که صبحها از خانه بیرون برود. بنابراین یک یا دو هفته قبل از مدرسه، فعالیتهایی را در بیرون از خانه ترتیب بدهید. به گفتهی ویلانکورت که مدیر روابط دولتی در انجمن ملی روانشناسان مدرسه است، این کار برای والدین شاغل دشوار است. ولی اگر کودک، عادتهای تابستان، مانند استراحت با لباسهای راحتی پس از صبحانه را ترک کرده باشد، زمانی که شلوغی مدارس آغاز میشود، به زور بیرون بردن او از درب خانه، آسانتر خواهد بود.
۲. به کودک کمک کنید تا مستقل شود
وقتی درب کلاس مدرسه بسته میشود، کودک باید بتواند کارهای زیادی را به تنهایی انجام دهد. پیش از شروع مدارس، در مورد مسئولیتهایی که برای پذیرشِ آنها به اندازهی کافی بزرگ شده است، با او صحبت کنید و با این کار او را برای مستقل شدن آماده کنید. نیکول فلِگر (Nicole Pfleger)، مشاور مدرسهی ابتداییِ نیکجک (Nickajack) در اسمیرنا در جورجیا میگوید این مسئولیتها شاملِ مواردی مانند مرتب کردن وسایل مدرسه، نوشتن تکالیف و به خانه آوردن تکالیف مدرسه است.
حتی اگر کودک سن کمی دارد، میتوانید مهارتهایی را که موجب اعتماد به نفس و استقلال او در مدرسه میشود، به تدریج به او آموزش دهید. به او یاد بدهید که نام خود را بنویسد و به تنهایی کفش خود را بپوشد. فلِگر میگوید: «اگر کودک بتواند بدون وابستگی به بزرگترها، نیازهای اساسی خود را برآورده کند، دوران ورود به مدرسه، برای همه آسانتر خواهد بود.»
۳. سکوی پرتابی ایجاد کنید
فلِگر، که توسط انجمن مشاورهی مدارس آمریکا (American School Counselor Association)، در سال ۲۰۱۲، به عنوان مشاور مدرسهی سال انتخاب شده، میگوید: «والدین و معلمان باید برای آسان کردن ایجاد حس مسئولیت در کودک، هر چه در توان دارند انجام دهند.» شما میتوانید در خانه محلی را برای وسایل مدرسه، مانند کولهپشتیها و برای ظرف ناهار تعیین کنید، تا کودک هنگام صبح راحتتر بتواند وسایل خود را پیدا کند. همچنین میتوانید از کودک بخواهید تا فهرستی از چیزهایی را که باید به مدرسه ببرد، بنویسد و فهرست را از داخل بر روی درِ خانه بچسبانید.
۴. زمان و مکان خاصی را برای انجام تکالیف مدرسه تعیین کنید
با تبدیل کردن انجام تکالیف مدرسه به بخشی از روال روزمرهی کودک، از نزاعهای روزانه به دلیل انجام ندادن تکالیف، جلوگیری کنید. در خانه، زمان و مکانی را برای مطالعهی درسها تعیین کنید. فلوگر میگوید: «حتی اگر این مکان، میز آشپزخانه باشد، اگر کودک بداند که میتواند در آنجا تکالیف خود را انجام دهد و این کار را هر روز و در زمان مشخصی انجام دهد، باز هم بسیار مفید است.» تا جای ممکن سعی کنید در زمانِ انجام تکالیف کودکان، به ویژه کودکان کوچکتر، در کنار آنها باشید. میتوانید روزنامه بخوانید یا شام بپزید، ولی حتما در نزدیکی کودک باشید تا بتوانید پیشرفت او را بررسی کنید.
۵. برای بعد از مدرسه برنامهای تعیین کنید
معمولا قبل از اینکه اغلب والدین شاغل به خانه برگردند، زمان مدرسه تمام میشود، بنابراین باید بدانید که کودک شما بعد از مدرسه کجا میرود، یا بعد از ظهر چه کسی در خانه پیش او خواهد بود. ممکن است بتوانید از طریق خود مدرسه، یک کانون فرهنگی، یا باشگاه دخترانه یا پسرانه، برنامهای را برای بعد از مدرسهی کودک تعیین کنید. در صورت امکان، سعی کنید که خودتان برنامهای برای او ترتیب دهید و وقتی کودک، در نخستین روزهای مدرسه به خانه میرسد، در خانه و پیش او باشید. این کار میتواند به کودک کمک کند تا خود را با برنامهی جدید و معلمها وفق دهد.
۶. برای روزهای بیماری کودک، برنامهای داشته باشید
والدین شاغل، به خوبی از سختیها و مشکلات پس از تماس تلفنی مدرسه، وقتی کودک آنها بیمار است ولی نمیتوانند محل کار خود را ترک کنند، آگاهی دارند. فلِگر میگوید: «بیشترِ والدین به دلیل مشکلات اقتصادی شاغل هستند.» پیش از شروع مدارس، با یک پرستار کودک قابل اعتماد، یا گروهی از والدین که میتوانند در زمانِ بیماری یکی از کودکان، مسئولیت یکدیگر را بر عهده بگیرند، هماهنگ کنید. البته حتما باید سیاست مدرسه را نیز بدانید. شاید لازم باشد پیشاپیش فرمهایی را پر کنید و در آن نام کسانی که از طرف شما اجازه دارند تا کودکتان را از مدرسه به خانه ببرند، بنویسید.
۷. برای آشنایی و ملاقات، در جلسات معارفه شرکت کنید
معمولا مدارس، پیش از شروع سال تحصیلی، جلساتی را برای آشنایی و راهنمایی برگزار میکنند. این فرصت خوبی برای ملاقات با افراد مهم در مدرسه است. افرادی مانند معلمان کودکتان، مشاوران مدرسه، مدیر مدرسه و مهمتر از همه، کارکنان بخش پذیرش. ویلانکورت میگوید: «منشیها همه چیز را میدانند و آنها نخستین کسانی هستند که هر روز کودک، پس از ورود به مدرسه میبیند.»
۸. با معلمان صحبت کنید
کودک شما به دلیل وجود معلمان، به مدرسه میرود. وقتی با معلم کودکتان صحبت میکنید، در مورد روشی که او در مورد تکالیف کودکان استفاده میکند، بپرسید. بعضی معلمها با این هدف، تکالیف را تعیین میکنند که کودکان بتوانند مهارتهای جدید را تمرین کنند، در حالی که بعضی دیگر، به درستی و دقتِ تکالیفی که کودکان به آنها تحویل میدهند، توجه دارند. در مورد تاریخ آزمونها و پروژههای درسی بزرگ بپرسید تا بتوانید در برنامهریزی برای آنها به کودکتان کمک کنید. مثلا اگر بدانید که کودک، صبح شنبه امتحان مهمی دارد، میدانید که عصر جمعه باید خانه را آرام نگاه دارید.
۹. تحصیل کودک را به یک دغدغهی خانوادگی تبدیل کنید
شما و کودکتان با یکدیگر میتوانید برای موفقیت او در مدرسه برنامهریزی کنید. مثلا، همراه با کودکتان، جدولی روزانه ایجاد کنید. از کودک بپرسید که وقتی از مدرسه به خانه میآید، دوست دارد که در ابتدا چه کاری انجام دهد: بیرون از خانه بازی کند یا تکالیف مدرسه را انجام دهد؟ سپس جوابهای او را در جدول بنویسید. ویلانکورت میگوید: «هر چه نقش کودکان در تعیین کارهای روزمره و انتظاراتی که از آنها داریم بیشتر باشد، احتمال اینکه آن کارها و وظایف را انجام دهند نیز بیشتر خواهد بود.»