داشتن ذهنی خلاق و پی بردن به راز موفقیت خلاقترین ذهنها تقریبا خواستهی همهی ماست. آیا تا کنون به این موضوع فکر کردهاید چرا دقیقا زمانیکه به خلاقیت نیاز دارید، از شما فرار میکند؟ احتمالا بارها برایتان اتفاق افتاده است که به ساعات پایانی روز رسیدهاید، اما هنوز هیچکدام از کارهایتان تمام نشده است. اما واقعا دلیل آن چیست؟ دلیل آن پرورشنیافتن خلاقیت است. واقعیت این است که خلاقیت هرگز در زمانهایی که عجله دارید و کاری را با شتاب انجام میدهید، خودش را نشان نمیدهد. استراتژی های خلاق تر شدن بسیارند. برای پرورش خلاقیت باید تمرین کنید. در این مطلب، به ۱۰ مورد از روشهای پرورش خلاقیت اشاره خواهیم کرد.
۱. به خودتان یادآوری کنید که خلاقیت فرایندی آهسته است
افراد خلاق برای زندگی به هوش و قوهی ابتکارشان نیاز دارند. در واقع آنها برای زندهماندن باید خلاق باشند، اما این افراد میدانند که خلاقیت با شتاب و عجله پیش نمیرود. هنگامیکه کارها انباشته شدهاند و میخواهید با عجله آنها را انجام دهید، خلاقیتتان را از دست میدهید. مدام به خودتان یادآوری کنید که خلاقیت بهآهستگی پیش میرود.
خلاقیت هنگامی اتفاق میافتد که ذهن شما باز و پذیرا باشد. بنابراین هنگامیکه شروع به کار میکنید، همهی چیزهای کوچک و بزرگی را که آزارتان میدهد کنار بگذارید. افکار جانبی را از ذهن خود برانید و در عوض روی چیزی که پیش روی شماست، تمرکز کنید. اگر کارهای نهچندان مهمی هستند که باید آنها را انجام دهید، ابتدا به آنها رسیدگی کنید و سپس کار اصلیتان را شروع کنید. بهعنوان مثال، اگر قرار است با کسی تماس بگیرید، این کار را انجام دهید. اگر در منزل کار میکنید، غذای حیوان خانگیتان را بدهید، گلها و گیاهان را آبیاری کنید و سپس با آسودگی خاطر پشت میز کارتان بنشینید. نفس عمیق بکشید، آرامشتان را حفظ کنید و کار را شروع کنید.
۲. هر روز زمان مشخصی را برای صحبت با خدا درنظر بگیرید
صحبت با خدا به شما انرژی خواهد داد. خالق جهان از هر موجودی خلاقتر است. هنگامیکه زمانی را به خدا اختصاص میدهید، خلاقیت او به شما منتقل میشود. علاوهبرآن، هنگامیکه با خدا ارتباط برقرار میکنید، استرس، اضطراب، خشم، ترسها، تردیدها و نفرتها از بین میروند. اگر این کار را بهطور منظم و بهدرستی انجام دهید، آرامش را تجربه خواهید کرد. این آرامش، خلاقیت را نیز بههمراه میآورد.
۳. هنگامیکه خسته هستید مغزتان خلاقتر میشود
شاید کمی عجیب بهنظر برسد، اما حقیقت دارد. مغز هنگام خستگی، خلاقتر از زمانی است که کاملا استراحت کرده است. هنگامیکه مغز خسته است، نمیتواند همزمان بر چند چیز تمرکز کند. بنابراین سعی میکند مسائلی را که سبب حواسپرتی میشوند، حذف کند و فقط بر یک چیز تمرکز کند. تحقیقات نشان دادهاند که ما در مواقع نامطلوب، بهتر و خلاقانهتر فکر میکنیم.
۴. هر روز ۲۰ دقیقه پیادهروی کنید
بسیاری از ما با فواید ورزش برای سلامتی آشنا هستیم و میدانیم تمرینات ورزشی میتوانند به باروری خلاقیت ما کمک کنند. اما نظرتان راجعبه پیادهروی ۲۰ دقیقهای چیست؟ فکر میکنید پیاده روی چه تأثیری روی مغز میگذارد؟ شاید شک داشته باشید که آیا ارزشش را دارد برای آن زمان بگذارید یا خیر. حقیقت این است که ۲۰ دقیقه پیادهروی از هر ورزشی بهتر عمل میکند. هنگام پیادهروی میتوانید جهان گستردهی پیش رویتان را تماشا کنید. طلوع خورشید را نگاه کنید، مردم را ببینید که چگونه برای یک روز کاری دیگر آماده میشوند. لحظهای توقف کنید و عطر گلها را هنگام شکفتن حس کنید. حرکت برگهایی را که در خیابان به زمین میافتند، تماشا کنید. ببینید که چگونه جهان زیباییاش را بهآرامی به شما نشان میدهد.
۵. بهترین زمینه برای پرورش خلاقیت صداهای محیط اطراف است
بهاحتمال زیاد شما نیز سکوت را بهترین زمینه برای کار روی پروژههای خلاقانه میدانید. شاید عجیب بهنظر برسد اما صداهای محیط (البته نه صداهای گوشخراش و ناهنجار) برای تقویت تفکر خلاق بهتر از سکوت است. اگرچه سکوت برای تمرکز روی حل مشکلات و کارهای دقیق مناسبتر است، نشستن در کافه و گوشدادن به برخی از صداها برای تفکر خلاق بهتر است. این کار سبب پرورش خلاقیت میشود و فعالیتهای ذهنی را وسعت میبخشد.
۶. به سبکی از موسیقی که هرگز آن را نشنیدهاید، گوش کنید
هر یک از ما معمولا سبک خاصی از موسیقی را میپسندیم، اما برای پرورش خلاقیت سبک جدیدی از موسیقی را امتحان کنید. نگران نباشید؛ هر نوع موسیقی که بخواهید بهراحتی در اینترنت پیدا میشود. موسیقی جدید، قدرتی دارد که میتواند مناطق مختلف مغز ما را لمس کند و تغییرات شیمیاییای را تولید میکند که به تقویت تواناییهای خلاقانه در ما میانجامد.
۷. محدودیتها میتوانند برای کارهای خلاقانه مؤثر باشند
یکی از نکاتی که افراد درمورد خلاقیت نمیدانند، همین فایدهی محدودیت است. بسیاری از افراد بهویژه کسانی که در حوزهی هنر فعالیت دارند، بر این باورند که آزادی نتایج خلاقانهی بهتری را بهارمغان میآورد. اما امروزه دقیقا عکس این موضوع ثابت شده است. در واقع، محدودیتها هستند که نتایج خلاقانه را افزایش میدهند، زیرا حذف گزینههای اضافی سبب میشود خلاقیت جریان یابد. خلاقیت بهعنوان توانایی پشتسر گذاشتن محدودیتها نیز تعریف میشود که اتفاقا این مطلب را تأیید میکند. بهعبارت دیگر، خلاق بودن بهمعنای یافتن روشی هوشمندانه برای خلاصی از یک موقعیت دشوار یا یک ایدهی جدید برای تبدیل منابع محدود به مزایا است. بهعنوان نمونهی خوب میتوان از «اسپایک لی» و «ریچارد رودریگرز» یاد کرد؛ فیلمسازانی که اولین فیلمشان را با هزینهای کمتر از قیمت یک خودرو ساختند!
۸. برای پرورش خلاقیت گاهی باید سکوت کنید
شاید از آن دسته افرادی باشید که واقعا نمیتوانند ساکت بمانند. اما باید بدانید که در سکوت بهتر میتوان صدای خلاقیت را شنید. برای این کار، پس از تاریکی هوا چند شمع روشن کنید. فقط آرام بنشینید و هیچکاری نکنید. به شمعها نگاه کنید. جهان واقعا پرسروصداست. برای یک لحظه هم که شده اجازه دهید تا سکوت بر شما حکمفرما شود. گاهی در سکوت رانندگی کنید و موسیقی را خاموش کنید. اگر هنگام تمیزکردن خانه موسیقی گوش میکنید، گاهی این کار را در سکوت و بدون موسیقی انجام دهید. هنگام آبیاری گلها و گیاهان آنها را در سکوت تماشا کنید.
۹. نور کم سبب راحتی و آزادی فکر میشود
کمکردن نور محیط سبب میشود احساس آزادی و راحتی بیشتری داشته باشیم. ارنست همینگوی (نویسندهی مشهور آمریکایی) بهدلیل ضعیفبودن چشمهایش، همیشه به کارکردن در محیط تمیز و پرنور علاقه داشت، اما درحالحاضر، تحقیقاتی نشان میدهد که نور کم سبب افزایش عملکرد خلاقانه میشود.
یافتههای کارشناسان در این تحقیقات نشان داد حتی اگر شرکتکنندگان متوجهی تغییرات نور نشوند، باز هم خلاقیتشان افزایش مییابد. از آنجاکه تاریکی احساس محدودیت را افزایش میدهد، ضمیر ناخودآگاه شرکتکنندگان عملکرد خلاقانهتری پیدا میکند.
در مواردی که نمیتوانید نور محیط را کنترل کنید میتوانید از تخیلتان استفاده کنید. تصور کنید در تاریکی هستید. همین برای پرورش خلاقیت کافی است.
۱۰. از یک نمایشگاه هنری بازدید کنید
بازدید از نمایشگاههای هنری در زمینهی عکاسی، مجسمهسازی، سفالگری و نظایر آن میتواند در پرورش خلاقیت نقش بسزایی داشته باشد. نگران نباشید، نیاز نیست چیزی خریداری کنید. فقط با قدردانی و ستودن هنر افراد دیگر، میتوانید خلاقیت خود را بهجریان بیندازید.