در بین ۲۵ انیمیشن منتخب حضور در اسکار ۲۰۱۹ اسم‌های بزرگ و امیدهای درخشانی به چشم می‌خورند. رقابتی که شاید شکلی سنتی پیدا کرده باشد اما هنوز به عنوان جذاب‌ترین جایزه‌ی سال شاهد حضور آثار متنوعی است.
اخیراً فهرست هیجان‌انگیزی از ۲۵ اثر واجدشرایط رقابت در بخش بهترین انیمیشن نود و یکمین دوره‌ی جوایز اسکار ارائه شده است. تاکنون چند اثر در بین علاقمندان و صاحب‌نظران به عنوان مدعی اصلی مطرح شده‌اند، در حالی‌که تعداد زیادی ناکام احتمالی هم قصد دارند تا با جاه‌طلبی شانس و اقبالشان را حداقل برای کسب یک نامزدی امتحان کنند؛ در واقع فقط برای بودن بین نامزدهای نهایی تلاش می‌کنند، چرا که برنده شدنشان یک هدف غیرقابل دستیابی است.
حضور کمپانی والت دیزنی در مسیر جوایز به جزء جدانشدنی تنظیمات پیش‌فرض جوایز آکادمی تبدیل شده است، نکته اینکه Rango (رنگو) آخرین فیلم انیمیشن غیردیزنی است که سال ۲۰۱۲ برندهی این جایزه شد. در تمام این سال‌ها آثار شایسته و محصولات مستقلی از جانب استودیوهای رقیب و سایرین ظهور کرده‌اند، اما هیچکدام ساختار و بودجه‌ی قابل اتکای لازم برای به هم زدن این عرف را نداشته‌اند.
در قوانینی که سال گذشته وضع شد، این اجازه به تمام اعضای آکادمی داده شد تا به نامزدهای مرحله‌ی اولیه رای دهند، این موضوع به نفع غول‌های کلان‌بودجه شد. درنتیجه متاسفانه نه‌تنها پیروزی همیشگی بلاک‌باسترها تداوم می‌یابد بلکه نامزد شدن را برای فیلم‌های کوچک سخت‌تر می‌کند. زمانی که حرفه‌ای‌های انیمیشن مسئول انتخاب پنج نامزد نهایی بودند، فضای بیشتری برای صاحب‌نظران در ملاک قرار دادن شایستگی صرف وجود داشت.
کنایه‌آمیز اینکه فهرست بخت‌های رقابت امسال ثابت می‌کند که بیش از نیمی از انیمیشن دنیا با تولیدات خارجی شکل گرفته است: دو فیلم از امریکای لاتین (برزیل و مکزیک)، ۱۰ فیلم از آسیا (چین، ژاپن و تایوان) و سه اثر دیگر که از اروپا (فرانسه، مجارستان، انگلستان) هستند. اگر نامزدهای نهایی از نظر فنی و فرهنگی تحسین انگیز و از نظر موضوعی متفاوت باشند ایده‌آل خواهد بود و شایستگی نماینده شدن را داشته‌اند.
در ادامه نگاهی نزدیک به رقبای حاضر در بخش بهترین اثر انیمیشن داریم:
مدعی احتمالی ۱: Incredibles 2
با توجه به اینکه دیزنی-پیکسار رگ خواب این رقابت را در دست دارند شرط بستن علیه‌شان عاقلانه نیست، به‌ویژه وقتی که نمایش اصلی امسال‌شان «شگفت‌انگیزان ۲» با بازخورد مثبت منتقدین و باکس‌آفیس قدرتمندی همراه شده است. دنباله‌سازی برَد بِرد از کمدی ابرقهرمانی سال ۲۰۰۴ خودش به راحتی می‌تواند سومین اسکار بهترین انیمیشن را برایش به ارمغان آورد (وی قبلاً با شگفت‌انگیزان ۱ و راتاتویی برنده شده بود).
استناد به پویایی بامزه‌ی خانواده همچنان دوست‌داشتنی است؛ با پررنگ کردن نقش جک-جک در داستان و نمایش یک طرح همچنان منحصربه‌فرد با قدرت‌های شگفت‌انگیزِ نجات‌دهنده‌ی دنیا در کنار تلاش برای داشتن یک زندگی عادی، برد دوباره موفقیت بزرگی را رقم زده است. تا جایی که بعضی از منتقدین مدعی شدند ماجراجویی جدید از نسخه‌ی اصلی هم بهتر است.
مدعی احتمالی ۲: Spider-Man: Into the Spider-Verse
هر استودیوی انیمیشن فقط یک فیلم تا شکوه فاصله دارد و به نظر می‌رسد نوبت «سونی پیکچرز انیمیشن» با «اسپایدرمن: سفر به دنیای عنکبوتی» فرا رسیده است، باب پرسیچتی، پیتر رمزی و رودنی روتمن در کنار هم کارگردانی فیلم را بر عهده داشته‌اند. هرچند گفتنش در مورد یک فیلم ابرقهرمانی که به طور مرسوم غرق در عرف این ژانر هستند، عجیب به نظر برسد اما اسپایدرمن به عنوان تجربه‌ی یک فیلم انیمیشن، شکل برتری در ریتم و نمایش گرافیکی غالب آثار استودیوهای انیمیشن امریکایی در دراز مدت ایجاد کرده است.
یک‌سوم ابتدایی اسپایدرمن (حدود ۳۵ دقیقه)، که در کامیک‌کان نیویورک در اوایل اکتبر به نمایش درآمد، بر خلاف تمرکز خانوادگی-دوستانه‌ی متداولِ محصولات امریکایی، به شکل محصولی شیک با تمرکز بر جذب مخاطبان نوجوان رونمایی شد. سبک خاص آن گرافیک کامپیوتری را وارد قلمرو جدیدی کرده است؛ با افزودن یک نرخ‌فریم انیمیشنی محدود و بدون تاری حرکتی شخصیت‌ها، ترکیبِ دوگانه‌ای (در کنار تلفیق انیمیشن و کمیک) حاصل شده که تجربه‌ای دیدنی رقم زده است. رای‌دهندگان مجرب بخش فیلم انیمیشن کوتاه و بلند آکادمی هم تصدیق کرده‌اند که اثری استثنایی است. این فیلمِ اسپایدرمن جدا از اینکه فرصتی برای میدان دادن به یک هنرنمایی شجاعانه است حداقل شایستگی نامزدی اسکار را دارد.
مدعی احتمالی ۳: Isle of Dogs
اگر کسی حتی از کمترین شانس برای غلبه بر پیکسار در این دوران برخوردار باشد آن شخص وس اندرسون است. «جزیره‌ی سگ‌ها» دومین تجربه‌ی استاپ-موشن کارگردان وسواسش بعد از اثر حیرت‌انگیز سال ۲۰۰۹-اش Fantastic Mr. Fox (آقای فاکس شگفت‌انگیز؛ که نامزد اسکار هم شد ولی به انیمیشن UP باخت) و نمایش منحصربه‌فردی در این بستر است. با وجود بحث‌ها و اختلاف‌نظرهایی که در مورد نمایشش از شخصیت‌های ژاپنی و برداشت فرهنگیش وجود دارد اما نامزدیش تقریباً قطعی است.
چیزی که نمی‌دانیم این است که «فاکس سرچ‌لایت» (ناشر) در مبارزه برای رسیدن به آن حریص است یا نه؛ اگر باور داشته باشند، می‌توانند پیروز شوند. اندرسون هیچ‌گاه برای فیلم‌هایش اسکار نگرفته است؛ چه لایواکشن چه انیمیشن، چنانچه اعضای آکادمی تمایلی به دادن جایزه به برد برد و دیزنی-پیکسار نداشته باشند بقیه می‌توانند به برنده شدن فکر کنند و این می‌تواند فرصتی برای جبران بی‌اعتنایی به فیلم‌سازان امریکایی مستقل قرن بیست و یکم باشد. از نظر هنری جزیره‌ی سگ‌ها واقعاً متحیرکننده، در نمایش فضای پادآرمان‌شهرش سراسر پرزحمت، با طراحی ساخت زیبا و کاراکترهای به‌یادماندنی است.
بهترین آثار بین‌المللی / مدعیان مستقل
با وجود رقابت دشوار شکل گرفته، هنوز تعدادی فیلم در میان آثار بین‌المللی به چشم می‌خورد که امید زیادی برای نامزد شدن دارند. در صدر لیست Ruben Brandt, Collector (روبن براند، گردآورنده) اثر میلرد کرستیچ از «سونی پیکچرز کلاسیک» قرار دارد؛ داستانی با دید متمایل به رده‌ی بزرگسال درباره‌ی روانپزشکی که به سبک خارق‌العاده‌ی خودش درصدد ربودن همه‌ی آثار هنری‌ای است که شوکه‌اش کرده‌اند. از نظر سبک نمایشی بدون شرم –با انیمیشن دوبعدی الهام گرفته از کوبیسم– همراه با دلربایی فیلسوفانهای است که ذات دگرگون شده‌ای از هنر را اکتشاف می‌کند. سونی پیکچرز کلاسیک هم سابقه‌ی طولانی در این زمینه دارد و می‌تواند با شایستگی ادامه دهد.
در این بین، «جیکیدز» (ناشر امریکایی) می‌تواند یازدهمین نامزدیش را با Mirai (میرای/آینده) ساخته‌ی مامورو هوسودا کسب کند، کسی که شایسته‌ترین شخص ژاپنی این فهرست است که می‌تواند به موفقیت برسد. به واسطه‌ی اعتبار برجسته‌ی توزیع‌کننده در میان کمیته‌ی انیمیشن و جایگاهشان به عنوان سرشناس‌ترین شرکت‌کننده در نمایش جوایز، هوسودا در نهایت می‌تواند توجه آکادمی را به خود جلب کند. اثر قبلی او The Boy and the Beast (پسر و دیو) که در سال ۲۰۱۵ با «فانیمیشن» (ناشر امریکایی) وارد مسابقه شده بود در نهایت مورد توجه قرار نگرفت. ولی حالا با این ماجراجویی منحصربه‌فرد و لذت‌بخش در مورد پسری که نسخه‌ی بالغ خواهر کوچکترش را در آینده ملاقات می‌کند، استعداد نهفته‌اش می‌تواند توسط هالیوود تایید شود.
دو انیمیشن قابل توجه دیگر در این بین هستند که طراحی دستی دارند؛ Tito and the Birds (تیتو و پرندگان) محصول برزیل به کارگردانی گوستاو استاینبرگ، گابریل بیتار و آندره کاتوتو که توسط استودیو «شاوت» (Shout) پخش شده، همچنین Have a Nice Day (روز خوبی داشته باشید) اثر جیان لیو که اواخر سال ۲۰۱۸ توسط کمپانی هُنری «استرند ریلیزینگ» (Strand Releasing) به نمایش درآمد. تیتو فرهنگ ترس را در دنیای امروزی از طریق طراحی شخصیتیِ اکسپرسیونیستی با پس زمینه‌ی رنگ روغن به کار می‌گیرد. دومین اثر جیان لیو هم (بعد از Piercing I محصول ۲۰۱۰) یک کمدی جنایی است که در جنوب چین رخ می‌دهد.
سایر مدعیان ژاپنی
علاوه بر هوسودا، GKIDS چهار نماینده‌ی دیگر در این رقابت دارد؛ دو اثر Lu Over the Wall و The Night is Short, Walk On Girl صلابت و تخیل بی‌حدوحصری از کارگردانش میساکی یوآسا را به نمایش گذاشته است. اولی اقتباسی خانوادگی-دوستانه از افسانه‌ی پری دریایی است در حالی‌که دومی سفری مستانه و خیال‌پردازانه است. بازگشتی پرکار از این فیلمساز سینمایی بعد از یک وقفه‌ی طولانی که به خاطر کار در تلویزیون ایجاد شده بود، یواسا استحقاق شهرت بیشتری دارد؛ به این خاطر که اثر قدیمی‌ترش Mind Game (بازی ذهن) آن‌طور که باید دیده نشد. با این حال شانس آثار مذکور در یک میدان شلوغ از جواهرات بین‌المللی محدود به مبارزه برای کسب یک یا دو جایگاه در لیست نهایی است.
Fireworks (آتش بازی) به کارگردانی آکیوکی شینبو و نوبویوکی تاکئوچی که داستانی از دوران بلوغ با داشتن مولفه‌هایی از سفر در زمان دارد به اندازه‌ی آثار دیگر جیکیدز توسط منتقدان تحویل گرفته نشد و از شانس کمتری برخوردار است. در انتها هم Mutafukaz (یا MFKZ) اثر شوجیرو نیشیمی و گیلام ران رنارد محصول مشترک فرانسه و ژاپن در این ماجراجویی حضور دارد.
سه اثر ژاپنی دیگر توسط «الون‌آرتز» (Eleven Arts) در امریکا پخش شده که شامل درام‌هایی عاطفی و یک حماسه‌ی علمی-تخیلی است. ابتدا Maquia: When the Promised Flower Blooms ملودرام خیال انگیز ماری اوکادا که به خاطر داشتن نظر مثبت منتقدان از امتیاز خوبی برخوردار است. در جایگاه دوم Liz and the Blue Bird (لیز و پرنده‌ی آبی) اثر نائوکو یامادا قرار دارد که داستانش اقتباسی از کتاب Sound! Euphonium اثر آیانو تادکدا و در مورد روزمرگی دو دوست است که با ورود به دوران بزرگسالی به تدریج از هم جدا می‌شوند. در نهایت The Laws of the Universe – Part I (قانون کیهان – بخش اول) جدیدترین قسمت از مبارزات حماسی دانش‌آموزان دبیرستانی با بیگانگان فضایی‌ست. قسمت اول این فیلم هم با عنوان The Laws of the Universe – Part 0 توسط الون‌آرتز در سال ۲۰۱۵ پخش شده بود.
استودیوهایی که حذف‌شان قطعی نیست
فکر کردن به اینکه رای‌دهندگان آکادمی حس کنند نیازی به حساب آوردن فیلم‌های خارجی زبان یا تولیدات اقتصادی کم‌بودجه دارند، بیش از حد خوش‌بینانه است، اما احتمال اینکه رده‌بندی‌شان با استودیوهایی که ارتباط بهتری با آنها دارند پر شود بیشتر است. در این بین استودیوهای بزرگی وجود دارند که با وجود شانس کمتر همچنان ممکن است آثارشان را در بین نامزدهای نهایی ببینیم. آثاری که با داشتن تبلیغات خوب و سابقه‌ی درخشانِ استودیوهای خود می‌توانند در صورت نیاز در بین انتخاب‌های اسکار جای بگیرند.
والت دیزنی با اثر دیگرش Ralph Breaks the Internet (رالف اینترنت را خراب می‌کند) شانس کمتری نسبت به قهرمانان خانواده‌ی محبوب و بی‌پروای پیکسار دارد هرچند به طور کامل از رقابت عقب نیست. شاید کمی سختگیرانه باشد ولی ممکن است با توجه به تجربه‌ی Finding Dory (در جستجوی دوری) که با آن همه استقبال و تشویق مواجه شد و نتوانست به جایگاه بالایی دست پیدا کند، رالف خرابکار هم از لیست نهایی خط بخورد.
اقتباس استودیو «ایلومینیشن» از The Grinch (گرینچ) دکتر سئوس تنها در حد گذراندن یک روز تعطیل جذاب خواهد بود، هرچند شاید از تاخیر در اکرانش نفع ببرد؛ ولی با همان شناختی که از ویژگی‌های این موجود تلخ‌مزاج سبز رنگ داریم نتیجه از ساخته‌های پیشین این استودیو هم کرخت‌تر است.
در نهایت Early Man (انسان‌های اولیه) محصول استودیوی انگلیسی «آردمن» (Aardman) که ناشر خوبی مثل «لیونزگیت» (Lionsgate) در امریکا داشته است تا این استاپ-موشن کمدی نمایش خوبی را هم پشت سر گذاشته باشد. آکادمی نشان داده که آردمن و تکنیک درخشانش را را دوست دارد پس نباید آن را دست‌کم گرفت.
آثار بین‌المللی غیرمنتظره
فهرست نهایی آثار منتخب گاهی شامل شگفتی‌هایی در بین عنوان‌های بین‌المللی است که تا قبل از آن ناشناخته بودند، اما با انتخاب شدنشان توجه‌ها را به خود جلب می‌کنند.
امسال یکی از آن اضافه شدن‌های غیرمنتظره مربوط به اولین حضور مکزیک در این جمع با Ana y Bruno (آنا و برونو) است. این فانتزی در مورد یک دختربچه و دوست خیالیش است. کارلوس کارنا کارگردان این انیمیشن، کسی است که با درام دردناک The Crime of Father Amaro (جنایت پدر آمارو) اسکار سال ۲۰۰۳ را برای بهترین فیلم خارجی زبان کسب کرد و این بار با اولین تجربه‌ی انیمیشنی خود به این رقابت وارد شده است.
از تایوان، سونگ هسین-یِن با انیمیشن On Happiness Road (در مسیر خوشحالی) حضور دارد که توصیفی به فرم نقاشی انیمیشنی از کودکی و رنج‌های آن دوران کارگردان است که الها‌م‌بخش او در ساخت این اثر بوده است. از فرانسه Tall Tales (داستان‌های بلند) که یک انیمیشن C.G بر اساس کتاب پرفروشی در ژانر کودک به اسم Tall Tales from the Magical Garden (داستان‌های بلندی از باغ جادویی) اثر آنتون کرینگز ساخته شده است. در پایان لازم به ذکر است که شرط لازم برای کسب صلاحیت این آثار برای حضور در بین نامزدهای نهایی این است که در سینماهای امریکا به نمایش درآمده باشند.
اسامی نامزدهای نهایی روز ۲۲ ژانویه ۲۰۱۹ (دوم بهمن ۹۷) اعلام می‌شود و مراسم اعطای جوایز نود و یکمین دوره‌ی اسکار، ۲۴ فوریه ۲۰۱۹ (یکشنبه ۵ اسفند) در سالن دالبی تئاتر هالیوود برگزار خواهد شد. نظر شما در مورد پنج نامزد نهایی جایزه‌ی بهترین انیمیشن اسکار ۲۰۱۹ چیست؟
