خواه گیاه‌خوار باشید یا نه، شاید قبلا درباره رژیم گیاه‌خواری یا وگان چیزهایی شنیده باشید. بااین‌حال شاید ندانید که لوازم آرایشی وگان هم داریم. در این مقاله درباره لوازم آرایشی وگان، ترکیبات آنها و برندهایی که محصولاتشان گیاهی است صحبت می‌کنیم.
راستی آیا می‌دانستید که وگان بودن یک محصول ربطی به تست حیوانی آن ندارد؟ درباره این هم صحبت خواهیم کرد.
لوازم آرایشی وگان؛ محصولاتی بدون ترکیبات حیوانی
همان‌طور که احتمالا می‌دانید، رژیم گیاه‌خواری (وگان، وگن یا وجین؛ به فارسی بیشتر وگان می‌گویند) به رژیم غذایی خاصی می‌گویند که در آن هیچ نشانه‌ای از یک حیوان وجود ندارد. گیاه‌خواران نه فقط گوشت و سایر اجزای حیوانی را نمی‌خورند، بلکه محصولاتی را که از این حیوانات به دست می‌آید مانند تخم‌مرغ، عسل، شیر، سایر لبنیات و حتی غذاهای دریایی مصرف نمی‌کنند.
به همین ترتیب در لوازم آرایشی وگان هم هیچ یک از ترکیبات حیوانی وجود ندارد. شاید برایتان عجیب باشد مگر در لوازم آرایشی بهداشتی از حیوانات هم استفاده می‌کنند؟
باید بگویم بله. بیشتر لوازم آرایشی، بهداشتی، شامپوها، کرم‌ها و حتی رژلبی که استفاده می‌کنید ممکن است حاوی ترکیبات حیوانی باشد. لطفا نگویید ما از برندهای خوب استفاده می‌کنیم، برندهایی از همین شیوه استفاده می‌کنند که شاید اگر اسم‌شان را بشنوید باور نکنید.
در بیشتر لوازم آرایشی و محصولات زیبایی روزمره‌ای که از آنها استفاده می‌کنیم، از اجزای بدن حیوانات و محصولات جانبی آنها استفاده کرده‌اند. حشره‌های خردشده، چربی حیوانات ذبح‌شده، شاخ و پنجه فقط برخی از این ترکیبات هستند.
در گذشته هیچ‌کس از این موضوع اطلاع نداشت، اما هنگامی‌که این افشاگری انجام شد، بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده لوازم آرایشی تصمیم گرفتند دیگر از ترکیبات حیوانی در محصولاتشان استفاده نکنند. به این ترتیب خط تولید لوازم آرایشی وگان به راه افتاد.
چطور می‌توان لوازم آرایشی وگان را تشخیص داد؟
اگر می‌خواهید این محصولات آرایشی بهداشتی را بشناسید به برچسب‌های آنها دقت کنید. محصولی که در آن از هیچ‌یک از ترکیبات حیوانی و مشتقات آنها استفاده نشده است با برچسب وگان فرندلی (Vegan-Friendly)، وگان (Vegan) و ۱۰۰٪ وگان (Vegan 100%) مشخص می‌شوند. دقت کنید حتی موم، عسل و شیر هم نباید در آنها به کار رفته باشد.
اگر فکر می‌کنید تفاوتی بین این سه برچسب هست، باید بگویم این‌طور نیست. در اصل معنای همه آنها یکسان است، فقط هر شرکت خط‌مشی خودش را دارد و شاید از این برچسب‌ها برای اشاره به این موضوع استفاده کند که فقط همین یک محصول آن وگان است یا کل برند از محصولات گیاهی استفاده می‌کند.
راه دیگر تشخیص این است که تمام ترکیبات را بخوانید و ببینید در فهرست آنها از ترکیبات غیرگیاهی استفاده شده است یا نه. البته این راه صددرصد اطمینان‌بخش نیست. چه بسا شرکت همه ترکیبات را روی محصول درج نکرده باشد.
وگان بودن یک محصول ارتباطی با تست حیوانی ندارد
در اینجا باید به یک تفاوت مهم بین وگان بودن یک محصول و کرولتی فری (cruelty-free) بودن آن اشاره کنم. برخی افراد به اشتباه تصور می‌کنند که اگر یک محصول گیاهی است، یعنی هیچ حیوانی در آن مورد اذیت و آزار واقع نشده است. این نادرست است، برخی از محصولات وگان و نه همه آنها، ممکن است روی حیوانات آزمایش شده باشند. کرولتی فری در لغت به‌معنای «بدون بی‌رحمی» است، اما در لوازم آرایشی این‌طور تفسیر می‌شود: «تست حیوانی ندارد».
یک برند بسیار محبوب را مثال بزنیم: برند لورال یک شامپوی ۱۰۰٪ گیاهی دارد که در آن از هیچ ترکیب حیوانی استفاده نکرده است، اما این محصول را روی حیوانات آزمایش می‌کند. بنابراین این برند جزو برندهای کرولتی فری نیست و فقط ازنظر تئوری وگان محسوب می‌شود.
ترکیبات حیوانی که در لوازم آرایشی استفاده می‌کنند
این ترکیبات شامل کارمین، لانولین، کراتین، کلاژن، الاستین، گلیسیرین و استئاریک اسید مشتق از حیوانات، پیه، مروارید، ابریشم، مشتقات شیر، ماده لزج حلزون و نظایر آن است. البته این فهرست طولانی‌تر از آن است که فکرش را بکنید.
این ترکیبات حیوانی را به دو روش تهیه می‌کنند:
- به‌شکل مستقیم از حیوانات زنده (دقت کنید: زنده) و یا کشته‌شده؛
- به‌شکل غیرمستقیم از صنایع تولید گوشت و لبنیاتی‌ها.
محصولات وگان همان محصولات وجترین نیستند
محصولات وگان با محصولات گیاهی تفاوت دارند. به نوشتار این دو کلمه دقت کنید: وگان (Vegan) و وجترین (vegetarian). تفاوت آنها در این است که محصولات گیاهی فقط حاوی ترکیبات و اجزای بدن حیوانات نیستند اما در آنها از موم، عسل، سفیده تخم‌مرغ (آلبومین)، عناصر موجود در شیر و نظایر آنها استفاده می‌کنند.
درحالی‌که در لوازم آرایشی وگان نه از ترکیبات حیوانی (چه زنده و چه کشته‌شده) و نه از محصولات تولیدی آنها استفاده نمی‌کنند.
برند وگان یا محصول وگان؟ این دو تا هم یکسان نیستند
اینکه یک محصول وگان است هیچ ارتباطی به این که کل برند آن وگان باشد ندارد.
برند وگان از ترکیبات حیوانی و هر چیزی که به حیوانات مربوط است در هیچ یک از محصولاتش استفاده نمی‌کند. درحالی‌که برخی از برندها وگان نیستند و ممکن است فقط یک‌سری از محصولاتش را به‌صورت وگان تولید کند.
اگر از محصولات خارجی استفاده می‌کنید، ۴ تأییدیه برای محصولات و برندهای وگان وجود دارد:
- وگان اکشن (Vegan Action)؛
- جامعه وگان (Vegan Society)؛
- پتا (PETA)؛
- انجمن گیاه‌خواران (The Vegetarian Society).
توجه داشته باشید که سه گواهینامه هستند که فقط محصولاتی را تأیید می‌کنند که روی حیوانات تست نمی‌شوند و ممکن است اصلا وگان نباشند. بنابراین این سه تا فقط برای «تست حیوانی ندارد» هستند و وگان بودن یا نبودن محصول را مشخص نمی‌کنند:
- Leaping Bunny؛
- Cruelty-Free International؛
- Choose Cruelty-Free.
لوازم آرایشی وگان به‌معنای طبیعی یا ارگانیک بودن آنها نیست
وگان بودن لوازم آرایشی لزوما به‌معنای طبیعی یا ارگانیک بودن آنها نیست. اگرچه بیشتر آنها را به‌شکل طبیعی از منابع گیاهی تهیه می‌کنند اما برخی از آنها را در آزمایشگاه به‌شکل مصنوعی تولید می‌کنند، بنابراین نه طبیعی هستند و نه ارگانیک.
ازآنجاکه مواد مصنوعی ارزان‌تر از مواد طبیعی و گیاهی هستند، مسلما برای بیشتر تولیدکنندگان لوازم آرایشی به‌صرفه‌تر است که از آنها استفاده کنند.
لوازم آرایشی وگان؛ خوب یا بد؟
حالا سؤالی که پیش می‌آید این است که آیا واقعا بهتر است از لوازم آرایشی وگان استفاده کنیم؟ پاسخ مثبت است، اما نه همیشه. گاهی اوقات این محصولات فقط برچسب وگان را دارند و درواقع بیشتر به‌دلیل بازاریابی برای فروش محصولاتشان این برچسب‌ها را می‌زنند. بنابراین این برچسب‌ها بدون تأییدیه‌های لازم برای اثبات وگان بودن یک محصول کافی نیستند.
محصولات آرایشی بهداشتی وگان و کرولتی‌فری‌ها با هدف متوقف‌کردن اقدامات بی‌رحمانه نسبت به حیوانات ایجاد شده‌اند و اگر نه همه آنها، برخی از برندها واقعا در این مسیر موفق بوده‌اند.
تعدادی از برندهای کرولتی فری که وگان هم هستند عبارت‌اند از:
- درمابلند (Dermablend)؛
- پاسیفیکا؛
- میلانی؛
- تارت (Tarte)؛
- اوربان دیکی (Urban decay).
نظر شما درباره استفاده از محصولات وگان چیست؟ آیا به‌نظر شما برای رسیدن به زیبایی باید حیوانات را به رنج و مرگ محکوم کرد؟ لطفا دیدگاه‌تان را برای ما بنویسید.
