هومیوپاتی چیست؟ هومیوپاتی یا «همسان درمانی» یکی از روش‌های جایگزین پزشکی است که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای اروپایی رایج است. اما آیا این روش واقعا تأثیری در درمان بیماری‌ها دارد یا صرفا اثرش تلقینی است؟ در این مقاله خواهیم گفت درمان هومیوپاتی چیست و چگونه کار می‌کند و سپس درباره میزان تأثیر درمانی هومیوپاتی، داروهای هومیوپاتی و بیماری‌های قابل درمان با هومیوپاتی صحبت خواهیم کرد. همراهمان بمانید.
هومیوپاتی چیست؟
ساموئل کریستین هانمن (پزشک آلمانی) این روش را در اواخر سده هجدهم در آلمان ابداع کرد. روش هومیوپاتی بر اساس قانون همانندها یا همسان‌هاست. این قانون می‌گوید هر ماده‌ای که در بدنِ فرد سالم نشانه‌هایی از بیماری خاصی ایجاد کند، چنانچه با دوز بسیار کمی برای بیماری تجویز شود که همان علائم را دارد، او را درمان خواهد کرد.
افرادی که از این شیوه بهره می‌گیرند بر این باورند که بدن انسان توانای شفای خودش را دارد یا به عبارت دیگر «همانند، همانند را شفا می‌دهد.»
هومیوپاتی چگونه کار می‌کند؟
در هومیوپاتی، پزشک دوز بسیار کمی از ماده دارویی را به بیمار می‌دهد و با این کار سیستم ایمنی بدن او را فعال می‌کند.
پزشکانی که از این روش بهره می‌گیرند، هومیوپات نامیده می‌شوند. بر اساس طب هومیوپاتی، هر بیماری یک ویژگی ذهنی و یک ویژگی عاطفی دارد. به همین دلیل پزشک افزون بر علائم جسمی، از احوال ذهنی و عاطفی شما هم می‌پرسد. همچنین با توجه به ویژگی‌های فردی و وضعیت عمومی، شما را معاینه خواهد کرد.
سپس پزشک روش درمانی مناسب و داروهای لازم برای هر بیمار را اختصاصی و جداگانه در نظر می‌گیرد. داروهای تجویزی باید بیشترین هماهنگی را با علائم دیده‌شده در بیمار داشته باشند. به همین دلیل روی برچسب داروهای هومیوپاتی (که در فروشگاه‌های مواد غذایی و بهداشتی عرضه می‌شوند) علائم خاصی که این داروها برای درمانشان تهیه شده‌اند، به‌طور کامل نوشته می‌شوند.
داروهای هومیوپاتی را چگونه تهیه می‌کنند؟
در تهیه داروهای هومیوپاتی معمولا از گیاهان، مواد معدنی و فرآورده‌های حیوانی استفاده می‌کنند. مواد رایجی که در این روش مصرف می‌شوند:
- پیچک سمی؛
- آرسنیک سفید؛
- زنبورِ له‌شده؛
- گیاهی به‌نام آرنیکا.
مثلا پیاز باعث ریزش اشک از چشم شما می‌شود و برای همین از آن به‌عنوان داروی هومیوپاتی برای درمان آلرژی‌ها استفاده می‌شود.
برای تهیه این داروها پزشک مواد اولیه را کاملا خُرد می‌کند، سپس آنها را در الکل یا آب می‌ریزد و محلول را به‌شدت تکان می‌دهد تا رقیق شود. در این فرایند طولانی که بالقوه‌سازی (Potentization) نامیده می‌شود، ماده اولیه را کاملا ضعیف می‌کنند. پزشکان اعتقاد دارند که این فرایند خاصیت شفابخشی ماده مدنظر را آزاد می‌کند. بنابراین هرچه دارو رقیق‌تر باشد، دوز آن کمتر است و در نتیجه اثربخشی آن بیشتر می‌شود. در واقع بسیاری از این داروها آن‌قدر رقیق می‌شوند که دیگر اثری از مولکول‌های ماده اصلی در آنها نیست.
همچنین محصولاتی که به‌شکل قرص یا حبه عرضه می‌شوند، ابتدا دارو را بر پایه قندهایی مانند لاکتوز و ساکاروز تهیه می‌کنند و سپس محلول هومیوپاتی را با آن ترکیب می‌کنند.
داروهای هومیوپاتیِ بدون نسخه را می‌توانید از داروخانه‌ها و فروشگاه‌های مواد غذایی و بهداشتی خریداری کنید. دوز و کیفیت این محصولات به کارخانه سازنده دارو بستگی دارد. دارو می‌تواند به‌شکل حبه، قطره (مایع)، کرِم، ژل یا قرص باشد.
کدام بیماری‌ها با هومیوپاتی قابل‌درمان هستند؟
پزشکان از این روش برای درمان بیماری‌های گوناگون از جمله بیماری‌های مزمن بهره می‌گیرند. برخی از این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
- انواع آلرژی؛
- میگرن؛
- افسردگی؛
- سندرم خستگی مزمن؛
- روماتوئید آرتریت؛
- سندرم روده تحریک پذیر؛
- سندرم پیش از قاعدگی؛
- اسهال؛
- احساس کسالت ناشی از سفر؛
- آنفولانزا.
برخی موارد جزئی‌تر مانند کبودی، خراشیدگی سطحی، دندان درد، سردرد، تهوع، سرفه و سرماخوردگی را هم می‌توان با هومیوپاتی درمان کرد.
توجه داشته باشید از هومیوپاتی برای درمان بیماری‌هایی استفاده نکنید که تهدیدی جدی برای سلامتی هستند، بیماری‌هایی مانند:
- آسم؛
- سرطان؛
- بیماری های قلبی؛
- موارد اورژانسی.
همچنین این درمان به‌هیچ‌وجه جایگزینی برای واکسن نیست. برخی از محصولات هومیوپاتی به‌نام نوسودها (Nosodes) به‌عنوان جایگزین واکسن‌ها به فروش می‌رسند، اما هنوز پژوهش کافی برای اثبات اثربخشی آنها انجام نشده است.
آیا هومیوپاتی واقعا مؤثر است؟
نتایج پژوهش‌ها درباره هومیوپاتی ضدونقیض هستند. برخی از آنها نشان می‌دهند این روش مؤثر است، در حالی که برخی دیگر می‌گویند تأثیر خاصی ندارد. منتقدان این روش درمانی تأثیر آن را به اثر دارونمایی آن (پلاسیبو) مربوط می‌دانند. آنها بر این باورند که بهبود بیماری در این روش تنها به‌‌خاطر اثر تلقینی آن روی بیمار رخ می‌دهد و به تأثیر واقعی دارو ربطی ندارد.
به‌دلیل ناهماهنگی برخی نظریه‌های هومیوپاتی با اصول علم شیمی و فیزیک، پزشکان به دو دسته موافق و مخالف تقسیم شده‌اند. برخی هم می‌گویند دارویی که هیچ جزء فعالی در آن وجود ندارد، نمی‌تواند روی بدن اثر بگذارد.
خطرات درمان هومیوپاتی چیست؟
با اینکه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بر داروهای هومیوپاتی نظارت می‌کند، نمی‌تواند ایمنی و اثربخشی آنها را به‌درستی بررسی کند، زیرا بسیاری از این داروها آن‌قدر با آب رقیق می‌شوند که تقریبا هیچ عارضه جانبی‌ای ندارند. با این حال، استثناهایی نیز وجود دارد و این داروها ممکن است حاوی اجزای فعال مانند فلزات سنگین باشند که بسیار خطرناک است. این سازمان در سال ۲۰۱۶، درباره مصرف قرص‌ها و ژل‌های هومیوپاتی برای رشد دندان‌ها هشدار داد و اعلام کرد که این داروها ممکن است سلامتی کودکان را به خطر بیندازند.
داروهای هومیوپاتی بسیار رقیق هستند و معمولا مصرف آنها عوارض چندانی ندارد. با این حال، شاید برخی از بیمارانی که برای نخستین بار این داروها را مصرف می‌کنند در آغاز احساس کنند بدتر شده‌اند.
با توجه به اینکه تأیید این روش درمانی نیاز به پژوهش‌های علمی گسترده‌تری دارد، هنوز زمانش فرا نرسیده است که داروهای هومیوپاتی برای انواع بیماری‌ها توصیه شود. برخلاف سایر داروهای تجویزی و بدون‌نسخه معمول، برای محصولات هومیوپاتی اخذ تأییدیه‌های ایمنی الزامی نیست. در ضمن بیشتر مکمل‌های غذایی هومیوپاتی غیرمجاز هستند و بنابراین محتوای برخی از محصولات ممکن است با آنچه روی برچسبشان ذکر شده است متفاوت باشد.
خوددرمانی نکنید
اگر تمایل دارید از این روش درمانی بهره بگیرید، پیش از هر اقدامی با پزشکتان مشورت کنید. ممکن است برخی بیماری‌ها نیازمند درمان‌های فوری باشند و این روش، درمان اصلی را به تأخیر بیندازد. افزون بر این، ممکن است داروهای هومیوپاتی با داروها و درمان‌های دیگر تداخل پیدا کنند. پزشکتان می‌تواند شما را از ایمن‌بودن این شیوه و بی‌ضرربودن داروهایش آگاه کند.
سؤالات رایج درباره هومیوپاتی
– مواد تشکیل‌دهنده داروهای هومیوپاتی چیست؟
- مواد معدنی؛
- فراورده‌های حیوانی؛
- گیاهان، مانند پیچک سمی؛
- آرسنیک سفید؛
- زنبورِ له‌شده؛
- گیاهی به‌نام آرنیکا.
– هومیوپاتی و افسردگی؛ آیا هومیوپاتی افسردگی را درمان می‌کند؟
بله، هومیوپاتی می‌تواند افسردگی را درمان کند.
– هومیوپاتی و درمان وسواس فکری؛ آیا هومیوپاتی وسواس فکری را درمان می‌کند؟
بله، هومیوپاتی می‌تواند وسواس فکری را درمان کند.
– هومیوپاتی و لاغری؛ آیا هومیوپاتی به لاغری کمک می‌کند؟
در حال حاضر شواهد و مطالعاتی علمی وجود ندارند که تأثیر هومیوپاتی بر لاغری را اثبات کند. با این حال، تعدادی از داروهای هومیوپاتی برای کاهش وزن استفاده می‌شوند.
– آیا هنگام بارداری می‌توان از داروهای هومیوپاتی استفاده کرد؟
اگر باردارید، در دوره شیردهی هستید، فکر می‌کنید باردارید یا می‌خواهید باردار شوید، از داروهای هومیوپاتی استفاده نکنید مگر آنکه پزشکتان آن دارو را برایتان تجویز کند.
سخن پایانی
نظر شما درباره این نوع درمان چیست؟ تا به حال از این داروها استفاده کرده‌اید؟ اگر نظر یا تجربه‌ای در این باره دارید، لطفا در بخش «ارسال دیدگاه» برای ما و سایر مخاطبان بنویسید.
