آیا تاکنون هنگام خرید لوازم آرایشی بهداشتی با واژه کرولتی- فری (cruelty-free) مواجه شدهاید؟ شاید هم درباره این واژه و مبحث تست حیوانی لوازم آرایشی بهداشتی چیزهایی دیده باشید. در این مقاله میخواهیم درباره این موضوع و زوایای مختلف آن صحبت کنیم.
تست حیوانی لوازم آرایشی بهداشتی به چه معناست؟
لوازم آرایشی و بهداشتی پیش از آنکه به بازار عرضه شوند، از مراحل مختلفی عبور میکنند. از ایده ابتدایی گرفته تا توسعه محصول، طراحی بستهبندی و بازاریابی، همه محصولات آرایشی بهداشتی مراحل یکسانی را طی میکنند.
در این میان یک مرحله اضافی وجود دارد. بسیاری از برندها محصولاتشان را ابتدا روی حیوانات آزمایش میکنند و سپس آن را روانه بازار میکنند. واژه کرولتی فری از همینجا سرچشمه میگیرد. بنابراین اگر روی محصولی برچسب کرولتی فری را دیدید، به معنای آن است که این محصول «تست حیوانی ندارد».
چطور تست حیوانی را انجام میدهند؟
برای انجام تست حیوانی، برخی از روشهای مرسوم عبارتاند از:
- مالیدن مقداری از محصول موردنظر روی چشم و پوست حیوان؛
- تغذیه اجباری از محصول موردنظر؛
- استنشاق محصول؛
- تست «دوز مرگبار» یا LD50.
این آزمایشها را برای تعیین میزان سمّیت مواد و ترکیبات جدیدی که در محصولات آرایشی بهداشتی به کار بردهاند انجام میدهند.
قویترین استدلالی که در این رابطه مطرح شده، این است که حیوانات میتوانند نشان دهند اثر یک ماده روی سیستم کل بدن چگونه است. ادعای سازمان غذا و دارو این است که ما برای تست موضوعات پیچیدهای مانند سرطانزایی یک محصول یا اثرات مختلکننده غدد درونریز بدن روش جامعی نداریم و به همین دلیل مجبوریم روی حیوانات آزمایش کنیم. درحالیکه امروزه روشهای جایگزین زیادی برای تعیین سمیبودن مواد جدید در محصولات آرایشی بهداشتی وجود دارد.
روشهای جایگزین برای تعیین سمّیت ترکیبات جدید
یکی از روشهای جدید برای آزمایش مواد آرایشی بهداشتی، تولید سهبعدی پوست انسان برای آزمایش حساسیت پوست است. این مدلهای اپیدرمی کاملا دقیق هستند و میتوانند اثرات پرتوهای فرابنفش، نفوذپذیری و خوردگی را شبیهسازی کنند. برخی پژوهشگران حتی در تلاش هستند با استفاده از فناوری چاپ سهبعدی پوست و بافتهای انسان را شبیهسازی کنند.
روشهای مدلسازی رایانهای مانند QSAR هم میتوانند اثرات بیولوژیکی مواد شیمیایی را براساس ساختار آنها پیشبینی کنند. این برنامهها با استفاده از توصیفکنندههای مولکولی، جنبههای مختلف ساختار شیمیایی یک محصول را تعیین میکنند. سپس بین توصیفکنندهها و ویژگیهای هدف که میتواند از حساسیت پوست گرفته تا سمّیت رشدی و تولیدمثلی باشد ارتباط برقرار میکنند تا تأثیر آنها را بررسی کنند.
این آزمایشهای پیشرفته علمی اغلب سریعتر، ارزانتر و قابلاعتمادتر از آزمایشهای حیوانی بیرحمانه و غیرضروری هستند.
کدام روشها کارآمدترند؟ تست حیوانی یا روشهای جایگزین؟
جالب اینجاست که مطالعات ثابت کردهاند آزمایش لوازم آرایشی بهداشتی روی حیوانات فقط ۴۰ تا ۶۰ درصد مواقع میتواند واکنش انسان را نسبت به آن محصول پیشبینی کند، درحالیکه برخی روشهای جایگزین حتی در ۸۰ درصد مواقع دقیق عمل میکنند. این نشان میدهد تست حیوانی محصولات آرایشی بهداشتی نهتنها ناکارآمد است، بلکه هزینه بالایی هم برمیدارد.
از کدام حیوانات برای تست حیوانی استفاده میکنند؟
سالانه میلیونها حیوان را برای آزمایش مواد آرایشی در سراسر جهان به کار میگیرند. این حیوانات عبارتاند از:
خرگوشها
در این فرایند خرگوشهای باردار را وادار میکنند بهمدت ۲۸ روز از مواد آرایشی بهداشتی تغذیه کنند. این خرگوشها در طول فرایند همراه با جنین درونشان کشته میشوند. البته روش دیگری هم برای آزمایش روی خرگوش هست که کمتر رایج است. برای این کار خرگوشها را مجبور میکنند مواد آرایشی را استنشاق کنند یا اینکه بهمدت ۲۸ تا ۹۰ روز، هر روز محصولات را روی پوست تراشیدهشده آنها اعمال میکنند. بعد از آن باز هم این حیوانات را از بین میبرند.
خوکچههای هندی
ترکیبات و محصولات را برای مشاهده واکنش آلرژیک روی پوست تراشیدهشده خوکچههای هندی میمالند. بعد از اتمام آزمایش این حیوانات هم کشته میشوند.
موشهای صحرایی
در این فرایند موشها را مجبور میکنند محصولات را بخورند یا استنشاق کنند یا هر روز بهمدت ۲۸ تا ۹۰ روز آن را به پوست تراشیدهشده آنها میمالند. سپس آنها را از بین میبرند.
در برخی آزمایشها، موشهای باردار را وادار میکنند حدوداً ۲۱ روز از ماده موردنظر تغذیه کنند و سپس آنها را از بین میبرند. موشها در طی فرایند همراه با جنین کشته میشوند.
موشها
تست روی موشها به این صورت است که روی گوششان از محصولات آرایشی استفاده میکنند تا ببینند که واکنش آلرژیک نشان میدهند یا نه. شش روز بعد آنها را از بین میبرند.
سگها
در بعضی موارد که خوشبختانه نادر است، از سگها هم در تست حیوانی استفاده میکنند. به این ترتیب که ابتدا مادهای را که قرار است در محصولات آرایشی بهداشتی استفاده کنند به آنها میخورانند یا مجبورشان میکنند آنها را استنشاق کنند. همچنین ممکن است بهمدت ۲۸ تا ۹۰ روز محصول را روی پوست تراشیدهشده این حیوانات اعمال کنند. در نهایت سگها را از بین میبرند.
انسان
برخی از شرکتهای کرولتی فری روی داوطلبان انسانی این تست را انجام میدهند. برای مثال، مقدار بسیار کمی از محصول را روی پوست آنها اِعمال میکنند و سپس تحقیقات و مشاهدات لازم را انجام میدهند.
نه به تست حیوانی؛ بزرگترین کمپین تاریخ
متأسفانه ۸۰٪ از کشورهای جهان هیچ قانونی درباره تست حیوانی محصولات آرایشی بهداشتی ندارند. از ژوئن سال ۲۰۱۷ کمپین «تا ابد مخالف تست حیوانی» آغاز به کار کرد و از آن زمان تا کنون این کمپین به عنوان بزرگترین کمپین تاریخ شناخته شده است. زمانی که تعداد امضاهای این کمپین به ۸ میلیون رسید، با مشارکت کرولتی فری اینترنشنال تصمیم گرفتند دادخواستی را به سازمان ملل متحد ارائه دهند و در آن کنوانسیون بینالمللی منع آزمایش روی حیوانات را درخواست کنند.
اولین برندی که در این زمینه پا پیش گذاشت
اولین برندی که از زمان راهاندازیاش در سال ۱۹۹۶ همواره جزو برندهای بدون تست حیوانی بوده است و براشها و قلمموهای آن همگی مصنوعی هستند، برند اوربان دیکی (Urban dacay) است. این برند در سال ۲۰۰۶ به اولین برند معتبر در زمینه تولید لوازم آرایشی وگان (که از ترکیبات گیاهی استفاده میکند) تبدیل شد. در جشن ۲۵ سالگی این برند، آنها با همکاری با سازمان پتا (PETA) اولین پالت سایه کاملا وگان را رونمایی کردند.
مدتی است که یکسری دیگر از برندها که محصولات زیبایی ارگانیک و طبیعی به بازار عرضه میکنند به این جمع پیوستهاند. برندهایی مانند آوالون، جیسون و آلبا بوتانیکا برخی از این برندها هستند. سوزان لروکس بنیانگذار شرکت وان لاو ارگانیکس (One Love Organics) میگوید: «آزمایش روی حیوانات کاملا غیرضروری است. ما میتوانیم از روشهای دیگری برای این کار استفاده کنیم. در بسیاری از مواقع محصولی که روی حیوان آزمایش شده است، معلوم نیست همان نتیجه را روی انسان هم داشته باشد. این عمل منسوخ شده است و هیچ تضمینی ندارد که درست باشد. اگر مواد آرایشی و محصولات را روی داوطلبان انسانی آزمایش کنیم نتیجه دقیقتری خواهیم داشت.
برخی از کشورهای پیشگام در این زمینه، برزیل، کانادا، هند، نیوزیلند، کره جنوبی و استرالیا هستند.
معرفی برندهایی که هنوز تست حیوانی انجام میدهند و جایگزینهایی برای آنها
در این بخش میخواهیم برخی از برندهایی که هنوز تست حیوانی انجام میدهند و جایگزینهایی را برای آنها معرفی کنیم:
۱. دیور
این برند محبوب که در زمینه لوازم آرایشی بهداشتی و نیز کیف و کفش و اکسسوری فعالیت دارد هنوز تست حیوانی را متوقف نکرده است و جالب اینکه ناتالی پورتمن (هنرپیشه مشهور) که فعال حقوق حیوانات و گیاهخوار است، از چهرههای تبلیغاتی این برند است.
بهجای دیور:
از اورگلس استفاده کنید که هم بدون تست حیوانی و هم وگان است.
۲. نارس
این شرکت سابقا بدون تست حیوانی بود، اما حالا دیگر نیست. آنها اکنون محصولاتشان را در چین به فروش میرسانند که شرط واردات محصولات زیبایی آنها از کشورهای خارجی این است که روی حیوانات تست شده باشند.
بهجای نارس:
از برند مارک جیکوبز استفاده کنید که کاملا وگان نیست، اما تست حیوانی ندارد.
۳. مک
متأسفانه مک هم جزو شرکتهایی است که محصولات آن تست حیوانی دارند.
بهجای مک:
از میکاپ گیک (Make Up Geek) استفاده کنید. البته این هم کاملا وگان نیست، ولی حداقل تست حیوانی ندارد.
۴. بابی براون
یکی از محبوبترین شرکتهای آرایشی بهداشتی که واقعا دیگر وقت آن رسیده است رویهاش را درباره تست حیوانی عوض کند.
بهجای بابی براون:
از استیلا (Stila) استفاده کنید. استیلا مدتی مدتی محصولاتش را در چین میفروخت و این واقعا ناامیدکننده بود. حالا به یک برند بدون تست حیوانی تبدیل شده است. البته کاملا وگان نیست.
۵. شوآمورا
برند ژاپنی شوآمورا (Shu Uemura) یکی از برندهایی است که هنوز در حال انجام تست حیوانی است. متأسفانه این برند بهترین محصولات مراقبت از پوست را داشت.
بهجای شوآمورا:
از کت وان دی (KVD Vegan Beauty) استفاده کنید. این برند انقلابی در صنعت آرایشی بهداشتی ایجاد کرده است و بهطور کامل محصولات وگان تولید میکند.
۶. بنفیت
متأسفانه برند محبوب بنفیت (Benefit) هم محصولاتش را روی حیوانات آزمایش میکند تا بتواند آنها را در چین به فروش برساند.
بهجای بنفیت:
از تو فیسد (Too Faced) استفاده کنید. این شرکت هم محصولاتش وگان و بدون تست حیوانی هستند.
۷. میکاپ فور اِور
برند میکاپ فور اور که یکی از بهترین کرمپودرها و کانسیلرها را تولید میکند هم تست حیوانی دارد.
بهجای میکاپ فور اور:
از برند تارت استفاده کنید. تارت یکی از بهترین برندهای بدون تست حیوانی و وگان است.
۸. سِفورا
یکی از بزرگترین و محبوبترین برندهای صنعت آرایشی که متأسفانه تست حیوانی انجام میدهد.
بهجای سفورا:
بَری ام (Barry M) بهخوبی میتواند جای این برند را پر کند. این برند انگلیسی است و ترکیبات و برچسبهای روی محصولاتش کاملا واضح هستند. هم وگان است و هم تست حیوانی ندارد.
۹. رولون
این برند که یکی از بهترین رژلبها را تولید میکند هم تست حیوانی دارد.
بهجای رولون:
از الف (E.L.F) استفاده کنید. تمام محصولات این برند ۱۰۰٪ وگان و بدون تست حیوانی است.
۱۰. برند ریمل
ریمل (Rimmel) یک برند انگلیسی و از جمله بهترین برندهای آرایشی است اما هنوز تست حیوانی را متوقف نکرده است.
بهجای ریمل:
از انوایایکس (NYX) استفاده کنید. این برند هم کاملا وگان است و از ترکیبات گیاهی در محصولاتش استفاده میکند.
بحثهایی که پیرامون تست حیوانی لوازم آرایشی بهداشتی وجود دارد
درباره بحث متوقفکردن تست حیوانی لوازم آرایشی بهداشتی، بحثهای زیادی وجود دارد که برخی زوایای این موضوع را روشن میکند.
۱. برخی میگویند چرا تست لوازم آرایشی روی حیوانات بیرحمانه است، اما استفاده از بیش از ۱۰۰ میلیون حیوان برای اهداف تحقیقاتی بیرحمانه نیست. موشهای صحرایی، موشها، دوزیستان و خزندگان ۸۵٪ از جمعیت حیواناتی را تشکیل میدهند که بهمنظور اهداف پژوهشی مخصوصا در زمینه پزشکی از آنها استفاده میکنند.
۲. اگر تست حیوانی نبود هیچ راهی برای آزمایش ایمنی یک محصول روی بافتهای ارگانیک بدن انسان وجود نداشت.
۳. برخی میگویند نمیتوان به نتایج مدلها و روشهای رایانهای اعتماد کرد. چون سیستم بدن برخی حیوانات به سیستم بدن انسان نزدیکتر است بنابراین استفاده از آنها منطقی است.
۴. برخی بر این باورند که ارزش زندگی انسان بالاتر از حیوانات است. اگر مواد آرایشی بهداشتی بدون تست حیوانی روی انسان مصرف شود میتواند به او آسیب برساند.
۵. عدهای استدلال میکنند عمر انسانها از حیواناتی که روی آن آزمایش میکنیم طولانیتر است. مثلا برای موش فقط سه سال عمر میکند، درحالیکه متوسط طول عمر انسان ۸۰ سال است. ازآنجاکه یک ماده پس از یک دوره تستشدن تا چند نسل دیگر هم همچنان ایمن است و به تست دوباره نیاز ندارد، چرا باید ناراحت تست حیوانی باشیم؟
۶. گروهی میگویند تعداد حیواناتی که برای تغذیه انسان ذبح میشوند بسیار بیشتر از تعداد آنها در تست حیوانی است.
اما مخالفان چه میگویند؟
۱. بیتردید تست حیوانی بیرحمانه است. یکی از رایجترین مطالعات در تست حیوانی، آزمایش LD50 است که مخفف «دوز کشنده ۵۰٪» است. در این فرایند ماده موردنظر را تا زمانی روی حیوان آزمایش میکنند که نیمی از آنها بمیرند. این آزمایش ازنظر علمی تأییدنشده است، اما بهعنوان استانداردی برای تعیین سطح سمّیت حاد در انسان به کار میرود. این آزمایش تا ۶۵٪ فقط دقیق است، درحالیکه استفاده از سلولهای انسانی معمولا تا ۸۰٪ دقیق است.
۲. بسیاری از موادی که روی حیوانات آزمایش میشوند یا به مرحلهای میرسند که آسیب زیادی به حیوان وارد میشود و بنابراین مشخص میشود که نباید از این ماده استفاده کرد. بنابراین حیوان در بسیاری از موارد جان خود را فدا میکند تا ایمنی محصولی را مشخص کند که ممکن است هرگز از مرحله تولید خارج نشود.
۳. هزینهای که یک شرکت بابت مراقبت از حیوانات در تست حیوانی باید بپردازد، بسیار بالاست و گاهی به میلیاردها دلار هم میرسد. پولی که بابت این فرایند منسوخشده هدر میرود میتواند برای روشهای تحقیق و توسعه مؤثرتری مصرف شود.
۴. طبق اطلاعاتی که سازمان غذا و دارو منتشر کرده است، بسیاری از داروهای آزمایششده روی حیوانات تا ۹۶٪ به شکست منجر میشود. درحالحاضر چندان اعتمادی به تست حیوانی وجود ندارد. ممکن است در هنگام آزمایش روی حیوان از تکنیکهای تحقیقی ضعیف استفاده شود یا دادهها ناقص یا نادرست باشند. ازآنجاکه نظارتی روی این فعالیتها انجام نمیشود ممکن است نتایجی کاذب به دست آمده باشند.
۶. در طول آزمایش حیوان زجر میکشد و آسیب میبیند. درحالیکه حیوان هنگام ذبح برای تغذیه، بدون زجر کشته میشود. از سوی دیگر، انسان برای زندهماندن به غذا نیاز دارد. درحالیکه لوازم آرایشی بهداشتی جزو ضروریات زندگی نیستند. چرا حیوان باید رنج بکشد تا انسان از ایمنی محصولی که میخواهد برای نیاز غیرضروریاش استفاده کند اطمینان یابد؟
۷. روشهای جایگزین با فناوریهای پیشرفته امروزی بسیار دقیقتر از تست حیوانی هستند.
کلام آخر
با همه موارد گفته شده، بهطورکلی آزمایش لوازم آرایشی و بهداشتی روی حیوانات بیرحمانه به نظر میرسد. مخصوصا با توجه به این حقیقت که راههای جایگزین بهتری در دنیای امروز در دسترس این صنعت عظیم قرار گرفته است که آنها را از انجام تست حیوانی بینیاز میکند. بهنظر شما چرا هنوز برندهای بزرگی مانند لورآل، بابی براون و حتی مک تصمیم نگرفتهاند بهخاطر برآوردن نیاز انسان به زیبایی، به زجردادن حیوانات پایان دهند؟ آیا خودتان محصولات آرایشی بدون تست حیوانی را ترجیح میدهید یا برایتان اهمیتی ندارد؟ لطفا دیدگاههایتان را با ما به اشتراک بگذارید.