گاهی وقت‌ها، یک عالمه کار ناتمام انتظارمان را می‌کشند تا انجام‌شان بدهیم، اما متأسفانه هیچ‌گونه رغبتی نداریم و دقیقا به دلیل همین بی‌انگیزگی، از انجام دادن کارها شانه خالی می‌کنیم و انجام‌شان را مدام به تعویق می‌اندازیم. معمولا در این قبیل مواقع، با اینکه انجام بسیاری از کارهای تلمبارشده ضرورت دارد، کوچک‌ترین اقدامی برای انجام دادن‌شان در پیش نمی‌گیریم و فقط با عذاب وجدانِ انجام ندادن‌شان، خودمان را آزار می‌دهیم. در این نوشته، روی سخن‌مان به ویژه با افرادی است که به انگیزه پیشرفت نیاز دارند تا بتوانند کارهای ناتمامی را که در دست انجام دارند، به نتیجه برسانند. برای اینکه باانگیزه باقی بمانید، باید برنامه‌ی زندگی‌تان را طوری بچینید که دیگر به انجام هیچ کاری «مجبور» نباشید، بلکه وظایف‌تان را از روی «اشتیاق» انجام بدهید. اگر در شغل فعلی‌تان آن‌قدر بی‌انگیزه‌اید که هر روز باید برای رفتن به سر کار با خودتان بجنگید، پس شاید وقتش باشد که به شغل دیگری فکر کنید. زمانی می‌توانید باانگیزه به انجام کاری ادامه بدهید که به این سه نکته، توجه کافی داشته باشید:
۱. علاقه‌مندی
سعی کنید کارهایی را انجام بدهید که در حیطه‌ی علاقه‌مندی‌هایتان باشند. ناگفته نماند که همه‌ی ما گاهی مجبور می‌شویم، کارهایی را انجام بدهیم که خواست خودمان نیستند و علاقه‌ای به انجام دادن‌شان نداریم. اما اگر همه‌ی زندگی یک شخص به انجام کارهایی محدود شود که مورد علاقه‌اش نیستند، حتما یک جای کار اِشکال دارد.
۲. عادات
امکان ندارد بتوانید همه‌ی امور زندگی را کاملا خط‌کشی شده جلو ببرید. اما همین که فقط به چند مورد از عادات اصلی زندگی‌تان نظم‌و‌ترتیب ببخشید، کافی است تا زندگی روزمره‌تان سروسامانی به خودش بگیرد. مثلا اگر صبح‌ها سر یک ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید و ساعات کاری و میزان بازدهی‌تان نیز مشخص و در هر روز تقریبا مشابه باشد، روز بعد با دشواری کمتری در انجام همان کارها روبه‌رو خواهید بود.
۳. غرقه‌گی
غرقه‌گی (flow) به وضعیتی گفته می‌شود که ذهن فرد، کاملا روی کارِ در دست انجام، متمرکز است. عوامل متعددی در ایجاد این وضعیت نقش دارند، اما در اختیار گرفتن ذهن و هدایتش به سمت وضعیت غرقه‌گی، کار چندان آسانی نیست. در مجموع، باید به دنبال راهکاری بگردید تا کاری که انجامش می‌دهید، حوصله‌تان را سر نبرد و باعث اذیت و آزارتان نشود، بلکه مجذوب‌تان کند و غرق انجام دادنش شوید.
راهکارهای ایجاد انگیزه پیشرفت
گاهی وقت‌ها، حتی اگر تمامی مواردی را که تا به اینجا گفته شد رعایت کنید، باز هم ممکن است برای رسیدن به هدف به انگیزه نیاز داشته باشید. در این‌گونه شرایط، نکاتی را که در ادامه آمده است، مد نظر داشته باشید:
۱. از خودتان بپرسید چرا
اگر خودتان را به انجام کاری وادار کنید که به نظرتان کسالت‌آور است، این تمرکز اجباری تأثیری در جذاب‌تر شدن کاری که انجامش می‌دهید، نخواهد داشت. پس اگر کاری را انجام می‌دهید که مورد علاقه‌تان نیست و جذب‌تان نمی‌کند، اندکی به خودتان فرصت بدهید و سعی کنید بفهمید چرا باید خودتان را برای انجام کاری که ترغیب‌تان نمی‌کند، به زحمت بیندازید. باید دلیلی پیدا کنید تا کارِ در دست انجام را برای‌تان جذاب‌تر کند. اما اگر فکر کردید و به هیچ دلیل واضحی نرسیدید، پس شاید بهتر باشد از انجام کار مورد نظر دست بکشید.
۲. خودتان را به یک چالش پنج دقیقه‌ای دعوت کنید
فقط برای پنج دقیقه شروع به کار کنید. همین پنج دقیقه کافی است تا استارت کار زده شود.
۳. به جنب‌وجوش بیفتید
وقتی به انجام کاری به شدت مشتاق باشید، حتی به لحاظ جسمی سرشار از انرژی خواهید بود. پس وقتی به انجام کاری رغبت ندارید، بد نیست وانمود کنید که همان‌قدر پرانرژی و چابک هستید. به عبارت دیگر، به بدن‌تان تلقین کنید که مشتاق هستید. این رویکرد «گول‌زَنَک» شاید به نظرتان ناکارامد و احمقانه بیاید، اما باور کنید در افزایش انگیزه چندان هم بی‌تأثیر نیست.
۴. به مرحله‌ی بعدی کار بیندیشید
شاید گاهی احساس کنید پروژه‌ای که انتظارتان را می‌کشد، اصلا انجام‌شدنی نیست و امکان ندارد از عهده‌اش بربیایید. تا زمانی که پروژه‌ای را انجام‌نشدنی تصور کنید، فقط از زیر انجام دادنش در خواهید رفت. در این قبیل شرایط، توصیه می‌شود بلافاصله به مرحله‌ی بعدی کار بیندیشید. منظور از مرحله‌ی بعدی این است که باید پروژه‌ی محول‌شده را به قطعات انجام‌پذیرتر تبدیل کنید تا راحت‌تر بتوانید انجامش بدهید.
۵. عامل بی‌انگیزگی‌تان را شناسایی کنید
فکر می‌کنید چه عاملی باعت می‌شود دل به کار ندهید؟ باید سعی کنید عامل بازدارنده‌ای را که باعث بی‌انگیزگی‌تان شده است، شناسایی و برطرف کنید. شاید علت بی‌انگیزگی‌تان از خستگی، ترس، بی‌حوصلگی، بی‌قراری یا خشم ناشی شده باشد. شاید هم مطمئن نیستید چقدر زمان دارید یا حواس‌تان نیست وظایف محول‌شده هنوز به اتمام نرسیده‌اند و به همین دلیل، وظایف‌تان را به تعویق می‌اندازید. در هر صورت، باید سعی کنید عاملی را که مانع پیشرفت‌تان شده است، شناسایی و برطرف کنید.
۶. بر ترس‌هایتان غلبه کنید
مطمئنا از اینکه کاری را به سرانجام برسانید، نمی‌ترسید. اما گاهی اوقات، ترس‌ها یا اضطراب‌های نهفته ممکن است مانع پیشرفت‌تان شوند و نگذارند وظایف‌تان را به اتمام برسانید. باید این ترس‌ها یا اضطراب‌های نهفته را در خودتان ردیابی کنید و از بین ببرید. همچنین اعتمادبه‌نفس‌تان را تقویت کنید و باور داشته باشید که می‌توانید از پسِ ناگوارترین شرایط نیز بربیایید.
۷. از یک دوست، انگیزه بگیرید
وقتی احساس تنبلی می‌کنید، طوری که به انجام هیچ کاری رغبت ندارید، بد نیست از یک دوست کمک بگیرید. در شرایطی که دست از کار کردن کشیده‌اید، یک دوست پرانرژی می‌تواند انگیزه‌تان را بالا ببرد تا روحیه بگیرید و سخت کار کنید.
۸. روزتان را با برنامه شروع کنید
برنامه ریزی روزانه داشته باشید. صبح‌ها زود از خواب بیدار شوید و سعی کنید همه‌ی کارهای مهمی را که باید انجام بدهید، برای ساعات ابتدایی روز برنامه‌ریزی کنید. وقتی همه‌ی کارهای مهم‌تان را در آغاز روز به سرانجام برسانید، برای انجام کارهای دیگری که در ادامه‌ی روز باید انجام بدهید نیز نیرو خواهید گرفت.
۹. کتاب بخوانید
کتاب بخوانید، اما نه فقط کتاب‌های انگیزشی و کمک به خود. مطالعه‌ی هر کتابی که دربردارنده‌ی ایده‌های جدید باشد، توصیه می‌شود. ایده‌های جدید، چرخ‌دنده‌های ذهن‌تان را به حرکت وادار می‌کنند و باعث ایجاد انگیزه میشوند. یادگیری ایده‌های جدید باعث تقویت مغز می‌شود. در نتیجه سریع‌تر می‌توانید وظایف‌تان را به اتمام برسانید و به زمان کمتری احتیاج خواهید داشت.
۱۰. از ابزار کارامد استفاده کنید
محیط تأثیر بسزایی روی افزایش انگیزه دارد. آیا رایانه‌ای که ابزار کارتان است، خیلی کند عمل می‌کند؟ آیا اپلیکیشن‌هایی که باید مورد استفاده قرار بدهید، ناکارامد هستند؟ آیا وسیله‌ای که ابزار کارتان به شمار می‌رود، مدام نیاز به تعمیر دارد؟ اگر در انجام وظایف‌تان از ابزار کارامد استفاده نکنید، انگیزه‌تان تحلیل خواهد رفت. پس تمامی موانع بازدارنده‌ای را که مانع ایجاد انگیزه‌ی کافی میشوند، از میان بردارید.
۱۱. حتی پیش پا افتاده‌ترین مشکلات را حل کنید
یکی از مهم‌ترین عوامل بی‌انگیزگی، مشکلات نه چندان بزرگی هستند که به‌رغم پیش پا افتادگی، تأثیر بسزایی در از بین بردن انگیزه دارند. یادتان باشد مشکلات پیش پا افتاده نیز به اندازه‌ی مشکلات جدی و بزرگ حائز اهمیت هستند و نیاز به رسیدگی دارند، چرا که همین مشکلات به ظاهر کم‌اهمیت نیز می‌توانند باعث سرکوب انگیزه شوند.
۱۲. از مانتراها الهام بگیرید
مانترا کلمه، عبارت یا جمله‌ای است که به صورت ذکر خوانده می‌شود. سعی کنید چند نمونه مانترا پیدا کنید و با تمرکز روی این مانتراها انگیزه بگیرید. مانترایی که تکرارش می‌کنید را می‌توانید از کتاب‌ها یا پوسترهای انگیزشی استخراج کنید. مانترا حتی می‌تواند چند کلمه‌ی خیلی ساده باشد که فرد را راهنمایی می‌کند. اگر نمی‌دانید از کجا باید شروع کنید و هنوز هیچ مانترایی پیدا نکرده‌اید، می‌توانید فعلا از این جمله انرژی بگیرید: «همین الان پاشو انجامش بده!»
۱۳. از موفقیت‌های کوچک بهره بگیرید
موفقیت، موفقیت می‌آورد. وقتی در کاری موفق می‌شوید، چنان انرژی‌ای می‌گیرید که احساس می‌کنید تقریبا برای انجام هر کاری انگیزه دارید. موفقیت‌های کوچک، مثلا همین که همکارتان از عملکردتان تعریف و تمجید کند یا اینکه دو سوم وظایف‌تان را پیش از ظهر به انجام برسانید، کافی هستند تا به بمب انرژی تبدیل شوید. پس سعی کنید از موفقیت‌های کوچک برای ایجاد انگیزه بهره ببرید. می‌توانید کارهایی را که فکر می‌کنید انجام دادن‌شان پیچیده نیست، مثلا ورزش صبحگاهی، در ابتدای روز انجام‌شان بدهید تا برای مابقی روز باانگیزه‌تر پیش بروید.
