امروزه زلزله یکی از اصلی‌ترین تهدیداتی است که بشر با آن رو‌به‌روست. ایران نیز با توجه به اقلیم و موقعیت جغرافیایی‌اش مدام با این خشم فروخورده‌ی زمین تهدید می‌شود. زلزله می‌تواند تمام نقاط جغرافیایی، حتی مناطقی را که اصطلاحا از محوطه‌ی خطر خارج هستند، تحت‌تأثیر قرار بدهد. علی‌رغم خطرات و تهدیدات زلزله، همیشه عده‌ی کمی شیوه‌ی مقابله با خطرات زلزله و آمادگی برای مقابله با آن را می‌دانند. برای همین در این نوشته قصد داریم ببینیم که هنگام وقوع زلزله چه کنیم.
نکات مهم برای بقا و آمادگی برای زلزله
آمادگی برای زلزله نیز مانند آمادگی مواجهه با بسیاری از بلایای طبیعی دیگر مانند سیل و طوفان و… است. پس با یادگیری نکات لازم در بقا و آمادگی برای زلزله می‌توانید، خود را برای سایر اتفاقات ناگوار نیز آماده کنید.
برای مثال نکات زیر از جمله مهم‌ترین مواردی است که باید بدانید:
آمادگی مهم است
هر چه آمادگی بیشتری در مواجهه با زلزله داشته باشید، احتمال و امکان بقایتان بیشتر می‌شود. ضمن اینکه بعد از حادثه نیز فشار و استرس کم‌تری را متحمل خواهید شد.
قطع آب و برق و…
نشت گاز، آتش‌سوزی سیم‌های برق، ترکیدن لوله‌های آب و… بعد از زلزله بسیار محتمل است. با اقدام به‌موقع برای بستن شیر گاز، قطع برق و… تا حدود زیادی از این مشکلات جلوگیری خواهد شد.
شناسایی مکان‌های امن
هنگام وقوع زلزله شاید امکان قرار گرفتن در مکانی امن برایتان مقدور نباشد، پس باید بتوانید تمام نقاط امن را بشناسید و در صورت نیاز به سمت آنها بروید.
یادگیری، تمرین و آموزش
خودتان و فرزندان و اطرافیان‌تان باید این موارد ایمنی را بدانید و برای مواجهه با زلزله واقعی بارها تمرین کنید.
کیف کمک‌های اولیه
باید برای منزل، محیط کار و خودرویتان کیف کمک‌های اولیه تهیه کنید و در صورت وقوع زلزله از آن استفاده کنید.
آمادگی قبلی برای زلزله
بقا و زنده ماندن در زلزله تا حدود زیادی وابسته به کسب آمادگی‌های قبلی است. پس تا جایی‌که می‌توانید باید آمادگی خود را افزایش بدهید و لوازم و مواد موردنیاز برای این شرایط را تهیه کنید:
۱. هوشیار باشید
سعی کنید با روش‌های متعددی که ممکن است، نسبت به وقوع زلزله آگاه باشید. روش‌های متعددی برای سنجش این کار وجود دارد. با شناخت و استفاده از آنها می‌توانید خیلی زود و قبل از به‌بارآمدن خسارات جان خود و اطرافیان‌تان را نجات بدهید.
۲. نکات ایمنی لازم
- اسباب و اثاثیه و وسایل سنگین را به دیوارها تکیه بدهید.
- برای حفظ ایمنی وسایل بزرگ و سنگین در منزل از تسمه استفاده کنید و آنها را ببندید؛ به‌طوری‌که واژگون نشوند یا با فروافتادن باعث خسارت نشوند.
- از بسته شدن و قفل ماندن در کابینت‌ها و قفسه‌ها هنگام تکان‌های زلزله اطمینان یابید. با این کار وقتی زلزله اتفاق می‌افتد در کابینت‌ها و قفسه‌ها باز نمی‌شوند و وسایل مختلف بیرون نخواهند ریخت.
- اگر اشیایی به دیوار آویزان می‌کنید از سفت بودن روی دیوار و ثابت ماندن آنها در هنگام تکان خوردن، اطمینان یابید.
- اشیا و وسایل دکوری را روی قفسه‌ها بچسبانید تا در هنگام زلزله فرونریزند و خطر ایجاد نکنند.
- مواد اشتعال‌زا را در نزدیکی اجاق‌گاز نگه ندارید.
۳. مواد و ابزار لازم برای بقا در زلزله
حداقل باید برای ۳ روز مواد و ابزار لازم را در هنگام وقوع زلزله تدارک ببینید؛ موادی مانند غذا، آب، جعبه‌ی کمک‌های اولیه، لوازمی برای کنار زدن آوار و آواربرداری.
اگر بتوانید برای ۳۰ روز این مواد و مصالح را تدارک ببینید که عالی است. حوادث گذشته نشان می‌دهد که رسیدن کمک‌های امدادی کمی دیر اتفاق می‌افتد، پس باید خودتان حواس‌تان باشد و بعضی وسایل برای بقا را تدارک ببینید.
ضمن اینکه با وجود داشتن مواد و ابزار لازم برای نجات و بقا، راحت‌تر خواهید بود. ماندن در خانه و محوطه اطراف آن با وجود آمادگی خیلی بهتر از آواره شدن میان جمعیتی است که برای دریافت ۱ بطری آب تقلا می‌کنند.
۴. تمرین کردن برای کسب آمادگی
زلزله مانند سایر حوادث نیست. مثلا طوفان تا حدودی قابل پیش‌بینی است. اما زلزله خبر نمی‌کند و بسیار آنی و ناگهانی رخ می‌دهد. پس با تمرین برای مواجهه با زلزله، می‌توانید آمادگی خود را افزایش بدهید.
بسیاری از افراد با تعلل و درنگی که در هنگام زلزله داشته‌اند، دچار آسیب شده و نتوانسته‌اند نجات پیدا کنند. با تمرین کردن سرعت واکنش نشان دادن شما نسبت به زلزله بالا می‌رود و می‌توانید به موقع اقدام کرده و نجات پیدا کنید. یادتان باشد که در وقوع زلزله هر ثانیه نیز اهمیت دارد.
- حداقل ۲ بار در سال مانور زلزله را تمرین کنید و انجام بدهید.
- حتی در صورتی‌که منزل نیستید هم قرارگیری در مکان‌های امن را تمرین کنید. مثلا با پرسیدن مکان‌های امن از کودکان‌تان آمادگی آنها برای تصمیم‌گیری در هنگام وقوع زلزله را بالا ببرید. اگر از خانه دور هستید، مکان‌های امن را شناسایی کنید و بدانید که باید در کجا پناه بگیرید.
- از مدرسه‌ی فرزندتان بخواهید که با بچه‌ها در این زمینه تمرین کنند و آمادگی لازم برای مواجهه با زلزله را آموزش بدهند.
۵. طرحی برای حفظ ارتباطات
یکی از مشکلات عمده هنگام وقوع زلزله، مشکلات ارتباطی است که بهوقوع می‌پیوندد. در این مواقع، معمولا خطوط ارتباطی از کار می‌افتند و امکان تماس تلفنی وجود ندارد. فرض کنید خدای‌ناکرده زمانی که سر کار هستید، زلزله رخ بدهد و نتوانید با خانواده‌تان ارتباط برقرار کنید.
در چنین شرایطی باید از قبل فکری بکنید و بدانید که چگونه باید با یکدیگر ارتباط برقرار کنید. مثلا می‌توانید با اعضای خانواده‌تان مکان امن و مشخصی را تعیین کنید و قرار بگذارید که در صورت وقوع مشکل به آنجا می‌روید و درنتیجه همدیگر را گم نخواهید کرد یا برای هم در نقطه‌ی مشخصی که از قبل تعیین می‌کنید، پیام بگذارید.
۶. طرحی برای تخلیه‌ی به‌موقع
از آنجایی‌که زلزله ناگهانی به‌قوع می‌پیوندد، نمی‌توان آن را دقیق و درست پیش‌بینی کرد. پس زمانی‌که زلزله بهوقوع می‌پیوندد، نمی‌توان تصمیم‌گیری دقیقی برای تخلیه و خروج گرفت. پس نکته‌ای مهم را آویزه‌ی گوش‌تان کنید: قبل و بعد از زلزله تخلیه نکنید، مگر اینکه به شما چنین توصیه‌ای بشود.
حتی اگر زلزله باعث می‌شود محیطی که در آن هستید، ثابت و امن نباشد، بهتر است در همان نقطه بی‌حرکت بمانید. ممکن است هنگام خروج درها بسته شود و گیر بیفتید. پس همیشه نسبت به هشدارها و توصیه‌ها برای خروج دقت کنید:
- نقاط امن را در محلی که به‌سر می‌برید، شناسایی کنید.
- شیوه‌ی دسترسی به نقاط امن و زمان تخمینی برای ماندن در آنجا را بدانید.
- بسته و کیف امدادی آماده داشته باشید و وسایلی را که برای نجات نیاز دارید، در آن نگه دارید.
- طوری آمادگی کسب کنید که بتوانید به مدت چند روز و هفته دوام بیاورید.
نقاط امن برای بقا در هنگام سونامی و روش‌های تخلیه
هنگام وقوع سونامی، به افرادی که در این نواحی ساکن هستند، توصیه می‌شود که وقتی واقعه به حالت توقف درآمد سریع تخلیه کنید و از محیط بسته خارج بشوید.
در هنگام وقوع سونامی باید به نواحی مرتفع بروید. اگر در ساختمان هستید، باید به طبقات بالاتر بروید و اگر در محیط خارجی به‌سر می‌برید نیز بهتر است به مکان‌های مرتفع یا بالای درخت و… بروید و صبر کنید تا خطر رفع بشود.
آمادگی در حین زلزله
زلزله هر چند خفیف و کوچک هم که رخ بدهد، ترسناک است و نیاز به رعایت کامل نکات امنیتی دارد.
۱. انتظارات هنگام وقوع زلزله
بخش مهمی از کسب آمادگی در حین وقوع زلزله، دانستن این موضوع است که با چه چیزهایی روبه‌رو خواهیم شد. اگر تا به حال تجربه‌ی مواجهه با زلزله را نداشته‌اید، بهتر است فیلم‌هایی در این زمینه ببینید یا اطلاعات خود را تا جایی‌که می‌توانید افزایش دهید.
سعی کنید شیوه‌ی درست واکنش را هنگام وقوع زلزله یاد بگیرید. بدانید که زلزله در مدتی کوتاه رخ می‌دهد و در همین مدت بسیار اندک می‌تواند خسارات شدیدی وارد کند. پس هر ثانیه برای بقا و نجات ارزشمند است.
یادتان باشد که شما نمی‌توانید پنجه در چنگال‌های قدرتمند زلزله بیندازید. پس هنگام وقوع آن از فکر نجات اسباب و اثاثیه و… بیرون بیایید و تنها به جان عزیزتان فکر کنید.
۲. امن‌ترین نقاط در حین وقوع زلزله
وقتی زلزله رخ می‌دهد، به‌ویژه زمانی‌که زلزله شدید است، نمی‌توان از محیطی که در آن اسیر شده‌اید فرار کنید و خیلی از نواحی خطرآفرین دور شوید. تجربه نشان می‌دهد که هر چه برای دور شدن از محیط تلاش کنید، احتمال گرفتاری شما بیشتر خواهد شد.
پس این موضوع نشان می‌دهد که ایمن ساختن و ایمن کردن محیط زندگی‌تان بسیار اهمیت دارد. فرض کنید هنگام وقوع زلزله، روی مبل جلوی تلویزیون نشسته‌اید و مشغول تماشای آن هستید. ناگهان زلزله بیاید، اگر آمادگی و شناخت لازم درباره نکات ایمنی داشته باشید، می‌توانید سریع به زیر میزی مستحکم کنار دیوار بروید و زیر آن پناه بگیرید.
یادتان باشد که زیر قفسه‌هایی که امکان ریزش دارند، نروید. مهم‌ترین کار انتخاب پناهگاه مناسب، قرار گرفتن در پناهگاه و صبر کردن است. از ترسیدن و عجله بپرهیزید.
پس ۳ اقدام اصلی: پناه گرفتن در مکانی امن که قبلا به آن فکر کرده‌اید؛ مانند دیواری مستحکم یا میزی که می‌توان زیر آن قرار گرفت. سپس باید همان‌جا بمانید و سر و گردن‌تان را از آسیب حفظ کنید.
۳ گام اصلی
نشستن، پناه گرفتن و صبر کردن.
۱. نشستن
با احتیاط روی زمین قرار بگیرید و به حالت نشسته دربیایید. با این کار پاهایتان از آسیب دیدن حفظ می‌شوند.
۲. پناه گرفتن
- سر و گردن‌تان را با دستان خود بپوشانید تا از آسیب حفظ شوند.
- با کتاب یا سطحی مشابه آن نیز می‌توانید سر و گردن خود را بپوشانید.
- چنانچه میز معمولی یا میز تحریری مستحکم در اطراف‌تان وجود دارد، زیر آن بروید و در آنجا پناه بگیرید.
- اگر پناهی مانند میز و سایر اشیا وجود ندارد، کنار دیوارهایی قرار بگیرید که استحکام کافی دارند و از پنجره‌ها فاصله دارند.
- از پناه گرفتن در زیر یا کنار وسایلی که از استحکام آنها و وضعیت قرارگرفتن‌شان اطمینان ندارید، بپرهیزید. ضمنا از اشیایی که روی دیوارها آویزان هستند و لوستر و… نیز دور بمانید.
۳. صبر کردن
- اگر میز یا جایگاهی که در آن پناه گرفته‌اید، شروع به تکان خوردن و حرکت کرد، غافل‌گیر نشوید.
- سعی کنید جایگاه‌تان را حفظ کنید و خود را با حرکت آن هماهنگ کنید.
- تکان خوردن معمولا ۱ تا ۲ دقیقه طول می‌کشد پس تحمل کنید.
اگر هنگام وقوع زلزله به‌شدت تکان خوردید و جابه‌جا شدید، نترسید و فرار نکنید. در همان محیطی که پناه گرفته‌اید بمانید؛ این برایتان امن‌تر خواهد بود. ۳ مرحله مهم عنوان شده در تصویر زیر دیده می‌شود:
نبایدها هنگام وقوع زلزله
- برای خروج از ساختمان فرار نکنید. این کار باعث می‌شود، آوارها بر سرتان بریزد. افرادی که این کار را می‌کنند، معمولا دچار آسیب‌دیدگی بیشتری می‌شوند.
- از قدیم، مدام به ما گفته‌اند که هنگام زلزله، در چهارچوب درها پناه بگیرید. متأسفانه باید گفت این توصیه‌ی قدیمی اشتباه است. قرار گرفتن در چهارچوب درها باعث می‌شود تا آوار بر سرتان بریزد.
- رفتن به زیر تخت نیز ایده خوبی نیست. وقتی زیر تخت می‌روید، آوار روی تخت می‌ریزد و شما در محیطی تنگ و محدود گرفتار می‌شوید. پس اگر در شب‌هنگام زلزله رخ داد، باید از روی تخت به پایین بغلتید و خود را به نقطه‌ای امن در اتاق منتقل و از سرتان محافظت کنید.
- استفاده از نظریه‌ی مثلث حیات نیز چندان توصیه نمی‌شود. در این روش باید به‌جای رفتن زیر میز و… کنار اجسام بزرگ پناه بگیرید تا با فروریختن آوار، در فضایی که میان جسم بزرگ تولید شده است، قرار بگیرید.
۳. اقدامات لازم در محیط خارجی در حین وقوع زلزله
وقتی هنگام وقوع زلزله در محیط خارج از خانه به‌سر می‌برید، خطرات بیشتری شما را تهدید می‌کند. زیرا باید نگران موارد عدیده‌ای باشید:
- فروریختن اشیا و ساختمان‌ها؛
- شکسته شدن شیشه‌ها؛
- خطرات ناشی از کابل‌ها و سیم برق‌ها؛
- فروریختن شاخه‌ی درختان و… .
اگر هنگام وقوع زلزله در محیطی باز قرار داشتید، نباید بترسید. همچنین نباید برای رفتن به داخل ساختمان‌ها سعی کنید. باید تلاش کنید تا خود را به محوطه‌ای منتقل کنید که از تمام موارد خطرآفرین نام‌برده عاری باشد.
۴. اقدامات لازم هنگام رانندگی در زمان زلزله
اگر هنگام رانندگی زلزله رخ داد، خونسرد باشید. معمولا در ابتدای وقوع زلزله متوجه نمی‌شوید که چه اتفاقی افتاده است و حس می‌کنید که خودرویتان خراب شده است. پس ابتدا خونسردی خود را حفظ کنید و بعد از اطمینان از اینکه زلزله در حال وقوع است، سعی کنید کنترل خودرو را در دست داشته باشید و فرمان را در تسلط خود نگاه دارید.
اقدامات لازم:
- آرام‌آرام آماده‌ی توقف شوید.
- از ساختمان‌ها، درخت‌ها، تیر چراغ برق و … دور شوید و یادتان باشد از روی پل‌ها نیز تردد نکنید.
- خودرو را در جایی امن خاموش کنید و حواس‌تان به ترمز باشد.
- در خودرو بمانید.
- سر خود را محافظت کنید. حتی در خودرو نیز ممکن است تخریب و فروریختن آوار بر سرتان خطرناک باشد.
- حتی بعد از توقف زلزله نیز در خودرو بمانید.
- رادیو را روشن کنید و حواس‌تان به اخبار و هشدارها باشد.
- پس از توقف کامل زلزله به مسیر خود ادامه بدهید و مواظب جاده‌های مسدود، خرابی‌ها و موانع موجود در جاده و چراغ‌های راهنمای تخریب‌شده باشید. وقتی چراغ‌های راهنمایی از کار می‌افتند، کنترل امنیت حرکت دیگر به‌عهده‌ی خودتان است.
۵. حفظ خونسردی
خونسرد و آرام بمانید. درست است که زلزله وحشتناک است و همه از آن می‌هراسند اما اگر آرامش‌تان را از دست بدهید، نمی توانید اقدامات درست انجام دهید و تصمیماتی به‌موقع بگیرید.
پس سعی کنید آمادگی‌های لازم برای مواجهه با بحران را در خود تقویت کنید. این موضوع به‌ویژه برای کسانی که فرزندان کوچک دارند، بسیار حیاتی است. اگر شما هول شوید و آرامش‌تان را از دست بدهید، بقیه‌ی اعضای خانواده‌تان نیز دچار وحشت و اضطراب می‌شوند.
آمادگی بعد از زلزله
۱. آمادگی برای پس‌لرزه‌ها
وقتی زلزله رخ می‌دهد، تمامی خطوط درگیر در آن به حالت نامتعادل درمی‌آیند و ممکن است پس‌لرزه‌هایی بهوقوع بپیوندد. مثلا در سال ۲۰۱۱، در ژاپن زلزله‌ای آمد که شدت نسبتا مهیبی داشت و در فاصله‌ای ۲۲ دقیقه‌ای پس‌لرزه نسبتا شدیدی آن را همراهی کرد.
حتی بعد از گذشت یک‌سال همچنان پس‌لرزه‌هایی ژاپن را تحت‌تأثیر قرار می‌داد. هر چقدر زلزله اصلی شدت و بزرگی بیشتری داشته باشد، پس‌لرزه‌های بعدی شدیدتر و پرتعدادتر خواهند بود.
نمی‌توان پس‌لرزه را پیش‌بینی کرد. بعد از وقوع زلزله باید همواره آمادگی و هوشیاری لازم برای مواجهه با شرایط خطر را داشت.
۲. حفظ هوشیاری و دنبال کردن اخبار
همیشه اخبار را دنبال کنید و هوشیار باشید. باید نسبت به توصیه‌ها و اطلاعیه‌های عمومی که اعلام می‌شود توجه داشته باشید. نکاتی که در مورد تخلیه و خروج از منزل و … مطرح می‌شود، بسیار مهم است. گاهی‌اوقات شما نسبت به بعضی از موضوعات مانند خطراتی که نشت مواد شیمیایی و… محیط را تهدید می‌کنند، بی‌خبر هستید. پس منتظر اطلاعیه‌ها و توصیه‌های عمومی باشید.
۳. خطرات آتش‌سوزی و نشت گاز
قبل از وجود الکتریسیته، شمع‌ها باعث خطرات آتش‌سوزی هنگام زلزله‌ها می‌شدند. همچنان خطرات ناشی از آتش‌سوزی به‌خاطر وجود نشت گاز یا برق وجود دارد.
برای حفظ ایمنی در این مورد:
استفاده از شیر گاز خودکار
می‌توانید از شیر گازهایی استفاده کنید که به‌طور خودکار در مواقع خطر خاموش می‌شوند. با استفاده از این ابزار احتمال وقوع خطرات ناشی از نشت گاز تا حدود زیادی کاهش می‌یابد.
استفاده نکردن از شمع
حواس‌تان باشد که وجود شمع‌ها هنگام زلزله بسیار خطرناک هستند. در پس‌لرزه‌ها امکان شعله‌ور شدن شمع‌ها وجود دارد. وقتی شمع‌ها مشتعل بشوند، با وجود گازی که از لوله‌ها نشت کرده است، امکان آتش‌سوزی به‌وجود می‌آید.
توجه به نشت گاز
وقتی گاز نشت می‌کند، بویی مانند بوی تخم‌مرغ فاسد به مشام‌تان می‌رسد یا کنتور به‌شدت تغییر مقدار می‌کند. باید حواس‌تان باشد که در صورت نشت گاز اقدامات لازم را خیلی سریع انجام دهید.
گاز را چه موقع خاموش کنیم و شیر را ببندیم؟
هنگام وقوع زلزله ممکن است، گاز به‌طور سرتاسری قطع بشود. در این حالت، به‌هیچ‌عنوان نباید کنتور گاز را دستکاری کرد، این کار خطرناک است. پس برای قطع گاز باید پیش‌بینی‌هایی برای گرمایش درنظر بگیرید.
۴. توجه به تخریب لوله‌های آب
گاهی اوقات هنگام وقوع زلزله امکان ترکیدن لوله‌های آب نیز وجود دارد. در چنین شرایطی باید شیرفلکه‌ی اصلی آب را بست.
ضمنا یادتان باشد که حتی وقوع ترکیدگی لوله در سایر نقاط نیز باعث می‌شود آبی که از زیر منزل شما خارج می‌شود، پاک و تمیز نباشد. ممکن است این آب با مواد آلاینده و باکتری‌هایی که به‌علت ترکیدگی لوله وارد آب شده است، آلوده شده باشد.
برای اطلاع از وضعیت آب مصرفی می‌توانید از اداره‌ی آب نیز در این‌باره سؤال کنید اما اگر تلفن‌ها قطع بود یا خطوط مرکز اداره‌ی آب قطع بودند، بهتر است اخبار درباره آب را از طریق رادیو پیگیری کنید.
باید همیشه تعدادی بطری آب‌معدنی برای چنین روزهایی ذخیره کنید. اما اگر احیانا خود را برای برخورد با زلزله آماده نکرده‌اید، به این توصیه‌ها توجه کنید:
- در صورت امکان آب موجود در لوله‌ها را ۱ دقیقه بجوشانید.
- از فیلترهای تصفیه‌ی آب استفاده کنید.
یادتان باشد که ابعاد رخدادهایی مانند زلزله بنا به مکان‌های مختلف و شرایط گوناگون متفاوت خواهد بود. مثلا اگر در نزدیکی منبعی از مواد شیمیایی، زلزله رخ بدهد، باید با احتیاط بیشتری اقدامات لازم را پیش برد.
۵. گیر افتادن و اسیر شدن هنگام زلزله
واکنش و قدرت تطبیق بدن انسان با شرایط سخت و دشوار ستودنی است. افراد مختلفی را می‌توان مثال زد که هنگام وقوع زلزله، فقط از طریق مقدار اندکی آب و بدون هیچ ماده غذایی برای مدتی طولانی زیر آوار دوام آورده‌اند.
اما در هر حال برای چنین شرایط سختی بهتر است موارد زیر را درنظر داشته باشید:
- خونسرد بمانید: اگر آرامش‌تان را از دست بدهید و فریاد بکشید انرژی‌تان خیلی زود تحلیل خواهد رفت. پس سعی کنید خود را آرام و باانرژی نگه دارید.
- موقعیت را رصد کنید: باید ببینید که آیا در مکانی که اسیر شده‌اید، دچار آسیب‌دیدگی و جراحت شده‌اید، امکان ریزش بیشتر آوار هم وجود دارد، به منبع آب یا غذا دسترسی دارید، می‌توانید نور و هوا را احساس کنید و… .
- جراحت و زخم را درمان کنید: اگر دچار آسیب‌دیدگی شده‌اید یا خونریزی دارید، بهتر است سعی کنید جلوی خونریزی را بگیرید. مثلا با تکه‌ای از لباس‌تان زخم را ببندید و از خونریزی جلوگیری کنید.
- خود را در برابر خاک‌وغبار حفظ کنید: اگر خاک‌وغبار دهان و صورت‌تان را آزار می‌دهد و یا تنفس‌تان را دچار اختلال می‌کند، باید تلاش کنید تا با لباس‌تان دهان و بینی‌تان را حفظ کنید.
- راه خروج را بیابید: اگر آسیب ندیده‌اید و احساس می‌کنید که با حرکت کردن به سمت خروج از ساختمان و آوار، چیزی بر سرتان فرو نمی‌ریزد، بااحتیاط به‌دنبال راه خروج باشید.
- به نواحی امن‌تر بروید: ممکن است آوار مدام ریزش کند و بر سرتان بریزد؛ پس مکان‌هایی مانند زیر میزهای مستحکم و دیوارهای امن را برای پناه گرفتن انتخاب کنید.
- کمک خبر کنید: اگر تلفن‌تان از دسترس خارج شده است و صوتی برای اطلاع‌رسانی امدادگران در اختیار ندارید، بهتر است از روش‌های معروف برای آگاه کردن امدادگران استفاده کنید. مثلا می‌توانید ۳ ضربه پیاپی به دیوار یا سنگی چیزی بزنید. پس از اتمام ۳ ضربه کمی مکث کنید و دوباره ۳ ضربه پیاپی بزنید. با این روش‌های سیگنال‌دهی امدادگران متوجه حضور شما خواهند شد.
۶. کمک به دیگران
اگر توانستید از زلزله جان سالم به‌در ببرید و دچار هیچ‌گونه آسیبی نشدید، بهتر است به کمک بقیه بروید. ابتدا بااحتیاط به کمک همسایه‌ها بروید و سپس به گروه‌های نجات بپیوندید.
زلزله‌ها هولناک و ناراحت‌کننده هستند اما از دیرباز راهی برای تقویت قدرت آدمی در مواجهه با طبیعتی بوده‌اند که همان‌قدر که نعمت و مهربانی نثارشان کرده است، گاهی نیز گوشه‌ای از خشمش را نشان می‌دهد. فقط کافی است آرام باشید و تا جایی که می‌توانید خود را برای رویارویی با آن آماده بسازید.
