«یک روز صبح، انسان سرش را از غار بیرون میآورد، یک توپ فوتبال چهلتکه را مقابل غارش میبیند، آن را برمیدارد، بو میکشد، گاز میگیرد بعد روی زمین میگذارد و شوت میکند. اینچنین بود که اولین ضربهی آزاد مستقیم شکل گرفت». داوود قنبری نویسنده کتاب «تاریخ به روایت فوتبال»، تاریخچه فوتبال را همینقدر بامزه توصیف میکند. فوتبال معمولاً بهعنوان محبوبترین ورزش جهان تلقی میشود. از زمانی که فوتبال مدرن در قرن ۱۹ در کشور بریتانیا توسعه یافت، این ورزش بهطور روزافزونی طرفدار پیدا کرد که اوج آنرا میتوان در مسابقات بین المللی فوتبال دید. کتابهای فوتبالی دیدتان را به این ورزش تغییر میدهند.
اینکه ۲۲ نفر در یک مستطیل سبز به دنبال یک توپ میدوند، لگد میپرانند،گاهی ناسزا میگویند و گاهی هم کف پا توی صورت هم پرت میکنند ممکن است به نظر بعضیها مسخره بیاید، اما خیلیها دیوانهوار عاشق فوتبال هستند.
با شروع جام ملتهای آسیا و تب فوتبال که فراگیر شده در این مطلب با ما همراه باشید تا با دنیای فوتبال بیشتر آشنا شوید. جالب است بدانید اولین دوره جام ملتهای آسیا، در سال ۱۹۵۶ یعنی چهار سال زودتر از جام ملتهای اروپا برگزار شد. هنگ کنگ نخستین میزبان این جام بود؛ تنها چهار کشور در دور پایانی شرکت کردند. کره جنوبی نخستین جام آسیا را به خانه برد و اولین قهرمان آسیا لقب گرفت. چهار سال بعد، در سال ۱۹۶۰کرهجنوبی میزبان جام شد و این بار هم در دو دوره پیاپی جام را در خانه خود نگه داشت؛ هنوز قدرتهای بزرگ دورههای بعد آسیا متولد نشده بودند. ایران در مقدماتی این دوره شرکت کرد ولی به مرحله پایانی صعود نکرد. جام سوم در سال ۱۹۶۴در اسرائیل برگزار شد. این دوره جزو بیرمقترین دورههای جام بود. ایران در این دوره هم غایب بوده است.
اگر از عاشقان دنیای فوتبال هستید سه کتاب زیر اطلاعات بیشتری از این دنیای هیجانانگیز به شما میدهد.
کتاب فوتبال علیه دشمن
یکی از بهترین کتابهای فوتبالی برای دوستداران فوتبال، بیتفاوتان نسبت به فوتبال و متنفران از فوتبال است! شاید بهترین انگیزه برای خواندن این کتاب تعبیری است که سایمون بارنز، نویسنده روزنامه تایمز درباره آن دارد: «اگر فوتبال را دوست دارید، این کتاب را بخوانید… و اگر فوتبال را دوست ندارید، باز هم این کتاب را بخوانید!»
اما چرا؟ چون کتاب فوتبال علیه دشمن بیش از اینکه درباره فوتبال باشد، درباره حواشی و اثرات این ورزش بر جوامع جهانی است. سایمون کوپر، نویسنده کتاب، در کتابش به قدرت و نفوذ فوتبال در عرصههای غیرفوتبالی میپردازد؛ از تأثیر پیچیده فوتبال در دگرگونی ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، از به هم پیوستگی و از هم گسستگی ملیتها و قومیتها، از توافق و تقابل فرهنگها و تمدنها، تا باور آنکه این ورزش عجیب و محبوب مرزهایی فراتر از آن خطوط سپید پیرامون مستطیلهای سبز دارد؛ مرزهایی ناپیدا و ناشناخته به وسعت این جهان پهناور. (برگرفته از مقدمه نویسنده در کتاب)
جالب است بدانید که کتاب فوتبال علیه دشمن را عادل فردوسیپور، در سال ۱۳۸۸، در شرایطی ترجمه کرده که به قول خودش زندگیاش خالی از فوتبال، یا همان روح زندگی شده بود. ترجمهی عادل فردوسیپور از این کتاب با استقبال زیادی مواجه شد؛ تا جایی که کتاب صوتی فوتبال علیه دشمن هم با صدای خود عادل فردوسیپور منتشر شده است.
کتاب دیوانههای فوتبال،داستانهای تکاندهندهی حقیقی از سرسختترین هواداران فوتبال دنیا
این کتاب ۹ داستان از اتفاقات واقعی و تکان دهنده مربوط به طرفداران سرسخت تیمهای فوتبال در جهان را در بر میگیرد.
نویسندگان این کتاب مانند دو خبرنگار به سراغ هواداران سرسخت تیمهای فوتبال در کشورهای جهان رفتهاند و سعی داشتهاند این تصور را که انگلستان محل این گونه سازمانهای متعصب فوتبالی است، تغییر بدهند.
دست اندرکاران تولید این کتاب از انواع خطرات جستهاند؛ کتک خوردن یا مورد اصابت گلوله قرار گرفتن و….
آنچه در این کتاب میخوانید، داستانهایی است درباره بیرحمترین، وحشتناکترین و پرشورترین تشکیلات هواداران فوتبال جهان. فکر میکردید که انگلیس سرسختترین و سازمانیافتهترین تشکیلات طرفداران و تماشاگران فوتبال جهان را دارد؟ دوباره فکر کنید! در این داستان اتفاقاتی افتاده که دید شما را تغییر میدهد، نویسندگان آن به دیدار دستههایی از بچههای شرور رفتهاند، در قلمرو آنها و تحت شرایط سخت حکمفرماییشان، با رهبران تشکیلات آنها دیدار کردهاند که این دیدارها همیشه هم خوب و بهیادماندنی از آب در نیامدند. همان طرفدارانی که به آنها هولیگان میگویند.
در بخشی از کتاب میخوانیم:
«کار ما درست مثل یک گردباد واقعی بود. طی نود روز از نُه کشور گذشتیم، با تشکیلات هواداری فوتبال در آن کشورها آشنا شدیم و شنیدیم چگونه از جوانانی که دستورات رهبران آن تشکیلات را بیچونوچرا اجرا میکنند، بهرهکشی میشود. در هلند، از ترس جانمان فرار را بر قرار ترجیح دادیم و در گالاتاسرای ترکیه از برابر دوربینهای پلیس متواری شدیم. به صربستان رفتیم تا با سران تشکیلاتی از هولیگانها که متهم به جنایات جنگی شده بودند از نزدیک ملاقات کنیم و زمانی که در برزیل همراه با یکی از تشکیلات هواداری به سفری برای دیدن مسابقهی تیم آنها میرفتیم، شیشهی اتوبوسمان در اثر تیراندازی هواداران دیوانهی تیم حریف خُرد شد. این ماجرای واقعی رویدادهایی است که طی این مدت برایمان اتفاق افتاد. بعضیهایش را دوربینمان ضبط کرد و در بیشترش هم اجازه نداشتیم دوربین را روشن کنیم یا از پخش صحنههای ضبط شده معذور بودیم. میشود گفت که این کتاب، نسخهی تدوین نشدهی ماجراهای ماست که بیشک، پدیدآوردنش مثل یک انفجار بزرگ، حسابی سر و صدا میکند.»
کتاب روزی روزگاری فوتبال
از زمینهای خاکی تهران تا ترکیه. از ایتالیا و اسپانیا تا آلمان و انگلیس. از برزیل و آرژانتین تا ایالات متحده. مردم و فوتبال. تاریخ و فوتبال. سیاست و فوتبال. روزی روزگاری فوتبال سفری پر تب و تاب از دنیایی به دنیایی دیگر است. از فرهنگی به فرهنگ دیگر. بازگو کنندهی سایه روشن های ورزشی که مرزها را در نوردیده و قلبها را با بهانه و بیبهانه فتح کرده است. نمایشگر رویارویی شور مردم و قدرت طلبی سیاستمداران حول توپی گرد است و از حرکت باز نمیایستد. قلم حمیدرضا صدر بازتابنده شیفتگی مهارناپذیر آدمهایی است که نمیتواننند دلهایشان را از فوتبال بکنند.توصیفکننده برق چشمهای مشتاقی که نمیتوانند مستطیل سبز را تماشا نکنند.