برند سیکو یکی از شناخته‌شده‌ترین برندهای تولیدکننده ساعت در جهان است که قطعا نام آن را شنیده‌اید؛ مگر آنکه در ۱۰۰ سال گذشته درون غار زندگی کرده باشید. سیکو مخصوصا در کشور ما به‌شدت محبوب است. اگر دوست دارید درباره تاریخچه جذاب این برند ژاپنی بیشتر بدانید، این مطلب را بخوانید.
تاریخچه برند سیکو؛ افتتاح اولین ساعت‌فروشی
ریشه‌های برند سیکو به قرن نوزدهم بازمی‌گردد. بنیانگذار این برند، کینتارو هاتوری (Kintarō Hattori) است که از سن ۱۱ سالگی شاگرد یک عمده‌فروشی بود. او تنها ۱۳ سال داشت که ایده یک کسب‌وکار نوآورانه به ذهنش رسید. روزی با دیدن یک ساعت‌فروشی در نزدیکی محل کارش، به این فکر کرد که یک ساعت‌فروش می‌تواند علاوه بر فروش ساعت، با تعمیر ساعت‌های خراب هم درآمد کسب کند. با این فکر به یک ساعت‌فروشی مراجعه کرد تا درباره ساعت‌ها و نحوه کار آنها هرچه می‌تواند یاد بگیرد. سرانجام در سال ۱۸۸۱، زمانی که ۲۱ سال بیشتر نداشت، یک ساعت‌فروشی به‌نام کی. هاتوری در توکیو افتتاح کرد.
هاتوری ساعت‌هایش را از یک شرکت واسطه در یوکوهاما خریداری می‌کرد و آنها را در مغازه‌اش می‌فروخت. خوش‌حسابی هاتوری و پرداخت به‌موقع صورت‌حساب‌ها که در آن زمان اصلا مرسوم نبود، باعث برقراری ارتباطی فوق‌العاده بین او و آن شرکت شد. به همین دلیل آن شرکت ترجیح می‌داد هر ساعت جدید را ابتدا به هاتوری بفروشد. هاتوری هم سفارش‌های بزرگ‌تری می‌داد و زودتر از رقبایش به محصولات جدید دسترسی پیدا می‌کرد. بنابراین از یک سو، موجود داشتن مداوم محصولات و از سوی دیگر ارائه ساعت‌هایی که قبل از هرجای دیگری در فروشگاه هاتوری پیدا می‌شد، باعث شد تجارت او به‌سرعت رشد کند.
آغاز به کار با ساخت ساعت‌های دیواری
کینتارو به فروش ساعت قانع نبود و تصمیم داشت به یک ساعت‌ساز تبدیل شود. برای رسیدن به این هدف، او ابتدا یک مهندس ساعت‌ساز بسیار بااستعداد به‌نام تسوروهیکو یوشیکاوا (Tsuruhiko Yoshikawa) را استخدام کرد. هاتوری در سال ۱۸۹۲، کارخانه سیکوشا (Seikosha) را راه‌اندازی و شروع به تولید ساعت‌های دیواری با کیفیت بالا و البته گران‌قیمت کرد. اولین ساعت‌های این کارخانه درعرض ۸ هفته پس از بازگشایی ساخته شدند. اگر دوست دارید بدانید سیکوشا به چه معناست، باید گفت «سیکو» در ژاپنی به‌معنای نفیس، دقیقه و موفقیت است و «شا» به‌معنای خانه یا مکان است. بنابراین معنای تقریبی سیکوشا می‌شود «خانه محصولات نفیس».
دو سال بعد هاتوری فروشگاه دیگری در منطقه توکیا باز کرد. روی سردر این فروشگاه یک ساعت قرار داشت که به «برج ساعت هاتوری» معروف بود. این ساختمان از آن زمان تاکنون بازسازی شده است؛ اما همچنان آن ساعت برای ادای احترام به کینتارو هاتوری روی آن باقی مانده است.
اولین ساعت‌های برند سیکو
در سال ۱۸۹۵، کارخانه سیکوشا اولین ساعت جیبی این برند را به بازار عرضه کرد. البته کسب‌وکار ساعت‌های جیبی به سرعتِ ساعت‌های دیواری به سود نرسید و در ۱۵ سال اول با ضرر همراه بود. در سال ۱۹۱۰، به‌دلیل پیشرفت در فناوری، ماشین‌آلات جدیدی به بازار آمد و هاتوری با خریداری آنها توانست به افزایش تولید کسب‌وکارش کمک کند. از این زمان کسب‌وکار ساعت‌های جیبی سیکو به سود رسید.
سیکو؛ پادشاه ژاپنی ساعت‌ها
در سال ۱۹۱۰، هاتوری صادرات ساعت‌های دیواری به چین را آغاز کرد و این کار به رشد بیشتر تجارت او انجامید؛ زیرا پس از جنگ جهانی اول، چین دیگر قادر به واردات ساعت از آلمان نبود و به همین دلیل تقاضای ساعت‌های سیکوشا در بازار چین افزایش یافت. افزایش تقاضا از یک سو و حجم عظیم مواداولیه که کینتارو از زمان آغاز جنگ فراهم آورده بود، موقعیتی عالی برای رقابت با ساعت‌سازان غربی رقم زد و باعث شد کینتارو «پادشاه ژاپنی ساعت‌ها» لقب بگیرد.
بااین‌حال کینتارو هرگز آرام نمی‌نشست و همیشه منتظر فرصت‌های مناسب بود. او پیش‌بینی کرد که در سال‌های آینده ساعت‌های جیبی جایشان را به ساعت‌های مچی خواهند داد. همین طور هم شد و بنابراین در سال ۱۹۱۳، سیکوشا اولین ساعت مچی ژاپنی را با نام لورل (Laurel) ساخت. در این زمان، این شرکت فقط قادر به تولید ۳۰ تا ۵۰ ساعت در روز بود؛ اما همچنان برای نوآوری‌هایش شهرت زیادی داشت.
تولد برند سیکو
شاید اگر کینتارو بعد از فاجعه «زلزله بزرگ کانتو» در سال ۱۹۲۳ شانس نیاورده بود، هرگز برند سیکو متولد نمی‌شد. آن زمین‌لرزه که منطقه کانتو ژاپن را با خاک یکسان کرد، خرابی‌های شدیدی به بار آورد و کارخانه سیکوشا به‌طور کامل در آتش سوخت و ویران شد. تنها چند روز قبل از آن، یک نمونه اولیه از نسل جدید ساعت‌های مچی را در این کارخانه تکمیل کرده بودند که نابود شد. خوشبختانه آنها توانستند بار دیگر آن را بسازند.
بعد از آن فاجعه که در تاریخ ۱ سپتامبر ۱۹۲۳ (شهریور ۱۳۰۲) رخ داد، کینتارو از ابتدا شرکت را بازسازی کرد. فقط چند ماه بعد، در ماه مارس ۱۹۲۴، عرضه مجدد ساعت‌های دیواری را از سر گرفتند که باتوجه‌به ویرانی کامل کارخانه تولیدی در اثر زلزله، باورنکردنی به نظر می‌آمد.
کارخانه جدید به‌سرعت روی نمونه‌های اولیه بعدی ساعت کار کرد و در دسامبر همان سال، تولید اولین ساعت با نام تجاری سیکو (Seiko) را آغاز کردند. در این دوره برخی از ساعت‌ها با نام سیکو و برخی دیگر همچنان با نام سیکوشا فروخته می‌شدند.
ادامه بازسازی‌ها و درگذشت بنیانگذار برند سیکو
بازسازی کارخانه‌های ویران‌شده سیکوشا در طول دهه بعد هم ادامه داشت. سرانجام در سال ۱۹۳۲، ساختمان اصلی آن در گینزا به‌طور کامل بازسازی شد و البته هنوز هم به‌عنوان دفتر مرکزی خرده‌فروشی واکو که زیرمجموعه سیکو است پابرجاست. این دفتر، ساختمانی نمادین در منطقه توکیا به شمار می‌رود.
متأسفانه در سال ۱۹۳۴، کینتارو بیمار شد و از دنیا رفت. پسر بزرگ او، گنزو هاتوری، ریاست برند را بر عهده گرفت. او به کارخانه‌های خصوصی اجازه داد برخی از محصولاتی را که با نام تجاری سیکو عرضه می‌شدند تولید کنند. این آخرین گام برای رشد شرکت و رسیدن آن به نقطه‌ای بود که قبل از زلزله در آن قرار داشتند.
سیکو در طول جنگ جهانی دوم و بعد از آن
چند سال بعد از درگذشت کینتارو، جنگ جهانی دوم ژاپن را درگیر کرد و این موضوع تأثیر زیادی بر گروه سیکو گذاشت. در سال ۱۹۳۶، این شرکت بیش از ۲ میلیون ساعت از همه انواع آن تولید می‌کرد، اما در سال ۱۹۴۵ این تعداد به زیر ۲۰هزار عدد کاهش یافت. یکی از دلایل آن این بود که دولت ژاپن به بسیاری از شرکت‌های ژاپنی از جمله سیکو دستور داده بود اقلام نظامی برای سربازان در جنگ تولید کنند.
پس از جنگ جهانی دوم و در سال ۱۹۵۳، سیکو باید می‌توانست مانند گذشته تولید محصولاتش را از سر بگیرد. آنها در این سال ۲.۴ میلیون عدد ساعت تولید کردند که ۵۴.۳درصد از کل تولید داخلی ژاپن را تشکیل می‌داد.
حضور در بازارهای جهانی و نوآوری‌های بیشتر
در اواخر دهه ۱۹۵۰، سیکو شروع به فروش ساعت در آمریکا و سایر کشورها کرد. این ساعت‌ها درست در زمان مناسب در کشورهای دیگر محبوبیت یافتند، چراکه فناوری جدید تسمه‌نقاله به آنها اجازه می‌داد سالانه ۳میلیون ساعت تولید کنند و پاسخگوی این تقاضا باشند.
یکی از نوآوری‌های آنها در سال ۱۹۵۸، تولید دستگاهی به نام دیاشوک (Diashock) بود که ضربه را جذب می‌کرد و به این ترتیب از محور تعادل که یکی از آسیب‌پذیرترین بخش‌های ساعت‌های مکانیکی است محافظت به عمل می‌آورد.
در سال ۱۹۶۴، گنزو هم درگذشت و شوجی هاتوری به‌عنوان رئیس شرکت انتخاب شد. او می‌خواست دامنه بازاریابی شرکت را بیش‌ازپیش گسترش دهد. مخصوصا به این دلیل که او دو سال قبل، یعنی در سال ۱۹۶۲، در سفرش به اروپا که از او پرسیده بودند آیا صنعت ساعت در ژاپن وجود دارد یا نه، به این نیاز پی برده بود.
سیکو در این سال‌ها روی فناوری کوارتز کار می‌کرد و قصد داشت اولین ساعت کوارتز جهان را تولید کند. با اینکه این امر تا سال ۱۹۶۹ محقق نشد، موفقیت‌های اولیه‌ای که در این مسیر به دست آورد، باعث شد به‌عنوان زمان‌نگهدار (تایم‌کیپر) رسمی المپیک ۱۹۶۴ توکیو انتخاب شود. سیکو این کار را با ۱۲۷۸ کرونومتر و اولین زمان‌سنج کوارتز قابل‌حمل جهان انجام داد. به این ترتیب، شهرت بسیار زیادی در سطح بین‌المللی کسب کرد که باعث شد به یک برند شناخته‌شده در سراسر جهان تبدیل شود.
پس از المپیک، سیکو تلاش‌های زیادی به‌منظور بازاریابی برند برای رقابت با ساعت‌های سوئیسی در بازارهای آسیایی انجام داد و پول کافی در این راه صرف کرد. آنها قیمت‌ها را تا حدی که به وجهه آنها لطمه وارد نشود، کاهش دادند و سبک ساعت‌هایشان را متنوع کردند تا قبل از گسترش در بازارهای جهانی، در بازارهای آسیایی جایگاهشان را تثبیت کنند. آنها در سال ۱۹۶۵ اولین ساعت غواصی سیکو را به بازار معرفی کردند و این ساعت محبوبیت برند سیکو را دوچندان کرد.
انقلاب کوارتز و ساعت غواصی جدید؛ جهشی بزرگ به سوی موفقیت
پس از موفقیت اولیه سیکو با ساعت کوارتز، این برند سرانجام توانست اولین ساعت کوارتز برای مصرف‌کنندگان را تولید کند. آنها در سال ۱۹۶۹ ساعت سیکو استرون 35SQ را به بازار عرضه کردند و شرکت سیکو با افتخار اعلام کرد «روزی خواهد رسید که همه ساعت‌ها به این شکل ساخته خواهند شد» و حق کاملا با آنها بود. سیکو استرون محبوبیت برند سیکو را افزایش داد و بار دیگر برند سیکو به‌عنوان زمان‌نگهدار رسمی بازی‌های المپیک انتخاب شد؛ این بار در بازی‌های المپیک زمستانی ۱۹۷۲ ساپورو. در همین سال، سیکو ساعت کوارتز مخصوص بانوان را ساخت و سال بعد، اولین ساعت LCD را عرضه کرد.
این موفقیت‌ها به سیکو کمک کرد در سراسر جهان گسترش پیدا کند. به این ترتیب شعبه‌های این برند در سال ۱۹۷۰ در آمریکا، در سال ۱۹۷۱ در بریتانیا، در سال ۱۹۷۴ در برزیل و در سال ۱۹۷۷ در استرالیا بازگشایی شدند.
در سال ۱۹۷۴ شوجی هاتوری هم درگذشت و کنتارو، برادرزاده شوجی و بزرگ‌ترین پسر گنزو، سکان هدایت سیکو را به دست گرفت.
در سال ۱۹۷۵ که اولین ساعت غواصی تیتانیومی جهان رونمایی شد، سیکو با ساخت ساعت غواصی منحصربه‌فردش استاندارد جدیدی در صنعت ساعت‌سازی ایجاد کرد. ماجرا از این قرار بود که یک غواص حرفه‌ای به سیکو نامه نوشت و درباره فشارهای وارده به ساعت‌های غواصی توضیح داد. فرایند طراحی از همان زمان آغاز شد و سیکو توانست پس از ۷ سال پژوهش و آزمایش، ساعت غواصی حرفه‌ای در عمق ۶۰۰متر (Professional Diver’s 600m) را تولید کند. این ساعت استاندارد جدیدی برای ساعت‌های غواصی تعیین کرد؛ زیرا می‌توانست دربرابر فشار و استرس مقاومت کند و بنابراین گزینه‌ای قابل‌اعتماد برای غواصان به شمار می‌رفت.
دوران سخت برند سیکو در دهه ۱۹۸۰
با آغاز دهه ۱۹۸۰، بسیاری از موفقیت‌های عظیم سیکو در اواخر دهه ۷۰ میلادی به‌طرز شگفت‌آوری متوقف شد. با اینکه بیشتر شرکت‌های فناوری در این دوران با رونق قیمت سهام مواجه بودند، قیمت سهام سیکو به حدود نصف کاهش یافت. اولین تلاش شرکت برای رفع این مشکل، خرید یک شرکت تابعه سوئیسی به‌نام ژان لاسال و تولید ساعت‌های کوارتز در بدنه لوکس سوئیسی بود. این به آنها کمک می‌کرد با تولید محصولات لوکس درآمد بیشتری به دست آورند.
بااین‌حال، هنوز هم سیکو احساس می‌کرد دارد از رقابت عقب می‌ماند. در آن زمان برندهای مد زیادی وارد صنعت ساعت‌سازی شده بودند و سیکو می‌دانست باید کاری متفاوت انجام دهد تا در این میدان حرفی برای گفتن داشته باشد. سرانجام در سال ۱۹۸۲، سیکو ساعت سیکو تی‌وی (Seiko TV) را به بازار عرضه کرد. این ساعت یک صفحه‌نمایش LCD سیاه‌سفید بود که سیکو آن را «کوچک‌ترین تلویزیون جهان» معرفی کرد. این ساعت در فیلم اختاپوسی از سری فیلم‌های جیمز باند حضور یافت که باعث تبلیغ آن شد. در زیر تصویر این ساعت را می‌بینید:
موفقیت این ساعت به سیکو انگیزه داد تا به روش‌های نوآورانه‌تری برای تبلیغ محصولاتش و عرضه ساعت‌هایی بیندیشد که کاری بیشتر از نشان‌دادن زمان انجام دهند. دو مورد از نوآوری‌های آنها در این دوران، یک ساعت کامپیوتری و یک ساعت تلویزیونی رنگی جیبی بود.
در سال ۱۹۸۷، کنتارو هم درگذشت و ریاست شرکت به ریجیرو هاتوری رسید. ریجیرو تصمیم گرفت فرد دیگری را برای این سمت استخدام کند؛ به این ترتیب برای اولین بار ریاست شرکت را به کسی دادند که یک هاتوری نبود. شیرو یوشیمورا به‌عنوان رئیس جدید شرکت، شروع به کار کرد و در سال ۱۹۹۰ نام شرکت را به سیکو تغییر داد و نام هاتوری را از آن حذف کرد.
ادامه نوآوری‌های برند در دهه ۱۹۹۰
برند سیکو دهه ۱۹۹۰ را با چند نوآوری شگفت‌انگیز آغاز کرد که برخی از آنها عبارت‌اند از:
۱. ساعت اسکوبامَستر
یکی از مهم‌ترین آنها ساعت اسکوبامستر (scubamaster) در سال ۱۹۹۰ بود. این ساعت مخصوص غواصی بود و جداول و پارامتر موردنیاز غواصان و حسگرهای مربوط به آب و عمق را در اختیار آنها قرار می‌داد.
۲. سری کینتیک
یکی دیگر از نوآوری‌های آنها، سری سیکو کینتیک (Kinetic) بود که از حرکت دست افراد برای تأمین انرژی ساعت استفاده می‌کند. سیکو آن را به این شکل توضیح داد: «حرکت مچ دست برای تغذیه کوچک‌ترین و قدرتمندترین میکروژنراتور». این ساعت امروزه هم یکی از محبوب‌ترین سری‌های ساعت سیکو به شمار می‌رود.
۳. سیکو ماساژواچ
نوآوری بعدی آنها را می‌توان پیشگام ساعت‌های هوشمند امروزی دانست. ساعت سیکو ماساژ که در سال ۱۹۹۴ به بازار آمد، قابلیت‌هایی مانند ارسال پیام، هشدارهای مختلف، گزارش آب‌وهوا و نتایج رقابت‌های ورزشی داشت؛ ولی ازآنجاکه هنوز فناوری به‌اندازه امروز پیشرفت نکرده بود، این ساعت با باگ‌های زیادی همراه بود که رفعشان دردسر داشت و به همین دلیل تولید آن را در سال ۱۹۹۹ به‌طور کامل متوقف کردند.
۴. اسپرینگ درایو
در سال ۱۹۹۹، سیکو موتورهای جدید با فناوری اسپرینگ درایو را طراحی و تولید کرد. در این موتورها به‌جای چرخ دنگ در ساعت‌های سنتی، تنظیم‌کننده جدید وجود دارد که باعث نرمی حرکت عقربه‌ها و دقت فوق‌العاده ساعت می‌شود.
با این نوآوری‌ها نام این برند بیشتر از هر زمان دیگری بر سر زبان‌ها افتاد و این بار به‌عنوان زمان‌نگهدار رسمی جام جهانی ۱۹۹۰، بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۹۲ و رقابت‌های المپیک زمستانی ۱۹۹۴ و ۱۹۹۸ انتخاب شدند. البته در اواخر همین دهه باز هم این شرکت در داخل ژاپن دچار رکود شد و ۵ سال زیان کرد.
بازگشت به سودآوری و سیکو مدرن
بعد از رکود مالی در اواخر دهه ۱۹۹۰، سیکو بازهم تلاش‌های بیشتری انجام داد تا دهه ۲۰۰۰ را با سوددهی آغاز کند. در سال ۲۰۰۳، آنها این روند را آغاز کردند و به نوآوری‌هایشان ادامه دادند تا اینکه در سال ۲۰۰۵ ساعت‌های با موتور اسپرینگ درایو را که همان‌طور که گفتیم، برای اولین بار در سال ۱۹۹۹ در یک ساعت به کار برده بودند، به تولید انبوه رساندند (گفتنی است طراحی اولیه ساخت این فناوری به سال ۱۹۷۷ برمی‌گردد؛ ولی تا سال ۱۹۹۹ از آن استفاده نکرده و تا سال ۲۰۰۵ هم به بازار عرضه نکرده بودند). سرانجام در ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۵ از اولین ساعت‌های با موتور اسپرینگ درایو سیکو رونمایی کردند و فقط یک روز بعد فروش آنها آغاز شد.
بعد از آنها، جدیدترین پیشرفت‌های سیکو در ساخت ساعت‌های خورشیدی جی‌پی‌اس حاصل شده است.
سایر برندهای زیرمجموعه سیکو
برند سیکو زیرمجموعه‌های دیگری هم دارد که همه آنها جزو برندهای شناخته‌شده هستند.
یکی از این برندها لوروس (Lorus) است که کارش را با ساخت ساعت‌هایی برای بازار صادرات در سال ۱۹۷۷ آغاز کرد. دیگری آلبا است که شامل ساعت‌های کوارتز دیجیتال در ژاپن و آسیای جنوب شرقی بود و سومی، پلاس پالسار (Plus Pulsar) است که کارش را با ساعت‌های عرضه‌شده در آمریکا آغاز کرد.
برخی از ساعت‌های معروف سیکو
در این بخش برخی از مشهورترین ساعت‌های نوآورانه سیکو را می‌بینید. این فهرست از وب‌سایت واچ‌تایم (watchtime.com) انتخاب شده است:
سیکوشا تایم کیپر (۱۸۹۵)
لورل (۱۹۱۳)
سیکو (۱۹۲۴)
سیکو مارول (۱۹۵۶)
گرند سیکو (۱۹۶۰)
کرون کرونوگراف (۱۹۶۴)
ساعت غواصی عمق ۱۵۰متر (۱۹۶۵)
فایو اسپرت اسپید تایمر (۱۹۶۹)
سیکو کوارتز استرون (۱۹۶۹)
ای.جی. اس کینتیک (۱۹۸۸)
اسپرینگ درایو اسپیس‌واک (۲۰۰۸)
استرون جی‌پی‌اس سولار (۲۰۱۲)
سخن پایانی
از روزی که کارآفرین ژاپنی، کینتارو هاتوری، برند سیکو را تأسیس کرد، بیش از ۱۳۰ سال می‌گذرد. تاریخ این برند سرشار از نوآوری است و همچنان با فناوری‌های روز دنیا پیش می‌رود. آنها در هر شرایطی سعی می‌کنند ساعت‌هایی باکیفیت به بازار عرضه کنند. بااینکه سایر برندها مجموعه محدودی از ساعت‌های لوکس ارائه می‌کنند، سیکو سعی می‌کند همه ساعت‌هایش را در یک سطح نگه دارد. زیبایی، دقت و ماندگاری ساعت‌های سیکو عواملی هستند که باعث محبوبیت این برند شده‌اند.
شما کدام برند ساعت را ترجیح می‌دهید؟ اگر از هر برندی غیر از سیکو استفاده می‌کنید لطفا آن را معرفی کنید و از ویژگی‌های آن برایمان بگویید.
