برند کارل لاگرفلد یکی از برندهای شناختهشده در صنعت مد است که برخلاف بسیاری از برندهای دیگر، بهجای لباسهای اوت کوتور (دوخت سفارشی سطح بالا )، به لباسهای آماده برای پوشیدن معروف است. اگر دوست دارید بیشتر درباره این برند و بنیانگذارش بدانید، این مطلب را بخوانید.
کودکی و نوجوانی کارل لاگرفلد
کارل اتو لاگرفلد (Karl Otto Lagerfeldt) یکی از تحسینشدهترین طراحان مد در جهان است. او هرگز تاریخ تولد واقعیاش را فاش نکرد؛ اما ظاهرا در ۱۰ سپتامبر ۱۹۳۳ در هامبورگ آلمان به دنیا آمده است. خانواده او بسیار ثروتمند بودند و کارل بههمراه خواهر بزرگترش مارتا و خواهر ناتنیاش تئا، دوران کودکی خوبی را گذراندند. پدرش کریستین، ثروتش را با واردکردن شیر تغلیظشده به آلمان به دست آورده بود.
فعالیت فکری کارل در خانه بزرگ و اعیانی آنها شکل گرفت. مادرش، الیزابت، یک نوازنده ماهر ویولن بود و آنها اغلب سر میز شام درباره موضوعاتی مانند فلسفه دین صحبت میکردند.
وقتی در سال ۱۹۳۰ آدولف هیتلر به قدرت رسید، لاگرفلدها به یک منطقه روستایی در شمال آلمان نقلمکان کردند، جایی که هیچ اطلاعاتی از نازیها به کارل نمیرسید و بهدور از هیاهوی آن زمان زندگی میکرد.
آغاز فعالیت حرفهای کارل لاگرفلد
کارل از همان دوران کودکی به طراحی و مد علاقه نشان داد. او اغلب تصاویر مجلات مد را میبرید و جدا میکرد. او آنقدر به لباس و مد اهمیت میداد که حتی از لباسهای همکلاسیهایش در مدرسه انتقاد میکرد. با این حال، تا زمانی که خانوادهاش در نوجوانی او به هامبورگ بازنگشتند، نتوانست آنطور که باید، وارد دنیای مد شود.
وقتی کارل به ۱۴ سالگی رسید، احساس کرد آیندهاش در جای دیگری رقم خورده است. به همین دلیل با کمک والدینش تصمیمی جسورانه گرفت و به پاریس رفت. درعرض دو سال، یک سری از طرحها و نمونههای کارش را برای یک مسابقه طراحی ارسال کرد. در این مسابقه مقام اول را در دسته طراحی کت به دست آورد و جالب است بدانید در همان مسابقه، ایو سن لوران که یکی دیگر از بزرگترین طراحان تاریخ مد است و در آن زمان ۱۹ سال داشت، برنده بخش لباسهای مجلسی شده بود. ایو و کارل در همین مراسم آشنا شدند و دوستی صمیمانهای بینشان شکل گرفت.
بعد از آن کارل ابتدا بهطور تمام وقت بهعنوان دستیار پیر بالمن، طراح فرانسوی، کار کرد و سپس شاگردش شد. موقعیت سختی بود و کارل جوان باید خودش را نشان میداد. سه سال در آنجا ماند و سپس در سال ۱۹۵۸ بهعنوان مدیر خلاق در خانه مد ژان پاتو مشغول به کار شد. درنهایت در سال ۱۹۶۲ تصمیم گرفت کسبوکار خودش را راهاندازی کند.
راهاندازی برند کارل لاگرفلد و تغییر چشمانداز مد
کارل بعد از ترک ژان پاتو برند کارل لاگرفلد را راهاندازی کرد. او از همان ابتدا تصمیم گرفت برخلاف برندهای دیگر از طراحی کوتور، یعنی همان لباسهایی که با مفهوم خاصی طراحی میشوند و در فشنشوها یا مراسمی مانند مت گالا آنها را میبینیم، دست بکشد. ظاهرا از لباسدوختن برای ثروتمندان خسته شده بود و دوست داشت یک طراح لباس آزاد برای تولید لباسهای آماده باشد. البته این تصمیم در آن زمان جسورانه و حتی احمقانه تلقی میشد؛ اما طراحی بهنام فرناندو سانچز که در آن زمان دوست کارل بود، گفت لاگرفلد میداند که چشمانداز مد در حال تغییر است.
سانچز در مصاحبهای با آلیشیا دریک، نویسنده بیوگرافی «پاییز زیبا» که همزمان بیوگرافی لاگرفلد و ایو سن لوران را پوشش میدهد، گفت:
او کاملا دوران خودش را درک کرد. [کارل] میدانست میخواهد کار خودش را انجام دهد؛ ولی نه با سبک اوت کوتور که مربوط به گذشتههاست.
اقدام دیگر کارل بعد از راهاندازی برندش، حذف حرف t از انتهای نام خانوادگیاش بود. با این کار برندش تجاریتر به نظر میرسید.
کار با برندهای بزرگی مانند کلویی و فندی
کارل در سال ۱۹۶۴ همکاری با برند کلویی (کلوئه) را آغاز کرد. بنیانگذار خانه مد کلویی، گبی آگیون بود و هماو بود که کارل را تشویق کرد از آموزش رسمیاش فرار کند و رویکردی آزادانهتر برای طراحی داشته باشد. در اوایل دهه ۱۹۷۰، کلویی یک برند شناختهشده پاریسی بود؛ اما بهلطف لاگرفلد به یک برند قدرتمند بینالمللی تبدیل شد.
در سال ۱۹۶۵، لاگرفلد طراحی خانه مد فندی را بر عهده گرفت که در رم ایتالیا مستقر بود. او با همکاری با خواهران فندی، به این برند ایتالیایی کمک کرد با تولید لباسهای خز لوکس به شهرت جهانی برسد.
با این حال، کار او در خانه مد ایتالیایی بدون بحث نبود. استفاده از خز در مجموعه لباسهای این خانه مد، انتقادهای عمومی زیادی از PETA (سازمان حمایت از حقوق حیوانات) و افراد حامی حیوانات را در پی داشت. از سوی دیگر لباسهایی که برای یک برنامه در سال ۱۹۹۳ طراحی کرده بود بسیار تابوشکن بود.
با همه این اوصاف، خیلی زود او را بهدلیل سبک نوآورانهاش در دنیای مد شناختند. لاگرفلد از سبکهای قدیمی هم قدردانی میکرد و سعی میکرد در بازارهای لباسهای دستدوم بچرخد و لباسهای عروسی قدیمی را بازسازی کند.
احیای بسیاری از برندهای بزرگ در دنیای مد
در دهه ۱۹۸۰، کارل لاگرفلد به ستارهای بزرگ در دنیای مد تبدیل شده بود. بسیاری از مطبوعات به او علاقه داشتند و مدام درباره تغییراتی که در سبک و زندگی اجتماعی او رخ میداد وقایعنگاری میکردند. کارل هم اغلب با ستارگان بزرگتر دیگر مخصوصا دوست خوبش اندی وارهول وقت میگذراند.
او در طول زندگی حرفهای خود بارها شرکتها و خانههای مد را از بدبختی نجات داد. بسیاری از برندهایی که در صنعت مد با مشکل مواجه میشدند، به کارل لاگرفلد پناه میبردند. سابقه موفقیت او در این زمینه آنقدر درخشان است که کمتر طراحی به آن دست یافته است. یکی از کارهایی که او در این دوران انجام داد و برای هیچکس باورکردنی نبود، احیای خانه مد شنل بود: کارل لاگرفلد فقط با یک خط تولید لباس آمادهبرایپوشیدنِ بازسازیشده، توانست خانه مد شنل را که تقریبا مرده بود، به زندگی برگرداند.
ماجرای کارل لاگرفلد در شنل
از بین تمام برندهایی که لاگرفلد نجاتشان داده است، شنل جایگاه ویژهای دارد. در سال ۱۹۸۲، آلن ورتهایمر، رئیس خانه مد شنل، از لاگرفلد خواست برای این برند طراحی کند. بهمحض اینکه خبر منتشر شد، همه کنجکاو شدند که آیا این طراح آلمانی که اوت کوتور تولید نمیکند، میتواند از عهده این میراث ملی افسانهای برآید یا نه. همان طور که گفتیم، لاگرفلد در بیشتر دوران حرفهایاش بهصراحت از لباسهای اوت کوتور انتقاد میکرد و اصرار داشت که این سبک، یادگار دهه ۱۹۵۰ است. البته او احترام زیادی برای سنت قائل بود؛ اما بر این باور بود که یک برند فقط با این خط تولید به جایی نمیرسد. درنهایت او موفق شد مخالفانش هم را وادار کند او را تأیید کنند. نیویورک تایمز درباره اولین مجموعه لباس او در ژانویه ۱۹۸۳ نوشت:
او توانست شخصیت لباسهای خانه مد را زنده کند؛ بدون اینکه در روح شنل خللی ایجاد شود.
لاگرفلد با نبوغ فوقالعادهاش، هرچه در توییدهای بوکله، مرواریدها، دکمههای طلایی، کفشهای دورنگ و دو حرف C درهم تنیده در آثار شنل یافت، بازسازی کرد و برای نسل جوان تغییر داد. کتهای آزاد و سایزبزرگ شنل را کوچکتر کرد، دامنها را کوتاهتر و اکسسوریها را بلندتر کرد. با این کار او موفق شد یک امپراتوری لوکس چندمیلیارد پوندی را به روزهای اوجش برگرداند؛ اما این پایان ماجرا نبود. راهی که لاگرفلد در پیش گرفت، الهامبخش طراحانی مانند تام فورد، نیکلاس گسکیر و مارک جیکوبز شد و بعدها آنها هم این راه را ادامه دادند و خانههای مد درحالنابودی را احیا کردند.
لاگرفلد در سال ۱۹۸۴ به مجله وگ آمریکایی گفت:
سنت چیزی است که باید با دقت به آن رسیدگی کرد؛ زیرا میتواند شما را نابود کند. احترام هرگز با خلاقیت یک جا جمع نمیشود.
تنوع زیاد در فعالیتهای کارل لاگرفلد
کارل از یکنواختی در کارها و فعالیتهایش دوری میکرد. در سال ۲۰۱۱، او خط تولید ظروف شیشهای را برای شرکت سوئدی اورفورز (Orrefors) طراحی کرد:
علاوه بر این، کارل یک کتابفروشی هم در پاریس داشت. او با اشتیاق مطالعه و مشاهده میکرد و هرچه میدید، میشنید یا میخواند، به تصاویر قدرتمندی در صنعت مد طراحی میکرد. کتابخانه او که عمدتا شامل کتابهای عکاسی و هنری است، بیش از ۳۰۰هزار جلد برآورد شده است.
یکی از کارهای جالبی که کارل انجام داد این بود که در سال ۲۰۰۱ تا حد زیادی وزن کم کرد. میگفت حالا آنقدر لاغر هستم که بتوانم کتوشلوارهای دیور هوم (یکی از زیربرندهای دیور برای آقایان) را بپوشم. کتاب او با عنوان «رژیم غذایی لاگرفلد» به یکی از کتابهای بسیار پرفروش جهانی تبدیل شد.
در سال ۱۹۸۵، کارل درباره همین تنوعطلبی به گاردین گفت:
خیلی راحت حوصلهام سرمیرود. فکر اینکه زندگیام را صرف تکرار و دوبارهسازی یک مضمون کنم، شبیه کابوس است.
با این حال، نکته جالبی درباره خود لاگرفلد وجود دارد و آن این است که بهطرز شگفتانگیزی همیشه به یک شیوه لباس میپوشید: یقه سفید محکم، دستکش چرم، عینک آفتابی و موهای دماسبی. این شبیه یک نشان بود که نباید تغییر میکرد:
طرز فکر و سبک لاگرفلد درباره حرفهاش
لاگرفلد نهتنها برخی از نمادینترین برندهای صنعت مد را متحول کرد، مسیر مد را هم تغییر داد. او دامنه مد را به حوزههای مختلف از افراد مشهور گرفته تا هنرهای زیبا گسترش داد و صنعت مد را با جسارت و سرزندگی آمیخت.
آنا وینتور، سردبیر مجله ووگ، در سال ۲۰۰۷ درباره لاگرفلد به نشریه نیویورکر گفت:
حالا رسانههای بسیار بیشتری بر مد متمرکز شدهاند. چون شخصیت کارل جذاب و غیرعادی است و همزمان سازماندهنده هم هست و البته فوقالعاده بااستعداد است، همه اینها در دورههای موازی رخ داده است.
شناسایی لاگرفلد با یک سبک طراحی خاص دشوار است؛ یعنی نمیتوان چیزی را به او نسبت داد و گفت سبک خاص برند کارل لاگرفلد است. شاید آمیزهای از سبک باروک و کاملا مدرن بتواند سبک او را توصیف کند. او در سال ۱۹۷۹ به نیویورک تایمز گفت:
من از آن افرادی نیستم که حس میکنند سبکشان را تثبیت کردهاند و میخواهند به تکرار آن ادامه دهند.
شاید میراث لاگرفلد کمتر به مجموعهکارهایش مربوط باشد و بیشتر با مسیرش که مد را هدایت میکند ارتباط داشته باشد.
او سالانه بیش از دهها مجموعه برای سه خانه مد شنل، فندی و برند خودش طراحی میکرد که همگی از نظر بصری با هم متفاوت بودند و تنها طراحی بود که هر فصل دو مجموعه مد لباس در پاریس به نمایش میگذاشت. او اغلب از کمپینهای تبلیغاتی برای خانههای مد تحت مدیریتش و همچنین سرمقالههای مجلات برجسته، عکس و فیلم هم تهیه میکرد.
برخی از کارهای جسورانه برند کارل لاگرفلد
۱. نمایشهای مدی که لاگرفلد برای شنل برگزار میکرد، نشاندهنده باوری که بود که درباره مد داشت. میگفت مد نمیتواند در یک حباب وجود داشته باشد. او در کاتالوگ مربوط به فشنشوی سال ۲۰۰۵ شنل در موزه هنر متروپولیتن، نوشت:
مد تلاشی است برای نمایانکردن برخی از جنبههای نامرئی واقعیتی که در لحظه حال میبینیم.
۲. در پاییز/ زمستان سال ۱۹۹۱، او نمایش مدی با تم رپ و هیپهاپ ارائه کرد که جسورانه و تابوشکن بود. او در یک مصاحبه پس از نمایش در پاسخ به انتقادها گفت:
رپرها حقیقت را بازگو میکنند؛ این چیزی است که در زمان کنونی به آن نیاز داریم.
۳. در بهار/ تابستان ۲۰۱۵، او از مدلهایی که روی باند حاضر میشدند، خواست تابلوهایی با شعارهای فمینیستی در دست بگیرند. همین کار باعث شد افراد این مجموعه را بهعلت داشتن پیام سیاسی بهبادِ انتقاد بگیرند.
خاموشی یک ستاره دیگر در صنعت مد
کارل در اواسط دهه ۸۰ سالگیاش تاحدودی کمکار شده بود. وقتی در فوریه ۲۰۱۹، آخرین نمایش مد شنل را در پاریس روی صحنه برد و خودش در انتهای برنامه حاضر نشد، همه نگران شدند؛ با این حال شنل علت آن را خستگی کارل عنوان کرد. چند روز بعد، در ۱۹ فوریه، این طراح افسانهای درگذشت.
برند شنل در روز سهشنبه در بیانیهای تأیید کرد که کارل لاگرفلد، یکی از مشهورترین و محترمترین طراحان مد در هفت دهه فعالیت حرفهایاش، در سن ۸۵ سالگی درگذشت.
ورتهایمر درباره او گفت:
نهتنها من امروز دوستم را از دست دادم، بلکه همه ما ذهن خلاق خارقالعادهای را که در اوایل دهه ۱۹۸۰ به او اجازه دادم برند [شنل] را از نو بسازد، از دست دادیم.
کارولین راش، مدیر اجرایی شورای مد بریتانیا، درباره او گفت:
ما امروز عمیقا از شنیدن خبر درگذشت کارل لاگرفلد اندوهگین هستیم. سهم بینظیر او در صنعت مد، نحوه لباسپوشیدن زنان و درک عمومی از مد را تغییر داد. او الهامبخش نسلهای جوان بود. این طراحان نوپا راه او را ادامه خواهند داد.
برخی از طرحهای لاگرفلد
با هم برخی از طرحهای کارل لاگرفلد را ببینیم:
سخن پایانی
برند کارل لاگرفلد نه با یک سبک خاص که بیشتر بهدلیل کنجکاوی بیانتهایی که داشت و تنوعی که به فعالیتهایش میداد معروف است. لاگرفلد مثل یک منجی رفتار میکرد؛ میگشت و برندهایی را که ارزش احیا داشتند به زندگی برمیگرداند. اگر لاگرفلد نبود، شنل افسانهای سالها پیش از یادها رفته بود. این کار او باعث شد برخی از بزرگترین طراحان دنیا، این مسیر را ادامه دهند و همزمان که برند خودشان را توسعه میدهند، برندهای بزرگ ارزشمند را که به دوران افول رسیدهاند احیا کنند و جانی دوباره به صنعت مد ببخشند.
کدام برند دیگری را میشناسید که مانند لاگرفلد ساختارشکن باشد؟ دوست دارید بیشتر از کدام برندها برایتان بنویسیم؟ لطفا پیشنهادهایتان را در دیدگاهها برایمان بنویسید.