آرتروز شایعترین بیماری مفصلی است که انواع مختلفی دارد و برای اغلب آنها درمانی وجود ندارد. اما برای مبتلایان به آرتروز هنوز جای امیدواری هست. میتوان با آرتروز مبارزه کرد. مادامی که مبتلایان به آرتروز خود را به مبارزه با آن متعهد بکنند و این مبارزه را از راه درست انجام بدهند (یعنی کارهای صحیح را پیوسته انجام بدهند)، میتوانند این بیماری را مدیریت کنند. ممکن است این سؤال برای شما پیش آید که راه مبارزه با آرتروز چیست؟ پاسخ این است که باید درد مفصل و علائم آرتروز را کاهش داد، روند پیشرفت آرتروز را کند کرد و نگذاشت که خللی به زندگی روزانهتان وارد کند؛ همهی اینها را باید در حالی انجام بدهید که کارکرد عادی، حرکات و استقلال مفاصل حفظ شود.
ما در این مقاله، ۱۰ شیوهی مبارزه با آرتروز را با شما درمیان میگذاریم. برای برنده شدن در نبرد با آرتروز، که بهمعنای زندگی مسالمتآمیز با آرتروز است، باید همهی این کارهایی را که با شما درمیان میگذاریم، بهطور مرتب انجام دهید. فقط یادتان نرود که مهمترین عامل در موفقیت شما تعهد شما به مبارزه با آرتروز است. نباید فراموش کنید که تأثیرگذاری همهی این روشها به یک اندازه نیست. درواقع شاید تأثیر برخی از روشها بهاندازهای خفیف باشد که انگار اصلا تأثیری ندارند. اما در مجموع، شما میتوانید با انجام همهی این روشها در مبارره با آرتروز پیروز شوید. در ادامه با ما همراه باشید تا این ۱۰ روش را باهم مرور کنیم.
داروهای تجویزشدهتان را مصرف کنید
پزشک شما برایتان داروهایی را تجویز کرده است که به کنترل درد و سایر علائم آرتروز کمک میکنند. همچنین، داروهایی را تجویز کرده است که بر پیشرفت بیماری آرتروز تأثیر بگذارد و آن را کند میکند. برای اینکه داروها تأثیرگذاری بیشتری داشته باشند، باید آنها را همانگونه که تجویز شدهاند مصرف کنید. حتما خودتان میدانید که این مورد یکی از بدیهیترین چیزها برای مبارزه با هر بیماری است.
نکات مربوط به مدیریت درد آرتروز و نیز نکات مرتبط با داروها و چالشهای روزانه را بیاموزید. البته شما باید داروهایتان را نیز مصرف کنید، مگر نه؟ و ممکن است گاهی بهراحتی مصرف داروها را سرسری بگیرید و آنها را فراموش کنید، اما لزوما نباید اینطور باشد و شما میتوانید مصرف داروها را به خود یادآوری کنید. خودتان بهترین روش یادآوری را بهتر از هر کس میدانید. این مسئله را در اولویت قرار بدهید. برای مبارزه با آرتروز باید حتما داروهای تجویزشده را طبق دستور پزشک و بهموقع مصرف کنید.
رژیم غذایی سالم و سرشار از غذاهای ضدالتهاب داشته باشید
البته رژیم غذایی سالم به همهی افراد توصیه میشود. این امری بدیهیست که همه باید غذای سالم مصرف کنند، اما افراد مبتلا به آرتروز، بهویژه مبتلایان به آرتروز از نوع التهابی، علاوهبر مصرف غذاهای سالم باید بدانند که کدام غذاها به درمان التهاب کمک میکنند و کدام غذاها التهاب را افزایش میدهند. در این زمینه، میتوان با آزمون و خطا متوجه این قضیه شد، چراکه آزمون و خطا ارزش مبارزه با آرتروز را دارد.
بهطور مداوم در فعالیتهای بدنی و ورزشی شرکت کنید
این خیلی مهم است؛ بهقدری که شاید باید در رتبهی نخست این فهرست قرار میگرفت. هرچقدر از اهمیت ورزش و فعالیت بدنی برای بیماران مبتلا به آرتروز سخن بگوییم، کم است. اما باز هم باید خاطرنشان کرد که این روشها ترتیب و اولویتی ندارند؛ بلکه مبتلایان به آرتروز باید همهی این اقدامات را برای مبارزه با آرتروز انجام دهند. ورزش، فعالیت بدنی و تحرک برای تقویت عضلات اطراف مفاصل خیلی مفید است. همچنین، به تقویت استخوان و نیز قوای کلی و سطح انرژی بدن کمک شایانی میکنند. ورزش همچنین بر کیفیت خواب، توانایی در حفظ وزن ایدهآل و سلامت کلی بدن تأثیر بهسزایی دارد. نباید آن را گزینهای اختیاری درنظر گرفت، بلکه ورزش و فعالیت بدنی برای مبارزه با آرتروز یک الزام است. ورزش و فعالیت فیزیکی را ترجیحا هر روز ولی قطعا بهطور مرتب انجام دهید.
خواب کافی داشته باشید
واقعیت است که مبتلایان به آرتروز با مشکلات خواب دستوپنجه نرم میکنند، اما ازآنجاکه این مشکلات نادیده گرفته میشوند، به مشکلات بزرگتری تبدیل میشوند. مبتلایان به آرتروز خیال میکنند که چارهای برای حل این مشکل نیست. اما باید بدانید که روشهایی برای مبارزه با کمخوابی وجود دارد. اگر شما هم با کمخوابی و مشکلات مرتبط با خواب دستوپنجه نرم میکنید، این مسئله را با پزشک خود درمیان بگذارید. با اینکه واقعیت این است که آرتروز در خواب شما تداخل ایجاد میکند، اما باید بدانید که توجه به مشکل کمخوابی نیمی از روند مبارزه با آرتروز است.
هنگام انجام فعالیتهای روزانه بر محافظت از مفاصل خود تمرکز کنید
حرکات بدنی نامناسب میتواند باعث افزایش درد مفاصل مبتلا به آرتروز شما شود و حتی به مفاصل سالم نیز آسیب وارد کند. باید نسبتبه محافظت از مفاصل خود هوشیار باشید. درواقع این نکته خیلی فراتر از توجه به وضعیت بدنی مناسب است. محافظت از مفصل عبارت است از استفاده از دستگاههای کمککننده هنگام ضرورت و نیاز، برقراری توازن بین کار و استراحت، مراقبت از وزن بدن و نگه داشتن آن در حد ایدهآل جهت جلوگیری از وارد آمدن فشار اضافی بر مفاصل. این هدف نهایی اصول محافظت از مفاصل است؛ جلوگیری از وارد آمدن فشار بر مفاصل به هر نحو و در هر زمان که ممکن است. این بخش بزرگی از مبارزه با آرتروز است.
تلاش کنید سطح استرس خود را پایین بیاورید
محققان میگویند که استرس میتواند برخی از انواع آرتروز، نظیر روماتویید را در افراد مستعد ایجاد کند. بسیاری از مبتلایان به آرتریت روماتویید میتوانند به اتفاقی اشاره کنند که چند ماه قبل از شروع اولین علائم آرتروز برای آنها رخ داده است و طی آن استرس زیادی متحمل شدهاند. شاید شما فکر کنید آن اتفاق و ایجاد علائم آرتروز در فرد تصادفی بوده است. چه کسی واقعا میداند؟ اما بههرحال این نظر پذیرفته شده است که استرس میتواند باعث آرتروز شود. از این جهت استرس خواه در بروز آرتروز تأثیر داشته باشد و خواه آن را بدتر کند، باید به تأثیر آن واقف باشید و تا جایی که میتوانید، استرس خود را کنترل کنید. بهیاد داشته باشید که این خود بخشی از روند مبارزه با آرتروز است.
اگر کمک نیاز دارید، درخواست کنید
محدودیتهای فیزیکی و کارکردی، بخشی از زندگی یک فرد مبتلا به آرتروز است. هرچقدر هم قصد انکار این مسئله را داشته باشید، بههرحال باید قبول کنید که دیگر نمیتوانید کارهایی را که قبلا انجام میدادید، بهراحتی انجام دهید. آرتروز باعث می شود تا کارهای خانه، خرید و تمیز کردن منزل برایتان دشوار شود. فعالیتهای روزمره و عادی برایتان سختتر خواهد بود. وضعیت خوبی نیست. ممکن است مجبور به درخواست کمک شوید. یادتان هست آخرینبار دوستان و اعضای خانوادهتان به شما گفتند اگر کمکی خواستید از آنها طلب کنید. حالا وقتش است. این هم بخشی از روند مبارزه با آرتروز است.
هر روز به چیزی «بله» بگویید
آرتروز بر زندگیتان سایه میاندازد. البته اینکه این سایه تا چه اندازه تیره و بلند است، بستهبه شدت بیماری متغیر است. ممکن است آرتروز وارد زندگی شما شود و روند عادی زندگیتان را مختل کند. وقتی پیشرفت کند و وضع بدتر شود، طبیعتا بر آن کارهایی که نمیتوانید انجام دهید متمرکز خواهید شد، نه کارهایی که قادر به انجامشان هستید. مبارزه با این وضع همانقدر اهمیت دارد که مبارزه با جوانب فیزیکی آرتروز. وقتی خواستید به چیزی نه بگویید، مبارزه را به خود یادآوری کنید و درعوض بله بگویید. اگر برنامه این شد که به پیادهروی بروید (برای ورزش و فعالیت بدنی) بله بگویید، اگر دوستتان شما را به ناهار دعوت کرد بله بگویید، اگر یکی از اعضای خانواده شما را به گشتوگذار در طبیعت و نگاه کردن به آسمان پرستاره و پرندگان دعوت کرد بله بگویید.اینها تنها نمونه هستند، اما جان کلام این است که بههرترتیب خود را از درد دور کنید – و این کار را هر روز انجام دهید!
هر روز به چیزی «نه» بگویید
بخشی از یادگیری تعامل با آرتروز این است که توازن و تعادل را بلد شوید، بدین معنی که حد خود را بدانید و زیادهروی نکنید. محدودیتهای فیزیکیای وجود دارند که واقعیت بیماری شما هستند و شما باید آنها را بپذیرید. اینکه بپذیرید کارهایی هستند که دیگر نمیتوانید مثل قبل آنها را انجام دهید سخت است. گاهی اوقات، داشتن مهارت نه گفتن نهتنها عیبی ندارد، بلکه گاهی حتی لازم و ضروری است. قبول واقعیت بیماری بخشی از برنده شدن در مبارزه با آرتروز است.
مشکلاتتان را پیوسته ارزیابی کنید
بررسی کنید و ببینید که کدامیک از چالشها و مشکلات مرتبط با آرتروز که در زندگیتان برجستهتر هستند، به توجه بیشتری نیاز دارند. مثلا آیا دردتان بهطور کافی کنترل نمیشود؟ آیا افسرده هستید؟ آیا برای انجام کارهای منزل یا در بیرون با مشکل مواجه هستید؟ آیا بهخاطر هزینهی مراقبتهای درمانی با مشکلات مالی مواجه هستید؟ حس میکنید کسی وضعیت شما را درک نمیکند؟ خوب است بدانید برای حل مشکلات، به اولین نفری که باید مراجعه کنید پزشکتان است. گرچه پرشکتان فورا برای تکتک مشکلاتتان چارهای نمیاندیشد، اما قادر به راهنمایی شما خواهد بود یا میتواند شما را به کسانی که راهحلی برای مشکلاتتان دارند معرفی کند. این شما هستید که باید مشکلات خود را بیان کنید و آنها را بهطور روشن بازگو کنید و کمک بخواهید. اگر مشکل را ندیده بگیرید یا لب باز نکنید و آن را مطرح نکنید، هیچکس نخواهد فهمید و مشکل هم به قوت خود باقی خواهد بود. فقط یادتان باشد که گفتوگو و استقامات بخشی از روند مبارزه با آرتروز است.
کلام آخر
اگر میخواهید در مبارزه با آرتروز، قویترین مشت را بزنید، باید حتما این ۱۰ روش را بهطور مرتب انجام دهید و آنها را به عادت خود تبدیل کنید. برای پیروزی و غلبه بر آرتروز متعهد باشید و به این ترتیب نهتنها با جوانب فیزیکی آرتروز، بلکه با جوانب ذهنی و عاطفی آن هم مبارزه کنید.