ما بیشتر ساعت‌های بیداری‌مان را سر کار می‌گذرانیم. به‌طور متوسط هر فرد در طول عمر خود ۹۰ هزار ساعت را مشغول کار است. متأسفانه زمانی‌که پشت میزکارمان هستیم یا از جلسه‌ای به جلسه‌ی دیگر می‌رویم، اکثرا سلامتی اولویت اول ما نیست. انجام کار روزانه‌مان اولین دغدغه‌ی فکری ماست. در این مقاله درباره‌ی اهمیت میزان آب بدن و اثر آن روی کاهش یا افزایش کارایی افراد صحبت شده است. درنهایت نیز اپلیکیشن‌هایی معرفی شده‌اند که به کمک آنها می‌توانید میزان آب دریافتی بدن‌تان را کنترل کنید.
در ژاپن که بیشترین مدت‌زمان کاری را دارند (۶۰ تا ۷۰ ساعت در هفته)، سالانه ۱۰ هزار نفر پشت میز کارشان می‌میرند! این واقعه‌ی عمومی «کاروشی» نام دارد. این موضوع، اهمیت توجه به سلامت را در زمان کار نشان می‌دهد و یکی از مهم‌ترین مسائل در این زمینه، جلوگیری از کمبود آب بدن است!
وقتی تمام تمرکزمان روی اتمام کارمان باشد یا خیلی مشغله داشته باشیم، احتمال اینکه فراموش کنیم آب کافی بنوشیم، خیلی بالاست. خیلی از ما به‌جای آب به چای یا قهوه روی می‌آوریم تا بتوانیم در ساعات کاری هشیار و سرحال بمانیم. با‌این‌حال، باتوجه به اثرات متابولیک این نوشیدنی‌ها، آنتی اکسیدان بدن دفع می‌شود. چای و قهوه باعث تکرر ادرار می‌شوند و مایعات بدن را زودتر دفع می‌کنند؛ پس سریع‌تر باعث کمبود آب در بدن می‌شوند. اینکه آبدارخانه در فاصله‌ی زیادی تا میزهای کار واقع شده باشد هم مزید بر علت است که کارمندان در ساعات کاری آب کمتری بنوشند.
کمبود آب در بدن: قاتل خاموش!
وقتی پای سلامتی وسط باشد، همه‌ی ما می‌دانیم که روزانه باید میزان معینی آب به بدن‌مان برسانیم. حتما می‌دانید که ۶۰٪ بدن را آب تشکیل می‌دهد. از آن جالب‌تر اینکه ۷۵٪ از مغز هم از آب تشکیل شده است! اما مشکل کمبود آب این است که اثرات آن به‌سرعت و وضوح مشخص نمی‌شود. برای مثال زمانی‌که خیلی زیاد به صفحه مانیتور خیره می‌شوید، به‌سرعت چشم‌درد نمی‌گیرید، اما عوارض آن را در طولانی‌مدت متوجه می‌شوید.
آب‌رسانی اصولا مفاصل و چشم‌ها را روغن‌کاری می‌کند، در سالم نگه داشتن پوست تأثیر دارد، به هضم مطلوب غذا کمک می‌کند، موجب دفع سموم از بدن می‌شود و انرژی‌ای را که سلول‌ها تولید کرده‌اند بهینه‌سازی می‌کند. اگر آب‌رسانی به‌درستی انجام نشود، سبب عدم تعادل نمک و شکر در بدن می‌شود که می‌تواند به‌سرعت مشکلات دیگری را در پی داشته باشد.
اگر احساس سردرد یا ضعف دارید، سراغ تنقلات نروید. اولین کاری که باید بکنید این است که خود را به لیوان آب برسانید.
کمبود آب در بدن چطور روی کارایی اثر می‌گذارد؟
ما همیشه از فواید نوشیدن آب و اثری که روی سلامت و زندگیِ کاری‌مان می‌گذارد، آگاه نیستیم. به‌همین‌دلیل همیشه نوشیدن آب را پشت‌ِگوش می‌اندازیم. مطالعه‌ای در انستیتوی پزشکی نشان می‌دهد ۷۵٪ از امریکایی‌ها به توصیه‌ی نوشیدن ۱۰ لیوان آب در روز عمل نمی‌کنند. این یعنی بیشتر افراد بدون اینکه بفهمند، دارند با کمبود آب متوسط یا شدید به زندگی ادامه می‌دهند.
حتی وقتی دچار مشکلات جدی سلامتی مثل خستگی مفرط، سردرد، اضافه‌وزن، فشارخون یا سنگ کلیه می‌شویم، هیچ‌وقت اولین گمان‌مان این نیست که شاید به‌اندازه‌ی کافی آب نمی‌نوشیم. وقتی بحث به محیط کاری می‌رسد، کمبود آب در بدن می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای داشته باشد. اگر به‌دلیل سردرد بی‌وقفه یا نداشتن تمرکز مجبور شویم مرخصی بگیریم و استراحت کنیم، درواقع موقعیت کاری خود و شرکت را تحت‌تأثیر قرار داده‌ایم.
بررسی‌ای نشان داده است که مرخصی به‌دلیل بیماری‌های مزمن، ۵/۲ بیلیون دلار در سال به بهره‌وری کشور ضرر می‌رساند. خیلی از این بیماری‌های مزمن می‌توانند به‌دلیل کمبود آب باشند.
نشانه‌های کمبود آب در بدن چیست؟
ما گاهی متوجه نیستیم که در روز چقدر آب از بدن‌مان دفع می‌کنیم و چقدر به جایگزینی این آب نیاز داریم. تعرق، ادرار و حتی تنفس می‌تواند آب بدن ما را دفع کند. این را هم درنظر بگیرید که استفراغ، اسهال، مصرف الکل یا ورزش بیش‌ازحد هم می‌توانند به‌سرعت ذخیره‌ی آب بدن را پایین بیاورند.
نشانه‌های مختلفی برای کمبود آب متوسط یا شدید وجود دارد. مثل:
- خشکی دهان؛
- خستگی؛
- نداشتن احساس نیاز به ادرار کردن؛
- سردرد؛
- منگی سر؛
- عدم تمرکز.
کمبود آب شدید، با این نشانه‌ها همراه است:
- تحریک‌پذیری؛
- گیجی؛
- تشنگی شدید؛
- افزایش ضربان قلب؛
- تنفس سریع؛
- نداشتن احساس نیاز به ادرار یا ادرار به رنگ تیره.
کارمندان چگونه در ساعات کاری از کمبود آب در بدن جلوگیری کنند؟
آگاهی از تأثیرات مخرب کمبود آب اولین قدمی است که باید برداریم. راه‌های مؤثری وجود دارد که می‌توانیم به کمک آنها خودمان و همکاران‌مان را به جدی گرفتن مصرف آب در ساعات کاری ترغیب کنیم.
تشویق همکاران و کارمندان شرکت به مصرف روزانهی آب، یکی از راه‌های کلیدی است که می‌توانیم آب‌رسانی در بدن را به حداکثر برسانیم. شما می‌توانید سیستمی برای اجرای این برنامه اجرا کنید:
۱. دسترسی به آب را برای کارمندان آسان کنید
با تهیه‌ی بطری آب، منبع آب و فراهم‌سازی آب تازه می‌توانید کارمندان را بیشتر به این فکر بیندازید که آب مصرف کنند.
۲. کارمندان را آموزش دهید
وقتی افراد از نیازشان به آب آگاه باشند، احتمال رعایت و رفع این نیاز بیشتر می‌شود. قرار دادن پوسترهای آموزشی در محیط کار درباره‌ی فواید آب‌رسانی به بدن، همچنین درباره‌ی مضرات کمبود آب، به کارمندان انگیزه خواهد داد تا مراقب سلامت خود باشند.
۳. کمیته‌ی عملیاتی آب‌رسانی در محل کار راه بیندازید
زمانی‌که بحث اجرای سیستمی برای انگیزه دادن به کارمندان پیش می‌آید، مسئولیت پذیری اهمیت بالایی پیدا می‌کند. یک کمیته تشکیل دهید که مطمئن شوید عرضه‌ی آب به‌قدر کافی است و راه‌های خلاقانه و جالبی پیدا کنید که نیاز آب افراد را رفع کنید.
۴. عمل نوشیدن آب را هیجان‌انگیز کنید
یکی از دلایلی که خیلی‌ها به مصرف آب علاقه‌ای ندارند، این است که آب هیچ طعم خاصی ندارد. به‌همین‌دلیل به مصرف سودا و نوشیدنی های انرژی زا تمایل بیشتری نشان می‌دهند و فکر می‌کنند دارند به سطح مایعات بدن‌شان کمک می‌کنند. راه‌های متنوعی وجود دارد که آب‌خوردن را هیجان‌انگیز کنید. مثلا با آب‌میوه یا تکه‌های میوه، قطعات یخ بسازید و آنها را در آب بیندازید. در این روش قند مصرفی در آب خیلی کمتر از سودا و… خواهد بود. یا در منابع آب، میوه‌ی تازه مثل خیار، لیمو، پرتقال یا هندوانه بیندازید تا لیوان آب‌شان را جذاب‌تر کند. کارمندان بیرون از شرکت می‌توانند از بطری‌های آب استفاده کنند.
این‌گونه کارمندان داخل شرکت خوشحال‌تر خواهند بود و کارفرمایان هم بهره وری بیشتری را تجربه می‌کنند.
۵. از شرّ نوشیدنی‌های انرژی‌زا و سودا خلاص شوید
همان‌طور که گفتیم، خیلی‌ها به نوشیدنی‌های گازدار مثل نوشیدنی‌های انرژی‌زا و سودا روی می‌آورند. این نوشیدنی‌ها را از سیستم سازمانی خارج کنید تا کارمندان را تشویق کنید نیاز آب خود را به روش سالم رفع کنند. نوشیدنی‌های شکردار فقط مشکلات دیگری را ایجاد می‌کنند. مثل اضافه‌وزن، سردرد یا افتادن قند خون!
کارمندان چطور می‌توانند مطمئن شوند آب کافی به بدن‌شان رسیده است؟
باید آن‌قدر با برنامه پیش بروید تا عمل نوشیدن آب به عادت روزانه‌تان تبدیل شود. راه‌های مختلفی وجود دارند که کمک می‌کنند تا نوشیدن آب به عادت روزانه‌تان تبدیل شود:
۱. از اپلیکیشن نظارت روی آب‌رسانی بدن استفاده کنید
هزاران اپلیکشین وجود دارند که به شما یادآوری می‌کنند حجم آب روزانه‌تان را کنترل کنید؛ اپلیکیشن‌هایی مثل Daily Water ،Waterlogged یا iDrated. این برنامه‌ها به شما اجازه می‌دهند تا میزان آب روزانهی مصرفی‌تان را وارد کنید و برای‌تان محاسبه می‌کنند که چقدر مانده تا نیاز روزانه‌تان برطرف شود.
۲. همیشه یک بطری آب همراه داشته باشید
اگر دائما یک بطری آب همراه‌تان باشد، مثل این است که یک یادآور همیشگی جلوی چشم‌تان باشد. اگر جزء کسانی هستید که از یک جلسه به جلسه‌ی دیگر می‌روید، همراه‌داشتن یک بطری آب باعث می‌شود دیگر نتوانید مشغله‌ی زیاد را بهانه‌ی کمبود آب بدن‌تان کنید.
۳. مواد غذایی‌ای که آب بیشتری دارند مصرف کنید
میوه‌هایی مثل هندوانه، سیب و پرتقال آب دریافتی بدن را افزایش می‌دهند. سعی کنید به‌عنوان میان‌وعده از این مواد غذایی استفاده کنید. وقتی ناهار می‌خورید، همیشه یک لیوان آب همراه خود داشته باشید تا بعد از غذا به‌جای چای، قهوه یا سودا از آن استفاده کنید.
۴. برای خود یک چالش تعیین کنید
یک بطری ورزشی ۲ لیتری همراه خود به محل کار ببرید و این چالش را برای خود تعیین کنید که این بطری را قبل از ترک محل کار تمام کنید. داشتن یک ریمایندر دائمی جلوی چشم‌تان باعث تشویق شما برای نوشیدن خواهد شد.
۵. میزان چای و قهوه‌ی روزانه را محدود کنید
خیلی ساده است که به چای و قهوه‌ی روزانه عادت کنیم، اما باید هشیار بمانیم. سعی کنید تعداد دفعاتی را که در طول روز قهوه یا چای می‌خورید محدود کنید و جای آن را با آب پر کنید.
همیشه مزایای نوشیدن آب در زندگی کاری‌تان را درنظر بگیرید. این منافع شامل افزایش انرژی، افزایش تمرکز، کاهش خستگی، کاهش وزن با برنامه‌ای مناسب، سم زدایی بدن، ارتقاء سلامت پوست، بهبود هضم، تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش سردرد، جلوگیری از گرفتگی عضلات و اسپاسم عضلانی و مهم‌تر از همه، داشتن حالی خوب می‌باشد. وقتی بدن شما در بهترین حالت خود قرار داشته باشد، شما حال خوبی خواهید داشت و عملکرد بهتری از خود نشان خواهید داد.
