دیفن هیدرامین با نام تجاری بنادریل (Benadryl) نوعی آنتی‌هیستامین است که اثر هیستامین طبیعی موجود در بدن را کاهش می‌دهد و برای ازبین‌بردن علائمی مثل تحریک پوستی، خارش، آبریزش چشم، خارش چشم و بینی و گلو، سرفه، آبریزش بینی و عطسه استفاده می‌شود. در این مقاله، سعی داریم بیشتر با دیفن هیدرامین، موارد مصرف و عوارض جانبی این دارو آشنا شویم و به ۱۰ سؤال رایج مربوط به این دارو پاسخ دهیم. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
موارد مصرف دیفن هیدرامین
دیفن هیدرامین هیدروکلراید نوعی آنتی‌هیستامین است که نوعی ماده طبیعی خاص به‌نام هیستامین را مهار می‌کند که در طول واکنش حساسیتی تولید می‌شود. همچنین، دیفن هیدرامین با مهار سایر مواد طبیعی تولیدی از بدن (مثل استیل‌کولین) موجب خشک‌شدن آبریزش چشم و بینی می‌شود. دیفن هیدرامین معمولا در موارد زیر تجویز می‌شود:
- آرام‌سازی و خوابیدن؛
- درمان علائم خاص بیماری پارکینسون؛
- علائم حساسیت، تب‌یونجه و سرماخوردگی؛
- پیشگیری و درمان حالت تهوع، استفراغ و اسهال مربوط به بیماری حرکت.
نکات مهم قبل از مصرف دیفن هیدرامین
- از دیفن‌هیدرامین برای خواباندن کودک استفاده نکنید.
- بعد از مصرف دارو، از انجام کارهایی که به هشیاری یا دید کامل نیاز دارند خودداری کنید.
- دیفن‌هیدرامین برای درمان یا کاهش مدت سرماخوردگی نیست و ممکن است عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشد.
- دیفن‌هیدرامین ممکن است حاوی کمی شکر یا آسپارتام باشد. اگر دیابت، بیماری کبدی، فنیل کتونوری یا هر بیماری دیگری دارید که باید مصرف شکر را محدود یا متوقف کنید، حتما به پزشک بگویید.
- اگر نسبت به دیفن هیدرامین یا هر داروی دیگری حساسیت دارید حتما به پزشک و داروساز بگویید. ممکن است این موارد حاوی عناصر غیرفعالی باشند که موجب واکنش حساسیتی یا مشکلات دیگری شوند.
- به نظر می‌رسد این محصولات برای ازبین‌بردن علائم سرفه و سرماخوردگی در کودکان زیر ۶ سال مناسب نیست و ممکن است احتمال مرگ داشته باشد. به همین دلیل، بدون تجویز پزشک از دیفن‌هیدرامین برای این گروه سنی استفاده نکنید. مصرف کپسول و قرص دیفن‌هیدرامین برای کودکان زیر ۱۲ سال مناسب نیست و در این مورد با پزشک مشورت کنید.
- اگر به بیماری‌های زیر مبتلا هستید، حتما پزشک یا داروساز را در جریان بگذارید:
- تشنج؛ پرکاری تیروئید؛ مشکلات قلبی؛ فشار خون بالا یا پایین؛ بیماری کبدی یا کلیوی؛ فشار بالای چشم (گلوکوم)؛ در صورت استفاده از پتاسیم؛ مشکلات معده یا روده (مثل زخم یا انسداد)؛ مشکلات تنفسی (مثل آسم، آمفیزم یا بیماری انسداد مزمن ریوی)؛ مشکل در ادرارکردن (برای مثال، به‌دلیل بزرگ شدن پروستات یا انسداد مثانه).
نحوه مصرف دیفن هیدرامین
از نسخه پزشک و دستورالعمل روی بسته دارو پیروی کنید و اگر سؤالی دارید از پزشک یا داروساز بپرسید.
- قرص، کپسول یا شربت دیفن‌هیدرامین را می‌توانید همراه یا بدون غذا مصرف کنید؛
- برای استفاده از شربت دیفن‌هیدرامین از پیمانه‌های استاندارد استفاده کنید. می‌توانید این پیمانه‌ها را از داروخانه بگیرید؛
- در زمان استفاده از قرص‌های سریع‌حل‌شونده، باید به آن زمان کافی بدهید تا در محیط دهان و روی زبان حل شود و سپس قرص را همراه یا بدون آب ببلعید و اگر قرص شما جویدنی است حتما آن را بجوید و بعد ببلعید.
دوز مصرفی دیفن هیدرامین
دوز مصرفی دارو به سن، بیماری و واکنش شما به درمان بستگی دارد. دیفن هیدرامین برندهای تجاری مختلفی دارد که ممکن است مقدار دارو در هرکدام متفاوت باشد. به همین دلیل، قبل از مصرف دارو حتما اطلاعات روی بسته را بخوانید. از مصرف دوز بیشتر دارو یا افزایش تعداد دفعات مصرفی آن خودداری کنید.
- اگر با مصرف دارو علائم بیماری بهبود نیافت یا بدتر شد، به پزشک مراجعه کنید؛
- برای جلوگیری از بیماری حرکت، ۳۰ دقیقه قبل از شروع سفر دارو را مصرف کنید؛
- برای کمک به خوابیدن، ۳۰ دقیقه قبل از رفتن به رختخواب از دارو استفاده کنید. اگر بعد از گذشت ۲ هفته همچنان خوابتان مشکل داشت، با پزشک مشورت کنید.
فراموش‌کردن دوز مصرفی
گاهی ممکن است دیفن هیدرامین در زمان‌های موردنیاز مصرف شود و برنامه زمانی خاصی نداشته باشد. منتها اگر طبق برنامه از دارو استفاده می‌کنید، به‌محض به‌خاطرآوردن، دوز فراموش‌شده را مصرف کنید. اگر به زمان دوز مصرفی بعد نزدیک هستید، از مقدار فراموش‌شده صرف‌نظر کنید. همچنین، از مصرف ۲برابری دارو خودداری کنید.
سوءمصرف دارو
اگر فردی دچار سوءمصرف دارو شد و علائمی مثل غش یا مشکلات تنفسی داشت، بلافاصله با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید. سایر علائم مربوط به سوءمصرف دارو شامل موارد زیر است:
- تشنج؛
- خواب‌آلودگی شدید؛
- مردمک‌های گشادشده.
عوارض جانبی دیفن هیدرامین
بسیاری از افرادی که از دیفن هیدرامین استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. به یاد داشته باشید پزشک با توجه به بیماری شما و درنظرگرفتن عوارض جانبی آن، دیفن هیدرامین را تجویز کرده است. بعضی از عوارض جانبی دیفن هیدرامین شامل موارد زیر است:
- یبوست؛
- سرگیجه؛
- تاری دید؛
- خواب آلودگی؛
- ناراحتی معده؛
- خشکی دهان و بینی و گلو.
اگر هرکدام از علائم باقی ماند یا بدتر شد، با پزشک صحبت کنید.
اگر عوارض زیر را داشتید، بلافاصله با پزشک در میان بگذارید:
- تشنج؛
- مشکل در ادرارکردن؛
- تپش قلب سریع یا بی‌نظم؛
- خشکی دهان، چشم و بینی؛
- تغییرات روانی و خلق‌وخو (ازجمله بی‌قراری و گیجی).
واکنش حساسیتی جدی به این دارو نادر است. با این حال، اگر عوارض زیر را داشتید، بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید:
- مشکل تنفس؛
- تحریک پوستی؛
- سرگیجه شدید؛
- احساس غش‌کردن؛
- خارش یا ورم (به‌خصوص در ناحیه صورت، زبان و گلو)؛
- گرفتگی در گردن و شانه و حرکات غیرقابل‌کنترل زبان.
تداخل دارویی دیفن هیدرامین
تداخلات دارویی ممکن است روی عملکرد دارو اثر بگذارد و احتمال بروز عوارض جانبی آن را افزایش دهد. فهرستی از تمام مواد مصرفی (داروهای تجویزی، بدون نسخه و محصولات گیاهی) تهیه کنید و در اختیار پزشک یا داروساز قرار دهید. مصرف هیچ دارویی را خودسرانه شروع یا متوقف نکنید و دوز مصرفی دارو را تغییر ندهید.
داروهای زیر ممکن است با دیفن هیدرامین تداخل داشته باشند:
- آنتی‌هیستامین‌های موضعی برای پوست مثل کرم، پماد یا اسپری دیفن هیدرامین؛
- ممکن است دیفن هیدرامین روی نتایج آزمایش‌های خاص مثل تست حساسیت پوستی اثر بگذارد. به همین دلیل، قبل از انجام آزمایش، پزشک را در جریان استفاده از دارو قرار دهید؛
- استفاده از سایر داروهای خواب‌آور مثل مُسکن‌ها، داروهای رفع سرفه (مثل کودئین یا هیدروکودون)، داروهای خواب یا اضطراب (مثل آلپرازولام، لورازپام و زولپیدم)، آرام‌کننده عضلات (مثل کاریسوپرودول و سیکلوبنزاپرین) یا سایر آنتی‌هیستامین‌ها (مثل سیتریزین و کلرفنیرامین).
نکات مهم برای افرادی با شرایط خاص
- ممکن است کودکان نسبت به عوارض جانبی دیفن‌هیدرامین حساسیت بیشتری داشته باشند و به‌جای خواب‌آلودگی، موجب افزایش هیجان شود؛
- دیفن‌هیدرامین در دوران بارداری فقط در صورت نیاز باید مصرف شود. درمورد فواید و خطرات مصرف دارو، در این دوران با پزشک مشورت کنید؛
- افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی دارو مثل خواب‌آلودگی، سرگیجه، گیجی، یبوست یا مشکل در ادرارکردن حساسیت بیشتری نشان دهند. خواب‌آلودگی، سرگیجه و گیجی احتمال افتادن را افزایش می‌دهند؛
- دیفن‌هیدرامین از شیر مادر عبور می‌کند و ممکن است عوارض نامطلوبی روی نوزاد شیرخوار داشته باشد. همچنین، ممکن است روند تولید شیر مادر را آهسته کند. در صورت استفاده از دیفن‌هیدرامین و قبل از شیردهی، حتما با پزشک مشورت کنید.
نکات مهم
- دارو را از دسترس کودکان و حیوانات دور نگه دارید؛
- دارو را در دمای اتاق، دور از نور، رطوبت و گرما نگه دارید؛
- از قراردادن شربت دیفن هیدرامین درون فریزر خودداری کنید؛
- درمورد نحوه دفع داروی اضافی با داروساز صحبت کنید و آن را داخل چاه فاضلاب نریزید.
اسامی تجاری دیفن هیدرامین در ایران
در ادامه، برخی از نام‌های تجاری دیفن هیدرامین در ایران آورده شده است:
- الگریز سیروفن از تهران دارو؛
- شربت دیفن‌هیدرامین مینا داروسازی مینا؛
- شربت امی-دیفن هیدامین داروسازی امین؛
- شربت دیفرام ۶۰ میلی‌لیتری داروسازی خوارزمی؛
- کپسول نرم دی اچ ژل ۲۵ میلی‌گرم داروسازی دانا؛
- شربت دیفن‌هیدرامین شهردارو از داروسازی شهردارو؛
- قرص دیفن‌هیدرامین- الحاوی ۲۵ میلی‌گرمی داروسازی الحاوی؛
- آمپول دیفن‌هیدرامین کاسپین ۵۰ میلی‌گرم/ میلی‌لیتر داروسازی کاسپین تأمین.
سؤالات رایج درمورد استفاده از دیفن هیدرامین
۱. دیفن هیدرامین با چه اشکالی در بازار موجود است؟
- ژل موضعی؛
- کرم موضعی؛
- قرص خوراکی؛
- چسب موضعی؛
- اسپری موضعی؛
- قرص جویدنی خوراکی؛
- شربت دیفن‌هیدرامین خوراکی؛
- کپسول دیفن‌هیدرامین ژل-مایع.
۲. چه تفاوتی بین محصولات موضعی و خوراکی دیفن هیدرامین وجود دارد؟
محصولات خوراکی آن به‌صورت قرص، ژل خوراکی و شربت دیفن هیدرامین هستند که علائم حساسیت به‌خصوص حساسیت در قسمت فوقانی سیستم تنفسی را از بین می‌برند. نوع موضعی آن برای سطح پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد و علائم خارش و درد روی پوست را از بین می‌برد.
۳. آیا می‌توان محصولات مشابه دیفن هیدرامین را هم‌زمان استفاده کرد؟
خیر. حتی اگر یک محصول خوراکی و دیگری موضعی باشد، نباید دو محصول حاوی دیفن هیدرامین به‌صورت هم‌زمان استفاده شود.
۴. دوز حداکثری دیفن هیدرامین چقدر است؟
نوع خوراکی دارو نباید بیشتر از ۶ بار در روز استفاده شود. حداکثر دوز مصرفی در بزرگ‌سالان و کودکان بزرگ‌تر از ۱۲ سال ۳۰۰ میلی‌گرم در روز است. این مقدار برای کودکان ۶ تا ۱۲ سال حداکثر ۱۵۰ میلی‌گرم است.
۵. آیا می‌توان از دیفن هیدرامین موضعی برای حیوانات خانگی مثل سگ و گربه استفاده کرد؟
خیر. این محصولات برای حیوانات طراحی نشده‌اند.
۶. آیا دیفن هیدرامین عوارض طولانی‌مدت دارد؟
بله. هرچند عوارض طولانی‌مدت دارو نادر است، ممکن است مشکلاتی مانند یبوست، اضطراب، تاری دید، وابستگی، مشکلات حافظه و زوال عقل (به‌خصوص در افراد مسن) را به همراه داشته باشد.
۷. آیا مصرف دیفن هیدرامین موجب افسردگی می‌شود؟
خیر. افسردگی از عوارض جانبی معمول دیفن هیدرامین نیست. اگر با مصرف دارو دچار افسردگی شدید، با پزشک صحبت کنید.
۸. آیا دیفن هیدرامین موجب افزایش وزن می‌شود؟
بله. افزایش وزن در بعضی افراد دیده می‌شود. اگر این موضوع شما را نگران می‌کند، با پزشک صحبت کنید.
۹. آیا می‌توان از دیفن هیدرامین موضعی برای درمان جای نیش و گزش حشرات استفاده کرد؟
بله. محصولات موضعی این دارو به درمان درد و خارش ناشی از نیش حشرات کمک می‌کند.
۱۰. آیا دیفن هیدرامین برای درمان سردردهای میگرنی مناسب است؟
خیر. هرچند ممکن است این دارو همراه با داروهای دیگر برای درمان سردردهای میگرنی تجویز شود، دیفن هیدرامین به بهبود علائم میگرن کمکی نمی‌کند و بهتر است برای درمان میگرن استفاده نشود.
شما بگویید
دیفن‌هیدرامین از جمله داروهایی است که بیشتر افراد تجربه استفاده از آن را دارند. آیا تا به حال از دیفن‌هیدرامین استفاده کردید؟ دلیل آن چه بود؟ آیا عوارض جانبی خاصی را تجربه کردید؟ در صورت تمایل، می‌توانید این تجربه و نظرات را در قسمت «ارسال دیدگاه» با ما در میان بگذارید. همچنین، می‌توانید این مطلب را از طریق شبکه‌های اجتماعی برای دوستان بفرستید تا بیشتر با داروی دیفن‌هیدرامین آشنا شوند.
