شاید از اینکه در ابتدای دوره تمرینات کاهش وزن خود با افزایش وزن مواجه شده باشید تعجب کنید یا درمانده شوید. شاید فکر کنید که تمرینات اشتباه است یا شما کاری را درست انجام نمی‌دهید، اما این‌طور نیست. افزایش وزن در هفته‌های ابتدایی دلایل آشکار و پنهانی دارد. با ما همراه باشید تا این دلایل را بررسی و نگرانی شما را رفع کنیم.
افزایش چربی، عضله یا آب؟!
اول باید معلوم شود که افزایش وزن شما براثر عضله‌سازی، افزایش حجم آب بدن یا خود چربی‌ها است.
عضلات تراکم بیشتری در مقایسه با چربی‌ها دارند؛ همچنین آنها جای کمتری می‌گیرند. در طول تمرینات گرچه لاغرتر می‌شوید، اما وزن شما افزایش می‌یابد.
یک دلیلِ دیگر ذخیره‌شدن آب در ماهیچه‌ها است. طبق این نظریه، با شروع تمرینات، بدن آب بیشتری در ماهیچه‌ها ذخیره می‌کند تا قند لازم برای فعالیت را سریع‌تر به آنها برساند و فرایند بازسازی را تسریع کند؛ پس بدن شما احتمالا در دوره تمرینات، چند صد گرم آب بیشتری انباشته می‌کند.
اندازه‌گیری وزن نمی‌تواند به شما بگوید که کدام‌یک از موارد بالا رخ داده است. بهتر است مدتی از وزن‌کردن خود چشم‌پوشی کنید. به‌جای وزن، روی ابعاد بدن‌تان تمرکز کنید. اگر اندازه دور کمر یا بازو‌های شما در حال کاهش است، یعنی در مسیر درست قرار دارید.
بااین‌همه، اگر همچنان در حال افزایش وزن هستید، مثلا اندازه دور کمرتان بیشتر هم شده است، باید ۵ دلیل زیر را در نظر بگیرید. شاید لازم باشد در برنامه غذایی یا تمرین‌ها تغییراتی بدهید.
۵ دلیل افزایش وزن در دوره تمرینات ورزشی
۱. دریافت کالری بیش از حد
برخی افراد با شروع تمرینات، بیشتر غذا می‌خورند. شاید شما ادعا کنید که یک رژیم غذایی کم‌کالری و سالم را دنبال می‌کنید؛ اما تا زمانی که میزان کالری دریافتی را اندازه‌گیری نکنید، نمی‌توانید از مقدار دقیق آن آگاه شوید. تقریبا همیشه مقدار آن بیشتر از چیزی است که تصور می‌کردید. اغلب افراد با ثبت و اندازه‌گیری کالری دریافتی خود، از میزان بالای آن شگفت‌زده می‌شوند.
میزان کالری دریافتی خود را دست‌کم تا یک هفته ثبت کنید. برای این کار می‌توانید از وب‌سایت‌ها یا برنامه‌های موبایلی مختلف استفاده کنید. این کار به شما کمک می‌کند که درکی از مقدار دریافت آن به دست آورید. اگر مقدارش زیاد است، با اصلاح برنامه غذایی‌تان آن را به حد مطلوب کاهش دهید.
به یاد داشته باشید انجام تمرینات به این معنا نیست که می‌توانید هرچه دل‌تان خواست را به هر مقداری بخورید.
۲. کاهش شدید دریافت کالری
شاید متناقض به نظر برسد اما کاهش شدید دریافت کالری موردنیاز بدن می‌تواند باعث توقف تلاش شما برای کاهش وزن شود. اگر دریافت کالری موردنیاز بدن‌تان را به‌شدت محدود کنید، بدن شما با کاهش سوخت‌وساز، با آن مقابله می‌کند. برای پرهیز از این مشکل حتما کالری موردنیاز را در دوره تمرینات دریافت کنید. هیچ‌کدام از وعده‌های غذایی را حذف نکنید.
۳. سازگاری بدن با تغییرات
خیلی از افراد تصور می‌کنند با شروع تمرینات باید اثر آن را بلافاصله مشاهده کنند. شما یک‌شبه دچار اضافه وزن نشده‌اید که انتظار دارید یک‌شبه وزن کم کنید.
بدن برای هماهنگی با برنامه غذایی و تمرینات جدید، نیاز به زمان دارد. چند هفته یا حتی چند ماه به آن فرصت بدهید تا با شرایط جدید سازگار شود.
پشتکار و پیوستگی در تمرینات و کاهش کالری دریافتی در بلندمدت به تغییرات اساسی خواهد انجامید. گاهی اوقات، بیماری، مصدومیت یا شرایط زندگی امروزی شما را از برنامه عقب می‌اندازد. باید برای جبران آن، انعطاف‌پذیر باشید.
۴. مشکلات پنهان
گاهی به‌خوبی تمرین می‌کنید و مشکلی هم در برنامه غذایی شما نیست، اما همچنان در حال افزایش وزن هستید. در این صورت، وقت آن رسیده است که با پزشک مشورت کنید. وجود برخی ناهنجاری‌ها در غده تیروئید می‌تواند به افزایش یا کاهش وزن منجر شود. شاید هم دارویی مصرف می‌کنید که روی سوخت‌وساز بدن اثر گذاشته است.
همچنین، سن یک عامل مهم در کاهش وزن است. هرچه سن بالاتر می‌رود، توان بدن برای سوخت‌وساز کمتر می‌شود.
۵. افزایش حجم عضلات، سریع‌تر از چربی‌سوزی
این مشکل رایجی است. با ادامه تمرینات، بدن شما رشد بیشتری می‌کند. این رشد ناشی از افزایش حجم عضله است. در این موضوع، عوامل ژنتیکی هم نقش دارند: ماهیچه‌های برخی افراد سریع‌تر رشد می‌کنند. با این حال، بهتر است تمرینات اختصاصی چربی‌سوزی مانند «تمرین‌های هوازی» را در برنامه خود بیشتر کنید تا سهم چربی‌سوزی را افزایش دهید.
دلایل افزایش وزن شما هرچه باشد، اغلب موقتی است و با ادامه‌یافتن برنامه‌تان، برطرف خواهد شد. اگر هم نشد، دست از تلاش نکشید. برای دریافت برنامه تمرین از مربیان حرفه‌ای کمک بگیرید. رژیم غذایی خود را نیز با مشاوره با متخصص تغذیه تنظیم کنید. گاهی اوقات برای کاهش وزن فقط به برخی تغییرات کوچک نیاز دارید.
