هفته پیش کودک‌تان بشقاب سبزیجاتش را پس زد و نخورد. امروز حتی لب به یک لقمه از تاس‌کباب هم نزد. صحنه آشنایی است، مگر نه؟ متخصص تغذیه آنجلا لموند دراین‌باره می‌گوید: «کودکان کم‌سن‌وسال اگر تا حدودی بدغذا باشند، ایرادی ندارد و عادی است زیرا مزه و غذایی را که به آنها می‌دهید، برای اولین‌بار است که تجربه می‌کنند.»
در نتیجه تحقیقی که اخیرا صورت گرفته، آمده است که حدود بیست درصد از والدینی که کودکانی بین ۲ تا ۵ سال داشتند، گفته‌اند که کودک‌شان بدغذاست. بیشتر مادران بالاخره بر این مشکل چیره می‌شوند، ولی سؤال اصلی این است که آنها طی دوره‌ای که با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند، چه کاری از دست‌شان ساخته است. در قدم اول باید بفهمند که دلیل بهانه‌گیری کودک‌شان در مواجهه با غذا چیست. با ما باشید در ادامه این نوشته به شما خواهیم گفت که چگونه با کودکان بدغذا رفتار کنیم.
۱. کودک می‌گوید غذایش تهوع‌آور است
طبق گفته متخصصان تغذیه، تمام بچه‌ها به‌گونه‌ای هستند که از خوراکی‌های شیرین و مزه‌ی شیرینی خوش‌شان میآید، دلیلش هم به سرعت رشد بالای آنها برمی‌گردد. طبیعتا در این حالت بدن‌شان کالری بیشتری طلب می‌کند. علاوه‌برآن از هر چهار نفر یکی با ژن حساسیتِ بیشتر به مزه‌ی تلخ به دنیا میآید. به این خاطر است که کودک شما از خوردن کلم‌بروکلی یا گل‌کلم خودداری می‌کند.
راه‌حل
خوراکی‌ای مانند کلم‌بروکلی را از سر سفره‌تان حذف نکنید، بلکه آن را به‌شکل متفاوتی سرو کنید. متخصصان تغذیه پیشنهاد می‌کنند که از کلم‌بروکلی در سوپ، سالاد یا پوره استفاده کنید. بررسی‌ها نشان می‌دهند کودکان بدغذا قبل از اینکه غذایی را کامل بخورند پنج الی ده بار آن را پس می‌زنند. همچنین اگر می‌خواهید غذای جدیدی را امتحان کنید بهتر است آن را با غذایی که قبلا خورده یا از آن خوشش آمده است مخلوط کنید. مثلا اگر کودک‌تان از سالاد الویه خوشش میآید می‌توانید چند عدد برگ کاهو به آن اضافه‌کنید. البته اضافه‌کردن سس هم در خوراندن غذای موردنظر به کودکان بدغذا خیلی مؤثر است. بررسی‌ای نشان داده است، هنگامی‌که سبزیجات خام را به سس آغشته می‌کنید، کودکان بدغذا بهتر آن را می‌خورند.
۲. کودک گرسنه نیست
سرعت رشد کودک پس از دو سالگی کمتر از قبل می‌شود. متخصص مرکز تغذیه سان‌دیه‌گو، خانم ماریان جیکوبسن، می‌گوید شاید اشتهای فرزندتان برای غذاخوردن هر روز به یک اندازه نباشد. از آنجایی که میزان رشد قد و وزن کودک‌تان تحت نظر پزشک است، پس اگر گاه‌وبیگاه بدغذا می‌شود نگران نباشید. همچنین اگر او میان‌وعده و نوشیدنی زیادی هم مصرف می‌کند، شاید دیگر تمایلی به خوردن وعده غذای اصلی نداشته باشد. این موضوع ایرادی ندارد، چون کودک زمانی که یک ساعت قبل از غذای اصلی بیسکویت و آب‌میوه بخورد دیگر گرسنه نمی‌شود.
راه‌حل
برنامه غذایی منظمی برای کودک بچینید. طبق این برنامه کودک باید سه وعده غذای اصلی در روز و در صبح و بعدازظهر هم یک میان‌وعده بخورد.
۳. کودک می‌خواهد به هر نحوی استقلالش را ثابت کند
والدین خودشان می‌دانند «نه» یکی از کلمه‌هایی است که کودک‌شان خیلی به آن علاقه دارد. کنارزدن بشقاب غذا و نه گفتن به خوردن هم روشی است که از طریق آن نشان می‌دهند بر رفتار‌شان کنترل دارند. طبق گفته‌ی متخصصان تغذیه این برخورد جزئی از روند طبیعی رشد کودک است.
راه‌حل
میزغذاخوری یا سفره را به محلی برای به‌رخ کشیدن قدرت‌تان تبدیل نکنید. جلوی خودتان را بگیرید و به کودکان بدغذایتان دستور ندهید که حتما لوبیاهای غذا را بخورد. اگر این کار را بکنید ممکن است او در باقی سال‌های عمرش هم لب به این ماده خوراکی نزند. همین نتیجه در «زور‌کردن» و «التماس‌کردن» به او هم وجود دارد، مثلا اینکه بگویید «تا وقتی همه غذات رو نخوری از دسر خبری نیست» فایده‌ای که ندارد هیچ، اوضاع را هم بدتر می‌کند.
به‌جای این تلاش‌های بی‌فایده بگذارید خودش تصمیم به خوردن بگیرد. متخصصان تغذیه می‌گویند که می‌توانید درباره‌ی فواید آن غذا با کودک صحبت کنید. مثلا اگر دوست دارد در آینده فوتبالیست بشود، پس به او بگویید که خوردن کلم او را قوی می‌کند تا بتواند در آینده فوتبالیست خوبی شود و به آرزویش برسد.
۴. کودک مشکل پزشکی دارد
گرچه این مورد خیلی شایع نیست، ولی برخی کودکان بدغذا به این خاطر از خوردن امتناع می‌کنند که بیماری و ناراحتی خاصی دارند. طبق نظر متخصصان تغذیه اگر کودک هنگام غذاخوردن بیش‌ازحد مضطرب است و یا سر میز و سفره نمی‌آید، این نشانه خوبی نیست و آن را جدی بگیرید. شاید کودک به غذایی خاص آلرژی دارد یا اینکه مغزش در تفسیر اطلاعاتی که از حواس به آن می‌رسد، به مشکل برمی‌خورد؛ به این پدیده اختلال پردازش حسی می‌گویند و باید مداوا شود.
راه‌حل
با پزشک اطفال کودک‌تان دراین‌باره صحبت کنید. اگر کودک غذاهایی با مزه‌ی خاص یا غذایی را که ماده‌ی خاصی در آن به‌کار رفته نمی‌خورد حتما با پزشک در میان بگذارید.
در ادامه چند راه‌حل برای این مشکل معرفی می‌کنیم.
عادت غذایی خوبی در او به‌وجود آورید
علاوه بر نکاتی که گفتیم با تقویت عادت غذایی خوب در کودک می‌توان دوره‌ی بدغذایی او را بدون ایجاد مشکل خاصی رد کرد.
به کودکان بدغذا چندین انتخاب بدهید
اگر چندین بشقاب غذای مختلف بیاورید، دیگر نیازی به جنگ و دعوا راه‌انداختن با کودک بدغذایتان ندارید. مثلا اگر می‌خواهید ماکارونی بپزید رشته، سس، گوشت و سالاد را جدا از هم سرو کنید. کودک شاید فقط رشته و سس را بخورد؛ همین هم کافی است.
مواردی که حواس کودک را از غذاخوردن پرت می‌کنند، از بین ببرید
بچه‌ها بیشتر از اینکه به خوردن غذا علاقه داشته باشند، دوست دارند با آن بازی کنند. پس تلویزیون و گوشی را در زمان غذاخوردن خاموش کنید و روی غذادادن به کودک‌تان تمرکز کنید.
غذاهای دم‌دستی و فوری برای کودکان بدغذا درست نکنید
اگر کودک‌تان غذایی را که برایش آورده‌اید نمی‌خورد، ممکن است به این فکر بیفتید که فعلا غذایی ساده مانند کره‌ی بادام‌زمینی و ژله برایش بیاورید تا لااقل گرسنه نماند، ولی با این کار شما در دور باطلی گیر می‌کنید و از این به بعد باید هر غذایی که او می‌خواهد برایش آماده کنید. به‌جای این کار غذایش را برگردانید و در مقابل، غذای دیگری به او ندهید. طبق نظر متخصصان اگر کودک غذایش را نخورده و احساس گرسنگی می‌کند، به او میوه بدهید تا موقتا تا میان‌وعده یا وعده‌ی اصلی بعدی سیر شود.
کودکان را به آشپزخانه راه دهید
اجازه بدهید فرزندتان هنگام آشپزی یا آماده کردن غذا در آشپزخانه باشد و به شما کمک کند. با این کار او حس می‌کند کنترل بیشتری بر انتخاب غذا دارد؛ به‌این‌ترتیب غذایی را که خودش هم در آماده کردنش شریک بوده می‌خورد. در سوپرمارکت هم او را همراه‌تان ببرید و بگذارید میوه و سبزیجات را امتحان کند. در خانه هم بگذارید کودک نوپایتان در شستن سبزیجات به شما کمک کند، کاسه و ظرف‌های کوچک را بردارد و با برادر یا خواهر بزرگ‌ترش میز یا سفره را بچیند.
برای کودک‌تان الگوی خوبی باشید
کودکان دوست دارند که از رفتار والدین تقلید کنند، پس هر چه برای خودتان درون بشقاب می‌کشید، برای او هم مهم است و به آن توجه می‌کند. همچنین می‌توانید برای سرگرمی خود و کودک هم که شده با غذاهای جدید و رنگارنگ مسابقه‌ای راه بیندازید، مثلا مسابقه‌ی تست غذا. در مسابقه همه‌ی افراد خانواده غذاها را تست کنند و به مزه‌ی هر کدام، از یک تا ده نمره بدهند. این روش هیجان‌انگیز روش خوبی برای جذب کودک به غذاهایی است که دوست ندارد.
