واکسن آنفولانزا؛ مزایا، عوارض، میزان اثرگذاری

سازمان کنترل و پیشگیری بیماری به همه افراد بالای ۶ ماه پیشنهاد می‌کند واکسن آنفولانزا را دریافت کنند. البته این واکسن برای افرادی که در برابر آنفولانزا آسیب‌پذیرترند مهم‌تر است، از جمله:

• کودکان زیر ۲ سال؛
• افراد بالای ۵۰ سال؛
• ساکنان خانه‌های سالمندان؛
• زنان باردار یا زنانی که قصد دارند در فصل آنفولانزا باردار شوند؛
• افرادی با سیستم ایمنی ضعیف؛
• افراد بین ۶ ماه تا ۱۸ سال که آسپرین یا داروهای حاوی سالیسیلات مصرف می‌کنند؛
• افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند آسم، بیماری قلبی، بیماری کلیوی، بیماری کبدی و دیابت؛
• افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) بیشتر از ۴۰ دارند.

کودکان ۶ماهه تا ۸ساله‌ای که برای اولین بار این واکسن را دریافت می‌کنند، به ۲ دوز واکسن آنفولانزا نیاز دارند که با فاصله حداقل ۴ هفته تجویز می‌شوند. پس از آن، هر سال فقط باید ۱ دوز واکسن دریافت کنند.

بیماری‌های مزمنی که احتمال بروز عوارض آنفولانزا را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:

• آسم؛
• سرطان؛
• بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)؛
• بیماری قلبی؛
• سیستیک فیبروزیس؛
• دیابت؛
• بیماری مغز و اعصاب؛
• ایدز یا عارضه‌های که با ضعیف‌کردن سیستم ایمنی درمان می‌شوند؛
• بیماری کلیوی یا کبدی؛
• چاقی، مخصوصا شاخص توده بدنی بالای ۴۰.

انواع واکسن آنفولانزا

این واکسن ۲ نوع دارد، تزریقی و اسپری بینی. واکسن اسپری بینی برای افراد ۲ تا ۴۹ساله توصیه می‌شود، اما برای این افراد مناسب نیست:

• کودکان زیر ۲ سال؛
• افراد بالای ۵۰ سال؛
• زنان باردار؛
• کودکان ۲ تا ۱۷ساله که آسپرین یا داروهای حاوی سالیسیلات مصرف می‌کنند؛
• افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند؛
• کودکان ۲ تا ۴ساله که در ۱۲ ماه گذشته آسم یا خس‌خس سینه داشته‌اند.

البته بعضی دیگر از افراد هم باید در خصوص واکسن اسپری بینی احتیاط کنند، مثل افرادی که به بیماری‌های مزمن مبتلا هستند. پیش از دریافت این نوع واکسن، با پزشک خود مشورت کنید. نحوه تزریق واکسن آنفولانزا نیز عضلانی است.

آیا دریافت واکسن باعث ابتلا به آنفولانزا می‌شود؟

خیر، با تزریق واکسن آنفولانزا به آنفولانزا مبتلا نمی‌شوید. همچنین این واکسن باعث افزایش خطر ابتلا به کووید ۱۹ نمی‌شود. البته ممکن است پس از تزریق واکسن دچار علائمی مانند علائم آنفولانزا شوید. از هر ۶ نفر تقریبا ۱ نفر با تزریق واکسن آنفولانزا دچار علائم اولیه آن می‌شود. این علائم ممکن است تب، خستگی و درد ماهیچه باشند. عوارض جانبی واکسن می‌توانند چند ساعت پس از تزریق آن شروع شوند و تا ۱ یا ۲ روز ادامه داشته باشند. معمولا این عوارض پس از ایجاد پاسخ ایمنی در بدن، که از شما در برابر ویروس آنفولانزا محافظت می‌کند، خودبه‌خود از بین می‌روند.

به خاطر داشته باشید که عوارض جانبی واکسن یعنی واکسن باعث ایجاد مصونیت بدن شده است و مؤثر بوده است.

چه زمان باید واکسن آنفولانزا دریافت کنیم؟

واکسن آنفولانزا را شرکت‌های خصوصی تولید می‌کنند. معمولا تولید واکسن‌ها ۶ ماه طول می‌کشد و زمان دسترسی به آن به زمان تولیدش بستگی دارد. البته معمولا توزیع واکسن از شهریور شروع می‌شود. مصونیت نسبی ۲ هفته پس از تزریق واکسن آنفولانزا ایجاد می‌شود. البته حتی پیش از رسیدن فصل آنفولانزا نیز این واکسن برای شما مفید خواهد بود. بهترین زمان برای دریافت واکسن آنفولانزا مهر و آبان است. بهتر است تا اواسط آبان این واکسن را دریافت کرده باشید.

چون ویروس‌های آنفولانزا سریع تغییر می‌کنند، ممکن است واکسن سال گذشته در برابر ویروس‌های امسال از شما محافظت نکند. به همین دلیل هر سال واکسن‌های جدید تولید می‌شوند که با ویروس‌های جدید همخوانی دارند. هنگامی که واکسن می‌زنید، سیستم ایمنی با تولید آنتی‌بادی‌ها از شما در برابر ویروس‌های درون واکسن محافظت می‌کند. یکی دیگر از دلایل تکرار سالانه واکسن این است که میزان آنتی‌بادی‌ها با گذر زمان کاهش می‌یابند.

خوب است بدانید که می‌توانید واکسن کرونا را هم‌زمان با واکسن آنفولانزا دریافت کنید و این دو هیچ مداخله‌ای با هم ندارند.

واکسن آنفولانزا چقدر مؤثر است؟

تأثیر واکسن آنفولانزا برای محافظت در برابر این بیماری برای هر فرد متفاوت است. واکسن استاندارد معمولا برای افراد زیر ۶۵ سال تأثیر بیشتری دارد. البته افراد بالای ۶۵ سال می‌توانند از واکسن‌های آنفولانزا با دوز بالا استفاده کنند که پاسخ ایمنی قوی‌تری ایجاد می‌کنند.

بر اساس بررسی تحقیقات گذشته، واکسن آنفولانزا برای بزرگ‌سالان سالمی که ۱۸ تا ۶۴ سال دارند حدود ۵۰درصد مؤثر است. البته گاهی ممکن است اثر کمتری داشته باشد. حتی اگر واکسن کاملا از بیماری آنفولانزا پیشگیری نکند، می‌تواند باعث کاهش شدت بیماری شود. همچنین احتمال ابتلا به عارضه‌ها و بیماری‌های خطرناکی را کاهش می‌دهد که نیاز به بستری‌شدن دارند.

روش‌های دیگر پیشگیری از آنفولانزا

واکسن بهترین دفاع در برابر آنفولانزا است، اما اقدامات دیگری هم هستند که می‌توانید برای محافظت از خود در برابر آنفولانزا و سایر ویروس‌ها، از جمله کووید ۱۹، انجام دهید از جمله:

• دست‌های خود را مکرر و بادقت حداقل ۲۰ ثانیه با آب و صابون بشویید.
• اگر آب و صابون در دسترس نبود، از ضدعفونی‌کننده‌های الکلی برای تمیزکردن دست خود استفاده کنید.
• به چشم‌ها، بینی و دهان خود دست نزنید.
• اگر آنفولانزا یا کرونا در منطقه شما شیوع یافته است، از جمعیت‌های بزرگ دوری کنید.
• به افرادی که مریض هستند نزدیک نشوید.
• هنگام سرفه و عطسه دهان خود را با دستمال یا داخل آرنج بپوشانید و سپس دستان خود را بشویید.
• سطوحی که دائما لمس می‌شوند، مانند پیشخوان‌ها، کلیدهای برق و دستگیره‌های در را مدام تمیز و ضدعفونی کنید.
• عادت‌های سالم داشته باشید. منظم ورزش کنید، به‌‌اندازه کافی بخوابید، مایعات زیاد بنوشید، رژیم غذایی سالم را رعایت کنید و استرس خود را کاهش دهید.

اگر به آنفولانزا مبتلا شدید، می‌توانید با ماندن در خانه و حفظ فاصله خود با دیگران از گسترش بیشتر آن پیشگیری کنید. بهتر است تا ۲۴ ساعت بعد ازبین‌رفتن تب خود، در خانه بمانید.

سخن پایانی

هر پاییز و زمستان، میلیون‌ها نفر به آنفولانزا مبتلا می‌شوند. دریافت واکسن آنفولانزا مؤثرترین روش پیشگیری از این بیماری ناخوشایند و گاهی کشنده است. چون ممکن است هم‌زمان با آنفولانزا به عفونت‌های تنفسی دیگری مانند کرونا نیز مبتلا شوید، باید واکسیناسیون‌ را جدی بگیرید. با این واکسن می‌توانید به‌سادگی از خود و اطرافیانتان محافظت کنید.