آیا بچهها بیش از حد فعالیت میکنند؟ بعضی وقتها به نظر میرسد انرژی بچهها تمامشدنی نیست. حتی وقتی از مدرسه به خانه میآیند باز میخواهند بیرون بروند و بازی کنند. اما از کجا میتوان به تفاوت اثرات ورزش منظم و بازی پیبرد و متوجه شد بچهها بیش از حد فعالیت میکنند یا خیر؟ این نوشته را بخوانید تا درباره ورزش کودکان بیشتر بدانید.
اکثر بچهها بهاندازهی کافی ورزش نمیکنند. برنامههای ورزش مدارس بسیار محدود و زنگ تفریح بیشتر اوقات کوتاه است، و بچهها در حالی به خانه برمیگردند که اصلا برای فعالیت بدنی فرصت نداشتهاند.
اما والدین بچههایی که در رشتههای ورزشی متفاوت فعالیت میکنند باید حواسشان به علائم و نشانههای خستگی یا آسیبدیدگی ورزشی باشد.
میزان و نوع فعالیتهای ورزشی مناسب برای بچهها، به سن، علاقه و آمادگی آنها بستگی دارد. نکات زیر را در خاطر نگه دارید:
حداقل ۶۰ دقیقه در روز
طبق دستورالعملهای مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها در آمریکا، بچههای ۶ سال به بالا باید حداقل یک ساعت در روز فعالیت ورزشی داشته باشند. اگر به نظرتان این زمان زیاد است، فراموش نکنید که لزومی ندارد این یک ساعت بدون وقفه باشد.
به گفتهی بِلِیز نِمِت (Blaise Nemeth)، پزشک و عضو انجمن پزشکان اطفال در شاخهی پزشکی ورزشی و تناسباندام، «در بیشتر کشورها توصیه میکنند کودکان روزانه ۳ ساعت یا تقریبا ۱۵ دقیقه در هر ساعت، یا در همین حدود تا وقتی بیدار هستند، فعالیت بدنی داشته باشند. انجام این دستورالعمل برای همهی کودکان منطقی است.»
بهتر است کودکان را تشویق کنید در هر ساعت حداقل چند دقیقه بلند شوند و حرکتی به بدنشان بدهند. به نقل از نمت، بچهها نسبت به بزرگسالان زودتر متمرکز و در نتیجه سریعتر فعال میشوند.
سه نوع ورزش مناسب
بچهها نیز درست مثل بزرگسالان، باید برای حفظ سلامتی و آسیب ندیدن، ورزشهای متعدد انجام دهند.
ورزش های هوازی
بخش عمدهی ۶۰ دقیقه زمان ورزش کودکان باید شامل ورزشهای هوازی یا فعالیتهایی باشد که قلب و ششها را به فعالیت بیشتر وامیدارد. فعالیتهایی مثل پیادهروی تا مدرسه، پیادهروی سریع، یا اسکیتبرد سواری ازجملهی این فعالیتهای ورزشی هستند. بچهها باید حداقل سه روز در هفته یک ورزش هوازی سنگین انجام دهند تا تنفسشان تندتر از حد طبیعی شود، مثلا میتواند بدوند، شنا کنند یا حتی برقصند.
ورزشهایی برای تقویت عضله
بچهها باید سه روز در هفته روی ماهیچههایشان کار کنند. آنها، در هر سنی که باشند، میتوانند از وزن بدن خود به عنوان وزنه استفاده کنند و فعالیتهایی از قبیل ژیمناستیک، شنای سوئدی، طنابکشی، و صخرهنوردی را انجام دهند. نوجوانان میتوانند با کمک و نظارت مربی از وزنه هم استفاده کنند و به تقویت عضلههایشان بپردازند.
ورزشهای تحمل وزن
انجام تمریناتی مانند پرش، جهش، و دویدن، حداقل سه روز در هفته، باعث تقویت استخوانهای کودکان میشود.
فکر میکنید زیادهروی است؟ نگران نباشید، بیشتر ورزشها به بیش از یکی از این سه گروه تعلق دارند، بنابراین گنجاندن این ورزشها در فعالیتهای هر روزهی فرزندتان کار سختی نیست.
خستگی ناشی از ورزش در کودکان
نمت میگوید بچهها غالبا خودشان از سطح انرژیشان خبر دارند: «اگر به کودکان اجازه بدهید تا حدی که بدنشان به آنها میگوید ورزش کنند، بعید میدانم بخواهند بیش از حد فعالیت کنند.»
مشکل زمانی پدیدار میشود که بچههای بزرگتر به سراغ برنامههای آموزشی برای ورزشهای سازمانیافته میروند. نمت میگوید: «میزان رشد کودکان با هم متفاوت است، بعضی بچهها قادرند بیش از دیگر کودکان فعالیت داشته باشند. وقتی نیرویی از بیرون، مانند مربی، درگیر فعالیت بچهها میشود، والدین باید مطمئن شوند فرزندانشان هنوز هم از ورزش لذت میبرند و احساس خوبی دارند».
اگر فرزند شما خسته شده یا آسیب دیده است و نمیتواند پس از فعالیتهای ورزشی، دوباره انرژیش را به دست آورد، ممکن است میزان تمرینها برای او بیش از حد توانش باشد. شاید کودک علاقهاش را به فعالیتهایی که زمانی از انجام آن لذت میبرد از دست بدهد، و این خود، یکی دیگر از نشانههای خستگی ناشی از ورزش است.
از فرزندتان بخواهید در طول سال ورزشهای مختلف را امتحان کند و در روزهایی که تمرین ندارد، فعالیتهای دیگری انجام دهد، به این ترتیب آنها را هم از نظر ذهنی و هم از نظر فیزیکی سالم نگه میدارید.
نمت همچنین میگوید بچهها نباید در هفته بیش از یک ساعت بهازای سن خود، به فعالیتهای ورزشی منظم بپردازند. برای مثال نوجوانی ۱۲ساله نباید بیش از ۱۲ ساعت در هفته تمرین فوتبال داشته باشد.
اگر از این حد فراتر رود، احتمال آسیبدیدگی زیاد میشود. ورزشکاران جوانی که هر هفته دو برابر این مقدار تمرین میکنند بیشتر صدمه میبینند، بخصوص اگر فقط روی یک ورزش تمرکز کنند و فعالیتهای جانبی را کنار بگذارند.
دوبروسیلسکی، کارشناس ورزشی میگوید: «بسیار مهم است کودکانی که بهطور جدی ورزش میکنند، حداقل یک روز در هفته، استراحت داشته باشند. میتوانند در این روزها نیز فعالیت داشته باشند، اما نباید خود را خسته کنند و به خود فشار بیاورند. یک روز استراحت پس از ورزش مرتب، به همراه خواب کافی و تغذیه سالم، به این بچههای سختکوش کمک میکند از صدمات ورزشی در امان باشند».