بسیاری از افراد با شنیدن کلمه واریس بلافاصله به یاد رگ‌های بنفش متورم در پاها می‌افتند. واقعیت این است که خطوط ظریف قرمز یا بنفش که مثل تارعنکبوت روی صورت دیده می‌شوند هم نوعی واریس هستند. واریس صورت که به آن رگ های عنکبوتی صورت هم می‌گویند، در نتیجهٔ بزرگ‌شدن یا گشادی رگ‌های زیر سطح پوست به وجود می‌آید. البته رگ‌های واریسی در هر نقطه از بدن ممکن است ایجاد شوند اما در صورت و پاها آنها را بیشتر می‌بینید. واریس صورت خطر ندارد، اما دیدن آنها در آینه واقعا آزاردهنده است. احتمالا بارها سعی کرده‌اید با انواع کرم‌های آرایشی آن را بپوشانید، اما معمولا فایده‌ای ندارد. بااین‌حال جای نگرانی نیست، زیرا خوشبختانه این مشکل به‌طور معمول قابل‌درمان است. در این مطلب درباره واریس صورت، دلایل و درمان آن صحبت خواهیم کرد.
واریس صورت چیست، چرا و چگونه به وجود می‌آید؟
همان طور که گفتیم، واریس صورت به‌دلیل گشادشدن رگ‌های صورت ایجاد می‌شود. این مشکل در هر سنی حتی در کودکان اتفاق می‌افتد و محدود به سن خاصی نیست. برخی افراد بیشتر از دیگران درمعرض خطر ابتلا به واریس صورت هستند.
دلایل زیادی برای ابتلا واریس صورت وجود دارد که برخی از آنها عبارت‌اند از:
۱. پیشینه ارثی یا ژنتیکی
رگ‌های عنکبوتی به‌دلایل نامشخص، به‌شکل ارثی در خانواده منتقل می‌شوند. اگر فردی به‌شکل ژنتیکی مستعد ابتلا به واریس صورت باشد، با افزایش سن، احتمال ابتلا به آن افزایش می‌یابد.
۲. واریس صورت دوران بارداری
افزایش هورمون‌های استروژن در دوران بارداری می‌تواند به واریس صورت منجر شود. البته رگ‌های عنکبوتی مربوط به دوران بارداری بعد از زایمان خودبه‌خود بهبود می‌یابند. به‌طور کلی، تغییرات پوستی در دوران بارداری امری شایع است.
۳. ابتلا به روزاسه
روزاسه یکی از بیماری‌های پوستی شایع است که باعث قرمزی و گلگونی بیش‌ازحد صورت می‌شود. گونه‌ای از روزاسه با عنوان اریتماتو تلانژکتاتیک (erythematotelangiectatic) معمولا با واریس صورت همراه است.
۴. قرارگرفتن درمعرض آفتاب
قرارگرفتن بیش‌ازحد درمعرض نور خورشید می‌تواند سبب بزرگ‌شدن رگ‌های خونی صورت شود. وقتی آفتاب‌سوخته می‌شوید، لایه سطحی پوست می‌ریزد و به‌طور موقت باعث می‌شود برخی از رگ‌های صورت واضح‌تر دیده شوند.
۵. دلایل آب‌وهوایی
اگر در آب‌وهوای گرم زندگی می‌کنید، گشادشدن رگ‌های خونی صورت به‌دلیل گرمای بیش‌ازحد می‌تواند سبب این بیماری شود.
۶. محرک‌های محیطی یا شیمیایی
در برخی موارد ممکن است قرارگرفتن زیاد در معرض مواد شیمیایی یا بودن در محیط آلوده به این مواد، باعث واریس صورت شود.
۷. مصرف الکل
مصرف گاه‌به‌گاه الکل می‌تواند رگ‌های خونی را گشاد کند و باعث قرمزی و برافروختگی پوست صورت شود؛ اما نوشیدن زیاد الکل به‌مدت طولانی به واریس صورت منجر می‌شود.
۸. صدمه یا آسیب پوست صورت
آسیب‌های جزئی یا خفیف که سبب کبودی صورت شوند، باعث پارگی رگ‌های خونی می‌شوند و واریس صورت را به‌وضوح قابل‌رؤیت می‌کنند.
۹. افزایش سن
یکی از دلایل ایجاد واریس صورت بالارفتن سن است. با افزایش سن، رگ‌ها و پوست صورت ضعیف می‌شوند و درنتیجه، رگ‌های عنکبوتی روی صورت پدیدار می‌شوند.
۱۰. استفراغ یا عطسه‌های شدید
شاید تعجب کنید اما فشار ناگهانی که به‌دلیل عطسه‌های شدید یا حمله استفراغ که به صورت وارد می‌شود، می‌تواند باعث پاره‌شدن رگ‌های خونی صورت شود و واریس صورت را به وجود آورد.
از کجا بدانیم به واریس صورت مبتلا شده‌ایم؟
تشخیص واریس صورت خیلی ساده است و می‌توان آن را با داروهای طبیعی هم درمان کرد، اما اگر شک دارید، برای تأیید آن به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند شما را در مسیر درست درمان قرار دهد. اگر رگ‌های عنکبوتی بخش وسیعی از صورتتان را درگیر کرده باشند، پزشک می‌تواند دارو تجویز کند یا اینکه درمان‌های سرپایی برایتان انجام دهد.
اگر واریس صورت شما به بیماری‌هایی ازجمله روزاسه ارتباط دارد، حتما به پزشک مراجعه کنید. در چنین مواردی پزشک ابتدا دلایل بنیادین مشکل را بررسی می‌کند و به‌تناسب آنها، درمان مناسبی به شما پیشنهاد می‌دهد.
آیا درمان‌های طبیعی در رفع واریس صورت مؤثر هستند؟
بله. معمولا در مرحله اول درمان واریس صورت، از درمان‌های طبیعی استفاده می‌کنیم.
درمان‌های طبیعی خطرات قابل‌توجهی ندارند، مگر اینکه به ماده خاصی حساسیت داشته باشید.
همیشه قبل از شروع درمان خانگی با مواد طبیعی، اول آنها را روی بخش کوچکی از پوست امتحان کنید. ممکن است حساسیت خودش را بلافاصله نشان ندهد؛ بنابراین صبر کنید ۲۴ ساعت بگذرد. اگر بعد از این مدت هنوز پوست‌تان حساسیت نشان نداده است، می‌توانید روی کل صورت آن را اعمال کنید.
مرهم‌های طبیعی برای درمان واریس صورت
مرهم‌های خانگی زیر می‌توانند در درمان واریس صورت کمک‌کننده باشند:
۱. سرکه سیب، برای بهترکردن ظاهر رگ‌ها
سرکه سیب می‌تواند با کاهش قرمزی و برافروختگی این رگ‌ها، ظاهر رگ‌های واریسی را بهتر کند.
۲. شاه‌بلوط هندی، برای درمان واریس صورت
از این گیاه برای انواع بیماری‌های پوستی استفاده می‌کنند. مکمل این گیاه در بازار موجود است اما احتمالا استفاده از مرهم موضعیِ آماده آن برای درمان رگ‌های واریسی صورت خطر کمتری داشته باشد.
۳. شستن صورت با آب ولرم، برای جلوگیری از پارگی رگ‌ها
گرما می‌تواند باعث پاره‌شدن رگ‌های خونی شود؛ پس، صورتتان را با آب داغ نشویید. در حمام و زیر دوش، از آب ولرم استفاده کنید نه داغ. هنگام شستن صورتتان هم فقط از آب ولرم استفاده کنید.
۴. کمپرس سرد، برای انقباض رگ‌های خونی
کمپرس سرد می‌تواند رگ‌های گشادشده را دوباره منقبض کند، به‌ویژه اگر رگ‌های عنکبوتی به‌دلیل گرمای شدید ایجاد شده باشند.
۵. روغن آرنیکا، برای کاهش وضوح رگ‌های واریسی
روغن یا محصولات حاوی آرنیکا کاری می‌کنند که رگ‌های خونی کمتر نمایان شوند. در هنگام استفاده از این روغن مراقب باشید، زیرا ممکن است در برخی افراد حساسیت ایجاد کند. حتما آن را روی بخش کوچکی از پوست آزمایش کنید و هرگونه عوارض جانبی را به پزشک اطلاع دهید.
۶. ویتامین سی، برای سالم‌ماندن رگ‌های خونی
مصرف مکمل‌های ویتامین سی ممکن است به کاهش نمایان‌بودن رگ‌های خونی کمک کند. یک مطالعه نشان داد که ویتامین سی نقش مهمی در سلامت رگ‌های خونی دارد. این ویتامین می‌تواند به افزایش خاصیت کشسانی عروق و حفظ کلاژن در سلول‌ها کمک کند.
۷. آلوئه‌ورا، برای درمان قرمزی و کاهش التهاب
ژل گیاه آلوئه‌ورا می‌تواند در درمان قرمزی پوست مفید باشد. تحقیقات نشان داده‌اند که آلوئه‌ورا می‌تواند قرمزی پوست را مانند پماد هیدروکورتیزون کاهش دهد.
۸. هاماملیس، برای کاهش قرمزی رگ‌های عنکبوتی
این ماده قابض طبیعی می‌تواند به کاهش وضوح و نمایانی رگ‌های عنکبوتی کمک کند. هاماملیس یا نارون کوهی حاوی تانن بوده و دارای خواص آنتی‌اکسیدانی است که می‌تواند به کوچک‌تر شدن منافذ کمک کند.
سایر گیاهان در درمان واریس صورت
برخی از گیاهان که خاصیت ضدالتهابی روی پوست دارند ممکن است در درمان واریس صورت مؤثر باشند.
تعدادی از گیاهان عبارت‌اند از:
- مریم‌گلی؛
- گل همیشه‌بهار؛
- جو دوسر؛
- بومادران؛
- ریشه گل ختمی؛
- بابونه.
آیا دارو یا درمان خاصی برای درمان واریس صورت موجود است؟
بله. پزشک درصورتی‌که تشخیص بدهد رگ‌های عنکبوتی صورت شما به مرحله‌ای رسیده است که دیگر با درمان طبیعی رفع نمی‌شود، ممکن است داروهایی را برایتان تجویز کند یا درمان‌هایی را به کار ببرد. از جمله این داروها و روش‌های درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. رتینوئیدها، برای لایه‌برداری سطحی‌ترین لایه پوست
کرم‌های موضعی، به‌ویژه آنهایی که حاوی رتینوئید هستند، به شما کمک می‌کنند تا رگ‌های عنکبوتی صورتتان کمتر نمایان باشد. از ترکیبات رتینوئید در درجه اول برای آکنه و روزاسه استفاده می‌کنند. وظیفه رتینوئیدها ازبین‌بردن خارجی‌ترین لایه پوست است.
۲. لیزردرمانی، برای محوکردن رگ‌های عنکبوتی
با استفاده از پرتوهای لیزر می‌توان رگ‌های عنکبوتی را کاملا محو کرد.
۳. نور پالسی شدید، برای نفوذ به لایه عمقی‌تر پوست
نور پالسی شدید یا آی‌پی‌ال (IPL) روش درمانی مشابه لیزردرمانی است، اما نور آن تا لایه دوم پوست نفوذ می‌کند، بدون اینکه به لایه سطحی پوست آسیب برساند.
۴. اسکلروتراپی، برای بستن رگ‌های خونی
پزشک در این روش درمانی از تزریق محلول دارویی به‌درون رگ‌های واریسی صورت استفاده می‌کند؛ در نتیجه، رگ‌های خونی بسته می‌شوند و در عرض چند هفته، واریس صورت رفع می‌شود. پس از بسته‌شدن رگ‌ها خون مجددا وارد رگ‌هایی می‌شود که در صورت دیده نمی‌شوند.
آیا می‌توان از ابتلا به واریس صورت پیشگیری کرد؟
بله. تا حد زیادی می‌توان با انجام اقدامات مراقبتی از ابتلا به واریس صورت پیشگیری کرد. برای نمونه:
- قرارگیری در معرض نور آفتاب را محدود کنید. مخصوصا در ساعات نزدیک به ظهر، زیر نور آفتاب نباشید. برای محافظت بیشتر از پوست صورت هم حتما هر روز از ضدآفتاب استفاده کنید.
- از گرمارسانی شدید به صورت جلوگیری کنید. شستن صورت با آب داغ یا حمام آب داغ و نیز سونا می‌توانند باعث گشادشدن رگ‌های خونی صورت شوند.
- در فعالیت‌هایی مانند دوچرخه‌سواری یا فعالیت‌های دیگری که در محیط باز انجام می‌دهید، حتما کلاه ایمنی و محافظ صورت را همراه‌تان ببرید.
- درمان‌ها را اولویت‌بندی کنید؛ مثلا اگر درحال درمان روزاسه هستید، حتما آن را ادامه دهید شاید واریس صورت به‌دلیل روزاسه ایجاد شده باشد. بعد از درمان روزاسه اگر بهبودی در واریس صورت حاصل نشد، برای درمان واریس اقدام کنید.
کلام آخر
رگ‌های عنکبوتی به ما آسیب نمی‌رسانند و باعث بیماری‌های دیگری هم نمی‌شوند. تنها مشکل آنها نازیبایی ظاهری آنهاست که می‌تواند برای ما آزاردهنده باشد. در برخی موارد، رگ‌های واریسی صورت ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای مانند روزاسه باشد. اگر درباره علت ایجاد آنها مطمئن نیستید، برای معاینه و تشخیص دلیل آن به پزشک مراجعه کنید.
اگر به واریس صورت مبتلا هستید، برایمان بگویید آیا تاکنون از درمان‌هایی که در این مطلب گفته‌ایم استفاده کرده‌اید؟ آیا مؤثر بودند یا عوارض جانبی خاصی روی صورت داشتند؟ لطفا برایمان از تجربیاتی که داشته‌اید، بنویسید.
