اگر بخواهید کارکنان‌تان دید بازتری نسبت به مسائل اطراف داشته باشند و با به کار گرفتن خلاقیت‌شان بهترین نتایج را برای شما و سازمان‌تان به ارمغان بیاورند، چگونه به آنها کمک خواهید کرد و برای داشتن این رویکرد به آنها انگیزه خواهید داد؟ این سؤالی است که در بخشی از کتاب «دست‌یابی به موفقیت»، اثرِ اسکات دافی به آن پاسخ داده شده است و با استناد به آن، راهکارهایی در اختیارتان قرار خواهیم داد که باعث افزایش خلاقیت و نوآوری در کارمندان می‌شوند. بخش ابتدایی مقاله شرح‌حال کوتاهی است دربارهٔ یکی از موفق‌ترین افراد در حوزهٔ تبلیغات و اینکه چگونه توانسته است با استفاده از مهارت خود، خلاقیت کارکنانش را شکوفا کند. پس از آن هم به ذکر راهکارها خواهیم پرداخت.
داستان شکوفایی خلاقیت یک تیم تبلیغاتی موفق
این شخص موفق در حوزهٔ تبلیغات که وظیفهٔ بازاریابی برای شرکتی تجاری را به عهده گرفته بود، قصد تغییر دادن رویهٔ بازاریابی و تبلیغات برای محصولات این شرکت را داشت. برای این کار، می‌بایست زیردستانش را متقاعد می‌کرد تا دید تازه‌ای نسبت به کارشان پیدا کنند و بتوانند جلوهٔ مشتری‌پسندتری برای محصولات آن شرکت تجاری در بخش تبلیغات به ارمغان بیاورند. این شد که تصمیم گرفت آنها را به سفری به لاس‌وگاس ببرد.
او تقریبا به هیچ‌کس راجع به انگیزه‌اش از این سفر چیزی نگفت. پس از آنکه به لاس‌وگاس رسیدند، به اعضای تیم کاریش گفت که هیچ وظیفهٔ کاری بخصوصی ندارند و صرفا برای تفریح به اینجا آمده‌اند. سه روز اول سفر به خوش‌گذرانی و بازدید از مکان‌های تفریحی شهر گذشت.
روز چهارم اعضای تیم کاری خود را جمع کرد و به آنها گفت: «باید جلوهٔ محصولات را در بخش تبلیغات تغییر بدهیم. باید خلاق، متفاوت و منحصربه‌فرد باشیم. محصول نهایی کارمان باید برای مخاطبان اصلی این شرکت تجاری که مردان جوان هستند، جذاب و اثرگذار باشد. مخاطبانی که وقت زیادی را صرف بازی‌های ویدئویی می‌کنند.».
در حالی که این صحبت‌ها را عنوان می‌کرد، اشخاصی با هماهنگی او در حال نصب کردن دستگاه‌های مخصوص بازی‌های ویدئویی در اتاق‌های اعضای تیم بودند. او به اعضای تیمش گفت که طی سه روز آینده، تنها وظیفه‌شان بازی کردن است. آنها می‌بایست با دقت تمام به بازی‌ها توجه می‌کردند و درک جامع و دقیقی از آن پیدا می‌کردند. درکی که تمام جزئیات بازی را شامل طراحی گرافیکی، صداپردازی و آن دسته از شخصیت‌های بازی که بیشتر جلب‌توجه می‌کردند، در بر می‌گرفت.
او از اعضای تیمش خواسته بود که به چگونگی ارائهٔ محتوای بازی توسط طراحان آن دقت کنند. اینکه چگونه ظاهر و احساس حاکم بر بازی را به‌گونه‌ای تغییر داده بودند تا جذابیت بیشتری پیدا کند. و اینکه طراحان بازی چگونه با انتخاب جلوه‌های صوتی، تصویری و دیگر مهارت‌های‌شان توانسته بودند به این هدف برسند. اما مسئله‌ای که بیش از همه بر آن تأکید داشت این بود که اعضای تیمش در این فکر باشند که چگونه با استفاده از نوآوری‌های دنیای بازی‌های ویدئویی قادر به ارائهٔ تصویری اثرگذارتر از محصولات شرکتی که برایش کار می‌کردند خواهند بود.
پس از سه روز باشکوه دیگر زیر آفتاب لاس‌وگاس که به بازی کردن گذشت، ایده‌های بسیار جالبی برای این کار به ذهن‌شان رسید. پس بدون اتلاف وقت، به سراغ عملی کردن این ایده‌ها رفتند. و نتیجه، تبلیغی با ظاهری بسیار زیبا و منحصربه‌فرد شد که آنها را از تمامی اشخاص و گروه‌های فعال در بخش تبلیغات متمایز کرد و برای‌شان شهرت قابل‌توجهی به ارمغان آورد.
تأثیر تغییر محیط بر روحیهٔ کاری و تیمی و افزایش خلاقیت
اگر این تیم به‌جای لاس‌وگاس، در همان دفتر کارشان در نیویورک بازی می‌کردند هم این نتیجه حاصل می‌شد؟ خیلی بعید به نظر می‌رسد. کاری که این شخص موفق با بردن اعضای تیمش به لاس‌وگاس کرد این بود که ذهنیت پیش‌فرض آنها را از حالت کار، به حالت تفریح و سرگرمی تغییر داد. او با کنار هم قرار دادن آنها، فرصت تعامل در محیط اجتماعی را به آنها داد. فرصتی که در محیط کار به‌خاطر کمبود وقت کمتر نصیب‌شان می‌شد. دورهٔ کوتاه گذراندن اوقات فراغت به تفریح و گردش در لاس‌وگاس، آنها را به هم نزدیک‌تر کرد و انگیزهٔ بیشتری برای کار گروهی پیدا کردند. دو همکاری که در اتاق هتل مشغول بازی کردن هستند، در مقایسه با کسانی که در محیط کار هستند، مطمئنا دیدگاه متفاوتی نسبت به کارشان خواهند داشت.
البته منظور این نیست که حتما کارکنان‌تان را به سفری شش‌روزه به شهری دیگر ببرید. هدف نهایی و اصلی این است که روحیه و انگیزهٔ لازم برای کار تیمی و خلاقانه را در آنها ایجاد کنید. برای این منظور باید راهی پیدا کنید تا آنها را از دفتر یا ادارهٔ محل کار بیرون ببرید و با دور هم جمع کردن‌شان در محیطی جدید، امکان شکل‌گیری ذهنیت خلاقانه را در آنها فراهم کنید. نباید از نبوغی که در تک‌تکِ کارکنان است غافل شد و گاه‌به‌گاه باید شرایطی برای بروز پیدا کردن این نبوغ فراهم کرد. خلاقیت به تمامی جنبه‌های کسب و کار مرتبط است. از ساختن محصولی کاربردی و خوب گرفته تا کنار زدن موانع موجود بر سر راه فروش محصولات. با بروز خلاقیت، می‌توان در تمامی جنبه‌های کسب‌وکار پیشرفت کرد.
حالا می‌رسیم به راهکارهایی که برای بروز خلاقیت کارمندان می‌توان مورد استفاده قرار داد:
۱. کنار هم جمع کردن کارمندان بخش‌های مختلف سازمان
به‌هنگام معرفی کسب‌وکاری تازه، یا محصولی جدید، اعضای تیم کاری همگی مشغول خواهند بود. هر کس سرش گرم وظیفه‌اش است و به مسئولیتی فکر می‌کند که به او محول شده است. بیشتر زمان‌شان در بخشی سپری می‌شود که در آن مشغول‌به‌کار هستند و در کنار دیگر همکاران‌شان. کارکنان خلاق بخش فنی، زمان چندانی برای تعامل با دیگران ندارند. اما راهکاری برای تغییر این رویه و بهره بردن از خلاقیت آنها وجود دارد.
با این مثال درک خوبی از راهکار مناسب پیدا خواهید کرد: در شرکتی بخصوص، برنامه‌ای طرح‌ریزی شد و بر اساس آن بنا شد هر جمعه ساعت سه بعدازظهر اعضای شرکت به صرف ناهار دور هم جمع بشوند. کارکنان بخش‌های مختلف شرکت، فرصتی برای برقراری ارتباط در محیطی اجتماعی پیدا کردند. کسب‌وکار و فعالیت شرکت که رونق گرفت و کمی گسترده‌تر شد، این گردهمایی‌ها تبدیل به فرصتی برای آشنایی با اعضای جدید و باعث به وجود آمدن چشم‌اندازی مشترک در میان اعضا برای آیندهٔ شرکت شد. با وجود اینکه هر کس بسته به مسئولیت‌هایش دیدگاه منحصربه‌فردی نسبت به شرکت و آیندهٔ فعالیت‌ها داشت، به‌مرور زمان و به‌خاطر این گردهمایی‌ها ایده‌هایی بسیار خلاقانه و مبتنی بر همکاری در ذهن اعضای شرکت شکل گرفت و در دستور کار قرار گرفت.
۲. برنامهٔ تفریحی کوتاه‌مدتی برای اعضای شرکت ترتیب بدهید
هرازچندگاهی برنامهٔ تفریحی کوتاه‌مدتی برای اعضای شرکت ترتیب بدهید. نیازی نیست این برنامه خیلی مجلل باشد یا برای آن ریخت‌وپاش کنید. ساعتی را صرف بولینگ بازی کردن یا به بازدید از مکانی بخصوص اختصاص بدهید. فارغ از اینکه چه فعالیتی را انتخاب کنید، اعضای شرکت با قرار گرفتن در محیطی غیر از دفتر کارشان، می‌توانند با یکدیگر ارتباط بهتری برقرار کنند و برای یکدیگر، منبع الهامی برای ایده‌های خلاقانه باشند. با خارج کردن اعضای شرکت از منطقهٔ امن‌شان و فراهم کردن فرصت تعامل برای آنها، دید تازه‌ای به آنها خواهید بخشید که منجر به فعالیت‌های خلاقانه خواهد شد.
۳. مشوق تجربه‌های جدید باشید
مثلا به کارمندان سازمان بگویید برای چند ساعت در ماه، هیچ‌کس نباید برای نوشتن ایده‌های خود از تلفن همراه یا کامپیوتر استفاده کند. به‌جای صفحه‌های نمایشگر، دفترچه یادداشتی در اختیار کارمندان قرار بدهید و از آنها بخواهید هر ایده‌ای دربارهٔ بهتر شدن اوضاع سازمان دارند، در آن یادداشت کنند. رویکرد تازهٔ استفاده از قلم و کاغذ آنها را مجبور خواهد کرد متفاوت از روند معمول‌شان فکر کنند. پس از این کار، آنها را تشویق کنید برگه‌های حاوی یادداشت‌ها را از دفترچه جدا کنند و به دیوار بچسبانند. می‌توانند بعدها از این ایده‌ها در فعالیت‌های‌شان استفاده کنند.
۴. مشوق ریسک‌پذیری باشید
گاهی نتیجهٔ دلخواه از فعالیت‌ها حاصل می‌شود و گاهی خیر. گاهی به موفقیت می‌رسیم و گاهی نتیجهٔ کار چیزی جز شکست نخواهد بود. گریزی از این شکست‌های گاه‌به‌گاه نیست. اما این مسئله نباید باعث عقب‌نشینی کارمندان بشود. برعکس، آنها باید برای ریسک پذیری و خلاق بودن تشویق بشوند. اگر گاهی نتیجهٔ دلخواه حاصل نشود، در عوض تجربه‌ای ارزشمند پیدا می‌کنیم که باعث رونق کسب و کار خواهد شد. این طرز فکری است که کارمندان باید داشته باشند. یکی از راهکارها برای به وجود آوردن این طرز فکر تشویق کارمندان به انجام دادن تجربهٔ پروژه‌های جانبی است. بیشتر این پروژه‌ها به شکست می‌انجامد، اما تجربه نشان داده است یکی از همین پروژه‌های جانبی به ایدهٔ بزرگ بعدی سازمان برای کار تبدیل خواهد شد.
۵. اگر پروژه‌ای به نتیجهٔ دلخواه منجر نشد، باز هم از تیم کاری‌تان به‌خاطر تلاش‌شان قدردانی کنید
کسانی به موفقیت شغلی بیشتری خواهند رسید که ریسک‌پذیر باشند. آنها با استفاده از آزمون و خطا دست به کارهای مختلفی می‌زنند. گاهی به نتیجه می‌رسند و گاهی خیر. نکته این است که از شکست‌های‌شان چیزهای جدیدی یاد می‌گیرند. بهتر است رویکرد در محیط کاری به این صورت باشد که از تلاش کردن برای انجام دادن کارهای جدید استقبال بشود. البته تا زمانی که تجربهٔ هر پروژهٔ ناموفق درس جدیدی به‌دنبال داشته باشد.
جمع‌بندی
با توجه به مطالب عنوان شده می‌توان به این نتیجه رسید که رویکرد محافظه‌کارانه در مواجه با کار و مدیریت، منجر به شکوفایی خلاقیت کارمندان نخواهد شد. در کنار کار و تلاش بی‌وقفه، گاهی باید برای کارمندان آسودگی فکری ایجاد کرد. قرار دادن آنها در کنار یکدیگر در محیطی غیر از محیط کار، علاوه بر ایجاد آسودگی خاطر، شاید مهم‌ترین عامل بروز خلاقیت در کارمندان باشد. چراکه چشم‌انداز متفاوتی برای آیندهٔ کاری پیدا می‌کنند و آن را از منظر دیگری مد نظر قرار می‌دهند. نظر شما چیست؟ آیا ایدهٔ دیگری برای افزایش خلاقیت و نوآوری در کارمندان به ذهن‌تان می‌رسد؟ نظرات‌تان را با ما و خوانندگان این مقاله به‌اشتراک بگذارید.
