ورزش یوگا از همهی موانع عبور میکند، همه جا در دسترس است و همهی سنین و قشرها آن را تمرین میکنند؛ از کودکان و نوجوانان تا مسنترها و ستارههای هالیوود. حتی در طبیعت هم میتوان آن را دنبال کرد، جشنوارههای بزرگی از شرق تا غرب دنیا برایش به وجود آمده و همه جا محبوب است. چه کسی نمیخواهد شادی، هوش، روشنی ذهن، سرزندگی، سلامت جسمی، خلاقیت، هدف، اتصالات معنوی، اعتمادبهنفس و قدرت بیشتری داشته باشد؟ همه میتوانند یوگا کار کنند و در همان لحظه از مزایای جسمی، روحی، احساسی و معنوی آن بهره ببرند.
با خواندن این مقاله، ببینید که چطور علم فایدههای ورزش یوگا را اثبات میکند.
بی.کِی.اِس اینِگار (B. K. S. Iyengar) که بنیانگذار سبک خاصی از یوگا به نام «یوگای اینگار» است و بهعنوان یکی از قدیمیترین مربیهای این علم در دنیا شناخته میشود، میگوید: «یوگا به عنوان یک علم باستانی اما کامل با سِیر تکاملی انسان سر و کار دارد. این سیر تکاملی شامل همهی جنبههای وجود انسان از سلامت بدن تا خودشناسی است.»
علم امروزی تایید کرده است که تمرینهای یوگا برای سلامت جسمی مفید هستند و باعث میشوند عملکرد ذهن و سیستم دفاعی بدن، تراکم استخوانها، کارایی سیستم عصبی و قدرت انسان بهتر شود. بیش از ۳۶ میلیون نفر در آمریکا یوگا کار میکنند و از مزایای آن شامل افزایش قدرت بدن، آرامش ذهن، شادی و کاهش استرس بهره میبرند.
آنی وود بِسانت (Annie Wood Besant)، جامعهشناس، عارف و فعال حقوق زنان، میگوید: «ورزش یوگا یک علم است، نه یک جریان خیالی مبهم. یوگا بهعنوان یک علم کاربردی مجموعهای از قانونهای منظم است که برای رسیدن به یک هدف معین استفاده میشود. این علم قانونهای روانشناسی را بهکار میگیرد تا هوشیاری و آگاهی انسان را در هر زمینهای و هر جا که باشد بالا ببرد و از آنها برای یک هدف خاص استفاده کند. این استفادهی منطقی از قانونهایی که هوشیاری را بالا میبرند دقیقا همان کاری را میکند که بقیهی حوزههای علم هم انجام میدهند.»
دکتر لُرِن فیشمَن (Loren Fishman)، مربی یوگا و پزشکی است که از آن در درمانهای پزشکیاش استفاده میکند تا مشکلاتی مثل سفت شدن عضلات یا ورم مفاصل را برطرف کند. او در یک مصاحبه با سایت خبری «LiveScience» میگوید: «تعداد زیادی از تحقیقات نشان میدهند که ورزش یوگا اثرهای شگفتانگیزی روی ذهن، سیستمهای عصبی مرکزی و دفاعی بدن دارد. یوگا لایههای غشایی مخ را ضخیمتر میکند. این لایهها با یادگیری و انعطافپذیری عصبی بیشتر در ارتباط هستند و به شما کمک میکنند چیزهای جدید یاد بگیرید و روش انجام کارهایتان را تغییر دهید.»
علم پشت ورزش یوگا و استرس
علم اعصاب که پشت یوگا است میتواند توضیح بدهد که چرا یوگای معمولی اینقدر در کاهش استرس و ایجاد توازن در بدن مؤثر است. علم اعصاب همچنین میتواند به شما کمک کند تا تمرینهای یوگایتان را عمیقتر انجام بدهید و روی مواردی که قبلا نسبت به آنها بیتوجه بودهاید بیشتر تمرکز کنید.
دکتر میثو استرونی (Mithu Storoni)، پزشکِ عصبشناس و مربی یوگا، اصول بنیانی پشت آن و استرس را توضیح میدهد: «در ذهن هر کدام از ما دو قسمت وجود دارد که نقش اساسی را در استرس بازی میکنند. آنها عملیات مربوط به احساسات و شناخت را انجام میدهند. پس من به آنها «هوش هیجانی» و «هوش منطقی»، میگویم. هوش هیجانی به بادامهی مغز (آمیگدال)، اتصالاتش و ساختارهای پیشمغز شامل لایهی رویی پیشمغز میگویند و هوش منطقی شامل لایهی پشتی پیشمغز و بقیهی قسمتهای پوسته، قسمتهایی از کمربند پوسته و قسمتهایی از هیپوکَمپوس است. هوش هیجانی میتواند «واکنش هیجانی» را از طریق دستگاه عصبی سمپاتیک شروع کند و باعث شود که آدرنالین و کورتیزول خون بالا برود. اما هوش منطقی همیشه تلاش میکند تا این هیجان را خاموش کند و هوش هیجانی را کنار بزند. هر چقدر هوش منطقیمان قویتر شود این دو کار را بهتر انجام میدهد. وقتی واکنش هیجانی ما قطع شود سیگنال دستگاه عصبی پاراسمپاتیکمان وصل میشود. این سیگنال بدن را آرام میکند. پس به کمک هوش منطقی بالا، آرامش هم بهدست میآید.»
بی.کی.اس لینگار میگوید: «یوگا نه تنها شیوهی نگرش انسان را عوض میکند، بلکه خود انسان را هم تغییر میدهد.»
دکتر استونی هم میگوید: «واکنشهای استرس و سیگنالهای آرامش از طریق یک مسیر مشخص درون بدن حرکت میکنند که بعضی قسمتهای این مسیر قابلیتی دارند که میتوانند این سیگنالها را قطع و یا وصل کنند. گردن یکی از اعضایی است که تعدادی از این مسیرها از آن عبور میکنند. ورزش یوگا این چرخهی یکپارچهی استرس را در دو سطح کنترل میکند. اول، هر وقت ما یک حرکت را انجام میدهیم و در همان وضعیت، بدون حرکت باقی میمانیم و تلاش میکنیم که متمرکز باشیم یا تعادلمان را حفظ کنیم ذهن منطقیمان فعال است. وقتی رو به جلو خم میشویم سیگنال آرامشمان از طریق راههای ارتباطی درون گردنمان وصل میشود. پس به جلو خم شدن و همزمان تمرکز کردن باعث میشود ذهن منطقی و سیگنالهای آرامش با هم آزاد شوند.»
ورزش یوگا ساختار شیمیایی ذهنتان را تغییر میدهد
یوگا شامل یک ورود حسابشده و باتفکر به یک وضعیت، حفظ آن و سپس یک خروج کنترل شده از آن است. دکتر استونی میگوید که وقتی این کار را انجام میدهید پوستهی رویی جلوی استخوان فعالیت زیادی دارد تا تمرکز و آرامشتان را حفظ کنید. وقتی یک ژست بگیرید لایههای پیشمغز سیگنال سیمپاتیک را کنترل میکند و شما را متمرکز نگه میدارد. به این شکل با انجام تمرینهای یوگا سیگنالهای استرس را کنترل میکنید. آن وقت ذهنتان یاد میگیرد که چطور حتی وقتی این تمرینات را انجام نمیدهید هم این کار را انجام بدهد. در واقع با تمرین میتوانید در شرایط سخت هم خودتان را کنترل کنید.
یوگا مواد شیمیایی درون مغز که باعث احساس خوشایند میشوند را بیشتر میکند. این علم سطح مواد شیمیایی مغز مثل گابا، سِرتونین و دوپامین را بالا میبرد. این مواد مسئول حس رضایت و آرامش هستند. این انتقالدهندههای عصبی به وسیلهی داروهای ضد افسردگی و ضداضطراب که برای درمان روحیهی انسان استفاده میشوند هدفگیری میشوند، اما یوگا نشان داده است که میتواند اضطراب و افسردگی را کاهش داده و حتی درمان کند.
ورزش یوگا احساسات را متعادل میکند
یوگا دستگاه عصبی پاراسمپاتیک، که مسئول آرام کردن است را تحریک میکند. با فعال شدن دستگاه عصبی پاراسمپاتیک فرآیند ترمیم و درمان در بدن شروع میشود. خون از غدد درونریز، اندامهای گوارشی و چرخههای لنفاوی عبور میکند. فشار خون و ضربان قلب کمتر میشوند و مواد مغذی درون غذاها بهتر جذب میشوند و چون چرخهی خون را بهتر میکند سمهای بدن راحتتر دفع میشوند.
دکتر تیفانی فیلد (Tiffany Field)، یک نویسندهی معتبر و مدیر مؤسسهی تحقیقاتی Touch در دانشگاه میامی نشان داده که یوگا چه اثرهای مثبتی روی اضطراب، افسردگی، درد، قلب و عروق، سیستم دفاعی بدن و بارداری دارد و یک کتاب نوشته که نتیجهی تحقیقاتش در مورد فایدههای آن را نشان میدهد.
ایندرا دوی (Indra Devi):
«یوگا یک راه رسیدن به آزادی است. با تمرین مداوم میتوانیم خودمان را از ترس، اضطراب و تنهایی نجات دهیم.»
دکتر فرزانه سراج (Farzhana Siraj)، متخصص یوگا معتقد است که این ورزش یک ابزار شفابخش عالی است. او میگوید: «ما نیاز داریم که در ذهن و بدنمان فضا ایجاد کنیم. مهم ترین اصلی که فلسفهی علمی یوگا از آن میآید پرانا (نوعی تنفس یوگا) با فضاست. همانطور که برای فضا داشتن در ذهن باید افکار را از خودتان دور کنید در بدن هم باید چنین کاری را انجام بدهید. وقتی بدنمان را کش میدهیم این فضای خالی را ایجاد میکنیم. حتی وقتی دو گیاه را در یک گلدان بچپانید رشد نمیکنند چه برسد به سلولها! آنها هم به فضای کافی احتیاج دارند که ما باید برایشان فراهم کنیم. وقتی فضای کافی وجود داشته باشد پرانا جریان مییابد. هر جا پرانا باشد سلامتی هم هست.»
ورزش یوگا یک وسیله برای درمان زخمهای روحی و روانی
استفاده از یوگا برای درمان مشکلات روحی و روانی روز به روز بیشتر میشود و در مورد اختلالات استرسی هم موفقیتآمیز بوده است. ریچارد میلِر (Richard Miller) که یک روانشناس و مؤسس iRest است (مؤسسهی تحقیقاتی که مربی و برنامههای آموزشی را بر اساس تمرینهای باستانی یوگا عرضه میکند) اعتقاد دارد ترکیبی از روانشناسی امروزی و تمرینهای چند هزار سالهی یوگا دستههایی از مراجعین که سربازهای کهنهکاری با مشکلات و اختلالهای استرسی و آسیبهای ذهنی بودند را نجات داده است. او میگوید: «اینها کسانی هستند که به شدت مجروح شدهاند، اغلبشان افسردگی شدید دارند و برای ۶ تا ۹ ماه یا بیشتر تمرین داده میشوند. ما میدانیم که یکی از آثار اختلالهای استرسی این است که افراد حس میکنند از خودشان و دنیای اطرافشان جدا شدهاند. با انجام تمرینهای یوگانیدرا (Yoga Nidra) این افراد حس میکنند که دوباره به خودشان و جهان اطرافشان متصل میشوند و دوباره بعد از مدتها جنگ به خانه، خانواده و زندگی روزمرهشان برگشتهاند.»
دومِنیکا دوانینگ (Dominica Dawning) یک مربی است و با پناهندهها کار میکند. او اعتقاد دارد که چیزی که واقعا در روانشناسی فراموش شده، بدن است. دومنیکا میگوید: «چون من با پناهندهها کار میکنم میبینم که در مورد مشکلات بازماندهها، بدن نقش مهمتری بازی میکند چون آنها خشونت، آسیب و شکنجههای جسمی را تجربه کردهاند. یوگا علاوه بر اینکه آثار قوی روی سیستم عصبی دارد واقعا به آنها کمک میکند. ما با آموزش پرانایاما (نوعی تمرین تنفسی) و تنفس درست به آنها کمک میکنیم که از نفس کشیدن به عنوان یک قدرت در زندگیشان استفاده کنند و این قدرت نگرانیهایشان را برطرف میکند. به سرعت میتوانید تغییرات را حس کنید. آنها صاف مینشینند، بیشتر دقت میکنند، آرامتر و سرزندهتر میشوند، و به خاطرههای گذشته هم فکر نمیکنند.»
یوگا سریعترین جنبش دنیای امروز ماست. در عرض ۴ سال تعداد افرادی که در ایالات متحده یوگا کار میکردند دو برابر شده است.
کارین گورِل (Carin Gorrell)، ویراستار مجلهی یوگا، میگوید: «امروزه مردم زیادی از همهی سنین به مزایای این علم مثل کنترلِ استرس و انعطاف برای سلامتی ایمان آوردهاند. یوگا یک صنعت در حال پیشرفت و توسعه است.»
یوگا آنقدر در سلامتی و زندگی بعضی افراد مهم و محبوب است که روز جهانی یوگا هم وجود دارد و توسط سازمان ملل هم به رسمیت شناخته شده است. روز پرانرژی ۲۱ ژوئن (۱ تیر) را برای این تمرین باارزش و باستانی، که زندگی خیلیها را در سرتاسر دنیا بهتر میکند، جشن میگیرند.
سایت UPLIFT یک فیلم عالی از مراسم روز یوگا درست کرده است که سفر یوگا از ریشهاش در هند تا جهانی شدن و پذیرش آن توسط علم امروزی به عنوان یک ابزار برای سلامت روان را هم دنبال میکند. فیلم «علم پشت یوگا» یک تحقیق علمی از مزایای یوگاست که شامل مصاحبههایی با دانشمندان، پزشکان و مربیهای معروف یوگا میشود. این فیلم آزاد تنها بخشی از یک رویداد آنلاین و منحصربهفرد به نام «اوج روز یوگا» است که میتوانید از طریق آن به صحبتهای مربیهای امروزی یوگا و پزشکهایی که سعی میکنند از یوگا به عنوان یک روش درمانی استفاده کنند، بهره ببرید.
یوگادرمانی
امروزه خیلی از شاخههای اصلی پزشکی از یوگا به عنوان یک روش درمانی استفاده میکنند. تحقیقات نشان داده که یوگا نقش مهمی در بهبودی دارد؛ مخصوصا در مواردی که با استرس درگیر هستند، به بهتر شدن وضعیت سلامتی و تندرستی کمک میکند.
زمینههای یوگادرمانی روز به روز بیشتر میشوند و بیمارستانها هم سعی میکنند که مراکز یوگادرمانی را به عنوان بخشی از روشهای تکمیلی سلامتی به مجتمعهای پزشکیِ تخصصیشان اضافه کنند.
در سالهای اخیر بچههایی که اوتیسم (نوعی بیماری است که باعث اختلال در ارتباطات کلامی و رفتاری میشود) یا مشکلات دیگری داشتهاند با کمک یوگادرمانی پیشرفت زیادی کردهاند. یوگا به درمان خیلی از مشکلات جسمی کمک میکند و استفاده از یوگادرمانی بهعنوان یک روش کمکی در کنار سایر روشها روز به روز بیشتر میشود.