دغدغه‌های زندگی بسیارند و استرس زیادی به همراه دارند. چگونه با این مسائل کنار بیاییم؟ با افکار و گفتگوهای منفی فقط و فقط شرایط را برای خود و دیگران سخت‌تر می‌کنیم. این انتخاب ما است که چگونه مسائل را ببینیم. پیشامدی می‌تواند بسیار ناگوار باشد اما این شمایید که تعیین می‌کنید نیمه‌ی بد آن بر شما تاثیر بگذارد یا نیمه‌ی خوب آن. دیدی که به این پیشامدها دارید تاثیر به سزایی در زندگی و سلامت‌تان دارد. بهتر است با تفکر مثبت، جنبه‌ی غالب هر رخداد را به شکل مثبت تعبیر کنیم و از منافع بسیار آن در زندگی بهره ببریم و زندگی را برای خود و نزدیکان‌مان زیباتر جلوه دهیم. در این مقاله خواهیم گفت که چگونه می‌‌توانیم افکار مثبت داشته باشیم.
تفکر مثبت: گفتگوهای منفی درونی را به منظور کاهش استرس متوقف کنید
داشتن افکار مثبت به کنترل استرس و بهبود سلامتی‌تان کمک می‌کند. با مطالبی که گفته می‌شود سعی کنید بر گفتگوهای منفی درونی‌تان غلبه کنید.
نیمه‌ی پر لیوان را می‌بینید یا نیمه‌ی خالی آن را؟ پاسخ شما به این سوال نشان دهنده‌ی دیدتان به زندگی، رفتارتان نسبت به خودتان و تعیین کننده‌ی خوش‌بینی یا بدبینی شما است؛ و حتی ممکن است سلامتی روحی و جسمی‌تان را تحت تاثیر قرار دهد.
بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که ویژگی‌های شخصی، مثل خوش‌بینی یا بدبینی دامنه وسیعی از سلامت و میزان شادی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تفکر مثبت که به طور مستقیم ناشی از خوش‌بینی فرد است، کلید اصلی مدیریت استرس محسوب می‌شود و مدیریت کارآمد استرس، ارتباط مستقیم با سلامتی دارد. اگر تاکنون تفکر منفی داشته‌‌اید و با بدبینی به مسائل نگاه کرده‌اید، ناامید نشوید؛ می‌توانید روش‌های تفکر مثبت و خوش‌بینی را یاد بگیرید.
درک تفکر مثبت و گفتگوی درونی
تفکر مثبت به این معنی نیست که سر خود را زیر برف فرو ببرید و از جریانات زندگی و یا وقایع ناخوشایند بی‌اطلاع باشید. تفکر مثبت به معنی برخورد مثبت‌تر و سازنده‌تر با حوادث ناخوشایند زندگی است.
تفکر مثبت معمولا با گفتگوی درونی شروع می‌شود. این صحبت هم‌چون جریانی بی‌پایان از افکاری است که هرگز بیان نشده و در ذهنتان جاری است. این افکار که بی‌اختیار به ذهنتان می‌آیند می‌توانند مثبت و یا منفی باشند. بخشی از این افکار از منطقتان می‌آیند. برخی دیگر از این افکار ممکن است ناشی از تصور غلطی باشد که به علت کمبود اطلاعات در ذهنتان شکل می‌گیرد.
اگر این افکاری که در ذهنتان جریان دارد بیشتر منفی باشد، احتمالا نگرش‌تان به زندگی منفی خواهد بود. اگر بیشتر این افکار مثبت باشند، همانند کسی که تفکر مثبت را تمرین می‌کند، نگرش‌تان به زندگی مثبت خواهد بود.
فواید افکار مثبت بر سلامتی
محققان همواره به پژوهش بر روی تفکر مثبت و خوش بینی و تاثیر آن بر سلامتی می‌پردازند. منفعت‌هایی که تفکر مثبت بر سلامتی دارد شامل:
- افزایش طول عمر
- کاهش سطح استرس
- کاهش سطح افسردگی و پریشانی
- افزایش مقاومت بدن در برابر سرماخوردگی
- افزایش سلامت فیزیکی و روانی
- کاهش خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی
- مدیریت بهتر در زمان‌های سخت و پر استرس
هنوز علت این موضوع مشخص نیست که چرا افراد با تفکر مثبت از این منافع سلامتی بهره می‌برند. فرضیه ما این است که با دید بهتر به زندگی و با تفکری مثبت، توانایی برخورد با شرایط سخت و پر استرس افزایش می‌یابد که باعث کاهش تاثیرات منفی استرس بر سلامتی می‌شود. همچنین گفته می‌شود که افراد مثبت و خوش‌بین، سبک زندگی سالم‌تری دارند؛ فعالیت‌های فیزیکی بیشتری دارند، رژیم غذایی سالمی را دنبال می‌کنند و الکل و دخانیات در زندگی‌شان جایی ندارد.
شناسایی افکار منفی
هنوز نمی‌دانید صحبت‌های درونی‌تان مثبت‌اند یا منفی؟ تعدادی از شکل‌های رایج گفتگوهای منفی را در ادامه ذکر می‌کنیم:
۱. تمایل به دیدن نیمه‌ی خالی لیوان
جنبه‌های منفی یک موقعیت را بزرگ و جنبه‌های مثبت آن را به طور کامل حذف می‌کنید. به عنوان مثال، روزِ کاریِ بسیار خوبی را سپری کرده‌اید. تمام فعالیت‌های خود را به طور کامل و زودتر از موعد انجام داده‌اید و بابت آن تشویق شده‌اید اما بقیه‌ی زمان خود را صرف تمرکز بر کار و به انجام رساندن حتی تعداد بیشتری از فعالیت‌های خود می‌کنید و در نهایت تشویق خود را فراموش می‌کنید.
۲. شخصی‌سازی
وقتی مسئله‌ی ناخوشایندی رخ می‌دهد، خود را مقصر دانسته و سرزنش می‌کنید. برای مثال قرارتان با دوستان‌تان لغو می‌شود و فکر می‌کنید که دلیل این مسئله این است که هیچکس نمی‌خواهد کنارتان باشد.
۳. فاجعه‌سازی
به طور خودکار انتظار بدترین‌ها را دارید. در برنامه‌تان، به طور مثال رفتن به کافی شاپ، اختلالی ایجاد می‌شود و فکر می‌کنید که ادامه‌ی روزتان به همین منوال باید بگذرد.
۴. دید تک‌بعدی
به همه چیز فقط به دو صورت خوب یا بد نگاه می‌کنید. هیچ حد وسطی وجود ندارد. حس می‌کنید باید بی‌نقص باشید و در غیر این صورت یک بازنده‌ی به تمام عیارید.
تمرکز روی افکار مثبت
می‌توانید یاد بگیرید که تفکر منفی را به تفکر مثبت تبدیل کنید. این فرآیند آسان است اما با توجه به اینکه یک عادت کاملا جدید در خود ایجاد می‌کنید، نیاز به تمرین و تکرار دارد. در ادامه راه‌هایی برای تفکر مثبت‌تر و رفتار خوش‌بینانه‌تر معرفی می‌کنیم.
۱. شناخت زمینه‌های قابل تغییر
اگر می‌خواهید خوش‌بین‌تر شوید و با افکار مثبت بیشتر سر و کار داشته باشید، در ابتدا بخش‌هایی از زندگی‌تان که به آنها نگرش منفی دارید، (مثلا شاید بخشی از شغل، زندگی یا رابطه‌تان باشد) را شناسایی کنید. به آرامی و از یک بخش شروع کنید و کم‌کم به سوی دست‌یابی به تفکر مثبت گام بردارید.
۲. خودتان را بررسی کنید
برای داشتن افکار مثبت، زمان‌هایی از روز را صرف بررسی افکارتان کنید. اگر به این نتیجه رسیدید که بیشتر افکارتان منفی هستند، سعی کنید راهی برای مثبت کردن آنها پیدا کنید.
۳. شوخی کنید و بخندید
در شرایط زمانی دشوار، لبخند و یا خندیدن را از خود دریغ نکنید. سعی کنید در هر زمان و در هر رخدادی، به دنبال جنبه‌ی شوخی ماجرا باشید. با خنده و روحیه‌ی شاد، کمتر دچار اضطراب می‌شوید؛ همان‌طور که می‌گویند: «بخند تا دنیا به روت بخنده.»
۴. شیوه زندگی سالمی را دنبال کنید
با حداقل سه بار ورزش کردن در هفته، حالت روحی خود را مثبت کنید و استرس خود را کاهش دهید. با رژیم غذایی مناسب، قدرت ذهن و بدن‌تان را افزایش دهید و به دنبال راه‌های بیشتری نیز برای کاهش استرس باشید.
۵. خود را در میان جمعی مثبت قرار دهید
حتما در نظر داشته باشید که روی افرادی که افکار مثبت دارند، می‌توانید برای مشورت و نظرخواهی حساب کنید و آنها پشتیبان شما هستند. ارتباط با افراد منفی ممکن است سطح استرس شما را افزایش دهد و حتی به توانایی خود برای مدیریت استرس و اضطراب خود شک کنید.
۶. گفتگوی درونی مثبت را تمرین کنید
با یک قانون ساده شروع کنید: اگر که مایل نیستید مسئله ای را به کس دیگری بگویید پس به خود هم نگویید. ملایم و دلگرم کننده با خود صحبت کنید. اگر یک فکر منفی وارد ذهنتان شد، به طور منطقی آن را بررسی کنید و سعی کنید نکته مثبت مربوط به خود را پیدا کنید.
در پایین برخی از گفتگوهای درونی منفی و راه‌هایی برای مثبت بیان کردن آنها مثال می‌زنیم:
| گفتگوی منفی | گفتگوی مثبت |
| قبلا هرگز این کار را انجام نداده‌ام. | این فرصتی برای یادگیری یک توانایی جدید است. |
| خیلی پیچیده است. | با دیدی دیگر سعی می‌کنم حلش کنم. |
| ابزار لازم را ندارم. | نیاز عامل اختراع است. |
| تنبل‌تر از آنم که این کار را انجام دهم. | در ساعات کاریم فرصتی برای انجامش نداشتم اما شاید بتوانم دوباره اولویت بندی کنم. |
| امکان ندارد موفق شوم این کار را انجام بدهم. | حداقل می توانم سعی کنم که انجامش بدهم. |
| تغییر، ناگهانی و ناخوشایند است. | می‌توانم امتحان کنم. |
| هیچکس زحمت خبر گرفتن از من را به خودش نمی‌دهد. | چرا من دوستانم را با یک تلفن خوشحال نکنم؟ |
| من قرار نیست تو این کار پیشرفتی حاصل کنم. | یک بار دیگر هم سعی می‌کنم. |
هر روز برای داشتن افکار مثبت تمرین کنید
اگر با دیدی منفی به همه یا اکثر مسائل نگاه می‌کنید، انتظار نداشته باشید که طی یک شب به تفکر مثبت دست پیدا کنید. با تمرین مداوم، در نهایت هنگام گفتگوی درونی‌تان خودتان را بیشتر قبول خواهید داشت و کمتر از خود انتقاد می‌کنید؛ حتی ممکن است از دنیای پیرامون خود هم کمتر انتقاد کنید.
وقتی که در اکثر مواقع با خوش‌بینی به قضایا نگاه کنید، می‌توانید به شکل پربازده‌تری با استرس خود در طول روز مقابله کنید. این توانایی تاثیرات مثبتی بر سلامتی‌تان دارد.
بر گرفته از: Mayoclinic.org
